Η Πράξη 536/2024 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 1ης τροποποιητικής σύμβασης για το έργο "Κάθετος Άξονας 56...". Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η υποβληθείσα τροποποίηση, η οποία αφορούσε την πρόσθετη δαπάνη διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (Α.Ε.Κ.Κ.) ύψους 979.239,38 ευρώ, δεν υπάγεται αυτοτελώς στον έλεγχο νομιμότητας καθώς αποτελεί τροποποίηση de minimis. Ωστόσο, διαπίστωσε ότι μέσω της έγκρισης του 2ου Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (Α.Π.Ε.), συντελέστηκε ουσιώδης μείωση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης (αφαίρεση του Βόρειου Τμήματος του έργου), ύψους 11,7 εκατ. ευρώ. Επειδή αυτή η μείωση συνιστά ουσιώδη τροποποίηση που απαιτεί έλεγχο, το Κλιμάκιο έκρινε απαράδεκτη την υποβολή του σχεδίου και ζητά την υποβολή σχεδίου σύμβασης για την συνολική ουσιώδη τροποποίηση.

Η Πράξη 98/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της επί έλαττον τροποποίησης της σύμβασης του έργου «Κάθετος Άξονας 56 - Ολοκλήρωση σύνδεσης αυτοκινητοδρόμου Π.Α.Θ.Ε. και Εγνατίας οδού με τον 6ο προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης και το οδικό δίκτυο της περιοχής Καλοχωρίου». Η τροποποίηση μειώνει το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο κατά 11.766.208,70 ευρώ, λόγω αδυναμίας εκτέλεσης εργασιών στο Βόρειο Τμήμα του έργου. Η αδυναμία οφείλεται στη συνεχιζόμενη μη απόδοση των απαλλοτριωθεισών εκτάσεων από τους ιδιοκτήτες, κατάσταση που κρίθηκε ως απρόβλεπτη περίσταση. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ του ν. 4412/2016, καθώς η τροποποίηση δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης και οδηγεί σε μείωση της αξίας. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «Εγνατία Οδός: Κατασκευή Σταθμών Διοδίων Παμβώτιδας, Μέστης, Ιεροπηγής και Ευζώνων επί της Εγνατίας Οδού και των καθέτων αυτής Αξόνων (2.2, 15.2, 45.5 και 55.3)»(....)Ενόψει των ανωτέρω και δοθέντος ότι από την υπ΄αριθμ. πρωτ. 38090/15.2.2017 βεβαίωση της Διευθύντριας Συμβάσεων της Αναθέτουσας Αρχής προκύπτει ότι κατά του κύρους του διαγωνισμού δεν εκκρεμούν ενστάσεις, ένδικα βοηθήματα ή μέσα, σε οποιοδήποτε στάδιο, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Η Πράξη 241/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας για τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του έργου «Οδικός Άξονας Πλάτανος-Σφηνάρι, 1ο Υποέργο: «Κατασκευή Δρόμου Πλάτανος-Σφηνάρι»», συνολικού προϋπολογισμού 14.112.903,23 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το έργο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Αρχικοί προσωρινοί ανάδοχοι αποκλείστηκαν κατόπιν προσφυγών στην ΕΑΔΗΣΥ, οι οποίες επικυρώθηκαν από το Διοικητικό Εφετείο. Τελικά, επιλέχθηκε ως προσωρινός ανάδοχος ο οικονομικός φορέας «Ε... Α.Ε.», με προσφερόμενη έκπτωση 27,87% και τίμημα 10.182.053,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με την «... Α.Ε.».

Όπως έχει δε ήδη κριθεί, στον ως άνω προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας υπάγονται και οι τροποποιήσεις όρων σύμβασης υποβληθείσας στον ανωτέρω έλεγχο, όταν οι τροποποιήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη σύναψη και κατά το στάδιο εκτέλεσης της τροποποιούμενης σύμβασης, στις περιπτώσεις που τούτο επιτρέπεται, και προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικειμένου τέτοια που να υπερβαίνει το εκάστοτε θεσπιζόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις χρηματικό όριο υπαγωγής στον έλεγχο νομιμότητας (βλ. σχετ. 39/2008 πράξη VI ΤμΕλΣυν, 111/2010, 373/2009, 310, 309, 304, 251, 216, 152, 107 και 100/2008 πράξεις του Ζ΄ ΚλιμΕλΣυν). Επομένως, σχέδιο σύμβασης που αφορά στην τροποποίηση, μετά τη σύναψή της, υποβληθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας δημόσιας σύμβασης, με την οποία (τροποποίηση) δεν προκαλείται καμία αύξηση του οικονομικού αντικειμένου της τροποποιούμενης σύμβασης, απαραδέκτως υποβάλλεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο νομιμότητας και το αρμόδιο Κλιμάκιο, στο οποίο έχει εισαχθεί η υπόθεση, οφείλει να απόσχει του ελέγχου.

Η Πράξη 446/2024 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου δανειακής σύμβασης, ύψους 129.416,80 ευρώ, μεταξύ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. Σκοπός της σύμβασης ήταν η χρηματοδότηση του «Συμπληρωματικού επενδυτικού σχεδίου» στο πλαίσιο του Προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η εν λόγω σύμβαση συνιστά νέα, αυτοτελή δανειακή σύμβαση. Δεδομένου ότι η αξία της υπολείπεται του κατώτατου ορίου των 300.000,00 ευρώ για την υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (σύμφωνα με τον ν. 4700/2020), το σχέδιο σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως προς έλεγχο.

Η Πράξη 312/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Εργασίες έργου Παράκαμψης Νικόπολης – Συγκοινωνιακά έργα...» της Περιφέρειας Ηπείρου, με συμβατική δαπάνη 1.172.978,90 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, μολονότι προηγήθηκε αναβλητική Πράξη (246/2025) που έκρινε παραδεκτή την εισαγωγή του σχεδίου, η διαδικασία σύναψης δεν είχε ολοκληρωθεί. Συγκεκριμένα, δεν είχε εκδοθεί η απόφαση της Περιφερειακής Επιτροπής περί ανάθεσης των εργασιών και έγκρισης του 3ου Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (ΑΠΕ) και του 3ου Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών (ΠΚΤΜΝΕ). Λόγω της προγενέστερης κρίσης του Κλιμακίου, αναβλήθηκε εκ νέου η έκδοση οριστικής Πράξης και διατάχθηκε η Περιφέρεια να προσκομίσει την απόφαση έγκρισης της Περιφερειακής Επιτροπής και τυχόν απόφαση χρηματοδότησης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Ολοκλήρωση κατασκευής κόμβου Κ1 των συνδέσεων της Ευρείας Παράκαμψης Πατρών (Ε.Π.Π.) με τη Ν.Ε.Ο. και την Π.Ε.Ο. Κορίνθου – Πατρών(...)Με τα δεδομένα αυτά ..., το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ανεξαρτήτως εάν η αρχική σύμβαση του ως άνω έργου υποβλήθηκε σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που απαιτείται κατά νόμο να προηγηθεί για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης και η οποία, ολοκληρούμενη σε μία και μοναδική φάση, περιλαμβάνει την έκδοση απόφασης ανάθεσης στον ανάδοχο συμπληρωματικών εργασιών και έγκρισης του οικείου Α.Π.Ε., ενώ ουδέν σχέδιο σύμβασης υποβάλλεται προς έλεγχο. το Κλιμάκιο κρίνει ότι σε κάθε περίπτωση η επίμαχη δαπάνη δεν αφορά στην ανάθεση, στον ανάδοχο, συμπληρωματικών εργασιών άμεσα συνεχόμενων με εκείνες του αρχικού έργου, η ανάγκη εκτέλεσης των οποίων ανέκυψε λόγω της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά η εν λόγω δαπάνη αντιστοιχεί στο εργολαβικό αντάλλαγμα του αναδόχου για εκτελεσθείσες εργασίες του περατωθέντος ήδη από το έτος 2004 έργου, την οποία η αναθέτουσα αρχή επιδιώκει να καταβάλει σε εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων. Συνεπώς, ο φάκελος της οικείας διαδικασίας απαραδέκτως υποβάλλεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Οι προσφεύγοντες αιτούνται την ακύρωση της διακήρυξης ανάθεσης δημόσιας σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Κάθετος Άξονας 56 - Ολοκλήρωση σύνδεσης αυτοκινητοδρόμου και με τον 6ο προβλήτα Λιμένα και το οδικό δίκτυο της περιοχής», το οποίο έχει εκτιμώμενη αξία 59.770.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και 65.000.000 ευρώ μετά τις προαιρέσεις. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή οδικών τμημάτων, τεχνικών έργων όπως γεφυρές με συνολικό μήκος 1.374μ, αναβαθμίσεις υφιστάμενων δικτύων, εργασίες σήμανσης, αποχέτευσης και οδοφωτισμού. Επιπλέον, ζητούν την ακύρωση της πράξης περί διευκρινίσεων του αναθέτοντος και γενικά την ακύρωση των προσβαλλόμενων όρων που περιορίζουν τη συμμετοχή τους.

Η Πράξη 151/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κέας και της ανώνυμης εταιρείας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα «… Α.Ε.» για την υλοποίηση του έργου «ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΝΕΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΑΣ», προϋπολογισμού 2.226.071,77 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, παρόλο που το έργο συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους (ΕΤΠΑ), δεν πληροί το κριτήριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα με τον ν. 4700/2020, το όριο για τον έλεγχο είναι τα 5.000.000 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.). Δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός είναι σημαντικά μικρότερος, η σύμβαση κρίνεται απαραδέκτως εισαγόμενη για έλεγχο νομιμότητας.