Με την προδικαστική προσφυγή της, η προσφεύγουσα επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής που απέρριψε την προσφορά της για το έργο «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ» (εκτιμώμενης αξίας 1.935.483,87 € πλέον ΦΠΑ), καθώς και κάθε συναφούς βλαπτικής πράξης. Επίσης, ζητεί την ακύρωση του 3ου Πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού, τη διαταγή όσων είναι νόμιμο και την παροχή αντιγράφων των απόψεων της αναθέτουσας αρχής. Η προσφυγή αφορά παραβάσεις του νόμου και της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της μη νόμιμης απόρριψης της προσφοράς λόγω δήθεν ελλείψεων δικαιολογητικών από τρίτο οικονομικό φορέα στον οποίο στηρίχθηκε η προσφεύγουσα, χωρίς να της δοθεί η δυνατότητα να τον αντικαταστήσει, καθώς και την κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής χωρίς προηγούμενη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου.

Οι προσφεύγοντες, η ένωση οικονομικών φορέων και τα μέλη της, ζητούν την ακύρωση της διακήρυξης για το έργο «ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΛΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ» με εκτιμώμενη αξία 33.020.000 ευρώ. Επικαλούνται παράνομο αποκλεισμό από το κριτήριο επιλογής τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας του όρου 22.Δ.γ της διακήρυξης, ο οποίος απαιτεί προηγούμενη εμπειρία σε έργο αποχέτευσης αξίας 16.000.000 ευρώ τα τελευταία 10 έτη. Θεωρούν ότι ο όρος αυτός είναι δυσανάλογος και περιορίζει τον ανταγωνισμό, ενώ αμφισβητούν και τη νομιμότητα της απαίτησης για συγκεκριμένη προϋπηρεσία.

Η προσφεύγουσα εταιρεία αιτείται με την προδικαστική προσφυγή της την ακύρωση της απόφασης της Αναθέτουσας Αρχής που απέρριψε την προσφορά της και ενέκρινε την προσφορά της παρεμβαίνουσας για τη δημόσια προμήθεια υλικού ή υπηρεσιών (με αντικείμενο όπως περιγράφεται στη διακήρυξη). Ειδικότερα, προσβάλλει την απόρριψη της προσφοράς της λόγω μονολεκτικής απάντησης «ΝΑΙ» στον Πίνακα Συμμόρφωσης χωρίς επαρκή τεκμηρίωση, καθώς και την απόφαση κατακύρωσης στην παρεμβαίνουσα εξαιτίας μη υποβολής Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Σύμβασης (ΕΕΕΣ) από τον τρίτο οικονομικό φορέα στον οποίο αυτή στηρίχθηκε για την κάλυψη των κριτηρίων οικονομικής και τεχνικής ικανότητας.

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής που απέρριψε την προσφορά του και ενέκρινε αυτή του παρεμβαίνοντος οικονομικού φορέα, αναδεικνύοντας τον τελευταίο ως προσωρινό ανάδοχο. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά δημόσια σύμβαση για υπηρεσίες καθαριότητας στο νοσοκομείο «…» με εκτιμώμενη αξία χωρίς ΦΠΑ 903.000 ευρώ. Ο αποκλεισμός του προσφεύγοντος βασίστηκε στη μη έγκυρη ηλεκτρονική υπογραφή των δικαιολογητικών που υποβλήθηκαν από τον τρίτο οικονομικό φορέα στον οποίο στηρίχθηκε, γεγονός που οδήγησε στην μη πληρότητα των κριτηρίων επιλογής.

Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της απόφασης 106/2018 με την οποία αποκλείστηκε από τη διαδικασία ανάθεσης της σύμβασης έργου για «Ανόρυξη και αξιοποίηση υδρευτικής γεώτρησης Δ.Κ. Αιγινίου Δήμου Πύδνας-Κολινδρού». Η σύμβαση είχε εκτιμώμενη αξία 132.906,62 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και αφορούσε έργο κάτω των ορίων (CPV: 76300000-6). Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι η απόφαση του αποκλεισμού ήταν άδικη, καθώς η οικονομική του προσφορά ήταν η χαμηλότερη και ότι θα έπρεπε να θεωρηθεί πρώτος σε σειρά μειοδοσίας. Επιπλέον, υποστήριξε ότι είχε δικαίωμα να στηριχθεί σε ικανότητες τρίτου οικονομικού φορέα για την πλήρωση του κριτηρίου καταλληλότητας επαγγελματικής δραστηριότητας, κάτι που η αναθέτουσα αρχή αρνήθηκε.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 25/2022 πράξης του E' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου … (εφεξής Δ.Α.Π.) και της προσφεύγουσας εταιρείας με την επωνυμία «….Ο.Ε.» (εφεξής ανάδοχος), για την ανάθεση του έργου με τίτλο «Νέος Διώροφος Δημοτικός Παιδικός Σταθμός με Υπόγειο, Δήμου … στο Ο.Τ. 328», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.266.129,03 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), για χρονικό διάστημα 16 μηνών από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης.(....)Σε κάθε περίπτωση, το μεν οι συμμετέχουσες εταιρείες ή έστω άλλες δυνητικά υποψήφιες εταιρείες δεν επικαλέστηκαν βλάβη από τον συγκεκριμένο όρο της διακήρυξης, το δε ο αποκλεισμός των τριών (3) εκ των συμμετεχουσών εταιρειών δεν συνδέεται, αποκλειστικά τουλάχιστον, με την έλλειψη του κρίσιμου κριτηρίου. Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι, σε κάθε περίπτωση, για την πλήρωση του επίμαχου κριτηρίου προβλεπόταν η δυνατότητα των φορέων να στηρίζονται στις ικανότητες άλλων φορέων. Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης και δέχεται αυτές. Ανακαλεί την 25/2022 πράξη του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εκπόνηση μελέτης:..Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη είναι νόμιμη, καθώς, ενόψει της διαφορετικής λεκτικής διατύπωσης της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων στο δεύτερο υποκριτήριο του πρώτου κριτηρίου και στο τρίτο υποκριτήριο του δεύτερου κριτηρίου, αιτιολογείται η διαφορετική βαθμολογία τους στο πρώτο και στο δεύτερο κριτήριο, αντίστοιχα, όσον αφορά δε στο εύρος της διαφοράς των εν λόγω βαθμολογιών, τούτο αποτελεί τεχνική κρίση, που δεν ελέγχεται από το Κλιμάκιο. Περαιτέρω, ενόψει της πανομοιότυπης λεκτικής διατύπωσης της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων και στα τρία υποκριτήρια του τρίτου κριτηρίου, δεν αιτιολογείται μεν η διαφορετική βαθμολογία στο τρίτο κριτήριο, όμως η πλημμέλεια αυτή δεν απέβη τελικά ουσιώδης, καθώς, ακόμα και αν είχαν λάβει την ίδια βαθμολογία στο τρίτο κριτήριο, όπως έπρεπε, και πάλι η συνολική βαθμολογία της εταιρείας «...» θα ήταν μεγαλύτερη από αυτήν της εταιρείας «...», ενόψει των βαθμολογιών των τεχνικών προσφορών τους στα δύο πρώτα κριτήρια και των οικονομικών προσφορών τους.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Αίτηση ακυρώσεως και αναστολής κατά απόφασης της ΕΑΔΗΣΥ στο πλαίσιο διαγωνισμού για την ανάθεση σύμβασης κατασκευής οδού – Επίλυση νομικών ζητημάτων – Δεν καθίσταται υποχρεωτικά υπεργολάβος ο τρίτος που παρέχει στήριξη σχετικά με τίτλους σπουδών, επαγγελματικά προσόντα και σχετική επαγγελματική πείρα – Προϋποθέσεις παραδεκτής προβολής ενώπιον της ΕΑΔΗΣΥ ισχυρισμών περί ανακρίβειας ΕΕΕΣ ανταγωνιστών – Δυνατότητα εξέτασης πρωτογενώς από το Δικαστήριο λόγων προσφυγής που απορρίφθηκαν από την ΕΑΔΗΣΥ ως απαράδεκτοι.
