Η Πράξη 80/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Νέο κτίριο Δημαρχείου Χαλανδρίου». Το Κλιμάκιο, συνεδριάζοντας στις 17 Φεβρουαρίου 2025, διαπίστωσε ότι ο φάκελος της αναθέτουσας αρχής ήταν ελλιπής, κρίνοντας ότι απουσιάζουν κρίσιμα έγγραφα και στοιχεία απαραίτητα για τη διαμόρφωση οριστικής κρίσης. Μεταξύ των ελλείψεων περιλαμβάνονται τα τεύχη δημοπράτησης, το σύνολο των μελετών του έργου, οι αποφάσεις παράτασης προθεσμίας, η απόφαση δέσμευσης πίστωσης, αναλύσεις κόστους της συμπληρωματικής σύμβασης και αιτιολογήσεις σχετικά με την αναγκαιότητα των εργασιών. Κατά συνέπεια, το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης επί της νομιμότητας της σύμβασης, διατάσσοντας τη συμπλήρωση του φακέλου με όλα τα αναφερόμενα στοιχεία.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή υπολειπόμενων έργων υποδομής, επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σηράγγων για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή … – …», συμβατικής δαπάνης 21.852.123,88 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (27.096.633,61 ευρώ, με Φ.Π.Α.).(....)Επομένως, συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης για τις ανωτέρω εργασίες, δεδομένου ότι είναι απαραίτητες, προκειμένου το σύνολο του έργου να είναι τεχνικά άρτιο, λειτουργικό και αξιόπιστο, ενώ κατέστησαν αναγκαίες εξαιτίας μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του αρχικού έργου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή υπολειπόμενων έργων υποδομής, επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σηράγγων για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή … – …».

Η Πράξη 250/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή Νέου Γηπέδου Ποδοσφαίρου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό», συμβατικής δαπάνης 24.206.274,56 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της. Η σύμβαση περιλαμβάνει εκτελεσθείσες εργασίες (14.4 εκατ. ευρώ) που κρίθηκαν νόμιμες βάσει του άρθρου 155 του ν. 4412/2016 ως κατεπείγουσες και απρόβλεπτες (διαχείριση αστικών αποβλήτων/μπάζων λόγω κινδύνου δημόσιας υγείας) και μη εκτελεσθείσες εργασίες (9.8 εκατ. ευρώ) που πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156. Οι συμπληρωματικές αυτές εργασίες κρίθηκαν αναγκαίες για την ολοκλήρωση της θεμελίωσης του γηπέδου, καθώς δεν ήταν δυνατόν να διαχωριστούν τεχνικά ή οικονομικά από την αρχική σύμβαση, χωρίς την πρόκληση προβλημάτων στην αναθέτουσα αρχή.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου … με τίτλο «Συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία λυμάτων οικισμών Δήμου … στην ΕΕΛ …», συμβατικής δαπάνης 1.689.140,74 ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α. (2.101.800 ευρώ, συμπεριλαμβανομένης αναθεώρησης και Φ.Π.Α.).(....)Κατόπιν τούτου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην υποβληθείσα προς έλεγχο 3η ΣΣΕ συνιστούν ανεπίτρεπτη επέκταση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, που δεν ήταν γνωστή στο σύνολο των εργοληπτικών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της εκτέλεσης του αρχικού έργου κατά την υποβολή της προσφοράς τους, και, ως εκ τούτου, δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Πρόκειται κατ’ ουσίαν για την ανάθεση της υλοποίησης ενός νέου έργου, το οποίο δεν είχε συμπεριληφθεί στη μελέτη του αρχικού.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/739/2022.

