ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου του έργου «Κατασκευή έργων υποδομής τετραπλού σιδηροδρομικού διαδρόμου στο τμήμα μεταξύ Τριών Γεφυρών και Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών (ΣΚΑ), έργων υποδομής για την ολοκλήρωση του ΣΚΑ και όλων των απαιτούμενων έργων επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, ηλεκτροκίνησης και σιδηροδρομικών σταθμών, για την πλήρη λειτουργία των σιδηροδρομικών γραμμών στο Τμήμα Τρεις Γέφυρες – ΣΚΑ – Νέο Αεροδρόμιο Αθηνών στα Σπάτα» προϋπολογιζόμενης δαπάνης ύψους 331.621.423 ΕΥΡΩ.(....)Από τα στοιχεία του φακέλου και από όσα έχουν ήδη εκτεθεί προκύπτει ότι η ελεγχόμενη διαδικασία διενέργειας του διαγωνισμού, καθώς και το οικείο σχέδιο της σύμβασης (μετά των προμνησθέντων πιστοποιητικών του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης) που υποβλήθηκε και που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του παρόντος Πρακτικού, κινούνται στο πλαίσιο των κειμένων για την ανάθεση δημοσίων έργων διατάξεων και της διακήρυξης (με τα συνημμένα αυτής συμβατικά τεύχη).Ο έλεγχος απέβη θετικός κατά το σκεπτικό.

ΈΡΓΟ-Συμπληρωματική σύμβαση:ζητείται η αναθεώρηση της 842/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής της από 23.3.2018 αίτησης ανάκλησης της 112/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανάταξη και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και αντικατάσταση 70 αλλαγών τροχιάς σε εντοπισμένα τμήματα του άξονα …– ….– ….(Α.Σ.717/26.9.2014), μεταξύ της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας κοινοπραξίας «.......A.».(...)Επομένως, από τη συνεκτίμηση όλων των ανωτέρω στοιχείων, πρέπει να γίνει δεκτό ότι συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις, μη οφειλόμενες σε υπαιτιότητα των οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής, εξαιτίας των οποίων κατέστη αναγκαία η εκτέλεση των εργασιών της υπό έλεγχο σύμβασης.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση καθώς και η υπέρ αυτής παρέμβαση της κοινοπραξίας «.......A.», πρέπει να γίνουν δεκτές, να αναθεωρηθεί η 842/2018 απόφαση του VI Τμήματος και να αποδοθεί στην αιτούσα το καταβληθέν παράβολο. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η από 23.3.2018 αίτηση ανάκλησης, να ανακληθεί η  112/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, να κριθεί ότι το οικείο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανάταξη και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και αντικατάστασης 70 αλλαγών τροχιάς σε εντοπισμένα τμήματα του άξονα …..» δύναται να υπογραφεί και, τέλος, να αποδοθεί στην αιτούσα το καταβληθέν αντίστοιχο παράβολο.Αναθεωρεί την 842/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανέγερση οικισμού 176 κατοικιών σε διώροφα κτίρια τύπων 2.25, 2.52, 2.56, 2.21, 2.24, μιας αίθουσας συγκέντρωσης τύπου 1.12, έξι καταστημάτων τύπου 1.17, και ενός βιολογικού σταθμού με τις εγκαταστάσεις τους και τα έργα υποδομής τους και διαμόρφωσης (οδοποιία, δίκτυα ύδρευσης - αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμός περιβάλλοντος χώρου, φύτευση κ.λπ.) στην …, θέση … του Ν. …, με την επωνυμία “… V”», συνολικής δαπάνης 2.442.800,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων απρόβλεπτων δαπανών, αναθεώρησης και Φ.Π.Α. 24%).(....)