Το Δικαστήριο έδωσε τις ακόλουθες απαντήσεις στα ανωτέρω νομικά ζητήματα: Α. Το άρθρο 78 παρ. 1 εδ. β΄ του ν. 4412/2016 δεν έχει την έννοια ότι οι τρίτοι φορείς, στις ικανότητες των οποίων στηρίζεται ο προσφέρων οικονομικός φορέας ως προς τους τίτλους σπουδών, τα επαγγελματικά προσόντα ή την επαγγελματική εμπειρία, οι οποίοι πρέπει να εκτελέσουν τις εργασίες ή τις υπηρεσίες για τις οποίες απαιτούνται οι συγκεκριμένες ικανότητες, καθίστανται υποχρεωτικά και υπεργολάβοι, με συνέπεια τον αποκλεισμό του προσφέροντος εάν δεν δηλωθούν ως υπεργολάβοι στο ΕΕΣΣ, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 58 του ν. 4412/2016. Αντιθέτως, έχει την έννοια ότι εναπόκειται στην ευχέρεια του προσφέροντος να επιλέξει τη φύση του νομικού δεσμού που θα συνάψει με τον τρίτο που του δανείζει τέτοιες ικανότητες και ότι η φύση του δεσμού αυτού δεν είναι κρίσιμη για την παραδεκτή επίκληση τέτοιων ικανοτήτων, δεδομένου ότι η επί ποινή αποκλεισμού υποχρέωση δήλωσης των πληροφοριακών στοιχείων του άρθρου 58 δεν αφορά τους υπεργολάβους στις ικανότητες των οποίων ο προσφέρων στηρίζεται. Β. Τα άρθρα 79 και 346 παρ. 1 του ν. 4412/2016 έχουν την έννοια ότι προσφέρων οικονομικός φορέας μπορεί, κατ’ αρχήν, να προσβάλει ενώπιον της ΕΑΔΗΣΥ την απόφαση της αναθέτουσας αρχής, με την οποία γίνονται δεκτές προσφορές ανταγωνιστών του βάσει των δηλώσεων των ΕΕΕΣ και ανακηρύσσεται προσωρινός ανάδοχος, προβάλλοντας ισχυρισμούς περί ανακρίβειας των δηλώσεων του ΕΕΕΣ ανταγωνιστών του σχετικά με την πλήρωση απαιτούμενου κριτηρίου επιλογής, εφ’ όσον όμως επικαλείται και προσκομίζει στοιχεία ικανά να τεκμηριώσουν το σφάλμα/ανακρίβεια της δήλωσης και την, εντεύθεν, μη πλήρωση του οικείου κριτηρίου, και υπό την προϋπόθεση ότι ο προσφεύγων οικονομικός φορέας διαθέτει έννομο προς τούτο συμφέρον, δηλαδή υπέστη ή ενδέχεται να υποστεί, εν όψει των συγκεκριμένων περιστάσεων, ζημία από την εικαζόμενη ως παράνομη απόφαση της αναθέτουσας αρχής περί αποδοχής προσφοράς των ανταγωνιστών κατά των οποίων στρέφεται. Γ. Τα άρθρα 345 επ. του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 (και ειδικότερα άρθρα 346 παρ. 1, 360, 367 παρ. 1 και 372), ερμηνευόμενα σε συνδυασμό με το άρθρο 1 παρ. 1 της οδηγίας 89/665/ΕΟΚ, έχουν την έννοια ότι δεν κωλύεται το δικαστήριο, όταν κρίνει ότι λόγος προσφυγής μη νομίμως απερρίφθη ως απαράδεκτος από την ΕΑΔΗΣΥ, να προβεί πρωτογενώς στην κατ’ ουσίαν εξέτασή του, εφ’ όσον όμως ο λόγος αυτός δεν σχετίζεται με τεχνικό ή μη εκκαθαρισμένο κατά το πραγματικό του μέρος ζήτημα.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (Γενικό Επιτελείο Στρατού) με τίτλο «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΕΞΟΜΟΙΩΤΩΝ Ε/Π ΣΤΟ Α/Δ …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.286.273,38 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και συμβατικού τιμήματος 1.934.624,02 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.