Η προσφεύγουσα ένωση εταιριών ζητήθηκε η ακύρωση της υπ΄ αριθμ. ***** απόφασης της αναθέτουσας αρχής, η οποία αποδέχθηκε την προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρίας στον διαγωνισμό για τον «Υποέργο 1:*****» στο πλαίσιο του έργου «Ολοκληρωμένη δράση προβολής και ανάδειξης του Τουριστικού και Πολιτιστικού πλούτου *****». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την ανάπτυξη διαδικτυακής πύλης που αξιοποιεί βάση δεδομένων και διαχειρίζεται πολιτιστικό – τουριστικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων εργασιών ψηφιοποίησης, φωτογράφησης, βιντεοσκόπησης και δημιουργίας ψηφιακού περιεχομένου για την προβολή και ανάδειξη του τουριστικού και πολιτιστικού πλούτου.

Διοργάνωση της γιορτής της Πρωτομαγιάς.(..)Με δεδομένα αυτά, λαμβανομένων υπόψη του λόγου της εκδήλωσης (Πρωτομαγιά) και της διεξαγωγής της στην αρχή της τουριστικής περιόδου, η εντελλόμενη δαπάνη είναι λειτουργική διότι συμβάλλει αφενός μεν στην επιτυχία της εκδήλωσης και αφετέρου στην αποτελεσματικότερη προβολή του Δήμου ως τουριστικού προορισμού...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

Η προσφεύγουσα εταιρεία με την προδικαστική προσφυγή αίτησε την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής που ενέκρινε την προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρείας για τον ηλεκτρονικό ανοιχτό δημόσιο διεθνή διαγωνισμό με αντικείμενο την «Προβολή Φυσικής Κληρονομιάς Πολιτισμού και Τουρισμού της Περιφέρειας», συνολικού προϋπολογισμού 998.387,10 €. Το αντικείμενο περιελάμβανε σχεδιασμό, ανάπτυξη και διαχείριση του blog της Περιφέρειας, σχεδιασμό και υλοποίηση ψηφιακής διαφημιστικής καμπάνιας και άλλες σχετικές δράσεις για την προώθηση του τουριστικού προϊόντος, με διάρκεια 18 μήνες.

Τουριστική προβολή (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εφόσον η δημιουργία της διαδικτυακής πύλης στοχεύει στην υλοποίηση προγράμματος τουριστικής προβολής της περιοχής του Δήμου ..., αυτή επιβάλλεται να εναρμονίζεται προς τον τουριστικό σχεδιασμό της χώρας και για το σκοπό αυτό απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της Γενικής Γραμματείας Τουρισμού, η οποία, διατυπώθηκε τελικώς με το …../29.10.2013 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού, η οποία συνίσταται στην έγκριση της κατασκευής του εν λόγω διαδικτυακού τόπου, υπό την προϋπόθεση της προσθήκης του νέου λογοτύπου τουριστικής προβολής της Ελλάδος θεραπεύοντας κατά τον τρόπο αυτό τη πλημμέλεια της μη έγκαιρης υποβολής των τεχνικών προδιαγραφών του υπό κατασκευή ιστοτόπου από το Δήμο ... προς το υπουργείο Τουρισμού. Οι δε σχετικές επισημάνσεις του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού περί συντονισμού των σχετικών ενεργειών τουριστικής προβολής και της βελτίωσης της εικόνας της περιοχής του Δήμου ..., ως τουριστικού προορισμού, σύμφωνα προς τη σχετικώς εκδοθείσα εγκύκλιο του Υπουργείου, είναι δυνατόν να ληφθούν υπόψη κατά τη διαμόρφωση του περιεχομένου της ιστοσελίδας, η οποία έπεται της κρίσιμης φάσης υλοποίησης των εργασιών διαμόρφωσης της πλατφόρμας προβολής των πληροφοριών. Συνεπώς, σύμφωνα με όσα προηγουμένως κρίθηκαν και έγιναν δεκτά, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2013, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκε.

Οι προσφεύγοντες ζητούν την ακύρωση της Απόφασης 266/2020 της Οικονομικής Επιτροπής, καθ’ όσον αφορά την πρώτη προσφυγή, για τον άδικο αποκλεισμό του πρώτου προσφεύγοντα και την μη επιβολή πρόσθετων βάσεων αποκλεισμού κατά της δεύτερης προσφεύγουσας, ενώ για τη δεύτερη προσφυγή, αμφισβητείται ο αποκλεισμός της δεύτερης προσφεύγουσας. Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η εκτέλεση του Υποέργου 1 με τίτλο «...» στο πλαίσιο ενός ευρύτερου έργου, το οποίο αφορά την ανάπτυξη διαδικτυακής πύλης με βάση δεδομένων για τη διαχείριση πολιτιστικού-τουριστικού υλικού, με εκτιμώμενη αξία 201.500 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Αναλυτικότερα, περιλαμβάνει συλλογή υλικού, σχεδιασμό ψηφιακών εφαρμογών, και δημιουργία συστήματος που θα συνδυάζει πολυμεσικά στοιχεία για την προβολή της ιστορίας και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Σχεδίαση και παραγωγή  εντύπων προώθησης του ελληνικού τουρισμού .(..)Με αυτά τα δεδομένα, αναφορικά με τον πρώτο λόγο της Επιτρόπου, ότι δηλαδή δεν εμπίπτει στους σκοπούς της εταιρείας η δημιουργία και έκδοση διαφημιστικών φυλλαδίων τουριστικού περιεχομένου, αυτού, πέραν του ότι αορίστως προβάλλεται, καθώς δεν διαλαμβάνεται ποιά διάταξη νόμου ή γενική αρχή του διοικητικού ή δημοσιονομικού δικαίου παραβιάζεται, είναι απορριπτέος και ως ουσία αβάσιμος, αφού προδήλως και εμπίπτει στους σκοπούς της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας -η οποία, μάλιστα, έχει καθιερωθεί στην ελληνική αγορά ως leading DMC (Destination Management Company, Εταιρεία Διαχείρισης Προορισμού) με εξειδίκευση στο αραβόφωνο κοινό- η προώθηση του ελληνικού τουρισμού, η οποία προδήλως εξυπηρετείται με τα εν λόγω τουριστικά φυλλάδια, τα οποία, κατά την κοινή πείρα, προβάλλουν με πληρότητα την Ελλάδα είναι δε και υψηλής αισθητικής. Περαιτέρω, αν και ήδη δημοσιονομικά αδιάφορος, εφ’ όσον ήδη παρελήφθησαν προσηκόντως τα επίμαχα φυλλάδια, είναι και αβάσιμος και ο δεύτερος προβαλλόμενος λόγος, αφού, βάσει ρητής πρόβλεψης του καταστατικού της φερόμενης δικαιούχου εταιρείας (βλ. άρθρο 14), οι διαχειριστές αυτής θα την εκπροσωπούν και θα τη δεσμεύουν είτε από κοινού είτε ξεχωριστά η καθεμία τους, επομένως δε, αρκούσε η υπογραφή της σύμβασης από την μία και μόνο εταίρο-διαχειρίστρια της εταιρείας. Τέλος, σχετικά με τον τρίτο λόγο διαφωνίας, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας τους ισχυρισμούς του .... και ιδίως το 6/7.11.2017 δελτίο αποστολής της φερόμενης δικαιούχου εταιρείας, κρίνει ότι αυτός είναι απορριπτέος, αφού προκύπτει ότι εκ παραδρομής αναφέρεται στο από 7.11.2017 πρωτόκολλο παραλαβής ότι παρελήφθησαν 1.500 -αντί του ορθού 200- φυλλάδια με χαιρετισμό της Υπουργού Τουρισμού, με αποτέλεσμα η εσφαλμένη αυτή αναγραφή να καθίσταται όλως επουσιώδης και, συνεπώς, ως επίσης δημοσιονομικά αδιάφορη, να μην αποτελεί κώλυμα για την ενταλματοποίηση της επίμαχης δαπάνης.

