ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:Δαπάνη που αφορά προμήθεια εξοπλισμού για τη λειτουργία δημοτικού σφαγείου, και βαρύνει τον προϋπολογισμό Δήμου, κατ’επίκληση προγραμματικής σύμβασης, η προυπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας, υπερβαίνει το ποσό των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., θα έπρεπε να υποβληθεί, πριν από τη σύναψή της, σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (άρθρο 278 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄ 87/2010).Η μη υποβολή της στον έλεγχο αυτό, τη καθιστά άκυρη και δεν επάγεται καμμία έννομη συνέπεια.

Θέμα: Περιεχόμενο φάκελοι ανάθεσης δημοσίου έργων και προγραμματικών συμβάσεων έργων, που υποβάλλονται για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:..ζητείται η ανάκληση της 545/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει, κατ’ αποδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι ο Κανονισμός Ανάθεσης και Εκτέλεσης Έργων (Κ.Α.Ε.Ε.) της αιτούσας δεν καταλείπει κενό ως προς το ζήτημα της συγκρότησης των Επιτροπών Διαγωνισμού, ώστε να εφαρμόζεται συμπληρωματικά η νομοθεσία δημοσίων έργων, καθώς σύμφωνα με τη ρύθμιση του άρθρου 16 του Κ.Α.Ε.Ε. τόσο ο αριθμός όσο και τα πρόσωπα των επιτροπών ορίζονται κατά απόλυτη διακριτική ευχέρεια από την εταιρεία, πρακτική που τηρείται άλλωστε πάγια, χωρίς ποτέ στο παρελθόν να έχει ανακύψει πρόβλημα στο διενεργούμενο από το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικό έλεγχο ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον υφίσταται έστω και ένας βάσιμος λόγος μη νομιμότητας της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης του επίμαχου έργου, η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου.

Ελέγχος νομιμότητας  σχεδιου συμβάσεως.(..)Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II.Β., το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εφόσον η αρχική, από 1.12.2014, σύμβαση για την εκτέλεση του ανωτέρω έργου δεν υπήχθη, νομίμως, στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων των άρθρων  35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, λόγω του ότι υπολειπόταν του προβλεπομένου κατά τον κρίσιμο χρόνο ορίου υπαγωγής στον έλεγχο, δεν δύναται να ελεγχθεί ούτε και η σύμβαση που συνάπτεται, κατόπιν διαλύσεως της αρχικής εργολαβίας, με την δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας Κ/ξία, για την ανάθεση των εργασιών ολοκληρώσεως του ίδιου έργου.  (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει από τον έλεγχο του υποβληθέντος σχεδίου συμβάσεως.

ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις Ι και ΙΙ, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που προηγείται της σύναψης της εν λόγω σύμβασης, ήτοι δεν στοιχειοθετείται ούτε επιμέρους φάση της ελεγχόμενης από το Ελεγκτικό Συνέδριο διαδικασίας. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να αποφανθεί για τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης αυτής, ο φάκελος της οποίας απαραδέκτως εισάγεται για προσυμβατικό έλεγχο.

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων(3669/2008,3852/2010) συνάγονται τα ακόλουθα : α) Στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται πριν από τη σύναψή τους, μεταξύ άλλων, και οι συμβάσεις των δήμων, των περιφερειών και των νομικών τους προσώπων, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους χωρίς ΦΠΑ είναι μεγαλύτερη από τα χρηματικά όρια που θέτουν οι προμνησθείσες διατάξεις. Συγκεκριμένα, το χρηματικό αυτό όριο, όταν το έργο χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους, ήταν μέχρι 31.12.2010 1.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και μετά την 1.1.2011 100.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Στην τελευταία περίπτωση αρμοδιότητα διενέργειας του προσυμβατικού ελέγχου έχει ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συμβάσεις προϋπολογιζόμενης δαπάνης από 100.000 έως 500.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και το Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου πάνω από 500.000 ευρώ. β) Στις περιπτώσεις συμβάσεων δημοσίων έργων των ως άνω νομικών προσώπων, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτές υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ (Πρ. VI Τμ. 255/2007, Ε΄ Κλιμ. 430/2010). Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα του αν πρόκειται για αυτοτελές έργο ή για υποέργο, η εκτέλεση του οποίου εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εκτελέσεως περισσότερων υποέργων (βλ. Πρ. Ε΄ Κλιμ. 318/2010, 580, 581/2009, 424/2008, 277/2008, 136/2008, VI Τμ. 68/2008). Η διάταξη αυτή του άρθρου 30 παρ. 2 περ. β του ν. 3669/2008 ως αφορώσα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα είναι ειδική και κατισχύει της προμνησθείσας διάταξης του άρθρου 278 του ν.3852/2010. Άλλωστε η τελευταία αυτή διάταξη, όπως προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση επί αυτής (βλ. σελ. 154), τροποποίησε το ισχύον μέχρι τότε χρηματικό όριο (προϋπολογιζόμενη δαπάνη χωρίς ΦΠΑ) υπαγωγής των συμβάσεων των δήμων, περιφερειών και των νομικών τους προσώπων στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που ήταν 1.000.000 ευρώ, και καθόρισε πλέον το όριο αυτό στις 100.000 ευρώ.

