Η Πράξη 149/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο «Συντήρηση κτιριακών υποδομών 1ου και 3ου ΕΠΑΛ και Δημοσίου ΙΕΚ Τρίπολης», προϋπολογισμού 1.917.697,70 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Η αναθέτουσα αρχή ήταν η εταιρεία «ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε.». Ο διαγωνισμός διεξήχθη ως ανοικτός, με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, χρησιμοποιώντας το σύστημα ελεύθερης συμπλήρωσης ανοιχτού τιμολογίου για κατ’ αποκοπή τίμημα. Υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά (από την «… Α.Τ.Ε.»), η οποία κρίθηκε ως προσωρινός ανάδοχος. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η επιλογή του συγκεκριμένου συστήματος υποβολής προσφορών αιτιολογείται νομίμως. Καθώς δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες, αποφασίστηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, με την επισήμανση για μια μικρή διόρθωση στη διατύπωση στη δεύτερη σελίδα του σχεδίου.

Η Πράξη 83/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο του Δήμου Νέας Προποντίδας «ΑΝΟΡΥΞΗ ΥΔΡΕΥΤΙΚΩΝ ΓΕΩΤΡΗΣΕΩΝ ΛΟΓΩ ΛΕΙΨΥΔΡΙΑΣ». Το Κλιμάκιο έκρινε σύννομη την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (Άρθρο 32 ν. 4412/2016), καθώς η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης λόγω της δραματικής έλλειψης νερού, συνιστώντας απρόβλεπτο και κατεπείγον γεγονός που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση. Το έργο, προϋπολογισμού 2.400.000,00 ευρώ, ανατέθηκε στην «ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΡΓΩΝ Α.Ε.» έναντι συμβατικού τιμήματος 2.112.000,00 ευρώ. Το Συνέδριο αποφάσισε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, με την επισήμανση ότι η συνολική προθεσμία κατασκευής του έργου πρέπει να οριστεί σε δώδεκα (12) μήνες.

Η Πράξη 312/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Εργασίες έργου Παράκαμψης Νικόπολης – Συγκοινωνιακά έργα...» της Περιφέρειας Ηπείρου, με συμβατική δαπάνη 1.172.978,90 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, μολονότι προηγήθηκε αναβλητική Πράξη (246/2025) που έκρινε παραδεκτή την εισαγωγή του σχεδίου, η διαδικασία σύναψης δεν είχε ολοκληρωθεί. Συγκεκριμένα, δεν είχε εκδοθεί η απόφαση της Περιφερειακής Επιτροπής περί ανάθεσης των εργασιών και έγκρισης του 3ου Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (ΑΠΕ) και του 3ου Πρωτοκόλλου Κανονισμού Τιμών Μονάδας Νέων Εργασιών (ΠΚΤΜΝΕ). Λόγω της προγενέστερης κρίσης του Κλιμακίου, αναβλήθηκε εκ νέου η έκδοση οριστικής Πράξης και διατάχθηκε η Περιφέρεια να προσκομίσει την απόφαση έγκρισης της Περιφερειακής Επιτροπής και τυχόν απόφαση χρηματοδότησης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

Η Πράξη 254/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για το έργο της Διαδημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης - Αποχέτευσης Λέσβου με τίτλο «ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΠΟΛΙΧΝΙΤΟΥ». Το έργο, το οποίο αποτελεί υποέργο ευρύτερης Πράξης ενταγμένης στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής, έχει προϋπολογιζόμενη δαπάνη 2.100.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι το σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο, καθώς, σύμφωνα με τη νομοθεσία (άρθρο 324 του ν.4700/2020), τα συγχρηματοδοτούμενα έργα υπάγονται υποχρεωτικά στον προσυμβατικό έλεγχο μόνο εάν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη υπερβαίνει το όριο των 5.000.000,00 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.), όριο το οποίο δεν πληρούται στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Η Πράξη 298/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, αξίας 466.651,25 ευρώ πλέον ΦΠΑ, για το έργο συντήρησης σιδηροδρομικών γραμμών του ΟΣΕ στην περιοχή Λαμίας. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η σύναψη της σύμβασης, δικαιολογώντας την τροποποίηση βάσει του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Η ανάγκη για συμπληρωματικές εργασίες προέκυψε από τις απρόβλεπτες ζημίες που προκάλεσε η σφοδρή κακοκαιρία «Bora» τον Δεκέμβριο του 2024. Διαπιστώθηκε ότι οι εργασίες είναι συναφείς, δεν μεταβάλλουν τη συνολική φύση του έργου, ενώ η συνολική αύξηση της αξίας (μαζί με την 1η Σ.Σ.) ανέρχεται σε 49,04%, παραμένοντας κάτω από το νόμιμο όριο του 50%.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΔΑΝΕΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ:«Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων Νομού ...»(....)Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 13.7.5 της διακηρύξεως, «η εργοληπτική επιχείρηση ή, σε περίπτωση ένωσης εργοληπτικών επιχειρήσεων, τουλάχιστον ένα από τα μέλη αυτής οφείλει να έχει κατασκευάσει και περαιώσει μία τουλάχιστον Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων, κατασκευαστικής αξίας τουλάχιστον δώδεκα εκατομμυρίων Ευρώ (12.000.000 €) σε τιμές 1.1.2013 ή δυναμικότητας τουλάχιστον πενήντα χιλιάδων (50.000) τόνων κατ’ έτος. Σημειώνεται ότι τόσο η κατασκευαστική αξία, όσο και η δυναμικότητα αναφέρονται στο μέρος της ΜΕΑ που αφορά σε σύμμεικτα αστικά στερεά απόβλητα». Εν προκειμένω, όπως αναφέρεται στο ... υπόμνημα του Δήμου ...προς αντίκρουση των προαναφερθεισών αιτιάσεων, η Επιτροπή του Διαγωνισμού δεν έλαβε υπόψη της (α) το έργο της εταιρείας ... AG στο … του Καναδά, (β) το έργο της εταιρείας ... AG στη Fusina/Βενετία της Ιταλίας, (γ) και … που έχει υλοποιήσει η εταιρεία ... AG στο Ηνωμένο Βασίλειο, «καθώς έκρινε ότι τα κριτήρια της προκήρυξης πληρούνται από το έργο ‘Βιοαερίου Σκβοντε’ της εταιρείας … και από το έργο ‘ZAB-MBT (βιολογική αποξήρανση και μηχανική διαλογή οικιακών, βιομηχανικών και κατασκευαστικών αποβλήτων)’ της εταιρίας ... AG». Σύμφωνα δε με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις 29 και 33, τα κριτήρια της διακηρύξεως πληρούνται αυτοτελώς από το έργο του Βιοαερίου στο Skvode της Σουηδίας της εταιρείας …, εφόσον το έργο αυτό έχει δυναμικότητα 80.000 τόνων κατ’ έτος και η κατασκευαστική του αξία είναι 7.000.000,00 ευρώ, η δε συμμετοχή της εν λόγω εταιρείας ανέρχεται στο 80% του έργου, πληρούται, δηλαδή, και μόνο με το έργο αυτό η προϋπόθεση για κατασκευή και περαίωση μιας τουλάχιστον μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων, κατασκευαστικής αξίας τουλάχιστον 12.000.000,00 ή δυναμικότητας τουλάχιστον 50.000 τόνων κατ’ έτος. Με τα δεδομένα αυτά, όλοι οι παρατεθέντες στην προηγούμενη σκέψη λόγοι, που αφορούν τα έργα υπό στοιχεία (α), (β) και (γ) είναι απορριπτέοι ως αλυσιτελείς. Κηρύσσει την δίκη κατηργημένη κατά το μέρος που αφορά τις ενώσεις εταιρειών «…». Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση κατά τα λοιπά.