Προμήθεια 60 μικροαντικειμένων τέχνης (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας Πράξεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου, καθόσον η θέσπιση Τμήματος δημοσίων σχέσεων δεν καθιδρύει συγχρόνως αρμοδιότητα για την καταβολή δαπανών που δεν εντάσσονται στην τουριστική προβολή της χώρας ή αφορούν σε πρόσωπα διαφορετικά πέραν όσων ορίζονται στις οικείες διατάξεις (δημοσιογράφους της ημεδαπής και αλλοδαπής, τηλεοπτικά συνεργεία, διεθνείς προσωπικοτήτων και διαμορφωτές της κοινής γνώμης) αφετέρου δεν χωρεί αναλογική εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 22 παρ.4 του Ν. 2362/1995 η οποία αναφέρεται στις δαπάνες δημοσίων σχέσεων του Δημοσίου και όχι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.   Περαιτέρω, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι η υπό κρίση δαπάνη προσφοράς αναμνηστικών δώρων ως τιμητική διάκριση σε πρόσωπα που διοικούν ξενοδοχειακές μονάδες (managers) κατέστη αναγκαία για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών του Οργανισμού  ούτε ότι συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του που είναι η οργάνωση, προώθηση και ανάπτυξη του τουρισμού καθόσον  δεν προκύπτει ο σκοπός της βράβευσης και ο αντίκτυπος αυτής στην προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι από το περιεχόμενο της 168/2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ..(σε συνδυασμό με την 20/2011 απόφαση-εισήγηση της Τουριστικής Επιτροπής του Δήμου) με σαφήνεια προκύπτει ότι το οικείο δημοτικό συμβούλιο επέλεξε και προσδιόρισε τα μέσα και τον τρόπο τουριστικής προβολής της νήσου της Σύρου, η οποία θα συντελείτο στο πλαίσιο των γυρισμάτων της τηλεοπτικής εκπομπής «Ταξιδεύοντας» του τηλεοπτικού δικτύου «MEGA» με το δημοσιογράφο .....και το συνεργείο του.  Περαιτέρω, από το περιεχόμενο του συνημμένου ως δικαιολογητικού των ελεγχόμενων ενταλμάτων ψηφιακού δίσκου (dvd) προκύπτει ότι, ανεξαρτήτως της προβολής και του συμμετέχοντος στην επίμαχη τηλεοπτική εκπομπή τραγουδιστή (ο οποίος, σε κάθε περίπτωση, επελέγη και για τους δεσμούς του με τη νήσο της Σύρου), η εκπομπή αυτή, εκτυλισσόμενη στα κυριότερα σημεία ιστορικού, πολιτιστικού, οικονομικού και μορφολογικού ενδιαφέροντος του νησιού, προέβαλε προεχόντως τη Σύρο, ως κατ’ εξοχήν τουριστικό προορισμό. Εξάλλου, ενόψει του ύψους των σχετικών συμβάσεων (κατώτερο των 2.500 ευρώ), δεν απαιτείτο η κατάρτισή τους με ιδιωτικό έγγραφο (σχ. άρθρο 80 του Δημόσιου Λογιστικού και Πράξη VII Τμήματος 187/2011), πέραν του ότι με την 102/2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..... προσδιορίζονται οι αντισυμβαλλόμενοι του Δήμου, που είναι  οι φερόμενοι ως δικαιούχοι των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων. Κατά τούτο, απορριπτέοι τυγχάνουν ως αβάσιμοι οι υπό i, ii και iv λόγοι διαφωνίας της Επιτρόπου, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι ο τελευταίος αποτελεί αμφιβολία επί του ουσιαστικού μέρους της επίμαχης δαπάνης (βλ. άρθρο 17 παρ. 6 του π.δ. 774/1980). Αντιθέτως, βάσιμος κρίνεται ο υπό iii λόγος διαφωνίας, δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου (16394/7.12.2011 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τουριστικής Πολιτικής και Συντονισμού της Γ.Γ. Τουρισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού) προκύπτει ότι δεν ζητήθηκε πριν από την υλοποίηση της επίμαχης δράσης τουριστικής προβολής η σύμφωνη γνώμη της Γ.