Πληρωμή του 1ου λογαριασμού του έργου «Αποκατάσταση ασφαλτικών τομών και οδοστρωμάτων εργασιών συνεργείων ..... έτους 2015 – 2016»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στη σκέψη 2, η προαναφερόμενη υπογραφείσα σύμβαση μεταξύ της ..... και της ....., έπρεπε ως εκ τους ύψους του προϋπολογισμού της, άνω του ποσού των 200.000,00 ευρώ και κάτω του ποσού των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του αρμοδίου Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνεπεία της ανωτέρω παράλειψης η σύμβαση είναι άκυρη κατά τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 4 του άρθρου 278 του ν. 3852/2010 και της παραγράφου 4 του άρθρου 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο. Περαιτέρω, η Δ.Ε.Υ.Α. ....., με το αναφερόμενο στη σκέψη 1 έγγραφο επανυποβολής, προβάλλει ότι το μόνιμο προσωπικό της έχει υποδιπλασιαστεί λόγω συνταξιοδότησης πολλών εργαζομένων, ενώ οι υποχρεώσεις της έχουν υπερδιπλασιαστεί με τον νέο Καλλικρατικό Δήμο (από 30.000 υδρόμετρα σε 64.000 υδρόμετρα), με συνέπεια την ανάθεση καθηκόντων σε υπαλλήλους που δεν έχουν την ανάλογη εμπειρία και το φόρτο εργασίας αυτών (οι οποίοι το έτος 2000 ήταν 147 και σήμερα 97).(...)Οι ως άνω προβαλλόμενοι ισχυρισμοί της ..... πρέπει να απορριφθούν, διότι η υπαγωγή στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μεταξύ άλλων, των συμβάσεων εκτέλεσης έργων των νομικών προσώπων των Ο.Τ.Α., μεταξύ των οποίων  και οι Δ.Ε.Υ.Α., ισχύει ήδη από 1.1.2011, η υποχρέωση δε αυτή των αναθετουσών Αρχών δεν χρήζει ιδιαίτερης γνώσης ή εμπειρίας ούτε η υποβολή του φακέλου της διαγωνιστικής διαδικασίας αποτελεί χρονοβόρα και δυσχερή εργασία.5. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το 91, οικονομικού έτους 2016 χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Ενιαίο κείμενο Δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τον προσυμβατικό έλεγχο, τροποποιήσεις στον Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, διατάξεις για την αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις.

Συμπληρωματική σύμβαση. Η σύμβαση αυτή αφορά σε εργασίες, οι οποίες είχαν αρχίσει να εκτελούνται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της σε προσυμβατικό έλεγχο. Το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας ελέγχου της νομιμότητας της σύμβασης αυτής. Με την 265/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίθηκε ότι ο Δήμος έλαβε γνώση αρμοδίως στις 19.10.2010 της 707/2010 απόφασης του Τμήματος, με την οποία μεταβλήθηκε η προηγούμενη πάγια αντίθετη νομολογία και πλέον οι συμπληρωματικές συμβάσεις υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο ανεξαρτήτως ποσού, ενώ διέδραμε μικρό χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση της απόφασης αυτής μέχρι την υπογραφή της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, οπότε το Τμήμα έκρινε ότι δεν πρέπει ο Δήμος να επιβαρυνθεί με τις συνέπειες της πρόσφατης αλλαγής της νομολογίας καθώς, υπό τις ανωτέρω περιστάσεις, είχε την εύλογη πεποίθηση ότι η συμπληρωματική αυτή σύμβαση, υπολειπόμενη του ποσού του 1.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, δεν υπαγόταν λόγω ποσού στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση, πρέπει, όλως εξαιρετικώς, να γίνει δεκτό ότι συντρέχει νόμιμος λόγος άσκησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο της αρμοδιότητάς του για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ανωτέρω έργου. Αναβλήθηκε η έκδοση οριστικής κρίσης, προκειμένου να προσκομισθούν στοιχεία που θεμελιώνουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων σύναψης της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/796/2011

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν, καθόσον ο προϋπολογισμός του αντικειμένου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της ΔΕΥΑ Βόλβης και του Δήμου Βόλβης για την υλοποίηση της πράξης «Μελέτη, εκσυγχρονισμός δικτύων ύδρευσης και αναβάθμισης υφιστάμενων υδρευτικών γεωτρήσεων με σκοπό την αντιμετώπιση του φαινομένου της λειψυδρίας» δεν υπερβαίνει το κατώτατο όριο των 300.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, η οικεία σύμβαση δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, συνεπώς απαραδέκτως εισάγεται για τη διενέργεια αυτού. Επισημαίνεται, πάντως, ότι οι εγκριτικές αυτής αποφάσεις των συλλογικών οργάνων των συμβαλλόμενων μερών υποβάλλονται σε υποχρεωτικό έλεγχο νομιμότητας δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 225 παρ. 1 ν. 3852/2010 (Α΄87), ως τροποποιηθέντος ισχύει.