ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ(...)Σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στη σκέψη III της παρούσης, ορθώς το VI Τμήμα έκρινε ότι μη νομίμως στη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού καθορίστηκε ως σύστημα υποβολής προσφορών αυτό του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης του άρθρου 5 του ν. 3669/2008, δεδομένου ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη του έργου υπερέβαινε το ποσό των 750.000 ευρώ. Λαμβάνοντας όμως υπόψιν, όπως βασίμως με την αίτηση και το υπόμνημα του Δήμου προβάλλεται, ότι: α) το μεγαλύτερο ποσοστό των εργασιών του επίμαχου έργου ανήκει στην ίδια κατηγορία (ασφαλτικά, με προϋπολογισμό 677.704,00 ευρώ), γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τον εν τοις πράγμασι μη επηρεασμό του αποτελέσματος του ελεγχόμενου διαγωνισμού, ένεκα της επιλογής από την αναθέτουσα αρχή του ως άνω συστήματος αντί αυτού των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης, β) εκ της επιλογής του επίμαχου συστήματος υποβολής προσφορών δεν παραβιάστηκαν οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και του ανταγωνισμού, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τηρήθηκαν οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας, ενώ τριάντα επτά (37) συνολικά εργοληπτικές επιχειρήσεις παρέλαβαν τα συμβατικά τεύχη και τελικά στο διαγωνισμό συμμετείχαν έξι (6) εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες, ήτοι ικανός αριθμός, γ) κατά του κύρους της ως άνω διαδικασίας δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα βοηθήματα, δ) επιτεύχθηκε ικανοποιητικό ποσοστό έκπτωσης (51%) και ε) συντρέχουν προφανείς λόγοι δημοσίου συμφέροντος για την άμεση εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών συντήρησης, η νομική πλημμέλεια της επιλογής ως συστήματος υποβολής προσφορών στο διαγωνισμό για την ανάθεση του επίμαχου έργου, αυτού του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης, παρότι δεν συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις, δεν κρίνεται εν προκειμένω ουσιώδης (πρβλ. ΕΣ VI Τμ. απόφ. 2802/2012). Μειοψήφησε η Σύμβουλος Αγγελική Μυλωνά, κατά τη γνώμη της οποίας είναι ουσιώδης η νομική πλημμέλεια της δημοπράτησης του ως άνω έργου με το σύστημα προσφοράς με ενιαίο ποσοστό έκπτωσης, διότι ο προϋπολογισμός μελέτης αυτού, ο οποίος ανέρχεται στο ποσό των 926.479,20 ευρώ χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ, υπερβαίνει το όριο των 750.000,00 ευρώ, μέχρι του οποίου δύναται να εφαρμοστεί νομίμως το ανωτέρω σύστημα. Συνεπώς, πρέπει για το λόγο αυτό, να απορριφθεί η αίτηση αναθεώρησης του Δήμου ...... Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.

Επανακαθορισμός ορίων προϋπολογισμού έργων τα οποία επιτρέπεται να αναλάβουν εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο ΜΕΕΠ.

Εργο οδοποιίας. Σύστημα υποβολής προσφορών άρθρου 6 ν.3669/2008. Νόμιμος αποκλεισμός 7ης κατά σειρά μειοδοσίας Κ/Ξ, καθόσον τα πτυχία των μελών του κοινοπρακτικού σχήματος ανήκαν στην 6η και όχι στην 7η τάξη. Κατακύρωση στην 1η μειοδότρια. Δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες.

(...)κατά τα παγίως κριθέντα (βλ. Ελ.Συν. VI Τμ. Αποφ. 2060/2010, Πραξ. 19/2005, 31/2003, 3130/2009), η διακήρυξη του διαγωνισμού με τα συμβατικά της τεύχη δεσμεύει, ως κανονιστική πράξη, τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό, αλλά και το νομικό πρόσωπο που τον έχει προκηρύξει, το οποίο υποχρεούται από την έναρξη και μέχρι την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας να εφαρμόζει όσα ορίζονται σ’ αυτή, στο πλαίσιο των αρχών της τυπικότητας της διαδικασίας, του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ισότητας μεταξύ των διαγωνιζομένων, που διέπουν τους διαγωνισμούς για την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων. Από τα ανωτέρω παρέπεται ότι θεραπεία τυχόν παραβάσεων διατάξεων αναγκαστικού δικαίου από όρους της διακήρυξης που διέπουν τις καλούμενες τάξεις χωρεί νομίμως, μόνο υπό τις τυπικές προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος, ήτοι μετά από ρητή τροποποίηση της διακήρυξης από την αναθέτουσα αρχή και νέα δημοσίευση αυτής, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν προσβολής του οικείου όρου της διακήρυξης από τους υποψήφιους εργολήπτες, όχι δε κατόπιν σιωπηρής συμφωνίας, κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, μεταξύ της αναθέτουσας αρχής και των εργοληπτικών επιχειρήσεων ανώτερης τάξης από τις κληθείσες, οι οποίες συμμετείχαν ανεπιφύλακτα στον διαγωνισμό θέτοντας εν αμφιβόλω την ανάπτυξη πραγματικού ανταγωνισμού (βλ. Ελ.Συν. VI Τμ. Αποφ. 2060/2010, Ε΄ Κλιμ. πραξ. 167, 312/2012, 13/2011, 233/2010). Επομένως, σε περίπτωση που με τη διακήρυξη και κατ’ επέκταση με τη δημοσιευθείσα περίληψή της, καλούνται εργοληπτικές επιχειρήσεις συγκεκριμένης τάξης, παρότι, ενόψει του προϋπολογισμού του έργου έχουν, σύμφωνα με το άρθρο 102 παρ. 1 του ν. 3669/2008, δικαίωμα συμμετοχής εργοληπτικές επιχειρήσεις και άλλων -ανώτερων- τάξεων, δεν είναι νόμιμη η συμμετοχή αυτών στο διαγωνισμό, αφού για τη δυνατότητα αυτή δεν έχουν τηρηθεί οι διατυπώσεις δημοσιότητας, με αποτέλεσμα να πλήττονται οι αρχές του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού και της ισότιμης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων (βλ. ad hoc Ελ.Συν. VII Τμ. πραξ. 287/2011).

Αντικαταστάση υπόγειων αγωγών..ζητείται η ανάκληση της 504/2009 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι μετά την επισυμβάσα ορθή επανάληψη, εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής, του άρθρου 21.1 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, διευρύνθηκε ο αριθμός των εν δυνάμει υποψηφίων εργοληπτικών επιχειρήσεων και των αντιστοίχων με αυτές που προέρχονται, μεταξύ άλλων, από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθόσον απέκτησαν το πρώτον δικαίωμα να συμμετάσχουν στη δημοπρασία, εκτός των εργοληπτών κατηγορίας ηλεκτρομηχανολογικών έργων, και μεμονωμένες εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.Ε.Π. στην κατηγορία των υδραυλικών έργων. Επομένως, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να αποστείλει εκ νέου προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την τροποποιηθείσα, ως προς τον ως άνω ουσιώδη όρο, προκήρυξη, όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του. Με την υπό κρίση ανακλητική αίτηση προβάλλεται υπό του αιτούντος ότι από τις διέπουσες το διαγωνισμό διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 3669/2008 και της Δ17α/08/35/ΦΝ430 (ΦΕΚ Β΄469) υπουργικής απόφασης περί επανακαθορισμού προϋπολογισμού έργων που επιτρέπεται να αναλάβουν εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.ΕΠ., σε συνδυασμό με τον προϋπολογισμό μελέτης του ελεγχόμενου έργου, προέκυπτε εξαρχής και χωρίς την ανάγκη ρητής διατύπωσης στη διακήρυξη η δυνατότητα συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία μεμονωμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων κατηγορίας υδραυλικών έργων, ενόψει, μάλιστα, του ότι, όπως ορίζεται στην Δ15/10666/18.07.1996 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., όταν δημοπρατούνται έργα που αφορούν εξωτερικά άρδευσης, όπως εν προκειμένω, καλούνται υποχρεωτικά οι επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στις κατηγορίες τόσο των ηλεκτρομηχανολογικών όσο και των υδραυλικών έργων, καθόσον οι εργασίες αυτές αποτελούν κοινό αντικείμενο των εν λόγω κατηγοριών, και ως εκ τούτου με την ορθή επανάληψη του άρθρου 21.1. δεν τροποποιήθηκε ουσιωδώς ο σχετικός όρος της διακήρυξης, αλλά, απλώς, αποσαφηνίσθηκε το περιεχόμενό του. Ο ισχυρισμός αυτός στερείται ερείσματος και βασιμότητας καθόσον από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων προκύπτουν οι τάξεις, στις οποίες κατατάσσονται οι μετέχοντες σε δημοπρασία για την εκτέλεση δημόσιου έργου εργολήπτες, βάσει του αναλυτικού προϋπολογισμού αυτού, στην περίπτωση που το έργο περιλαμβάνει εργασίες περισσότερων κατηγοριών και όχι οι κατηγορίες έργων, για τις οποίες εγγράφονται στο Μ.Ε.ΕΠ. οι εργοληπτικές επιχειρήσεις, ανάλογα με τη στελέχωσή τους. Περαιτέρω, στον προϋπολογισμό μελέτης που εκτίθεται στο κατ’ ορθή επανάληψη εκδοθέν και δημοσιευθέν σε εθνικό επίπεδο άρθρο (21.1) της διακήρυξης αναφέρεται για πρώτη φορά αναλυτικά κάθε κατηγορία εργασιών του ελεγχόμενου έργου με το αντίστοιχο τμήμα της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εις τρόπον ώστε να καθίσταται εντεύθεν δυνατός ο προσδιορισμός των δικαιούμενων να υποβάλουν προσφορά εργοληπτικών επιχειρήσεων, αυτός όμως ο προϋπολογισμός μελέτης δεν αποτυπώνεται ρητά ούτε μπορεί να συναχθεί κατά τα επί μέρους στοιχεία του από τις διατάξεις της αρχικώς δημοσιευθείσας διακήρυξης, εφόσον δι’ αυτής ταυτίζεται κατά περιεχόμενο με τον συνολικό προϋπολογισμό του έργου. Τέλος, η προμνησθείσα Δ15/10666/1996 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., την οποία επικαλείται το αιτούν Υπουργείο, αφορά σε διαφορετικό του κρινόμενου ζήτημα και δεν μπορεί να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα του προβληθέντος ισχυρισμού του. Ωστόσο, δεδομένου ότι αφενός η ορθή επανάληψη (ως προς το άρθρο 21) της διακήρυξης του διαγωνισμού δημοσιεύθηκε, κατά τα ανωτέρω, προσηκόντως στον ελληνικό τύπο, αφετέρου δε, προσήλθαν και υπέβαλαν τελικώς προσφορές δέκα επτά (17) εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες, εκ των οποίων η μία αλλοδαπή, αριθμός ικανός, ενόψει και του αντικειμένου του διενεργηθέντος διαγωνισμού, να εξασφαλίσει την τήρηση των αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η παράβαση των προβλεπομένων στο νόμο και στη διακήρυξη κανόνων δημοσιότητας οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη των οργάνων της αναθέτουσας αρχής, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της κρινόμενης αίτησης...Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 504/2009 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Από κανένα στοιχείο του φακέλου της ελεγχόμενης διασικασίας ανάθεσης δημοσίου έργου δεν αιτιολογείται η ανάγκη προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία του διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλουμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων (άρθρα 3 περ. γ και 28 παρ. 1 ν.3669/2008, ΦΈΚ Α', 116) σε συνδυασμό με την αδυναμία διενέργειας ανοικτής διαδικασίας, ούτε παρατίθενται τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι προσκαλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις, ούτε οι λόγοι για τους οποίους προσκλήθηκαν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις που συμμετείχαν στη διαδικασία. Το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την 629/2010 απόφασή του ανακάλεσε την ως άνω Πράξη και έκρινε ότι είναι νόμιμη η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία, αφού το έργο που πρόκειται να εκτελεστεί περιλαμβάνει εργασίες δοκιμαστικές εφαρμογής νέων τεχνολογιών, δεδομένου ότι η υλοποίηση των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας με την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης των συμβατικών μορφών ενέργειας και τη βέλτιστη αξιοποίηση των θετικών παραμέτρων του κλίματος και των φυσικών μορφών ενέργειας της περιοχής (βιοκλιματικός σχεδιασμός) θα στηρίζεται στη χρήση κατά το δυνατόν παθητικών και όχι ενεργειακών συστημάτων με τη χρησιμοποίηση υλικών και μηχανημάτων ειδικής τεχνογνωσίας.

Δημόσια έργα:Στον υπό έλεγχο δημόσιο διαγωνισμό, ο οποίος, μετά από την τήρηση των νομίμων διατυπώσεων δημοσιότητας, διενεργήθηκε την 27.11.2012 με ανοικτή διαδικασία και κριτήριο αναθέσεως τη χαμηλότερη τιμή (άρθρο 26 του ν. 3669/2008), συμμετείχαν δεκατέσσερις (14) εργοληπτικές επιχειρήσεις. Στο σχετικό πίνακα που συντάχθηκε, κατατάχθηκε πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας η εργοληπτική επιχείρηση «….», η οποία προσέφερε μέση τεκμαρτή έκπτωση 31,49%. Με σχετικό πρακτικό (β΄ φάση) της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού αναδείχθηκε ομόφωνα η «…..» ως προσωρινή μειοδότρια του διαγωνισμού και βεβαιώθηκε ότι δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις κατά του κύρους της δημοπρασίας. Η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας …, με το πρακτικό 40/27.12.2012 (απόφαση 1546/2012, θέμα 8), υιοθέτησε το ως άνω πρακτικό της Ε.Δ. και ανέθεσε στην προσωρινή μειοδότρια του διαγωνισμού την εκτέλεση των εργασιών του ως άνω έργου. Με την προσβαλλόμενη πράξη, το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, όπως προέκυπτε από τα αναφερόμενα στην Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων, κατά τον αρχικό σχεδιασμό του έργου οι αναγκαίες για την εκτέλεσή του απαλλοτριώσεις έπρεπε να έχουν συντελεστεί μέχρι το Δεκέμβριο του 2012. Πλην όμως, μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της προσβαλλομένης πράξης οι απαλλοτριώσεις αυτές δεν είχαν καν κηρυχθεί. Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι έχει ήδη εκδοθεί η 2737/9.4.2013 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης …, με την οποία κηρύχθηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση των σχετικών εκτάσεων για την κατασκευή του έργου, η οποία και υποβάλλεται συνημμένη με την υπό κρίση αίτηση...να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να ανακληθεί η 126/2013 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου αυτού σύμβασης.

Δημόσια έργα.Ανάθεση σε επιχείρηση επιχείρηση που πληροί όλες τις προϋποθέσεις συμμετοχής της στο διαγωνισμό και έχει νομίμως υποδείξει υπεργολάβο την εταιρία … Α.Τ.Ε., η οποία έχει αποδεχθεί την υπεργολαβία με την από 20.4.2010 υπεύθυνη δήλωση της νόμιμης εκπροσώπου της, η δε συμμετοχή τριών μελών του Δ.Σ. της αναδόχου στο Δ.Σ. της υπεργολάβου, δεν αναιρεί την αυτοτέλεια αυτής έναντι του νομικού προσώπου της αναδόχου και δεν ασκεί επιρροή αναφορικά με την τήρηση εν προκειμένω των αρχών της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, ενόψει και του ότι οι δύο εταιρίες δεν συμμετείχαν στο διαγωνισμό ως ανταγωνίστριες, αλλά ως συνεργαζόμενες, στα πλαίσια υπεργολαβίας, επιχειρήσεις (πρβλ. και απόφ. VI Τμ. 2061/2010).

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον:α) δεν δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης και στον ελληνικό τύπο ουσιώδης όρος της διακήρυξης του διαγωνισμού, που αφορά στις δικαιούμενες συμμετοχής κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων και β) η ανάδοχος κοινοπραξία του ελεγχόμενου έργου δεν πληρούσε τις απαιτούμενες από τη διακήρυξη προϋποθέσεις ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής της στο διαγωνισμό, καθόσον δεν κάλυπτε τις καλούμενες για τις εργασίες του συγκεκριμένου έργου, τάξεις του ΜΕΕΠ. Το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου με την 1892/2010 απόφασή του ανακάλεσε την προ- μνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου, καθόσον ως προς την πρώτη νομική πλημμέλεια, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι 38 εργοληπτικές επιχειρήσεις έλαβαν γνώση του πλήρους περιεχομένου της διακήρυξης, σε συνδυασμό μάλιστα και με το ότι από τις 5 συμμετέχουσες εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες οι 4 ήταν κοινοπραξίες με αναβάθμιση του ανωτάτου ορίου της τάξης τους, αναγνώρισε συγγνωστή πλάνη στα όργανα της αναθέτουσας αρχής. Ως προς τη δεύτερη νομική πλημμέλεια έκρινε ότι ήταν νόμιμη η συμμετοχή στη διαδικασία της αναδόχου κοινοπραξίας, αφού αυτή αποτελείτο από 2 ατομικούς εργολήπτες 2ης τάξης (2η+ 2η, ανώτατο όριο με την αναβάθμιση 2.062.500,00 ευρώ) για την κατηγορία οικοδομικά, που είχε προϋπολογισμό 1.898.457,14 ευρώ, και μία ομόρρυθμο εταιρεία 1ης τάξης (ανώτατο όριο 1ης τάξης 750.000 ευρώ) για την κατηγορία Η/Μ, που είχε προϋπολογισμό 374.482,53 ευρώ.

Νομιμότητα ή μη της απόφασης 20241/3-10-2013 της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής του Π.Α.Α., Μονάδα Β3 του Διοικητικού Τομέα Κοινοτικών Πόρων και Υποδομών του YπAAT, για τη μη έγκριση υπογραφής σύμβασης αναδόχου για το έργο «ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ Δ.Ε. ΑΠΟΛΛΩΝΙΩΝ» – Υποβολή προσφυγής από το Δήμο Λευκάδας.α) Η απόφαση 20241/3-10-2013 της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής του Π.Α.Α., Μονάδα Β3 του Διοικητικού Τομέα Κοινοτικών Πόρων και Υποδομών του ΥπΑΑΤ, για τη μη έγκριση υπογραφής σύμβασης αναδόχου για το έργο «ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ Δ.Ε. ΑΠΟΛΛΩΝΙΩΝ» του Μέτρου 322 του «Π.Α.Α. 2007-2013», στηριζόμενη και στις παραδοχές της 272/2013 γνωμοδότησης ΝΣΚ, δεν πάσχει και είναι νόμιμη, εφόσον η Υπηρεσία, κατά την ουσιαστική της κρίση, θεωρεί ότι λόγω της μη πλήρους τήρησης της προϋπόθεσης δημοσιότητας, δεν αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός (δεν αποδείχθηκε ο ακριβής αριθμός των εργοληπτικών επιχειρήσεων που παρέλαβαν τα Τεύχη Δημοπράτησης του έργου, ενώ στον Διαγωνισμό τελικά συμμετείχαν 5 εργοληπτικές επιχειρήσεις), η δε χορηγηθείσα έκπτωση 6% είναι μικρή, και β) η προσφυγή-αίτηση θεραπείας του Δήμου Λευκάδας κατά της ως άνω απόφασης είναι μεν παραδεκτή, η βασιμότητά της όμως θα κριθεί από το αρμόδιο όργανο με βάση και τις πιο πάνω παραδοχές.