ΕΣ.ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/250/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 250/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή Νέου Γηπέδου Ποδοσφαίρου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό», συμβατικής δαπάνης 24.206.274,56 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της. Η σύμβαση περιλαμβάνει εκτελεσθείσες εργασίες (14.4 εκατ. ευρώ) που κρίθηκαν νόμιμες βάσει του άρθρου 155 του ν. 4412/2016 ως κατεπείγουσες και απρόβλεπτες (διαχείριση αστικών αποβλήτων/μπάζων λόγω κινδύνου δημόσιας υγείας) και μη εκτελεσθείσες εργασίες (9.8 εκατ. ευρώ) που πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 156. Οι συμπληρωματικές αυτές εργασίες κρίθηκαν αναγκαίες για την ολοκλήρωση της θεμελίωσης του γηπέδου, καθώς δεν ήταν δυνατόν να διαχωριστούν τεχνικά ή οικονομικά από την αρχική σύμβαση, χωρίς την πρόκληση προβλημάτων στην αναθέτουσα αρχή.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/202/2025
Η Πράξη 202/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου Χαλανδρίου με τίτλο «Νέο κτίριο Δημαρχείου Χαλανδρίου», συμβατικής δαπάνης 1.385.176,49 ευρώ (άνευ ΦΠΑ και αναθεώρησης). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης. Για τις ήδη εκτελεσθείσες εργασίες, αξίας 307.116,62 ευρώ, κρίθηκε ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 155 του ν.4412/2016 (επείγουσες/απρόβλεπτες). Οι προτεινόμενες μη εκτελεσθείσες εργασίες κρίθηκαν απολύτως αναγκαίες για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου και δεν μπορούν να διαχωριστούν τεχνικά ή οικονομικά. Επιπλέον, η συνολική αξία της τροποποίησης (αθροιστικά 1ης, 2ης και 3ης ΣΣΕ) δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής σύμβασης. Ωστόσο, η υπογραφή της σύμβασης τίθεται υπό τον όρο της έγκρισης από το αρμόδιο όργανο του Δήμου περαιτέρω παράτασης της συμβατικής προθεσμίας εκτέλεσης του έργου.
ΑΕΠΠ/627/2020
Ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση της διακήρυξης για τη σύμβαση «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ, ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ» με εκτιμώμενη αξία 600.000,00 ευρώ, τόσο για το τμήμα 1 (ανακατασκευή-εκσυγχρονισμός ταρτάν) όσο και για το τμήμα 2 (ανακατασκευή γηπέδου ποδοσφαίρου 5Χ5). Επικαλείται παράνομους και δυσανάλογους όρους, όπως απαίτηση για συγκεκριμένα πιστοποιητικά, δείγματα και προηγούμενη εγκατάσταση παρόμοιων έργων, οι οποίοι δυσχεραίνουν ουσιωδώς τη συμμετοχή του. Επιπλέον, θεωρεί ότι οι τεχνικές προδιαγραφές για υλικά και εργασίες είναι υπέρμετρες, αόριστες και περιορίζουν άδικα τον ανταγωνισμό.
ΑΕΠΠ/1045/2021
Στην προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων ζητεί την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, η οποία έκανε δεκτή την προσφορά του οικονομικού φορέα «...» για τις εργασίες βελτίωσης και συντήρησης γηπέδου ποδοσφαίρου. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την κατασκευή και συντήρηση του γηπέδου με συνθετικό χλοοτάπητα και SBR (ανακυκλωμένο καουτσούκ), με εκτιμώμενη αξία 306.451,61 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Ο προσφεύγων ισχυρίζεται ότι η δεκτή προσφορά δεν πληρούσε τους όρους της διακήρυξης, καθώς απουσίαζαν τα απαραίτητα πιστοποιητικά ISO 9001 και ISO 14001 για το SBR.
