ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή υπολειπόμενων έργων υποδομής, επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σηράγγων για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή … – …», συμβατικής δαπάνης 21.852.123,88 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. (27.096.633,61 ευρώ, με Φ.Π.Α.).(....)Επομένως, συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης για τις ανωτέρω εργασίες, δεδομένου ότι είναι απαραίτητες, προκειμένου το σύνολο του έργου να είναι τεχνικά άρτιο, λειτουργικό και αξιόπιστο, ενώ κατέστησαν αναγκαίες εξαιτίας μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του αρχικού έργου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή υπολειπόμενων έργων υποδομής, επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σηράγγων για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή … – …».

Δημόσια Έργα-Δημοσιονομική Διόρθωση:Ζητείται η αναίρεση της προσβαλλόμενης  517/2017 απόφασης του Ι Τμήματος, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή έφεση της αναιρεσείουσας κατά της 1126/0052/15.6.2012 απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης - ανάκτησης του Υπουργού Οικονομικών, μεταρρυθμίστηκε η απόφαση αυτή και περιορίστηκε το ποσό της επιβληθείσας σε βάρος της αναιρεσείουσας δημοσιονομικής διόρθωσης - ανάκτησης σε 451.150,57 ευρώ.(....)Το ποσό αυτό φέρεται ότι αντιστοιχεί σε μη επιλέξιμες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του Υποέργου με τίτλο «Κατασκευή Έργων Υποδομής Τετραπλού Σιδηροδρομικού Διαδρόμου στο Τμήμα μεταξύ Τριών Γεφυρών και Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών (ΣΚΑ), Έργων Υποδομής για την Ολοκλήρωση του ΣΚΑ και όλων των Απαιτούμενων Έργων Επιδομής, Σηματοδότησης, Τηλεδιοίκησης, Ηλεκτροκίνησης», που έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠ) «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας» και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής και από εθνικούς πόρους.(....)Το Δικαστήριο, με τα ως άνω δεδομένα, διαπιστώνει  ότι  ο τρίτος αναιρετικός λόγος με τον οποίο αποδίδεται στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση η αιτίαση της πλημμελούς και ειδικότερα της αντιφατικής  αιτιολογίας, είναι απορριπτέος. Και τούτο διότι, το δικάσαν Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του και όσα αναλυτικά ανωτέρω αναφέρονται διέλαβε πλήρη, ειδική, εμπεριστατωμένη και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογία σχετικά με τη νομιμότητα του επίδικου καταλογισμού, έλαβε υπόψη και απάντησε με νόμιμη, ορθή και πλήρη αιτιολογία, απορρίπτοντας ως αβάσιμους ή αλυσιτελείς όλους τους προβληθέντες από την αναιρεσείουσα νομικούς και πραγματικούς ισχυρισμούς, οι δε σχετικώς προβαλλόμενες αναιρετικές αιτιάσεις, περί παραβίασης, εκ μέρους του δικάσαντος Τμήματος, ουσιώδους τύπου της διαδικασίας είναι αβάσιμες και απορριπτέες.Απορρίπτει την αίτηση αναιρέσεως.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/58/2002.

Με την υπό κρίση προσφυγή, ζητείται η αναθεώρηση της 1736/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας και της παρεμβαίνουσας για την υλοποίηση του έργου «Κατασκευή σιδηροδρομικών σταθμών και στάσεων (κτίρια, αποβάθρες, στέγαστρα και περιβάλλων χώρος), επιδομής ηλεκτροκίνησης σηματοδοτήσεις - τηλεδιοίκησης, ETCS, τηλεπικοινωνιών και Η/Μ εγκαταστάσεων).(...)Μη προβαλλομένου άλλου λόγου αναθεώρησης, το Δικαστήριο κρίνει ότι το Τμήμα, απορρίπτοντας με την προσβαλλόμενη απόφασή του την ως άνω προσφυγή ανάκλησης, δεν υπέπεσε σε πλάνη περί τα πράγματα ή τον νόμο. Τούτο διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην 5η σκέψη της παρούσας, λόγω των διακριτών τεχνικών αντικειμένων των ως άνω εργολαβιών υποδομής και επιδομής, καθώς και των αυτοτελών διαδικασιών που ακολουθήθηκαν για τη δημοπράτησή τους, η ενοποίηση των εργασιών που αποτέλεσαν το αντικείμενο εκάστης εξ αυτών, με τη σύναψη «συμπληρωματικής» σύμβασης για την ολοκλήρωση από τον ανάδοχο της τρέχουσας σύμβασης επιδομής των υπολειπόμενων - ανεκτέλεστων εργασιών της διαλυθείσας σύμβασης υποδομής στο προαναφερόμενο τμήμα (Αραχωβίτικα έως Ρίο), δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 156 (παρ. 1 β) και 337 (παρ. 1 β) του ν. 4412/2016, καθόσον συνιστά ανεπίτρεπτη διεύρυνση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης επιδομής.Κατόπιν των ανωτέρω, η ένδικη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων οικονομικός φορέας ζητά την ακύρωση της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου που εγκρίνει το 1ο Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού για το έργο «κατασκευή ηχοπετασμάτων σε τμηματικές θέσεις του σιδηροδρομικού διαδρόμου και εντός του αστικού ιστού της πόλης». Ειδικότερα, αμφισβητεί την αποδοχή των προσφορών των δύο πρώτων μειοδοτών, ισχυριζόμενος ότι δεν αιτιολόγησαν επαρκώς τις υπερβολικές εκπτώσεις τους, παράβλεψαν κρίσιμα κόστη (όπως συντήρηση, περιβαλλοντική διαχείριση, έξοδα προσωπικού) και δεν συμμορφώθηκαν με τις υποχρεώσεις του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά έργα υποδομής για τον έλεγχο θορύβου στην πόλη.

Κατασκευή σιδηροδρομικού διαδρόμου...Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι οι επίδικες εργασίες αποτελούν νέες εργασίες, οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση (συμβατική τιμή του άρθρου Α.14), ενώ το επίμαχο μηχάνημα δεν περιλαμβανόταν στον υποβληθέντα κατάλογο μηχανολογικού εξοπλισμού της αναδόχου (βλ. έγγραφο 346/14.1.2019).  Σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε η ανάδοχος εταιρεία, όπως εσφαλμένα δέχθηκε το Κλιμάκιο, να διαμορφώσει την οικονομική της προσφορά λαμβάνοντας υπόψη και το ενδεχόμενο να υποχρεωθεί σε αποκλειστική χρήση του επίμαχου ειδικού τύπου υδροφρέζας, διότι αυτό θα καθιστούσε την προσφορά της, είτε λιγότερο ανταγωνιστική έναντι των λοιπών, είτε θα μπορούσε να κριθεί απαράδεκτη ως υπερβαίνουσα τις οικείες τιμές της Υπηρεσίας (πρβλ. Ελ. Συν. απόφ. VI Tμ, 404/2017). Συνεπώς, νομίμως συντάχθηκε ο 1ος Α.Π.Ε και το 2ο Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε., που τον συνοδεύει, χωρίς να τίθεται ζήτημα προσβολής των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι οι προσφυγές ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη 286/2021 του Ε΄ Κλιμακίου. Περαιτέρω δε, κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή τετραπλού σιδηροδρομικού διαδρόμου στο τμήμα Έξοδος Σ.Σ. Αθηνών (ΣΣΑ) – Τρεις Γέφυρες με υπογειοποίηση στην περιοχή Σεπολίων (Α.Σ. 2507/15-11-2018)».  Τέλος, πρέπει να αποδοθούν στις προσφεύγουσες τα καταβληθέντα από αυτές παράβολα (βλ. άρθρο 336 σε συνδυασμό με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑΣΕΩΝ (...)Λαμβάνοντας υπόψη τα προπαρατεθέντα πραγματικά δεδομένα και όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη νομική σκέψη 7, το Δικαστήριο κρίνει ότι κατά λογική και τεχνική αναγκαιότητα οι εργασίες υποδομής και επιδομής πραγματοποιούνται διαδοχικά κατά την κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, κατατείνοντας εν τέλει στην ολοκλήρωση μιας λειτουργικής σιδηροδρομικής γραμμής. Επίσης, για οικονομικούς, διοικητικούς ή άλλης φύσεως λόγους, δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο δύο διαφορετικών, χρονικά αποκλινουσών, αυτοτελών διαδικασιών ανάθεσης με προϋπολογισμό χρηματοδοτούμενο από διαφορετική πηγή ενωσιακής ή μη συγχρηματοδότησης, και ευρεία συμμετοχή προσφερόντων σε κάθε μία από αυτές, όπως συνέβη εν προκειμένω. Στην κρινόμενη περίπτωση, πρέπει να γίνει δεκτό, ότι λόγω της αυτοτέλειας εκάστης διαγωνιστικής διαδικασίας, η ενοποίηση των εργασιών που αποτέλεσαν το αντικείμενο εκάστης εξ αυτών με την επιγενόμενη επιχειρούμενη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση από την ανάδοχο της τρέχουσας σύμβασης επιδομής του υπολειπόμενου τμήματος (μήκους 7 χιλιομέτρων) των εργασιών της διαλυθείσας σύμβασης υποδομής, με χρήση κονδυλίων του προϋπολογισμού της διαλυθείσας σύμβασης επιδομής, δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα στην περ. β΄ της παρ. 1 των άρθρων 337 και 156 του ν. 4412/2016.	Περαιτέρω, η εκ μέρους της αναθέτουσας επίκληση διαφόρων κινδύνων (από πλημμυρικά φαινόμενα, από την απαξίωση του έργου κ.λπ.) στο ημιτελές τμήμα των έργων υποδομής δεν ασκεί επιρροή επί της νομιμότητας της επίδικης συμπληρωματικής σύμβασης, διότι δεν μπορεί να εκτιμηθεί σε σχέση με την αναγκαιότητα σύναψης αυτής κατ΄εφαρμογή της παρ. 1 περ. β΄ των άρθρων 337 και 158 του ν. 4412/2016. Τέλος, ο επικουρικώς προβαλλόμενος από την προσφεύγουσα λόγος περί συγγνωστής πλάνης αυτής ως προς τη νομιμότητα της επιλογής της ελεγχόμενης ανάθεσης, είναι απορριπτέος ως απαραδέκτως προβαλλόμενος, καθόσον, κατά τα παγίως γενόμενα δεκτά, η παραδοχή του θα έθιγε τον αντικειμενικό χαρακτήρα και θα αλλοίωνε την πρακτική αποτελεσματικότητα του προσυμβατικού ελέγχου. Βάσει των ανωτέρω σκέψεων, η κρίση του Κλιμακίου παρίσταται ορθή και η κρινόμενη προσφυγή μετά της υπέρ αυτής ασκηθείσας παρέμβασης πρέπει να απορριφθούν. 	Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 6255/9.10.2024 προσφυγή της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Διατάσσει την επιστροφή στην προσφεύγουσα του αχρεωστήτως καταβληθέντος παραβόλου.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 415/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Κατασκευή υπολειπόμενων έργων υποδομής, επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σηράγγων​ Ζητείται η αναθεώρηση της 3000/2014 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία απορρίφθηκε ως απαράδεκτη η αίτηση της και νυν αιτούσας για ανάκληση της 245/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Περαιτέρω, η κρίση του παρόντος Τμήματος δεν αντιβαίνει στην αρχή της ίσης δικονομικής μεταχείρισης των διαγωνιζομένων (άρθρο 4 του Σ.), καθόσον πριν ακόμα την έκδοση της πράξης του Κλιμακίου η ανάδοχος και η αιτούσα κοινοπραξία, η οποία κατετάγη εν προκειμένω δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας, δεν τελούν υπό όμοιες συνθήκες. Τούτο, διότι η μεν αιτούσα, μετά την κατά τα ανωτέρω απόρριψη των αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων από το ΣτΕ και την έκδοση της κατακυρωτικής του αποτελέσματος του διαγωνισμού απόφασης συνιστά τρίτο πρόσωπο που δεν σχετίζεται πλέον με την υπόθεση της ανάθεσης του εν λόγω έργου, η δε ανάδοχος εταιρεία απέκτησε, δια της οριστικής κατακυρώσεως των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, την ιδιότητα του συμβαλλόμενου μέρους, το οποίο και μόνο συνιστά (μαζί με την αντισυμβαλλόμενη αναθέτουσα αρχή), ενόψει του προεκτεθέντος σκοπού της διάταξης και της φύσης του διενεργούμενου προσυμβατικού ελέγχου, υποκείμενο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από την ελεγχόμενη σύμβαση και έχει αποκλειστικά τη δυνατότητα άσκησης αίτησης ανάκλησης και στη συνέχεια αίτησης αναθεώρησης. Κατά συνέπεια, η νυν αιτούσα είχε ήδη αποξενωθεί από τη δυνατότητα ανάληψης της σύμβασης, η οποία μπορούσε να αναβιώσει μόνο μετά από κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι κωλύεται η σύναψη αυτής, λόγω πλημμελειών στην προσφορά του ανακηρυχθέντος μειοδότη. Τέλος, ενόψει του ότι σκοπός της επίμαχης διάταξης είναι η προστασία του δημοσίου συμφέροντος και η ταχεία περαίωση του ελέγχου, προκειμένου να επιτευχθεί η απρόσκοπτη λειτουργία της διοίκησης και η ανάπτυξη της συναλλακτικής της δράσης για την έγκαιρη ικανοποίηση των υφισταμένων δημοσίων αναγκών, μέσω της αποτροπής υποβολής παρελκυστικών αιτήσεων ανάκλησης και αναθεώρησης επί διαγωνισμού, το αποτέλεσμα του οποίου έχει κριθεί νόμιμο, ο θεσπιζόμενος με την ως άνω διάταξη περιορισμός στο δικαίωμα δικαστικής προστασίας δεν τελεί σε δυσαναλογία προς τον επιτελούμενο ως άνω σκοπό και, συνεπώς, δεν παραβιάζει τη συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της αναλογικότητας, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση. Κατά την ειδικότερη γνώμη της Συμβούλου Βασιλικής Ανδρεοπούλου η ένδικη αίτηση έχει μεν ασκηθεί παραδεκτώς, καθώς από την οικεία διάταξη ουδόλως αποκλείεται η άσκησή της, πλην όμως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη, καθώς το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφαση ορθώς απέρριψε την ασκηθείσα ενώπιόν του αίτηση ανάκλησης ως απαράδεκτη. Η κρίση δε αυτή δεν παραβιάζει τα άρθρα 20 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος ούτε το άρθρο 6 της Ε.Σ.Δ.Α. για τους ορθούς λόγους που ανωτέρω αναφέρονται.  Απορρίπτει την αίτηση της κοινοπραξίας «….» και των κατ’ ιδίαν μελών αυτής, για αναθεώρηση της 3000/2014 απόφασης του VI Τμήματος (Α΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.