Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...το Τμήμα κρίνει ότι, εξαιτίας του ύψους του καταλογισμού, της αναγωγής των παρατυπιών σε μακροχρόνια, πολύ προγενέστερη της θητείας του εκκαλούντος, πρακτική των δημοτικών υπηρεσιών και της μη πρόκλησης, κατά τις παραδοχές της αμετάκλητης 314/2018 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων ..., περιουσιακής βλάβης στον Δήμο, συντρέχει, όπως βασίμως, κατά τούτο, προβάλλεται με τους έκτο και ένατο λόγους της έφεσης, περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009, που πραγματώνουν τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, με συνέπεια να πρέπει ο εκκαλών να απαλλαγεί από τις επιβληθείσες σε βάρος του, για το έλλειμμα αυτό, προσαυξήσεις και το αντίστοιχο κεφάλαιο του καταλογισμού να μειωθεί έως του ανώτατου προβλεπομένου από τις εν λόγω διατάξεις ορίου του 1/10, ήτοι να περιορισθεί στα 5.705,46 ευρώ. Όσον αφορά, ωστόσο, το ουσιαστικού χαρακτήρα έλλειμμα των 2.470.410,14 ευρώ, με δεδομένη την αξιόποινη συνδρομή του εκκαλούντος στην υπεξαίρεσή του από τον ..., οποιαδήποτε απομείωση του καταλογισθέντος ποσού, είτε με βάση τις ανωτέρω διατάξεις, είτε κατ’ ευθεία εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας, δεν δικαιολογείται, ούτε ως προς τις αναλογούσες στο συγκεκριμένο έλλειμμα προσαυξήσεις, που νομίμως, παρά τα υποστηριζόμενα με τον ένατο λόγο έφεσης, επιβλήθηκαν, ως εκ της εξικνουμένης πέραν του βαθμού της ελαφράς αμέλειας υπαιτιότητας του εκκαλούντος, και το ποσό των οποίων (3.088.012,68 ευρώ), όπως υπολογίσθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, με ποσοστό, δηλαδή, 1,5% για κάθε μήνα του χρονικού διαστήματος από 1.1.2004 (επομένη της λήξης της ελλειμματικής χρήσης) έως 28.2.2005 (βλ. την 1084024/481312/0016/ 9.9.1999 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, Β΄ 1828), με ποσοστό 1% για κάθε μήνα του χρονικού διαστήματος από 1.3.2005 έως 30.9.2013 (βλ. την 1016358/800/ 0016/16.2.2005 όμοια, Β΄ 244) και μη υπερβαίνον, συγχρόνως, το όριο του 200% επί του χρέους από το έλλειμμα (βλ. άρθρο 13 παρ. 1 του ν. 3193/2003, Α΄ 266), δεν αμφισβητείται ειδικώς με την έφεση..Ενόψει όλων των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη έφεση να γίνει εν μέρει δεκτή,

ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΗΜΟΥ:Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η προσβαλλόμενη πράξη, όσον αφορά στον καταλογισμό του εκκαλούντος, δεν διαλαμβάνει επαρκή και πλήρη αιτιολογία. Ειδικότερα, δεν διαλαμβάνει αφενός μεν τη νομική αιτία για την οποία καθίσταται στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ανωτέρω υπόλογος και, συνακόλουθα, υποκείμενο