ΑΕΠΠ/915/2018
Οι προσφεύγοντες αιτούνται την ακύρωση της διακήρυξης για τον διεθνή ανοικτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό προμήθειας και εγκατάστασης πλαστικού χλοοτάπητα γηπέδων του Δήμου Μεγάρων, με προϋπολογισμό 306.100€ (χωρίς ΦΠΑ). Επιχειρηματολογούν ότι η διαδικασία έπρεπε να διεξαχθεί ως σύμβαση δημοσίων έργων και όχι ως προμήθεια, καθώς περιλαμβάνει εκτεταμένες εργασίες (αποξήλωση παλιού χλοοτάπητα, μετακίνηση γηπέδου, εργασίες εδάφους και ηλεκτρολογικά). Προσβάλλουν επίσης διάφορους όρους της διακήρυξης, όπως αυτόν για την πιστοληπτική ικανότητα 200.000€, τον αποκλεισμό βεβαιώσεων από το ΤΣΜΕΔΕ, καθώς και τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με την ευρωπαϊκή προέλευση των υλικών και εργαστηριακούς ελέγχους τοξικότητας. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την αναβάθμιση του γηπέδου ποδοσφαίρου με νέο συνθετικό χλοοτάπητα τελευταίας γενιάς, συμπεριλαμβανομένων πολλών εργασιών ετοιμασίας εδάφους και υποδομών.
ΑΕΠΠ/1512/2020
Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση των όρων 22Δ, Α.Τ. 87, Άρθρο Ε13.2.ΣΧ. του Περιγραφικού Τιμολογίου, 11.3 και όμοιων όρων της μελέτης-τεχνικής έκθεσης της διακήρυξης για τη ΒΕΛΤΙΩΣΗ – ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΥ. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εργασίες βελτίωσης, επισκευής και αναβάθμισης αθλητικών εγκαταστάσεων, συγκεκριμένα του κλειστού γυμναστηρίου και αυλειοχώρου, του γηπέδου ποδοσφαίρου και άλλων σχετικών εγκαταστάσεων σε δήμο της χώρας, με εκτιμώμενη αξία 1.000.000,00 ευρώ.
ΑΕΠΠ/793/2021
Με την προδικαστική προσφυγή ζητείται η ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής που εγκρίνει το πρακτικό αποσφράγισης, διενέργειας και αξιολόγησης προσφορών για τη σύμβαση με τίτλο «ΒΕΛΤΙΩΣΗ - ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΓΗΠΕΔΟΥ ...». Αντικείμενο της σύμβασης είναι η ανακατασκευή του γηπέδου ποδοσφαίρου που υπέστη φθορές από καταιγίδα, συμπεριλαμβανομένων εργασιών καθαρισμού, εκσκαφής, κατασκευής τσιμεντένιας βάσης, στρώσης άμμου και τοποθέτησης συνθετικού χλοοτάπητα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, καθώς και εγκατάστασης εστιών ποδοσφαίρου, κόρνερ και στεγαστρών.
ΕλΣυν/Τμ.7/156/2011
Δημόσια έργαΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. II), το Τμήμα κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 8.404,66 ευρώ, λόγω αύξησης στις ποσότητες των εργασιών της σύμβασης (και της εντεύθεν αύξησης του ποσού του εργολαβικού οφέλους), νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της από 16.10.2009 σύμβασης, καθόσον πρόκειται για υπερσυμβατικές - και όχι για νέες - εργασίες, οι οποίες οφείλονται σε σφάλματα της αρχικής μελέτης ως προς τις απαιτούμενες ποσότητες των προβλεπόμενων από τη σύμβαση εργασιών. Σε κάθε περίπτωση, από την ανωτέρω αύξηση των συμβατικών ποσοτήτων των εργασιών, η οποία οφείλεται στη διαφοροποίηση των διαστάσεων του γηπέδου ποδοσφαίρου, δεν τροποποιείται το συμβατικό αντικείμενο του έργου αφού, όπως προεκτέθηκε, τουλάχιστον από το από 23.4.2009 σχέδιο κάτοψης του γηπέδου, το οποίο αποτελεί τμήμα της 65/2009 μελέτης και συμβατικό στοιχείο της εργολαβίας, ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι οι διαστάσεις του επίμαχου γηπέδου θα μπορούσαν να κυμανθούν εντός ενός εύρους τιμών. Περαιτέρω, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη για απολογιστικές εργασίες, ποσού 1.783,79 ευρώ, πρόκειται στην ουσία για τη δαπάνη της επιπλέον ασφάλτου που απαιτήθηκε, η οποία, όπως εκτέθηκε στη σκέψη III, αφαιρείται από την αξία των ασφαλτικών εργασιών. Η δαπάνη αυτή προέκυψε, προφανώς, λόγω της αύξησης στις ποσότητες των ασφαλτικών εργασιών και νομίμως βαρύνει το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον πρόκειται και πάλι για υπερσυμβατικές εργασίες, που σκοπό είχαν την επανόρθωση ποσοτικών σφαλμάτων της μελέτης. Τέλος, η αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. από 19% σε 23% με σχετική ρύθμιση αποτελεί νέο κανόνα που τέθηκε σε ισχύ μετά την ανάθεση του έργου και η εντεύθεν προκύπτουσα επιπλέον δαπάνη των 1.826,18 ευρώ θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, από το κονδύλιο των απροβλέπτων. Πλην, όμως, το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών έχει, εν προκειμένω, ήδη αναλωθεί, ενώ υπέρβαση αυτού σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται.