Εργασίες αποκατάστασης υποδομών...ζητείται η ανάκληση της 380/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Εξάλλου, το γεγονός ότι μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της αρχικής σύμβασης και την αντικατάσταση των αγωγών ύδρευσης των οικισμών στους οποίους αφορούσε αυτή, εξαλείφθηκαν τα προβλήματα που παρουσιάζονταν στην τροφοδοσία του νερού και συγκεκριμένα οι μεν βλάβες και διαρροές αποκαταστάθηκαν, η δε πίεση του πόσιμου νερού αυξήθηκε με αποτέλεσμα να αυξηθεί η παροχή νερού  και να αναδειχθούν τα προβλήματα συμβατότητας των παλαιωμένων χαλυβδοσωλήνων του δικτύου ύδρευσης των οικισμών ... και ... με το νέο αποκατασταθέν δίκτυο ύδρευσης των ως άνω λοιπών οικισμών, όχι μόνο δεν στοιχειοθετεί την  απρόβλεπτη περίσταση, που δικαιολογεί την εκτέλεση των ως άνω συμπληρωματικών εργασιών επέκτασης του έργου στους εν λόγω δύο οικισμούς, τουναντίον  αποτελεί το φυσικό επακόλουθο της εκτέλεσης του αρχικού έργου. Εκ τούτων  προκύπτει ότι, ουδεμία απρόβλεπτη περίσταση συντρέχει εν προκειμένω, αλλά αντιθέτως τα όργανα του αιτούντος δεν εκτίμησαν ορθώς για την συνέχεια του υδρευτικού κλάδου, ούτε την αλληλεπίδραση μεταξύ των εργασιών αντικατάστασης αγωγών ύδρευσης που θα εκτελούντο σε περισσότερους οικισμούς, ούτε την αντοχή του υφιστάμενου δικτύου ύδρευσης των δύο οικισμών, στους οποίους εμφανίστηκαν  τα προβλήματα, μετά την ολοκλήρωση του αρχικού έργου. Επιπροσθέτως, οι οψίμως με την  αίτηση προβαλλόμενοι ισχυρισμοί ότι κατά τους χειμερινούς μήνες των ετών 2017-2018 σημειώθηκαν έντονες βροχοπτώσεις, οι οποίες είχαν ως συνέπεια την καθίζηση και κατολίσθηση των οδών κατά μήκος των οποίων διέρχεται ο αγωγός και την εξ αυτών πρόκληση βλαβών διαρροής μεγάλων ποσοτήτων νερού, δεν ανατρέπουν τα ως άνω κριθέντα, τα οποία στηρίζονται στην ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών, όπως αυτή αποτυπώθηκε στην αιτιολογική έκθεση του 3ου ΑΠΕ. Απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος είναι και ο ισχυρισμός ότι η εκτέλεση των επίμαχων εργασιών, που αποτελούν αντικείμενο της συμπληρωματικής σύμβασης επιβάλλεται, προκειμένου να καταστεί όλο το έργο λειτουργικό αφού διαφορετικά ούτε το ήδη αποκατασταθέν δίκτυο ύδρευσης στους λοιπούς οικισμούς μπορεί να αποδώσει· Τούτο διότι, ναι μεν, η επιχειρηματολογία αυτή θα μπορούσε να δικαιολογήσει την ανάθεση των επίμαχων εργασιών με ξεχωριστή σύμβαση, πλην όμως δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο νόμιμης προσφυγής στις διατάξεις περί συμπληρωματικών συμβάσεων, που είναι εξαιρετικές, αφού ελλείπει η βασική προϋπόθεση που πρέπει σωρευτικώς να πληρούται για τη σύναψη αυτών, ήτοι οι εργασίες αυτές να ανέκυψαν  λόγω  περιστάσεων, οι οποίες δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν εκ των προτέρων. Ούτε περαιτέρω, η επικαλούμενη αβεβαιότητα ως προς την  δυνατότητα εξεύρεσης πόρων για την συμπερίληψη και των δύο επιπλέον οικισμών στο συμβατικό αντικείμενο του αρχικού έργου δύναται να δικαιολογήσει τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.Δεν ανακαλεί την 380/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.