Αντικατάσταση μηχανής αλιευτικού σκάφους με άλλη μηχανή ίσης ή κατώτερης ισχύος, ως επιλέξιμη δαπάνη κατά το άρθρο 9 παρ.1 εδ.γ’ περ.ι’ του Καν. (ΕΚ) 2369/2002.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η αντικατάσταση μηχανής αλιευτικού σκάφους με άλλη ίσης ή μικρότερης ισχύος, εφόσον δεν αφορά αλιευτική ικανότητα δηλαδή αυξητική διαφοροποίηση της ισχύος της μηχανής και εφόσον συμβάλλει οπωσδήποτε στον εκσυγχρονισμό του σκάφους και στην βελτίωση της ασφάλειας της ναυσιπλοϊας, αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη κατά το άρθρο 9 παρ.1 εδ.γ’ του Καν. 2792/1999 όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 9 παρ.1 εδ.γ’ περ.ι’ του Καν. 2369/2002.

Ο προσφεύγων ζήτησε την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής, η οποία ενέκρινε την προσφορά του παρεμβαίνοντος και τον ανέδειξε ως προσωρινό ανάδοχο στη διαδικασία ανάθεσης σύμβασης προμήθειας τεμαχιστικής μηχανής για τις ανάγκες παραγωγής του ξυλουργείου του, με εκτιμώμενη αξία 85.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Οι λόγοι της προσφυγής ήταν: α) ότι ο παρεμβαίνων δεν είχε στο καταστατικό του την εμπορία μηχανημάτων επεξεργασίας ξύλου, β) ότι δεν προσκόμισε τα απαιτούμενα πιστοποιητικά ISO σύμφωνα με τη διακήρυξη, και γ) ότι δεν παρείχε τεχνική υποστήριξη για τη συντήρηση και επισκευή του μηχανήματος. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η προμήθεια, μεταφορά και τοποθέτηση της τεμαχιστικής μηχανής, συμπεριλαμβανομένης της σύνδεσης σε ρεύμα και αέρα, ρύθμισής της και επίδειξης στο προσωπικό.

Προμήθεια  υλικών για  τη  συντήρηση  ξύλινων  κατασκευών  :Με δεδομένα τα ανωτέρω κρίνεται κατά πλειοψηφία ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου περί παραβίασης της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής  διαχείρισης  πρέπει  να  απορριφθεί.  Ειδικότερα, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του φορέα να καθορίσει το είδος και την ποσότητα των προς  προμήθεια  αγαθών,  για  το  λόγο  δε  αυτό  ο  διενεργούμενος  έλεγχος είναι έλεγχος ακραίων ορίων και δεν επεκτείνεται σε έλεγχο σκοπιμότητας (πρβ. ΕΣ 2309/2014). Στην προκειμένη περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη αφενός ότι  κατά  το  προηγούμενο  έτος  οι  ανάγκες  του  φορέα  κυμαίνονταν  στο ίδιο επίπεδο (σχετ. 649/2012 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής - ΑΔΑ: Β414ΩΗ5-Λ9Ν με την οποία εγκρίθηκε η διακήρυξη για την προμήθεια αντίστοιχων υλικών συντήρησης ξύλινων κατασκευών κατά το έτος 2012, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 50.000,00 ευρώ), αφετέρου ότι σύμφωνα με τη σύμβαση ο Δήμος δεν είναι υποχρεωμένος να καταναλώσει όλες τις αναγραφόμενες στον προϋπολογισμό της προμήθειας ποσότητες των ειδών, κρίνεται ότι επαρκώς αιτιολογείται η αναγκαιότητα της επίμαχης προμήθειας. Μειοψήφησε η Πρόεδρος του Κλιμακίου, η οποία εξέφρασε την άποψη ότι προκειμένου να ελεγχθούν τα άκρα όρια της ευχέρειας του Δήμου προς προμήθεια των ειδών, που επιθυμεί να προμηθευτεί, θα πρέπει στη σχετική μελέτη της Τεχνικής Υπηρεσίας να αιτιολογείται ειδικώς η ανάγκη προμήθειας και  ως  προς  το  είδος  και  ως  προς  την  ποσότητα,  ενώ  θα  πρέπει  γίνεται και ειδική αναφορά στην τυχόν ύπαρξη αποθεμάτων του Δήμου σε όμοια υλικά.  