Εξάλλου, οι εν λόγω εργασίες δεν συνιστούν ανεπίτρεπτη τροποποίηση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως είναι απολύτως αναγκαίες για την τελειοποίηση του και την επιτέλεση του λειτουργικού προορισμού του έργου, που είναι η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των δικαιούχων οικιστών.Δεν κωλύεται η υπογραφή της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Κατασκευή υπολειπόμενων έργων υποδομής, επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σηράγγων​ Ζητείται η αναθεώρηση της 3000/2014 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία απορρίφθηκε ως απαράδεκτη η αίτηση της και νυν αιτούσας για ανάκληση της 245/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Περαιτέρω, η κρίση του παρόντος Τμήματος δεν αντιβαίνει στην αρχή της ίσης δικονομικής μεταχείρισης των διαγωνιζομένων (άρθρο 4 του Σ.), καθόσον πριν ακόμα την έκδοση της πράξης του Κλιμακίου η ανάδοχος και η αιτούσα κοινοπραξία, η οποία κατετάγη εν προκειμένω δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας, δεν τελούν υπό όμοιες συνθήκες. Τούτο, διότι η μεν αιτούσα, μετά την κατά τα ανωτέρω απόρριψη των αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων από το ΣτΕ και την έκδοση της κατακυρωτικής του αποτελέσματος του διαγωνισμού απόφασης συνιστά τρίτο πρόσωπο που δεν σχετίζεται πλέον με την υπόθεση της ανάθεσης του εν λόγω έργου, η δε ανάδοχος εταιρεία απέκτησε, δια της οριστικής κατακυρώσεως των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, την ιδιότητα του συμβαλλόμενου μέρους, το οποίο και μόνο συνιστά (μαζί με την αντισυμβαλλόμενη αναθέτουσα αρχή), ενόψει του προεκτεθέντος σκοπού της διάταξης και της φύσης του διενεργούμενου προσυμβατικού ελέγχου, υποκείμενο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από την ελεγχόμενη σύμβαση και έχει αποκλειστικά τη δυνατότητα άσκησης αίτησης ανάκλησης και στη συνέχεια αίτησης αναθεώρησης. Κατά συνέπεια, η νυν αιτούσα είχε ήδη αποξενωθεί από τη δυνατότητα ανάληψης της σύμβασης, η οποία μπορούσε να αναβιώσει μόνο μετά από κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι κωλύεται η σύναψη αυτής, λόγω πλημμελειών στην προσφορά του ανακηρυχθέντος μειοδότη. Τέλος, ενόψει του ότι σκοπός της επίμαχης διάταξης είναι η προστασία του δημοσίου συμφέροντος και η ταχεία περαίωση του ελέγχου, προκειμένου να επιτευχθεί η απρόσκοπτη λειτουργία της διοίκησης και η ανάπτυξη της συναλλακτικής της δράσης για την έγκαιρη ικανοποίηση των υφισταμένων δημοσίων αναγκών, μέσω της αποτροπής υποβολής παρελκυστικών αιτήσεων ανάκλησης και αναθεώρησης επί διαγωνισμού, το αποτέλεσμα του οποίου έχει κριθεί νόμιμο, ο θεσπιζόμενος με την ως άνω διάταξη περιορισμός στο δικαίωμα δικαστικής προστασίας δεν τελεί σε δυσαναλογία προς τον επιτελούμενο ως άνω σκοπό και, συνεπώς, δεν παραβιάζει τη συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της αναλογικότητας, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση. Κατά την ειδικότερη γνώμη της Συμβούλου Βασιλικής Ανδρεοπούλου η ένδικη αίτηση έχει μεν ασκηθεί παραδεκτώς, καθώς από την οικεία διάταξη ουδόλως αποκλείεται η άσκησή της, πλην όμως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη, καθώς το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφαση ορθώς απέρριψε την ασκηθείσα ενώπιόν του αίτηση ανάκλησης ως απαράδεκτη. Η κρίση δε αυτή δεν παραβιάζει τα άρθρα 20 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος ούτε το άρθρο 6 της Ε.Σ.Δ.Α. για τους ορθούς λόγους που ανωτέρω αναφέρονται.  Απορρίπτει την αίτηση της κοινοπραξίας «….» και των κατ’ ιδίαν μελών αυτής, για αναθεώρηση της 3000/2014 απόφασης του VI Τμήματος (Α΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΕΡΓΑ.(συμπληρωματική σύμβαση).(..) ζητείται η ανάκληση της 532/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου..(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης κατά το μέρος που αφορά στις προαναφερόμενες εργασίες, με την αιτιολογία ότι δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης..(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 2, το Τμήμα, κατά πλειοψηφία, κρίνει ότι όσον αφορά στις εργασίες για την ολοκλήρωση του υπογείου έργου της σήραγγας Μελισσίου σε τμήματα διανοιγμένα από προηγούμενη εργολαβία, αυτές κατέστησαν αναγκαίες όχι συνεπεία παραλείψεων ή σφαλμάτων της μελέτης του αρχικού εν προκειμένω έργου, όπως εσφαλμένως έκρινε το Κλιμάκιο, αλλά, όπως βασίμως προβάλλει η αιτούσα και η παρεμβαίνουσα, λόγω των μη δυνάμενων να προβλεφθούν τοπικών συγκλίσεων των εσωτερικών τοιχωμάτων τέτοιας κλίμακας που επηρέασαν την ασφάλεια του έργου και οι οποίες οφείλονται στην αιφνίδια τοπική μεταβολή των υδρογεωλογικών συνθηκών στη μη ορατή περιβάλλουσα συγκεκριμένου τμήματος της ήδη διανοιγμένης σήραγγας, πίσω και άνωθεν των προσωρινών μέτρων υποστήριξης. Τούτο άλλωστε καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι οι ως άνω απρόβλεπτου μεγέθους συγκλίσεις εκδηλώθηκαν αιφνιδίως σε συγκεκριμένη περιοχή (κατά τόπους) και όχι σε όλο το μήκος της σήραγγας (τοπική εμφάνιση του φαινομένου), αρκετά μετά την υπογραφή της αρχικής σύμβασης και κατά την εξέλιξη των υπολειπόμενων εργασιών διάνοιξης από Χ.Θ. 26+208 έως 26+283, ενώ το μέτωπο εκσκαφής πλησίαζε από δυτικά, καίτοι είχαν ληφθεί μέτρα απάντλησης των υπογείων υδάτων με χρήση μόνιμου δικτύου άντλησης στα διανοιγμένα τμήματα της σήραγγας και από την παρούσα αλλά και την προηγούμενη διαλυθείσα εργολαβία. Επομένως, συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις που επιτρέπουν την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση των εργασιών αυτών, οι οποίες είναι συναφείς με το αρχικό έργο και αναγκαίες για την ολοκλήρωσή του.(..)Περαιτέρω, το Τμήμα ομοφώνως κρίνει ότι, όσον αφορά στις εργασίες για την εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών και λοιπών συναφών υποδομών στο Σ.Σ. Κιάτου και στο Κ.Ε.Κ. Κορίνθου, αυτές δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον πρόκειται για ένα νέο έργο, το οποίο δεν προβλεπόταν στην αρχική μελέτη του επίμαχου έργου και συνεπώς δεν πρόκειται για συμπληρωματικές εργασίες, αλλά για ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων (μετά τη δημοπράτηση) επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου,...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και να ανακληθεί η 532/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες για την ολοκλήρωση του υπογείου έργου της σήραγγας Μελισσίου σε τμήματα διανοιγμένα από προηγούμενη εργολαβία, να μην ανακληθεί δε η πράξη αυτή κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες για την εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών και λοιπών υποδομών

ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1352/2018:Αναθεωρεί εν μέρει την 444/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Ανακαλεί την 532/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Δημόσια Έργα-Δημοσιονομική Διόρθωση:Ζητείται η αναίρεση της προσβαλλόμενης  517/2017 απόφασης του Ι Τμήματος, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή έφεση της αναιρεσείουσας κατά της 1126/0052/15.6.2012 απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης - ανάκτησης του Υπουργού Οικονομικών, μεταρρυθμίστηκε η απόφαση αυτή και περιορίστηκε το ποσό της επιβληθείσας σε βάρος της αναιρεσείουσας δημοσιονομικής διόρθωσης - ανάκτησης σε 451.150,57 ευρώ.(....)Το ποσό αυτό φέρεται ότι αντιστοιχεί σε μη επιλέξιμες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του Υποέργου με τίτλο «Κατασκευή Έργων Υποδομής Τετραπλού Σιδηροδρομικού Διαδρόμου στο Τμήμα μεταξύ Τριών Γεφυρών και Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών (ΣΚΑ), Έργων Υποδομής για την Ολοκλήρωση του ΣΚΑ και όλων των Απαιτούμενων Έργων Επιδομής, Σηματοδότησης, Τηλεδιοίκησης, Ηλεκτροκίνησης», που έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠ) «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας» και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής και από εθνικούς πόρους.(....)Το Δικαστήριο, με τα ως άνω δεδομένα, διαπιστώνει  ότι  ο τρίτος αναιρετικός λόγος με τον οποίο αποδίδεται στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση η αιτίαση της πλημμελούς και ειδικότερα της αντιφατικής  αιτιολογίας, είναι απορριπτέος. Και τούτο διότι, το δικάσαν Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του και όσα αναλυτικά ανωτέρω αναφέρονται διέλαβε πλήρη, ειδική, εμπεριστατωμένη και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογία σχετικά με τη νομιμότητα του επίδικου καταλογισμού, έλαβε υπόψη και απάντησε με νόμιμη, ορθή και πλήρη αιτιολογία, απορρίπτοντας ως αβάσιμους ή αλυσιτελείς όλους τους προβληθέντες από την αναιρεσείουσα νομικούς και πραγματικούς ισχυρισμούς, οι δε σχετικώς προβαλλόμενες αναιρετικές αιτιάσεις, περί παραβίασης, εκ μέρους του δικάσαντος Τμήματος, ουσιώδους τύπου της διαδικασίας είναι αβάσιμες και απορριπτέες.Απορρίπτει την αίτηση αναιρέσεως.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/58/2002.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται η αναθεώρηση της 444/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή απορρίφθηκε αίτηση της πρώτης αιτούσας και υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της δεύτερης αιτούσας για την ανάκληση της 532/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (..)Από την ένορκη εξέταση του μάρτυρα Σταμάτιου Ελευθερίου, σύμφωνα με την κατάθεση του οποίου, εάν το έργο, κατά  το μέρος που αφορά τα συστήματα σηματοδότησης - τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών, ολοκληρωνόταν χωρίς να τηρηθούν οι προδιαγραφές του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/919, από τις ρυθμίσεις του οποίου κατελήφθη μετά από την έναρξη της κατασκευής του, θα ήταν ανέφικτη η πιστοποίηση της διαλειτουργικότητάς του, ως μέρος του άξονα των διευρωπαϊκών μεταφορών (βλ. τα πρακτικά της αναφερόμενης στην αρχή της παρούσας δημόσιας συνεδρίασης), καθώς και από τα λοιπά προσκομισθέντα στοιχεία, προκύπτει ότι, πράγματι, η εκτέλεση των επίμαχων εργασιών κατέστη αναγκαία ενόψει των απαιτήσεων του εν λόγω Κανονισμού. Καθόσον δε, όπως, περαιτέρω, αποδεικνύεται (βλ τις αιτιολογικές εκθέσεις των 1ου, 2ου και 3ου Α.Π.Ε.), από το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης, το οποίο ανερχόταν σε 18.216.087,97 ευρώ, έχει ήδη νομίμως αναλωθεί ποσό 18.114.326,86 ευρώ και το προς διάθεση υπόλοιπο των 101.761,11 ευρώ δεν επαρκεί για τη χρηματοδότηση των εν λόγω εργασιών, το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχει απρόβλεπτη περίσταση, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 57 και 125 της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων (ν. 3669/2008), η οποία δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο, πολύ περισσότερο που, εξαιτίας της αβεβαιότητας ως προς την έκβαση της εκκρεμούσας, τόσο κατά το χρόνο δημοπράτησης του αρχικού έργου (Νοέμβριος 2013), όσο και κατά το χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης (11.9.2014), αντιδικίας της «.....» με τον ανάδοχο προηγούμενης εργολαβίας (Σ. 279), όσον αφορά την υποχρέωσή του να προβεί στην αποκατάσταση των ζημιών των συστημάτων σηματοδότησης - τηλεδιοίκησης του Σ.Σ. Κιάτου και του Κ.Ε.Κ. Κορίνθου, ευλόγως οι σχετικές εργασίες δεν συμπεριελήφθησαν στο αντικείμενο της παρούσας εργολαβίας. Περίπτωση, τέλος, ανεπίτρεπτης μεταβολής του αρχικώς δημοπρατηθέντος αντικειμένου δεν συντρέχει εν προκειμένω, δοθέντος ότι στο αντικείμενο αυτό προβλεπόταν η διασύνδεση της νέας μονάδας αλληλεξάρτησης με το σύστημα σηματοδότησης και αλληλομανδάλωσης του Σ.Σ. Κιάτου, καθώς και η επέκταση του συστήματος τηλεδιοίκησης - σηματοδότησης του Κ.Ε.Κ. Κορίνθου, ως προς το υλισμικό (Hardware) και λογισμικό (Software), ώστε να καθίσταται δυνατή η από απόσταση διαχείριση των νέων συστημάτων αλληλομανδάλωσης, και, επομένως, οι περιλαμβανόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση συμπληρωματικές εργασίες επί των ανωτέρω εγκαταστάσεων συνέχονται, κατά λειτουργική αναγκαιότητα, με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, συνιστώντας, μάλιστα, προϋπόθεση της άρτιας ολοκλήρωσής του.Αναθεωρεί εν μέρει την 444/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Ανακαλεί την 532/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΈΡΓΟ-Συμπληρωματική σύμβαση:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω προκύπτουν τα εξής: Με την αρχική σύμβαση, όπως τούτο αναφέρεται και στην Τεχνική Περιγραφή του έργου, επιχειρείται η αποκατάσταση (ανάταξη) των συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης στα τμήματα της γραμμής, που ρητά αναφέρονται σε αυτήν, τα οποία έχει προμηθευτεί ο ΟΣΕ και η …. από ετών, ώστε να επανέλθουν στην καλή λειτουργική τους κατάσταση, αλλά και η προσθήκη νέων δυνατοτήτων και λειτουργιών. Η σύμβαση αυτή, όπως τούτο αναφέρεται και στην ως άνω αιτιολογική έκθεση, παρουσιάζει ιδιαιτερότητα που οφείλεται στην ανομοιογένεια του εξοπλισμού που επρόκειτο να αναταχθεί/αναβαθμιστεί, καθόσον αυτός «έχει εγκατασταθεί από πολλαπλές συμβάσεις, έχει εγκατασταθεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους (πριν από 15 έως και πριν από 30 χρόνια) και υλοποιείται με διαφορετικές τεχνολογικές λύσεις». Εξάλλου, κατά την εκτέλεση της σύμβασης η ανάδοχος Κοινοπραξία διαπίστωσε ότι δεν ήταν δυνατόν να εκπληρώσει κάποιες από τις συμβατικές της υποχρεώσεις, για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω και αφορούν στην αδυναμία της να προμηθευτεί εξοπλισμό, λογισμικό κ.λπ για την αναβάθμιση των υπαρχόντων συστημάτων. Συνεπώς, από τα ως άνω έγγραφα προκύπτει ότι οι συμπληρωματικές εργασίες της ελεγχόμενης 1ης ΣΣΕ δεν περιλαμβάνονται στην αρχική σύμβαση,  παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το έργο και είναι αναγκαίες για την εκτέλεσή του. Πλην, δεν προκύπτει ότι αυτές κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, δηλαδή λόγω αιφνίδιων πραγματικών περιστατικών, τα οποία δεν ανάγονται στον χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και παρότι η μελέτη (οριστική ή προμελέτη), με βάση την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου, υπήρξε πλήρης και ακριβής, αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής και να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση. Αντίθετα, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η μελέτη με βάση την οποία προσδιορίστηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου και οι λύσεις που επιλέχθησαν ήταν πλημμελείς και δεν έλαβαν υπόψη τους τις ιδιαιτερότητες της σύμβασης που αφορούν στην παλαιότητα του εξοπλισμού σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και στην εγκατάστασή του με πολλαπλές συμβάσεις. Συγκεκριμένα, ενώ για τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης συστήθηκε ειδική ομάδα εργασίας της…., επικουρούμενη από προσωπικό του ΟΣΕ, «με γνώμονα την ασφάλεια του δικτύου, την αύξηση της χωρητικότητας και τη μείωση του λειτουργικού κόστους» και η οποία ήταν αρμόδια να ελέγξει και τη διαθεσιμότητα των ανταλλακτικών για την κάλυψη της συντήρησης, όπως τούτο ρητά αναφέρεται στην ως άνω αιτιολογική έκθεση, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι η ομάδα αυτή προέβη σε οποιαδήποτε επικοινωνία με τις εταιρίες – προμηθευτές της ......, όπως έπραξε η ανάδοχος, ώστε να διαπιστώσει ποιες από αυτές ήταν σε θέση να παρέχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για την αναβάθμιση των συστημάτων, ώστε να καλύπτουν και τις νέες λειτουργίες. Εν προκειμένω, επιλέχθηκε να γίνει αποκατάσταση και όχι αντικατάσταση του συστήματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης μέσω εργασιών που αφορούν σε μελέτη, προμήθεια, προσκόμιση, σύνδεση και θέση σε λειτουργία, όπου δεν υπάρχουν modems για μετάδοση μέσω οπτικών ινών σε αντικατάσταση των modems με μετάδοση μέσω καλωδίου χαλκού των διατάξεων τηλεμετρίας των σταθμών και των τηλεδιοικήσεων στα τμήματα του έργου όπου η επικοινωνία πραγματοποιείται μέσω καλωδίων χαλκού, προμήθεια, εγκατάσταση, δοκιμή και θέση σε λειτουργία εξοπλισμού σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, η αποκατάσταση λειτουργίας υφιστάμενου εξοπλισμού σηματοδότησης όλων των σταθμών, οι πάσης φύσεως εργασίες που δεν αναφέρονται ρητώς αλλά απαιτούνται για την καλή λειτουργία των Τηλεδιοικήσεων Αθηνών, Λάρισας και Θεσσαλονίκης, οι πάσης φύσεως μελέτες που απαιτούνται, οι Δοκιμές καλής λειτουργίας του κάθε σταθμού και των τηλεδιοικήσεων, αποκατάσταση Τεχνικών Δωματίων, και εγκατάσταση Συναγερμού και Πυρανίχνευσης (βλ. άρθρο 3 της Τεχνικής Περιγραφής), χωρίς προηγουμένως να έχει γίνει οποιαδήποτε έρευνα ως προς τη δυνατότητα εκτέλεσης του έργου μέσω των ως άνω τεχνικών λύσεων. Χαρακτηριστικό δε του τρόπου με τον οποίο ενήργησε η ως άνω αρμόδια ομάδα εργασίας αποτελεί τα όσα αναφέρονται στην παρ. 1.8.2 της αιτιολογικής έκθεσης, όπου αναφέρεται ότι  σε τμήματα της γραμμής που ο εξοπλισμός σηματοδότησης ήταν εκτός λειτουργίας και ενώ ήταν άγνωστη η λειτουργική κατάσταση αυτών «κατεγράφη το σύνολο του εξοπλισμού που ήταν σε αντιστοιχία με τα ως κατασκευάσθη σχέδια, θεωρώντας τα και λειτουργικά». Συνεπώς και ενόψει του ότι από τα προσκομιζόμενα έγγραφα προκύπτει ότι η μη δυνατότητα τροποποίησης του λογισμικού και κατ’ επέκταση η προσαρμογή του πρωτοκόλλου επικοινωνίας ώστε να διασυνδέεται με καινούργιο εξοπλισμό και