Γ. Τουρισμού, κατά τα προεκτεθέντα. Μειοψήφησε ο Σύμβουλος Σταμάτιος Πουλής, ο οποίος υποστήριξε ότι η Γενική Γραμματεία Τουρισμού έχει την αρμοδιότητα του γενικού σχεδιασμού και εφαρμογής του προγράμματος γενικής προβολής της χώρας στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Η αρμοδιότητα όμως αυτή, η οποία έχει σκοπό τη συντονισμένη και με κοινό «μήνυμα» τουριστική προβολή της χώρας, δεν αποκλείει, όπως εξάλλου δηλώνεται με τη νεώτερη ρύθμιση του άρθρου 158 του Δ.Κ.Κ., τη δυνατότητα στους Δήμους να αναλαμβάνουν μεμονωμένες και περιορισμένου εύρους και κλίμακας πρωτοβουλίες και ενέργειες για την τουριστική προβολή της περιοχής τους. Η ανάληψη δε αυτών των πρωτοβουλιών, ενόψει του περιορισμένου εύρους τους, δεν εντάσσεται στο κανονιστικό πλάτος της ως άνω ρυθμίσεως (άρθρου 1 παρ. 9 του ν. 3270/2004) και επομένως δεν απαιτείται προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Γραμματέα Τουρισμού. Η αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή ότι δηλαδή και για μεμονωμένες και περιορισμένης κλίμακας ενέργειες τουριστικής προβολής απαιτείται, κατά την επίμαχη διάταξη, η ως άνω σύμφωνη γνώμη, προσκρούει ευθέως στις  διατάξεις του άρθρου 102 του Συντάγματος περί των ορίων εποπτείας του Κράτους επί των Ο.Τ.Α. και στη διοίκηση από τους Ο.Τ.Α. όλων των τοπικών υποθέσεων (βλ. αναλυτικότερα Πράξη 274/2011 VII Τμ. όπου και η σχετική μειοψηφία). Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.

Δημόσιες σχέσεις.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθώς ούτε προβλέπεται από διάταξη νόμου, ούτε δύναται να θεωρηθεί ως λειτουργικώς αναγκαία. Και τούτο διότι, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτουν τα πραγματικά εκείνα περιστατικά, τα οποία, υπαγόμενα στην έννοια της λειτουργικότητας, θα αποδείκνυαν τη συμβολή που παρείχε η προσφορά των επίμαχων δώρων φιλοφρονήσεως στην προώθηση και ανάπτυξη του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, διά της καλλιέργειας ειδικότερα φιλικού κλίματος και σχέσεων συνεργασίας με τουριστικούς φορείς της ημεδαπής και διά της ενισχύσεως της δημόσιας εικόνας του Ε.Ο.Τ. Ειδικότερα, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται ο ακριβής χρόνος παράθεσης του γεύματος στο ξενοδοχείο «……..», δεν αναφέρεται το είδος των προσφερθέντων δώρων, ώστε να κριθεί κατά πόσο ήταν δυνατό να προβληθεί μέσω αυτών η δημόσια εικόνα του Ε.Ο.Τ., ούτε προσδιορίζεται η ταυτότητα και ιδιότητα του συνόλου των τιμώμενων προσώπων, προκειμένου να εξακριβωθεί ότι πρόκειται πράγματι για φορείς δραστηριοποιούμενους στον τομέα του τουρισμού, η δε προσκομιζόμενη κατάσταση εξήντα πέντε ατόμων, η οποία δεν έχει περιβληθεί τον τύπο του δημοσίου εγγράφου, δεν παρέχει πλήρη απόδειξη ούτε για την ταυτότητα ούτε για την ιδιότητα των σ’ αυτήν κατονομαζόμενων προσώπων, ούτε, τέλος, για τη σύνδεσή τους με την προαναφερόμενη εκδήλωση για την προβολή του Ε.Ο.Τ.. Εξάλλου, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος από τον Ε.Ο.Τ. ισχυρισμός ότι η προσφορά των επίμαχων δώρων εμπίπτει στην έννοια των λειτουργικών δαπανών δημοσίων σχέσεων, που οριοθετούνται από το άρθρο 22 παρ. 4 του ν. 2362/1995 και την κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα υπουργική απόφαση, καθόσον, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται εν προκειμένω η λειτουργικότητα, οι επικαλούμενες διατάξεις εφαρμόζονται στις δαπάνες δημοσίων σχέσεων των υπουργείων. Συνεπώς, για τους ανωτέρω λόγους, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αμοιβής για την παροχή υπηρεσιών:..Με τα δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι στο κείμενο της σύμβασης δεν ορίζεται διάρκεια ισχύος αυτής, κατά παράβαση του εφαρμοζόμενου ως εκ του χρόνου σύναψής της άρθρου 26 παρ. 3 του π.δ. 28/1980. Ωστόσο, λόγω της φύσης των ανατεθεισών εργασιών εκπόνησης του οδηγού - εγχειριδίου σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις (συναντήσεις - επαφές) με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες του Δήμου, τα αρμόδια όργανα αυτού ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της ως άνω διάταξης αποβλέποντας προεχόντως στο αποτέλεσμα των παρασχεθεισών υπηρεσιών και όχι στον χρόνο ολοκλήρωσής τους. Ομοίως, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική, διότι για το οικονομικό έτος 2016 δεν εκδόθηκε απόφαση του διατάκτη που να αναλαμβάνει και στη συνέχεια να ανατρέπει, λόγω μη πληρωμής της, τη δεσμευθείσα πίστωση ύψους 20.000,00 €. Ωστόσο, τα όργανα του Δήμου εκ παραδρομής δεν ακολούθησαν τη νόμιμη διαδικασία έκδοσης και ανατροπής της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης κατά το έτος 2016, δοθείσας της χρονοβόρας (λόγω των εμπλεκόμενων υπηρεσιών) διαδικασίας καθορισμού της κατεύθυνσης που έπρεπε να ακολουθήσει η ανάδοχος κατά την εκπόνηση του παραδοτέου ...και συνεπώς ενήργησαν με συγγνωστή πλάνη. Επίσης βάσιμος είναι ο λόγος διαφωνίας που αφορά στη διαδικασία παραλαβής της παρασχεθείσας υπηρεσίας, δοθέντος ότι η 96974/ 7.12.2015 σύμβαση συνάφθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4412/2016 και, συνεπώς, η επιτροπή παραλαβής θα έπρεπε να έχει συγκροτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 28/1980. Πλην όμως, δεδομένου ότι η παραλαβή της επίμαχης εργασίας έγινε στις 11.10.2017, υπό την ισχύ του νέου ως άνω νόμου, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν με την πεποίθηση ότι ορθώς εφαρμόζουν τις διατάξεις του άρθρου 221 παρ. 11 περ. δ΄ εδ. α΄ του ν. 4412/2106, θεωρώντας ως κρίσιμο για το εφαρμοστέο καθεστώς το χρονικό σημείο της παραλαβής της υπηρεσίας. Περαιτέρω, η επαγγελματική και τεχνική καταλληλότητα της εταιρείας για την εκτέλεση της ανατεθείσας υπηρεσίας προκύπτει από την ομοίου περιεχομένου σύμβαση που είχε η ίδια συνάψει με τον Δήμο …, ενώ ο εκπονηθείς οδηγός - εγχειρίδιο δεν αφορά στον αστικό πολεοδομικό σχεδιασμό και δεν ανήκει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Αστικού Σχεδιασμού και Αρχιτεκτονικών μελετών. Ειδικότερα, το παραδοτέο της υπό κρίση σύμβασης αποτελεί μια καταγραφή προθέσεων των υπηρεσιών του Δήμου με σκοπό την ομοιομορφία του αστικού του εξοπλισμού και, ήδη από την απόφαση ανάθεσης, προκύπτει σαφώς η δυνητική εφαρμογή των προτεινόμενων λύσεων. Το αντικείμενο δε της σύμβασης έχει εγγύτερη σχέση με την προβολή του Δήμου ως τουριστικού προϊόντος, τη βελτίωση της ποιότητας αυτού μέσω των προτάσεων που κατατίθενται και, συνακόλουθα, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Τμήματος Τουρισμού της Διεύθυνσης Πολιτισμού και Τουρισμού. Τέλος, δεν απαιτούνταν κανονιστική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, καθόσον τέτοια απόφαση απαιτείται για πιο εκτεταμένες και δεσμευτικές επεμβάσεις ...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων του Δήμου ...