ΑΕΠΠ/464/2018
Η προσφεύγουσα εταιρία ζητά την ακύρωση, ανάκληση ή τροποποίηση της Διακήρυξης της Περιφέρειας Πελοποννήσου (ΠΕ Λακωνίας) με αριθμό πρωτ. οικ.107690/16299/25.04.2018, η οποία αφορά στον δημόσιο διεθνή ανοικτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό με τίτλο 'Προμήθεια και Τοποθέτηση Υλικών για την Αντικατάσταση Συνθετικού Χλοοτάπητα Ενωσιακού Γηπέδου Ποδοσφαίρου και Μίνι Γηπέδου Ποδοσφαίρου Αγ. Ιωάννη δ. Σπάρτη Λακωνίας και τον Εκσυγχρονισμό των Αθλητικών Εγκαταστάσεων του Αθλητικού Ενωσιακού Κέντρου Ε.Π.Σ Λακωνίας'. Ειδικότερα, η προσφεύγουσα διαμαρτύρεται για τη συμπερίληψη του Πιστοποιητικού SA 8000:2008 Συστήματος Κοινωνικής Υπευθυνότητας ως προϋπόθεσης συμμετοχής, ισχυριζόμενη ότι αυτό περιορίζει άδικα τον ανταγωνισμό και παραβιάζει αρχές του ενωσιακού δικαίου.
ΑΕΠΠ/746/2021
Η προσφεύγουσα εταιρεία ζητεί την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, η οποία απέρριψε την προσφορά της στον διαγωνισμό για το έργο «Βελτίωση Υποδομών Γηπέδου Ποδοσφαίρου» στην Τ.Κ. του Δήμου, εκτιμώμενης αξίας 322.580,64 ευρώ. Επιπλέον, η προσφεύγουσα θεωρεί ότι η απόφαση απορρίψεως είναι παράνομη, καθώς η αναθέτουσα αρχή δεν τηρήσει σωστά τους όρους της διακήρυξης, ιδίως όσον αφορά την απόδειξη της μη αναστολής των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της.
ΑΕΠΠ/723/2019
Η προσφεύγουσα εταιρεία αίτησε την ακύρωση της απόφασης του Δήμου Έδεσσας που ανέδειξε την εταιρεία «…» ως προσωρινό μειοδότη για την κατασκευή αθλητικού κέντρου στην περιοχή «Πασά Τσαΐρ». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε έργα υποδομής για κατασκευή γηπέδου ποδοσφαίρου, στίβου, αθλητικών εγκαταστάσεων, δρόμων, χωματουργικές εργασίες και βοηθητικές υποδομές. Η προσφυγή επικαλείται ελλείψεις στο Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) της ανθεταγωνίστριας, ισχυριζόμενη ότι δεν πληροί τα κριτήρια οικονομικής και τεχνικής επάρκειας, ζητώντας τον αποκλεισμό της και τη δική της ανάδειξη ως δεύτερης μειοδότη.