η μη δυνατότητα προμήθειας ανταλλακτικών λόγω παλαιότητας των συστημάτων συνέτρεχαν και κατά τον χρόνο της προκήρυξης, συνάγεται ότι τα ως άνω γεγονότα δεν συνιστούν απρόβλεπτα γεγονότα, κατά την έννοια του νόμου, που να δικαιολογούν την σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης, αλλά πρόκειται για γεγονότα, που δεν είχαν αναδειχτεί από την αρμόδια ομάδα εργασίας εξαιτίας της παράλειψής της να εξετάσει, κατά το στάδιο σύνταξης της μελέτης του έργου, κατά πόσον οι προτεινόμενες λύσεις μέσω της προμήθειας του απαραίτητου λογισμικού και των απαιτούμενων ανταλλακτικών, ήταν δυνατόν να συντελεστούν.ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ ΕΠΤΑΜ/1314/2018

 

 

ΈΡΓΟ-Συμπληρωματική σύμβαση:...ζητείται η ανάκληση της 112/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας το Τμήμα αποφαίνεται ότι κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη οι ως άνω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι η εκτέλεση αυτών κατέστη αναγκαία λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του αρχικού έργου. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την τεχνική περιγραφή του έργου, με την αρχική σύμβαση επιχειρείται η αποκατάσταση (ανάταξη) των συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης στα τμήματα της γραμμής, που ρητά αναφέρονται σε αυτήν, ώστε να επανέλθουν στην καλή λειτουργική τους κατάσταση, αλλά και η προσθήκη νέων δυνατοτήτων και λειτουργιών. Η σύμβαση αυτή, όπως άλλωστε τούτο αναφέρεται και στην ως άνω αιτιολογική έκθεση, παρουσιάζει ιδιαιτερότητα που οφείλεται στην ανομοιογένεια του εξοπλισμού που επρόκειτο να αναταχθεί /αναβαθμιστεί, καθόσον αυτός έχει εγκατασταθεί από πολλαπλές συμβάσεις, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους (πριν από 15 έως και πριν από 30 χρόνια) και υλοποιείται με διαφορετικές τεχνολογικές λύσεις. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν, να μην ανακληθεί η 112/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει το καταβληθέν παράβολο.

ΑΝΑΘΕΩΡΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1314/2018

Συμπληρωματική σύμβαση έργου...ζητείται παραδεκτώς, η ανάκληση της 113/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Κατά συνέπεια, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο της κρινόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, διότι αυτές δεν κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά, αντιθέτως, αφορούν στη βελτίωση της ποιότητάς του και, ως εκ τούτου, συνιστούν ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων με την κρινόμενη αίτηση ισχυρισμών. Τέλος, δοθείσης της σαφήνειας των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας δεν συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμοδίων οργάνων της αναθέτουσας αρχής που ενήργησαν κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο. Ομοίως δε πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο συναγόμενος από την αίτηση ανάκλησης ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης εκτέλεσης υπηρεσιών και όχι, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, με τις πολλαπλές παραβιάσεις αυτής. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, ορθά το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του ότι οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Δημιουργία Μουσείου Ιστορίας της πόλης του ...». Επομένως, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης.​