(....)Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως αποκλείστηκε από τη συνέχεια του διαγωνισμού η εταιρεία «… ΑΤΕ», και τούτο διότι, στη διακήρυξη του διαγωνισμού και συγκεκριμένα στο άρθρο 22.ΣΤ. «Στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων (Δάνεια εμπειρία)» δεν είχε προβλεφθεί όρος που να ορίζει ότι, στην περίπτωση στήριξης μεμονωμένου προσφέροντα ή ένωσης στις ικανότητες άλλων φορέων όσον αφορά τουλάχιστον μία εκ των απαιτήσεων του άρθρου 22.Γ. «Οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια»  της διακήρυξης, η σχετική απαίτηση θα πρέπει να ικανοποιείται αποκλειστικά από τους άλλους φορείς και όχι αθροιστικά από τον δανείζοντα και τον δανειζόμενο φορέα.(....)Και τούτο διότι ο έλεγχος της ικανότητας των παρεχόντων τη δάνεια εμπειρία, σύμφωνα με τα κριτήρια  επιλογής, αφορά αποκλειστικά και μόνο στα ειδικά προσόντα που «δανείζουν» οι τρίτοι φορείς στον δανειζόμενο οικονομικό φορέα και δεν απαιτείται η από μέρους τους πλήρωση των εν γένει κριτηρίων επιλογής(...)Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/741/2022.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης (...) Εφ’ όσον, όμως, η παρεμβαίνουσα δεν δήλωσε προαποδεικτικώς στο ΕΕΕΣ την πλήρωση του επίμαχου κριτηρίου -ελλείψει υπαιτιότητάς της κατά τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά αφού δεν υπήρχε οικείο πεδίο προς συμπλήρωση-, τα ανωτέρω αυτοβούλως υποβληθέντα εκ μέρους της αποδεικτικά μέσα (τραπεζικές βεβαιώσεις) προσκομίσθηκαν ως τα μόνα μέσα προκαταρκτικής απόδειξης για την πλήρωση του επίμαχου κριτηρίου επιλογής και, ως εκ τούτου, έπρεπε βάσει αυτών να προαποδεικνύεται η πλήρωση του κριτηρίου της χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά την υποβολή της προσφοράς, το οποίο όμως δεν συνέβη εν προκειμένω σύμφωνα με όσα προεξετέθησαν. Κατόπιν τούτων, δεν αιτιολογείται νομίμως η προσβαλλόμενη απόφαση του αναθέτοντος φορέα, καθ’ ο μέρος έκρινε ότι προαποδεικνύεται η απαιτούμενη χρηματοοικονομική επάρκεια της παρεμβαίνουσας, ερειδόμενη εν μέρει στην τραπεζική βεβαίωση του δάνειου φορέα, η οποία δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις της διακήρυξης, αλλά ούτε και η προσβαλλόμενη απόφαση της ΑΕΠΠ, με την οποία απερρίφθη η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας κατά το μέρος αυτό. Δια ταύτα Δέχεται την αίτηση. Ακυρώνει εν μέρει την 603/2021 απόφαση της ΑΕΠΠ και την .../2021 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΣΕ και αναπέμπει την υπόθεση στον αναθέτοντα φορέα για να ενεργήσει τα νόμιμα, σύμφωνα με το σκεπτικό.