Περαιτέρω, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΒ της παρούσας,  κρίνεται, ομοφώνως, ότι η προμήθεια των επίμαχων υλικών νομίμως χρηματοδοτείται από πιστώσεις προοριζόμενες για επενδυτικές δραστηριότητες, αφού αυτά θα αναλωθούν για τη συντήρηση ημιμόνιμων εγκαταστάσεων και με σκοπό τη βελτίωση της αισθητικής των κοινόχρηστων  χώρων  του  Δήμου  .....  και  την  τουριστική  ανάπτυξη αυτού. Ως εκ τούτου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και ο έτερος λόγος διαφωνίας.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Μη νομιμη. (...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, η μη νομίμως, η ως άνω σύμβαση δεν υποβλήθηκε από τον αναθέτοντα φορέα για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, καθόσον αποτελεί τμήμα της ενιαίας διαδικασίας ανάθεσης προμήθειας λιπαντικών και καυσίμων κίνησης και θέρμανσης που προκήρυξε ο ενδιαφερόμενος Δήμος, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του για το έτος 2013, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας υπερβαίνει το χρηματικό όριο, άνω του οποίου καθίσταται υποχρεωτική η υπαγωγή της στον έλεγχο. Τούτο, άλλωστε, προκύπτει σαφώς τόσο από το συνολικό προϋπολογισμό της προμήθειας, όπως αυτός ορίζεται στην οικεία διακήρυξη και διακρίνεται σε προϋπολογισμό για την επιμέρους προμήθεια λιπαντικών και την προμήθεια καυσίμων (κίνησης και θέρμανσης) όσο και από το άρθρο της ίδιας διακήρυξης για την υποχρέωση κατάθεσης εγγυητικών επιστολών εκ μέρους των υποψηφίων αναδόχων, αναλόγως της προσφοράς τους, για το σύνολο ή για τμήμα της τελευταίας. Επομένως, η μη υποβολή της εν λόγω σύμβασης σε προληπτικό έλεγχο συνεπάγεται την ακυρότητά της και, για το λόγο αυτό, είναι μη νόμιμη και η εντελλόμενη σε εκτέλεση αυτής δαπάνη. Εξάλλου, είναι απορριπτέος ο προβαλλόμενος από το Δήμο …….. ισχυρισμός ότι τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων σχημάτισαν την εύλογη πεποίθηση ότι δεν υπείχαν υποχρέωση υποβολής του φακέλου της παρούσας διαγωνιστικής διαδικασίας στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δοθέντος ότι αυτή εξελίχθηκε σε μια αυτοτελή διαδικασία ανάθεσης προμήθειας λιπαντικών, με προϋπολογισμό κάτω του προβλεπόμενου από τις συγκεκριμένες διατάξεις κατώτατου χρηματικού ορίου, αφού κατά το μέρος της που αφορούσε την προμήθεια καυσίμων κίνησης των οχημάτων και θέρμανσης κηρύχθηκε άγονος,  ο δε φάκελος της απευθείας ανάθεσης της επιμέρους αυτής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 417.359,89 ευρώ, απεστάλη τελικώς για έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο και κρίθηκε καθ’ όλα νόμιμος. Τούτο, διότι αφενός οι προμνησθείσες ρυθμίσεις περί προσυμβατικού ελέγχου είναι ρητές και σαφείς, αφετέρου δε, ανεξαρτήτως της τελικής έκβασης της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας και ανάθεσης το μεν, της προμήθειας λιπαντικών κατόπιν τακτικής διαγωνιστικής διαδικασίας το δε, της προμήθειας καυσίμων, μετά από προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, ο Δήμος είχε εκφράσει  ήδη με την οικεία διακήρυξη, τη βούλησή του για την διενέργεια της προμήθειας καυσίμων και λιπαντικών, ενιαία, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του, για όλο το έτος.

ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ-Προμήθεια αντλητικών συστημάτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά, αν και το αντικείμενο των επίμαχων συμβάσεων αφορά στην προμήθεια όμοιων αγαθών κατ’ είδος, νομίμως ο Δήμος .... προέβη στην απευθείας ανάθεση αυτών ανά δημοτική ενότητα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017. Περαιτέρω, ο προϋπολογισμός της ελεγχόμενης σύμβασης είναι αρκούντως ορισμένος, δεδομένου ότι στην 196/3.3.2017 απόφαση περί έγκρισης της προμήθειας περιλαμβάνεται περιγραφή του είδους των προς προμήθεια ειδών, το κόστος τους ανά τεμάχιο, καθώς και αναλυτική περιγραφή των τεχνικών προδιαγραφών αυτών. Ομοίως και στην υπογραφείσα σύμβαση, αλλά και στην προσφορά του αναδόχου, περιλαμβάνεται ο ίδιος κατάλογος ειδών, με αναγραφή της τιμής μονάδας, με αποτέλεσμα να μην καταλείπεται αμφιβολία ως προς το είδος και το κόστος των υπό προμήθεια αγαθών. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη, είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως δεν προηγήθηκε της  προμήθειας των ως άνω ειδών απόφαση του κατά νόμο αρμόδιου οργάνου, ήτοι του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία εξωτερικεύεται ευθέως η βούληση του οργάνου αυτού σχετικά με την αναγκαιότητα διενέργειας της συγκεκριμένης προμήθειας. Η ως άνω απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου δεν μπορεί να αναπληρωθεί από άλλες αποφάσεις του, με τις οποίες είτε εγκρίνεται γενικά ο δημοτικός προϋπολογισμός, στον οποίο περιέχονται όλες οι δαπάνες ανά κωδικό αριθμό, είτε εγκρίνεται το οριστικό πρωτόκολλο παραλαβής του προμηθεύοντος είδους, όπως αβάσιμα διατείνεται ο Δήμος. Κατόπιν τούτου, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες, πλην όμως, ενόψει  του ότι η επίμαχη προμήθεια εγκρίθηκε – έστω και εκ των υστέρων- με την 357/19.9.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του Δήμου πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς,  και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι για την επίμαχη προμήθεια τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Προμήθεια γάλακτος...Με δεδομένα τα ανωτέρω νομίμως ο Δήμος προέβη στην προμήθεια γάλακτος τύπου εβαπορέ, ενόψει της αντικειμενικής αδυναμίας του να χορηγήσει φρέσκο γάλα (βλ. Πρ. ΚΠΕΔ στο VII Tμ. 185/2018). Αντίθετα, όμως, και ενόψει του ότι το γάλα χορηγείται με σκοπό την άμεση κατανάλωσή του σε καθημερινή βάση προς προστασία της υγείας των εργαζομένων, δεν είναι δυνατή η αναδρομική χορήγησή του, καθόσον δεν μπορεί πλέον να εκπληρωθεί ο σκοπός της, η άμεση δηλαδή και καθημερινή κατανάλωσή του. Τούτο δοθέντος, αφενός μη νομίμως   ο Δήμος προκήρυξε στις 26.6.2018 την προμήθεια γάλακτος και για το διαδραμόν χρονικό διάστημα του έτους 2018 και αφετέρου μη νομίμως προέβη στην κατακύρωση των αποτελεσμάτων αυτού μετά τη λήξη του έτους 2018, στο οποίο η προμήθεια αυτή αφορούσε. Συνεπώς η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη για την ως άνω αιτία και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Προμήθεια εδεσμάτων  για τις εκδηλώσεις των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς του Δήμου  : Με δεδομένα αυτά, μη νομίμως ανατέθηκε η εν λόγω προμήθεια έναντι αμοιβής ποσού 5.800,10 ευρώ με Φ.Π.Α. στην επιχείρηση «.....», αφού η οικονομική προσφορά της εταιρείας «…...» ανερχόταν στο ποσό των 5.219,16 ευρώ και ο Δήμος ....., που δεν είχε θέσει κριτήριο ανάθεσης, όφειλε, βάσει της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και του άρθρου 86 του ν.4412/2016, να επιλέξει τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά. Συνακόλουθα, κατά τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, τα όργανα του Δήμου που διαπίστωσαν ότι εκ της προσφοράς της πρώτης μειοδότριας δεν προέκυπτε ρητώς το πρόσωπο του νόμιμου εκπροσώπου της, όφειλαν να ζητήσουν τις αναγκαίες διευκρινίσεις και να προσκομισθεί το καταστατικό της εταιρείας. Ωστόσο, ενόψει της προμνησθείσας γνωμοδότησης που επικαλείται ο Δήμος, με την οποία προτείνεται η απόρριψη της προσφοράς της ως άνω πρώτης μειοδότριας, λόγω ελλείψεων στα υποβληθέντα δικαιολογητικά, το αποφασίζον όργανο του Δήμου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβε ότι μπορούσε να προβεί στην ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο της επίμαχης προμήθειας. Προκύπτει, επίσης, από τα επισυναπτόμενα δικαιολογητικά, ότι η προσφορά της τελευταίας ταυτίζεται κατ’ είδος, συνεπώς, εναρμονίζεται με τις τεχνικές προδιαγραφές της μελέτης της Υπηρεσίας, την προσφορά δε αυτή ο Δήμος αποδέχθηκε ανεπιφύλακτα, καίτοι εκπρόθεσμη. Ενόψει αυτών πεπλανημένως πλην συγγνωστώς τα όργανα του Δήμου θεώρησαν ότι ορθώς έλαβε χώρα η συγκεκριμένη ανάθεση και εκδόθηκε το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής.

Σύμβαση προμήθειας νερού :..Με δεδομένα αυτά, νομίμως η ΔΕΥΑ προέβη στη σύναψη της επίμαχης σύμβασης νερού με τον ΤΟΕΒ που διαθέτει σχετική άδεια, διότι σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο είναι αρμόδια για την κάλυψη των υδρευτικών αναγκών των περιοχών της αρμοδιότητάς της, ενώ όσον αφορά στο μέρος της προμήθειας που αφορά στην κάλυψη των αρδευτικών αναγκών του Δήμου, η ΔΕΥΑ απλώς διασφαλίζει τη μεταφορά του προμηθευόμενου νερού στα σημεία άρδευσης μέσω των δικτύων που εκμεταλλεύεται και, κατά τα λοιπά δεν επιβαρύνεται εκείνη, αλλά ο Δήμος.  Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, αλλά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ζητείται η ανάκληση της 1/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των δύο (2) υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Δήμου … και των αναδειχθέντων αναδόχων του ανοικτού διαγωνισμού ανάθεσης της προμήθειας με τίτλο «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΔΗΜΟΥ … 2021 (Β΄ ΕΞΑΜΗΝΟ) -2022 - 2023 (Α΄ΕΞΑΜΗΝΟ)», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 317.741,94 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (ή 394.000 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, ενόψει των επικαλούμενων και προσκομιζόμενων  κατά την παρούσα διαδικασία στοιχείων (σκέψη 6), τα οποία, παρόλο που δεν τέθηκαν υπόψη της Επιτρόπου, περιλαμβάνονταν εξ αρχής στον φάκελο της ελεγχόμενης προμήθειας ως προγενέστερα της σύνταξης της μελέτης της ελεγχόμενης προμήθειας, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ο Δήμος κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού της προμήθειας έλαβε υπόψη του οικονομικά στοιχεία από προηγούμενους όμοιους διαγωνισμούς  των  ετών 2019 και 2020 και τις συναφθείσες συμβάσεις, ετήσιας διάρκειας, οι οποίες, σύμφωνα με τα προβαλλόμενα με την προσφυγή, λειτούργησαν ομαλά καλύπτοντας απόλυτα τις ανάγκες του, αναπροσαρμόζοντας, περαιτέρω, την προϋπολογιζόμενη δαπάνη στο απολύτως απαραίτητο μέτρο συνυπολογιζομένου του διαδραμόντος χρόνου από τη σύνταξη των προηγούμενων μελετών. Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 1/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου.Αποφαίνεται υπέρ της σύναψης των δύο (2) υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του αναθέτοντος Δήμου … και των αναδειχθέντων αναδόχων, ήτοι της εταιρείας «…» για την προμήθεια των ανταλλακτικών και της ατομικής επιχείρησης "…" για την προμήθεια των ελαστικών.