Η Πράξη 254/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Πελοποννήσου «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ‘ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ – ΦΙΛΙΑΤΡΑ – ΠΥΛΟΣ – ΜΕΘΩΝΗ’, ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΙΑΤΡΑ - ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ». Η σύμβαση, συμβατικής δαπάνης 4.162.363,94 ευρώ πλέον ΦΠΑ, κρίθηκε παραδεκτή προς εξέταση. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι προτεινόμενες εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, οι συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης λόγω απρόβλεπτων γεγονότων (π.χ., απαγόρευση καθαίρεσης γέφυρας από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και ανάγκη ανακατασκευής παρακαμπτήριων οδών λόγω εκτροπής κυκλοφορίας). Επίσης, η αλλαγή αναδόχου θα δημιουργούσε μείζονα τεχνικά προβλήματα και η αξία της σύμβασης δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της υποβληθείσας 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

Η απόφαση (Πράξη 01/2025) του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Βασικά έργα αποχέτευσης υποζωνών Α3.α και Α3.β» της Δ.Ε.Υ.Α. Πατρών, συνολικής συμβατικής δαπάνης 1.643.093,52 ευρώ (εκτός Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι προτεινόμενες συμπληρωματικές εργασίες, οι οποίες προέκυψαν λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου (όπως δυσχέρειες εκσκαφών, ανάγκη αντιστήριξης πρανών, αναντιστοιχίες αντλητικών συγκροτημάτων) πληρούν σωρευτικά τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016. Συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι είναι απόλυτα αναγκαίες για την άρτια ολοκλήρωση του έργου, δεν μεταβάλλουν τη συνολική του φύση και η αξία τους δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής σύμβασης (παρουσιάζοντας υπέρβαση 32,50%). Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο δέσμευσης πίστωσης και παράτασης της διάρκειας της αρχικής σύμβασης.

Η αιτούσα εταιρεία μέσω της Προδικαστικής Προσφυγής ζητεί την ακύρωση της απόφασης με αριθμό 619/2018 της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Χαλανδρίου, η οποία εγκρίνει το Πρακτικό 2 της 1ης Επιτροπής Διαγωνισμού και αποφασίζει την κατακύρωση της σύμβασης για την κατασκευή του έργου «Συντήρησης και Επισκευών Αθλητικών Χώρων Δήμου Χαλανδρίου» σε ανταγωνίστρια εταιρεία. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εργασίες συντήρησης και επισκευών αθλητικών χώρων με συνολική προθεσμία εκτέλεσης 12 μήνες και εκτιμώμενη αξία 600.000 ευρώ (συμπ. ΦΠΑ). Η προσφυγή επικαλείται παρατυπίες στη διαδικασία κατακύρωσης, ιδίως ως προς την προσκόμιση και εγκυρότητα δικαιολογητικών της ανταγωνίστριας εταιρείας κατά παράβαση των όρων της Διακήρυξης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Συμπληρωματικές Συμβάσεις:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση ανακατασκευής της γέφυρας ….», καθόσον οι προτεινόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση χωματουργικές εργασίες, εργασίες μεταφοράς δικτύων και εργασίες τοποθέτησης στηθαίων ασφαλείας, δεν αποδεικνύεται ότι κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, αλλά οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνησή της και, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται γι΄αυτές η σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης. Επιπλέον, αυτές οι εργασίες δεν φέρουν συμπληρωματικό χαρακτήρα, αφού δεν σχετίζονται τεχνικώς με την κατασκευή του αρχικού έργου και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ενταχθούν στην ελεγχόμενη σύμβαση.

1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου Ανέγερση Νέου Δημαρχείου Σητείας.(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου με τίτλο «Ανέγερση Νέου Δημαρχείου Σητείας», αξίας 58.666,19 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), δηλαδή κατώτερης των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (2.231.797,23 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 1), απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

Η Πράξη 77/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Συμμείκτων και Προδιαλεγμένου Οργανικού (Μ.Ε.Α.) Π.Ε. Χίου», συμβατικής δαπάνης 1.693.883,48 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι ο έλεγχος ήταν υποχρεωτικός, καθώς η συνολική δαπάνη της αρχικής σύμβασης και της συμπληρωματικής (5.393.883,48 ευρώ) υπερβαίνει το όριο των πέντε εκατομμυρίων ευρώ για συγχρηματοδοτούμενα έργα. Κρίθηκε ότι οι προτεινόμενες εργασίες είναι απαραίτητες και συνδέονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο ότι θα εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση για το σύνολο της δαπάνης, καθώς και ότι θα συμπληρωθεί το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης.