«Προμήθεια Ηλεκτρικού Ρεύματος και Φυσικού Αερίου Δήμου …»(...)Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει αρμοδιότητα διενέργειας ελέγχου νομιμότητας των συμβάσεων προμηθειών που προτίθενται να συνάψουν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά τους πρόσωπα, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη, άνευ ΦΠΑ, υπερβαίνει το ποσό των 300.000,00 ευρώ (...) Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 4412/2014 (Α΄ 147) η εκτιμώμενη αξία μιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, χωρίς ΦΠΑ, όπως εκτιμάται από την αναθέτουσα αρχή, συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων στη διακήρυξη δικαιωμάτων προαίρεσης ή παράτασης της σύμβασης.(...)Τούτων δοθέντων και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας φυσικού αερίου για το Δήμο … και τα νομικά του πρόσωπα υπολείπεται του ορίου του 1.000.000,00 ευρώ ανερχόμενη, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης, σε 340.243,67 ευρώ, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των υποβληθέντων σχεδίων σύμβασης. Πλην όμως, δοθέντος ότι ο ανωτέρω προϋπολογισμός υπερβαίνει το όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου διενεργούμενο από τους Επιτρόπους αυτού, το Κλιμάκιο κρίνει περαιτέρω ότι αρμόδιος εν προκειμένω για τη διενέργεια του ελέγχου είναι ο Επίτροπος στην Υπηρεσία Επιτρόπου Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, στον οποίο και πρέπει να παραπεμφθεί ο υποβληθείς φάκελος.

Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού (...) Η υποβολή δε του εξεταζόμενου φακέλου της αυτοτελούς προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού, προϋπολογισθείσας αξίας 77.555,78 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), έγινε για την αποφυγή του κινδύνου να θεωρηθεί ότι εγείρεται ζήτημα παράνομης κατάτμησης μίας ενιαίας προμήθειας ομοειδών ειδών, ώστε να παρακαμφθεί ο έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σημειώνεται ότι η διαδικασία ανάθεσης της προμήθειας με τίτλο «Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.698.131,50 ευρώ (με ΦΠΑ) και το οικείο σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκαν στο παρόν Κλιμάκιο με το 32408/30.10.2023 έγγραφο του του Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου. Το Κλιμάκιο, μετά τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου, εξέδωσε την 4/2024 Πράξη του, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.(...) Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου υπ’ όψιν του γεγονότος ότι από την ως άνω αυτοτελή ανάθεση δεν προκύπτει εν προκειμένω πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων περί προσυμβατικού ελέγχου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης. Συνεπώς, η διαδικασία ανάθεσης και το σχέδιο σύμβασης με τίτλο «Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού», απαραδέκτως υποβλήθηκαν για προσυμβατικό έλεγχο.

1η εκτελεστική σύμβαση της ... συμφωνίας πλαισίου για την προμήθεια ... ελαιολιπαντικών και πρόσθετων και ... γράσου για τις ανάγκες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) - Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΣ) (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στις τρεις πρώτες σκέψεις της παρούσας, δοθέντος ότι η αξία της υποβληθείσας ενώπιον του Κλιμακίου 1ης εκτελεστικής σύμβασης, ανερχόμενη στο ποσό των 557.008,40 ευρώ πλέον ΦΠΑ, υπολείπεται του χρηματικού ορίου του 1.700.000,00 ευρώ, το υποβληθέν σχέδιο συμβάσεως πρέπει να παραπεμφθεί στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου του Τομέα Εσωτερικών και Προστασίας του Πολίτη, που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται, πλην άλλων, από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους κυμαίνεται μεταξύ 300.000,00 και 1.700.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ (βλ. άρθρο 9 παρ. 3 και Παράρτημα ΙΙΙ της ως άνω ΦΓ8/42900/2022 απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η προσφεύγουσα ζητεί την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία κρίθηκε νόμιμη και παραδεκτή η τεχνική προσφορά της αντιφερούσας εταιρείας «…» και βαθμολογήθηκε η δική της τεχνική προσφορά για τα Τμήματα 3 και 4 του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια ημιφορτηγών οχημάτων ανοικτού τύπου 4Χ4 για τις ανάγκες της τεχνικής υπηρεσίας και της Υπηρεσίας Πρασίνου. Ιδιαίτερα, στοιχειοθετεί ότι η αντιφέρουσα εταιρεία δεν υπέβαλε πλήρη τεχνική προσφορά, αλλά μόνο τεχνικά φυλλάδια, που αφήνουν απροσδιόριστο τον τύπο των οχημάτων (μονή/διπλή καμπίνα), παραβιάζοντας τις προδιαγραφές της διακήρυξης και την αρχή της ίσης μεταχείρισης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι ουδέν σχέδιο σύμβασης υποβάλλεται προς έλεγχο, δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος φακέλου, καθώς οποιαδήποτε κρίση ως προς τους όρους εφαρμογής του άρθρου 58 της εν λόγω σύμβασης σύμπραξης δεν ανάγεται σε προσυμβατικό στάδιο, αλλά αφορά σε εκτέλεση συμβατικού όρου, που είχε περιληφθεί στο κείμενο της συναφθείσας σύμβασης, η οποία έχει ήδη διέλθει τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας. Σε κάθε δε περίπτωση, όπως συνομολογείται με το ως άνω 319492/18.9.2023 έγγραφο του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, δεν σκοπείται η τροποποίηση ορισμένου συμβατικού όρου, ούτε άλλωστε προσκομίζεται ή προκύπτει η έκδοση, από το αρμόδιο όργανο της Περιφέρειας, σχετικής προς τούτο απόφασης.