καταλογισμού, αφετέρου δε την ιστορική αιτία, ήτοι συγκεκριμένες πράξεις ή παραλείψεις του που να τελούν σε αιτιώδη συνάφεια με το διαπιστωθέν στην επίμαχη διαχείριση έλλειμμα. Η γενικόλογη αναφορά, που περιέχεται στην προσβαλλόμενη, η οποία έχει συμπερασματικό και μόνο χαρακτήρα ως προς την ευθύνη του εκκαλούντος Δημάρχου, χωρίς οποιαδήποτε περαιτέρω παράθεση των συνδεόμενων αιτιωδώς με την πληρωμή δαπανών πράξεων ή παραλείψεών του, που φέρονται ως γενεσιουργές του ελλείμματος, δεν συνιστά νόμιμη αιτιολογία και δεν καταδεικνύει την οποιαδήποτε συμβολή του στη δημιουργία του εν λόγω ελλείμματος. Συγκεκριμένα στην προσβαλλόμενη πράξη αναφέρεται ότι ο εκκαλών, με  τη μη άσκηση της δέουσας εποπτείας και επίβλεψης, δεν επέδειξε την απαιτούμενη επιμέλεια κατά την άσκηση των καθηκόντων του, αν και το έλλειμμα προήλθε εξολοκλήρου από τη διαχειριστική τακτική που εφάρμοσαν οι άμεσα εμπλεκόμενοι στην κύρια εξωταμειακή διαχειριστική διαδικασία και ιδίως ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών … με τις ανωτέρω ήδη αναφερθείσες 2041/17.12.1998 και 2021/4.12.1998 προδήλως παράνομες ειδικές εντολές πληρωμής. Άλλωστε και την εποπτεία στην όλη διαχειριστική διαδικασία την είχε εξολοκλήρου ο εν λόγω Αντιδήμαρχος Οικονομικών .., σύμφωνα με την ανωτέρω αναφερόμενη 186/ 1998 απόφαση περί μεταβιβάσεως των σχετικών οικονομικών αρμοδιοτήτων του τέως Δημάρχου ..(παραιτηθέντος στις 28.5.1998) .. προς αυτόν. Η απλή αναφορά, όμως, στην δια παραλείψεως (με τη μη άσκηση εποπτείας) ανάμειξη του εκκαλούντος στη διαχειριστική διαδικασία, όταν μάλιστα η άσκηση αυτής έχει ήδη μεταβιβαστεί στον Αντιδήμαρχο, δεν αρκεί για τη θεμελίωση της ευθύνης του στη δημιουργία του ελλείμματος, δεδομένου ότι δεν προσδιορίζεται και η, με συγκεκριμένο ενεργό τρόπο, ανάμειξή του στην εν λόγω διαχείριση. Ειδικότερα δεν προσδιορίζεται ο αναγκαίος αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των αποδιδόμενων, με την προσβαλλόμενη πράξη, στον εκκαλούντα παραλείψεων και του διαπιστωθέντος ελλείμματος, που προήλθε από την εκταμίευση των ως άνω ποσών από τον ταμία του Δήμου, καθόσον μόνη, έστω η παράλειψη εποπτείας, χωρίς περαιτέρω προσδιορισμό ιδιαίτερης διαχειριστικής δράσης, δεν καλύπτει το πραγματικό του απαιτούμενου αιτιώδους συνδέσμου στη διαδικασία δημιουργίας του ελλείμματος...Επομένως, αφού, πέραν της μη νόμιμης αιτιολογίας της προσβαλλόμενης πράξης δεν καταδείχθηκε σ’ αυτή και η αναγκαία αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των παραλείψεων του εκκαλούντος τέως Δημάρχου και των ελλειμμάτων στη διαχειριστική διαδικασία, η πράξη αυτή, όπως βασίμως προβάλλεται με την υπό κρίση έφεση, είναι ακυρωτέα ως προς τον εκκαλούντα.

Η απόφαση αφορά την έφεση της πρώην ταμία του Δήμου Θήρας κατά καταλογιστικής απόφασης συνολικού ύψους 1.252.455,11 ευρώ (κεφάλαιο 511.274,16 ευρώ και προσαυξήσεις 741.180,95 ευρώ), για έλλειμμα που προκλήθηκε κατά τα οικονομικά έτη 2001 και 2002. Το Τμήμα απορρίπτει την έφεση ως απαράδεκτη κατά το μέρος που στρέφεται κατά της πρόσκλησης για αναπλήρωση του ελλείμματος. Ωστόσο, δέχεται εν μέρει την έφεση κατά της καταλογιστικής απόφασης. Ο καταλογισμός για το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου (510.776,73 ευρώ), που αφορούσε εικονικές δαπάνες, ακυρώνεται λόγω ασαφούς και αντιφατικής αιτιολογίας, καθώς η καταλογιστική πράξη δεν αξιολόγησε νεότερη πορισματική έκθεση. Η εκκαλούσα κρίνεται υπεύθυνη μόνο για το ποσό των 497,43 ευρώ (λόγω διπλοπληρωμής) και το Δικαστήριο τη απαλλάσσει από το συνολικό ποσό των προσαυξήσεων, επικαλούμενο τις ιδιαίτερες συνθήκες υποτυπώδους δημοσιονομικής διαχείρισης του Δήμου Θήρας.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, με την προσβαλλόμενη απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητών ..και Υπολοίπου .., νομίμως καταλογίσθηκε σε βάρος του αρχικώς εκκαλούντος, πρώην Προϊστάμενου της Δ.Ο.Υ. .., υπό την ιδιότητα του συνευθυνόμενου, ποσό ύψους 60.529,90 ευρώ, που αντιστοιχεί σε έλλειμμα που προκλήθηκε στη διαχείριση της ως άνω Δ.Ο.Υ. λόγω αχρεώστητης επιστροφής Φ.Π.Α. προς την ομόρρυθμη εταιρεία με την επωνυμία ... κατά το χρονικό διάστημα από τον Απρίλιο 1994 έως τον Αύγουστο 1994. Και τούτο δε διότι, όπως αποδείχθηκε από την πορισματική έκθεση 376/26.6.2013, η οποία αποτελεί τη βάση του επίδικου καταλογισμού, οι συναλλαγές που αναφέρονται στα φορολογικά στοιχεία (τιμολόγια – δελτία αποστολής), στις οποίες στηρίχθηκε η πρώτη επιστροφή του Φ.Π.Α., αλλά και οι μετέπειτα αυτής επιστροφές λόγω αγοράς επενδυτικών αγαθών (πλεκτομηχανών), ήταν εικονικές, γεγονός άλλωστε που δεν αμφισβητείται από τον αρχικώς εκκαλούντα (..). Επομένως, η εκταμίευση του δημοσίου χρήματος από τη Δ.Ο.Υ. .. τόσο κατά την πρώτη επιστροφή, όσο και κατά τις λοιπές δεν ήταν νόμιμη και για το λόγο αυτό συνιστά έλλειμμα στη διαχείρισή της..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η ένδικη έφεση στο σύνολό της..

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:ζητείται η ακύρωση της ... πράξης του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, με την οποία η εκκαλούσα καταλογίσθηκε με το ποσό των 6.430 ευρώ, που φέρεται να της είχε καταβληθεί αχρεωστήτως, από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, στο πλαίσιο του Υποέργου «Κατασκευή μαρμάρινων αντικειμένων από μαρμαρόσκονη με καινοτομικές μεθόδους» της Πράξης «Διεθνής Συνεργασία στη Βιομηχανική Έρευνα και Δραστηριότητες Ανάπτυξης σε Προ-ανταγωνιστικό Στάδιο - 2003» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα 2000 - 2006».(...)Και αυτό διότι, ..., η ΓΓΕΤ είχε εξ αρχής λάβει γνώση της προηγούμενης απασχόλησης της εν λόγω συμβασιούχου, διά του συνυποβληθέντος με την πρόταση της «… Α.Ε.» βιογραφικού της σημειώματος, και, μολονότι αυτή κακώς, κατά την προσβαλλόμενη πράξη, φέρεται να είχε δηλωθεί στην κατηγορία του «νέου προσωπικού», ενέκρινε την αναλογούσα στην εν λόγω κατηγορία επιχορήγηση της αμοιβής της, με συνέπεια, στο μέτρο που ούτε στο π.δ. 274/200, ούτε στον Οδηγό Εφαρμογής ρητώς διευκρινιζόταν εάν στο ήδη απασχολούμενο προσωπικό περιλαμβανόταν και εκείνο, όχι με μισθωτή σχέση, όπως υπονοεί η αναφορά του άρθρου 2 παρ. 3 του π.δ/τος αυτού σε εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές, αλλά με συμβάσεις έργου, να δικαιολογείται η πεποίθηση της εκκαλούσας ότι η Υπηρεσία δεν θα αποστεί από την εγκριτική απόφαση και θα της καταβάλει την επιχορήγηση που, σύμφωνα με την απόφαση αυτή, εδικαιούτο. Ακυρώνει την ... καταλογιστική πράξη του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξης, το Τμήμα κρίνει ότι: Α) Οι εντελλόμενες με το ως άνω χρηματικό ένταλμα δαπάνες του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ..., το οποίο εντάσσεται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, είναι μη κανονικές διότι οι οικείες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης (δημοσιονομική δέσμευση) εκδόθηκαν μετά την πραγματοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών των ιατρών και του λοιπού τεχνολογικού προσωπικού για τη στελέχωση των απογευματινών ιατρείων του Τμήματος Αξονικού Τομογράφου του Νοσοκομείου, καίτοι θα έπρεπε να προηγούνται χρονικά οποιασδήποτε ενέργειας πραγματοποίησης των δαπανών αυτών. Τούτο δε, διότι, σκοπός των οικείων διατάξεων είναι η ορθή δημοσιονομική διαχείριση του δημοσίου χρήματος, η οποία συντελείται με την προηγούμενη δέσμευση των πιστώσεων και την εν συνεχεία διάθεση αυτών. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η .../2016 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο πρέπει να ανακληθεί για λόγους συγγνωστής πλάνης και ως εκ τούτου, το ..., οικονομικού έτους 2016, χρηματικό ένταλμα πληρωμής που εκδόθηκε από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο ... θα μπορούσε να θεωρηθεί εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν η προσβαλλόμενη καταλογιστική πράξη παρίσταται νόμιμη διότι η εκκαλούσα υπέπεσε στην ουσιώδη παρατυπία της μη υποβολής φακέλου για τη χορήγηση της 2ης δόσης της ενίσχυσης, συνακόλουθα της μη εκπλήρωσης των συμβατικών υποχρεώσεων που είχε αναλάβει. Αβασίμως δε η εκκαλούσα βάλλει κατά της πληρότητας της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης απόφασης, καθόσον αναφέρεται συνοπτικά στο σώμα αυτής το νομικό πλαίσιο στο οποίο ερείδεται καθώς και η αιτία του καταλογισμού.(...)Συνεκτιμώντας τα ανωτέρω κρίνεται ότι η ως άνω επελθούσα ένεκα της αντισυμβατικής συμπεριφοράς της συνέπεια της αναζήτησης του ποσού της ενίσχυσης το οποίο έλαβε, συνιστά πρόσφορο και αναγκαίο μέτρο, το οποίο είναι σύμφωνο προς τον επιδιωκόμενο σκοπό των κοινοτικών ενισχύσεων στον τομέα της γεωργίας και ως εκ τούτου τα όσα προβάλλει η εκκαλούσα περί παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας είναι απορριπτέα..(..)Κατ’ ακολουθία αυτών που προηγουμένως κρίθηκαν, η ένδικη έφεση πρέπει να απορριφθεί..

Η απόφαση 1016/2022 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Μείζονα Ολομέλεια) αναιρεί απόφαση του IV Τμήματος, η οποία καταλόγιζε την αναιρεσείουσα, ως πρόεδρο επιτροπής παραλαβής του νομαρχιακού διαμερίσματος Καβάλας, με ποσό 13.495,00 ευρώ πλέον προσαυξήσεων λόγω ελλείμματος. Το Δικαστήριο απέρριψε την εφαρμογή των απαλλακτικών ρυθμίσεων του ν. 4735/2020 αλλά δέχθηκε ότι το Τμήμα εσφαλμένα υπήγαγε τη συμπεριφορά της αναιρεσείουσας στην έννοια της βαρείας αμέλειας αντί της ελαφράς αμέλειας, δεδομένης της έλλειψης κατευθύνσεων. Εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας, η Ολομέλεια απαλλάσσει την αναιρεσείουσα από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (12.415,40 ευρώ) και περιορίζει το ποσό του καταλογισμού στο 10% του ελλείμματος, δηλαδή στα 1.349,50 ευρώ.

Διαχειριστικός έλεγχος σε πρώην Κοινότητα Ν. Λαρίσης – Επανάληψη ή μη της διαδικασίας πρόσκλησης καταβολής ποσού και σε περίπτωση μη πληρωμής αυτού, σε έκδοση καταλογιστικής απόφασης σε βάρος του υπευθύνου, από την αρμόδια Οικονομική Επιθεωρήτρια.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
1. Η Διοίκηση θα πρέπει, κατ’ αρχήν, να προβεί σε επανάληψη της διαδικασίας, σε συμμόρφωση προς την υπ’ αριθ. 2793/2009 απόφαση του IV΄ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καλώντας τον υπόλογο Πρόεδρο της πρώην Κοινότητας Όσσας Ν.Γ., πριν από την έκδοση νέας πορισματικής έκθεσης και καταλογιστικής απόφασης, να διατυπώσει τις απόψεις του για το ύψος του ελλείμματος, για την υποχρέωση καταβολής προσαυξήσεων και το ύψος αυτών και εν συνεχεία, θα πρέπει να ερευνηθεί εάν η δημιουργία της κύριας οφειλής (ελλείμματος) οφείλεται ή μη σε δόλο ή βαρεία αμέλειά του. (ομοφ.) 2. Σε καταφατική περίπτωση, εάν, δηλαδή, κριθεί ότι η δημιουργία της κύριας οφειλής (ελλείμματος) οφείλεται σε δόλο ή βαρεία αμέλεια του ανωτέρω υπολόγου, τότε θα πρέπει να εξετασθεί εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 23 έως 26 του Ν. 3697/2008 και 82 έως 85 του Ν. 3746/2009, σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 573/2011 γνωμοδότηση του Α΄ Τμήματος του Ν.Σ.Κ., ως προς τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, που θα υπολογισθούν από τον αρμόδιο Οικονομικό Επιθεωρητή. (ομοφ.)

Με την υπό κρίση έφεση, όπως οι λόγοι αυτής αναπτύσσονται με το από 2.12.2019 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται η ακύρωση της 2/25.7.2018 καταλογιστικής πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στο Δήμο Θεσσαλονίκης, κατά το μέρος αυτής με το οποίο καταλογίσθηκαν εις ολόκληρον με τα λοιπά συγκαταλογιζόμενα με την πράξη αυτή πρόσωπα υπέρ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ως καθολικής διαδόχου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης, βλ. άρθρα 3 παρ. 1, 3β και 283 παρ. 2 του ν. 3852/2010, Α΄ 87): α) η πρώτη εκκαλούσα, χήρα και κληρονόμος, κατά το αντιστοιχούν στον λόγο της κληρονομικής μερίδας της ποσοστό 25%, του αποβιώσαντος στις 22.3.2013 ..., ο οποίος είχε την ιδιότητα, από τις 5.9.2005, του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων και Συντήρησης της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών της ως άνω Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, με το ποσό των 62.144,25 ευρώ και β) η δεύτερη εκκαλούσα, θυγατέρα και κληρονόμος, κατά το αντιστοιχούν στον λόγο της κληρονομικής μερίδας της ποσοστό 75%, του ...., με το ποσό των 186.432,75 ευρώ, «μετά των νομίμων προσαυξήσεων», για έλλειμμα που δημιουργήθηκε στη διαχείριση της ως άνω Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, κατά το οικονομικό έτος 2007, λόγω διενέργειας μη νόμιμων δαπανών στο πλαίσιο της εκτέλεσης πέντε δημοσίων έργων.