Η προσφεύγουσα, με την προδικαστική προσφυγή της, αίτησε την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής υπ’ αριθμ. 17/1009/8.7.2020, ειδικότερα στο μέρος όπου έγινε δεκτή η οικονομική προσφορά της παρεμβαίνουσας και αναδείχθηκε αυτή ως προσωρινή ανάδοχος για το Τμήμα 1 του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε την προμήθεια 28 πετρελαιοκίνητων ημιφορτηγών αυτοκινήτων διπλής καμπίνας (DoubleCab) 4Χ4 και 2 εννιαθέσιων πολυμορφικών επιβατικών οχημάτων τύπου Van, για τις ανάγκες της Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, με συνολικό προϋπολογισμό 906.451,61€ χωρίς ΦΠΑ. Η προσφεύγουσα επέμενε ότι η προσφορά της παρεμβαίνουσας ήταν εσφαλμένη στον υπολογισμό του ΦΠΑ επί του Ειδικού Τέλους Ταξινόμησης, γεγονός που δεν δικαιολογούσε την ανάδειξή της ως προσωρινής αναδόχου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των υποέργων στα οποία αφορά η συνεργασία των ανωτέρω φορέων μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται σε ποσό 2.590.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο σχέδιο απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο νομιμότητας, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του υπολείπεται του ποσού των 5.000.000 ευρώ, ορίου υπαγωγής σε προσυμβατικό έλεγχο κατ’ άρθρο 324 παρ. 3 του ν. 4700/2020, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 135 παρ. 1 του ν. 4926/2022 (βλ. Πράξη 472/2022 Ε΄ Κλιμ., πρβλ. Πράξη 412/2022 Ε΄ Κλ. ΕλΣυν).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη του υποέργου στο οποίο αφορά η συνεργασία των ανωτέρω φορέων μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται σε ποσό 2.690.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο σχέδιο απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο νομιμότητας, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του υπολείπεται του ποσού των 5.000.000 ευρώ, ορίου υπαγωγής σε προσυμβατικό έλεγχο  κατ’ άρθρο 324 παρ. 3 του ν. 4700/2020, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 135 παρ. 1 του ν. 4926/2022 (βλ. Πράξη 472/2022 Ε΄ Κλιμ., πρβλ. Πράξη 412/2022 Ε΄ Κλ. ΕλΣυν).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ: Ερώτημα σχετικά α) με την νομιμότητα ανάθεσης του έργου «Πύργοι Απομακρυσμένου Ελέγχου για τα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια», ως τροποποιητικής / συμπληρωματικής σύμβασης στην Παραχωρησιούχο ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Β ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», αντί της ανάθεσής του ως ξεχωριστού κατασκευαστικού έργου του Δημοσίου και περαιτέρω των νομίμων προϋποθέσεων που πρέπει να συντρέχουν σε μια τέτοια περίπτωση, β) σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο ως άνω ερώτημα, εάν απαιτείται προληπτικός έλεγχος νομιμότητας της τροποποιητικής σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και τέλος γ) αν απαιτείται η κύρωση της Συμπληρωματικής (τροποποιητικής) Συμφωνίας με νόμο. (...) α) Από τις κυρωθείσες με το ν. 4389/2016 Συμβάσεις Παραχώρησης (Σ.Π.) μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, του ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ και αφενός της α.ε. με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Α ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και αφετέρου της α.ε. με την επωνυμία «FRAPORT ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Β ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» (Παραχωρησιούχοι) προβλέπεται η δυνατότητα για την ανάθεση της εκτέλεσης του ως άνω έργου στην Παραχωρησιούχο ανώνυμη εταιρεία, ως τροποποιητικής (συμπληρωματικής) σύμβασης, ενώ προκύπτει επίσης ότι τεκμηριώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 51 του Ν. 4413/2016 (ομόφωνα). β) Η συμπληρωματική σύμβαση που θα συναφθεί με βάση τη διαδικασία του Παραρτήματος 19 της Σ.Π. απαιτείται να υποβληθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας (ομόφωνα). γ) Κατά το άρθρο 50 της Σ.Π. δεν απαιτείται η κύρωση της Συμπληρωματικής Συμφωνίας με νόμο (κατά πλειοψηφία).

	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 1 και 2 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως εισάγεται ενώπιόν του για έλεγχο νομιμότητας, προεχόντως διότι επί του ιδίου σχεδίου σύμβασης έχει ήδη προηγηθεί οριστική κρίση του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου περί αποχής από τον έλεγχο νομιμότητας, η οποία (κρίση) στηρίζεται αυτοτελώς στην προαναφερθείσα επάλληλη αιτιολογία της 4/2022 πράξης του Επιτρόπου, ότι δηλαδή το υποβληθέν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχέδιο αφορά σε σύμβαση ήδη εκτελεσθείσα κατά το μεγαλύτερο μέρος της. Η εν λόγω, περί αποχής από τον έλεγχο νομιμότητας, οριστική κρίση του Επιτρόπου μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο με τον περιοριστικώς προβλεπόμενο από τις οικείες διατάξεις τρόπο (βλ. σκέψη 2 της παρούσας), ήτοι με άσκηση προσφυγής ανάκλησης ενώπιον του αρμοδίου Τμήματος του Δικαστηρίου, το δε παρόν Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να εξετάσει την ως άνω κρίση του Επιτρόπου επ’ ευκαιρία της εκ νέου υποβολής του ιδίου σχεδίου σύμβασης ενώπιόν του και να προβεί εξαρχής σε έλεγχο νομιμότητας αυτού. Σε κάθε περίπτωση, το Κλιμάκιο παρατηρεί, σύμφωνα με όσα διαλαμβάνονται ειδικότερα στη σκέψη 3.5 της παρούσας, ότι η εν λόγω σύμβαση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 και κατ’ επέκταση δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο.