Καθορισμός των συντελεστών των κριτηρίων επιμέτρησης που εφαρμόζονται για την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων του άρθρου 23 του Ν. 4235/2014 (Α΄32) στους τομείς των τροφίμων, της υγείας και προστασίας των ζώων και της διαχείρισης ζωικών υποπροϊόντων και παράγωγων προϊόντων αυτών.

Ιχθυόσκαλες. Εκτέλεση έργων επέκτασης και εκσυγχρονισμού των ιχθυοσκαλών του Δημοσίου.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
1) Τα έργα επεκτάσεως και εκσυγχρονισμού των δημοσίων ιχθυοσκαλών, υλοποιούνται μεν υπό του φορέως διοικήσεως και διαχειρίσεως των ιχθυοσκαλών, δαπάναις όμως πάντοτε του Δημοσίου και συνεπώς η κυριότης των έργων αυτών ανήκει στο Δημόσιο. 2) Δεν απαιτείται χρηματοδοτική συμμετοχή του φορέως διοίκησης και διαχείρισης των δημοσίων ιχθυοσκαλών των έργων εκσυγχρονισμού αυτών (ιχθυοσκαλών) όταν αυτά ενταχθούν σε σχετικά Κοινοτικά Προγράμματα.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, διαχείρισης απορριμμάτων και ζωικών υποπροϊόντων από τις εγκαταστάσεις της Κεντρικής Αγοράς Αθηνών και των Ιχθυοσκαλών Πειραιά, Θεσσαλονίκης και Καβάλας του ... Α.Ε.» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.429.908 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(....)Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1078/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....)Σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν έχει προβλεφθεί δικαίωμα προαίρεσης σε όρο της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού ..., δεδομένου ότι δεν υφίσταται οποιαδήποτε σχετική πρόβλεψη στο σώμα αυτής, στο οποίο περιλαμβάνονται οι όροι αυτής. Ειδικότερα, δεν περιλαμβάνεται σχετικός όρος ούτε στο άρθρο 1.3 της διακήρυξης, όπου περιγράφεται το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης ούτε στο άρθρο 6.2 της διακήρυξης, το οποίο ρυθμίζει ειδικώς το ζήτημα της διάρκειας αυτής. Αντιθέτως, στα άρθρα αυτά αναφέρεται μόνο ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 5.493.085,92 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% και ότι η διάρκεια αυτής ορίζεται σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες, ήτοι δεν αναφέρεται ούτε το περιεχόμενο ούτε η αξία ούτε η διάρκεια του εν λόγω δικαιώματος. Η δε αναφορά του εν λόγω δικαιώματος στο εξώφυλλο της διακήρυξης δεν συνιστά πρόβλεψη αυτού, και μάλιστα σαφή και κατηγορηματική, δεδομένου ότι το εξώφυλλο, με το οποίο περιγράφεται συνοπτικά το αντικείμενο της σύμβασης, συγκεφαλαιώνοντας τους τιθέμενους στο σώμα της διακήρυξης σχετικούς όρους, ως εκ της φύσης του και της ως άνω λειτουργίας που επιτελεί, δεν αναπτύσσει αυτοτελή κανονιστική ισχύ ούτε εισάγει αυτοτελείς κανονιστικούς όρους διενέργειας του διαγωνισμού. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το εν λόγω δικαίωμα προαίρεσης, σε κάθε περίπτωση, δεν έχει δημοσιευθεί προσηκόντως στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δοθέντος ότι στη σχετική περίληψη αναγράφεται μόνο η χρονική διάρκεια αυτού και όχι η κατ’ ιδίαν προϋπολογιζόμενη γι’ αυτό δαπάνη, η δε ως άνω πλημμέλεια δεν δύναται να αναπληρωθεί από το γεγονός ότι στην περίληψη, που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγραφόταν η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία ήταν διαθέσιμο το κείμενο της διακήρυξης, λόγω της μη πρόβλεψης του εν λόγω δικαιώματος προαίρεσης σε όρο της διακήρυξης, κατά τα ανωτέρω.Απορρίπτει την προσφυγή.

Η προσφεύγουσα με την προδικαστική προσφυγή επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης υπ' αριθμ. 110/26.07.2019 του Διοικητικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής, η οποία αφορά την ανάθεση σύμβασης για υπηρεσίες φύλαξης των ιχθυοσκαλών '...' και λαχαναγοράς '...'. Το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει την φύλαξη και εύρυθμη λειτουργία των παραπάνω χώρων με προϋπολογιζόμενη αξία 495.898,77€ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η οικονομική προσφορά της παρεμβαίνουσας είναι ασυνήθιστα χαμηλή, υπολείπεται του κατώτερου νόμιμου εργατικού κόστους και παραβιάζει την εργατική νομοθεσία, καθώς δεν επαρκεί για την κάλυψη του προσωπικού απαιτούμενου για την εκτέλεση της σύμβασης.

Εκχώρηση αρμοδιοτήτων της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014−2020 (ΕΥΔ ΠΑΑ) στη Διεύθυνση Διαχείρισης Ζωικών Γενετικών Πόρων και Συστημάτων Εκτροφής Ζώων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης (ΕΦΔ) Πράξεων ΠΑΑ.

Η προσφεύγουσα ένωση οικονομικών φορέων με τον τίτλο Προδικαστική Προσφυγή (ΓΑΚ ΑΕΠΠ/1148/04.06.2021) επιδιώκει την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης του Διοικητή, η οποία αφορά τη διαδικασία ανάθεσης σύμβασης παροχής υπηρεσιών καθαριότητας και αποκομιδής πλεοναζόντων απορριμμάτων. Αντικείμενο της σύμβασης είναι υπηρεσίες καθαριότητας και αποκομιδής απορριμμάτων με εκτιμώμενη αξία 94.017,09€ (πλέον ΦΠΑ). Η προσφεύγουσα διαμαρτύρεται ότι η απόφαση απέρριψε την προσφορά της ως μη αποδεκτή μόνο ως προς την πληρότητα των δικαιολογητικών συμμετοχής – τεχνικών προσφορών, ενώ ανακήρυξε προσωρινή ανάδοχο μια άλλη συμμετέχουσα. Ζητείται επίσης η λήψη μέτρων προσωρινής προστασίας.

Αποκατάσταση περιοχών από παράνομες αποθέσεις αποβλήτων και σκουπιδομπάζων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα κρίνει ότι : Α) Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία υπήρχε στα στοιχεία του φακέλου και καταδεικνύει την αδυναμία του Δήμου … να εκτελέσει τις συγκεκριμένες υπηρεσίες με ίδια μέσα, δεν ήταν απαραίτητη εν προκειμένω διότι η τελευταία δημοσίευση της διακηρύξεως του διαγωνισμού έλαβε χώρα στις 1.6.2011, δηλαδή σε χρόνο προγενέστερο της ισχύος του Ν. 3979/2011 (16.6.2011) και ως εκ τούτου η κρινόμενη διαγωνιστική διαδικασία δεν διέπεται από τις διατάξεις του. Όμως, τόσο από την απόφαση αυτή όσο και από την οικεία Μελέτη – Τεχνική Έκθεση προκύπτει ότι η περισυλλογή, η αποκομιδή και η διάθεση των απορριμμάτων και λοιπών αποβλήτων που έχουν σωρευθεί από μακρού χρόνου, στις περιοχές …, Ρέμα … και … του Δήμου … και σε πολλές περιπτώσεις έχουν ενσωματωθεί με το περιβάλλον, χωρίς να μπορεί να προσδιορισθεί επακριβώς ούτε το είδος αυτών ούτε η ποσότητά τους, συνιστούν ειδικής φύσεως υπηρεσία, η οποία απαιτεί εξειδικευμένη γνώση στο χειρισμό μηχανημάτων, τα οποία ούτως ή άλλως δεν διαθέτει ο Δήμος. Ως εκ τούτου και επειδή δεν πρόκειται περί των συνηθισμένων οικιακών ή άλλων απορριμμάτων, με την αποκομιδή και τη διάθεση των οποίων είναι επιφορτισμένοι οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Καθαριότητας, αλλά για απόβλητα και απορρίμματα κάθε είδους, των οποίων η ποσότητα παραμένει απροσδιόριστη, και πάντως υπερβαίνει κατά πολύ την ετήσια ποσότητα των συλλεγόμενων και μεταφερόμενων αστικών απορριμμάτων, οι υπηρεσίες συλλογής και διαθέσεως των πάσης φύσεως αποβλήτων που έχουν παρανόμως εναποτεθεί στις ως άνω περιοχές, δεν ανάγονται στα καθήκοντα του προσωπικού της Υπηρεσίας Καθαριότητας. Κατά συνέπεια νομίμως προέβη ο Δήμος … στη διαδικασία διενέργειας δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού για την επιλογή αναδόχου με εξειδικευμένη εμπειρία, κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή (φορτηγά οχήματα, εκσκαφείς κ.κπ.) και αναγκαίο προσωπικό για την αποκομιδή και διάθεση των πάσης φύσεως απορριμμάτων και αποβλήτων. B) Οι ανατιθέμενες υπηρεσίες παρουσιάζουν ιδιαιτερότητα ως προς το ότι δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί εκ των προτέρων η ακριβής ποσότητα των συλλεγόμενων και μεταφερόμενων απορριμμάτων καθώς και το είδος αυτών διότι προέρχονται από παράνομη εναπόθεση κάθε είδους αποβλήτων, τα οποία στην οικεία Μελέτη – Τεχνική Έκθεση προσδιορίζονται ως «σκουπιδομπάζα». Καθορίζονται, δηλαδή οι περιοχές στις οποίες θα λάβει χώρα η περισυλλογή, πλην όμως δεν μπορεί να ορισθεί ο νόμιμος χώρος εναποθέσεως αυτών, καθόσον δεν μπορεί εκ των προτέρων να συγκεκριμενοποιηθεί το είδος των απορριμμάτων που θα συλλεχθούν ώστε να υπάρχει δυνατότητα αναφοράς στα συμβατικά τεύχη των νομίμως λειτουργούντων χώρων που μπορούν να διατεθούν. Άρα, ο προσδιορισμός του χώρου παροχής των επίμαχων υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων, ο οποίος απαιτείται από τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου, εξαντλείται εν προκειμένω στον προσδιορισμό των περιοχών στις οποίες θα λάβουν χώρα οι συγκεκριμένες υπηρεσίες συλλογής αυτών (περιοχές …, Ρέμα … και …) και όχι στο χώρο υποδοχής, καθόσον τούτο επιβάλλεται από τη φύση των συγκεκριμένων υπηρεσιών. Περαιτέρω, το αντικείμενο του κρινόμενου διαγωνισμού περιλαμβάνει την από τον ανάδοχο αποκομιδή και διάθεση των αποβλήτων σε νόμιμο χώρο διαθέσεως, με κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή και ο μη προσδιορισμός του χώρου υποδοχής των απορριμμάτων δεν συνεπάγεται ασάφεια της διακηρύξεως, διότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη κοστολογείται με βάση τις ώρες απασχολήσεως των μηχανημάτων όπως αυτές καταγράφονται στις καρτέλες ωρομετρήσεως (ωρομίσθια μηχανημάτων) και τις ώρες εργασίας του προσωπικού του αναδόχου (βλ. άρθρα 14 και 15 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων). Κατά συνέπεια η μη αναγραφή στη διακήρυξη και στα οικεία συμβατικά τεύχη συγκεκριμένου χώρου διαθέσεως των αποβλήτων δεν καθιστά το αντικείμενο αυτής αόριστο ούτε οδηγεί σε νόθευση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού διότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη τεκμηριώνεται πλήρως και επαφίεται σε κάθε συμμετέχοντα να επιλέξει οποιοδήποτε χώρο νόμιμης εναποθέσεως επιθυμεί (ανάλογα με το είδος των συλλεχθέντων αποβλήτων), χωρίς οιαδήποτε αξιολόγηση της προσφοράς του ως προς το σημείο αυτό, με μόνο κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή. Ως εκ τούτου η διακήρυξη και το οικείο σχέδιο συμβάσεως προσδιορίζουν με πληρότητα το αντικείμενο των ζητούμενων υπηρεσιών και δεν καταλείπεται οιαδήποτε ασάφεια ως προς τις υποχρεώσεις του αναδόχου (πρβλ. Απόφαση VI Τμήματος 2754/2011).

Νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες συλλογής, μεταφοράς και μεταφόρτωσης απορριμμάτων και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων Δήμου.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αναδόχου των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες συλλογής, μεταφοράς και μεταφόρτωσης απορριμμάτων και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων Δήμου Καρπενησίου» και δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 16751/3.11.2017 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 69663/7.11.2017) έγγραφο της Προϊσταμένης Διεύθυνσης τμήματος διαχείρισης περιβάλλοντος του Δήμου Καρπενησίου, σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι η νομιμότητα οποιασδήποτε τροποποίησης συμβατικού όρου, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4.5 της διακήρυξης, σύμφωνα με το οποίο «Η σύμβαση μπορεί να τροποποιείται κατά τη διάρκειά της, χωρίς να απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν γνωμοδότησης του αρμοδίου οργάνου», τελεί υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου, εργαλείων σάρωσης και σάκων απορριμμάτων:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων για τις ομάδες Α΄, Β΄, Γ΄ και Ε΄ του διαγωνισμού «Ανάδειξη προμηθευτών – χορηγητών για την προμήθεια αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου, εργαλείων σάρωσης και σάκων απορριμμάτων για τις ανάγκες των Υπηρεσιών, των Νομικών Προσώπων και των σχολείων της Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου ……», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 566.141,40 ευρώ (702.015,33 ευρώ, με Φ.Π.Α.) και συνολικής συμβατικής δαπάνης 151.839,52 ευρώ (188.281,01 ευρώ με Φ.Π.Α.)(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή των τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων για τις ομάδες Α΄, Β΄, Γ΄ και Ε΄ της προμήθειας αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου, εργαλείων σάρωσης και σάκων απορριμμάτων για τις ανάγκες των Υπηρεσιών, των Νομικών Προσώπων και των σχολείων της Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου …

Εργασίες μεταφοράς αποβλήτων...Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι  αν και οι εργασίες μεταφοράς των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις προς τη μονάδα εναλλακτικής διαχείρισής τους ανάγονται στην αρμοδιότητα του Δήμου … και συγκεκριμένα του Τμήματος Καθαριότητας αυτού,  δεν υπάρχει δυνατότητα διαχείρισης των αποβλήτων με ίδια μέσα καθώς οι συγκεκριμένες εργασίες  απαιτούν ειδικές εγκαταστάσεις  με άδεια λειτουργίας, πιστοποίηση κατά ΙSO καθώς  και ΑΕΠΟ (άδεια Έγκρισης Περιβαλλοντικών  Όρων) όπου μπορούν να λάβουν χώρα οι εξειδικευμένες διεργασίες εναλλακτικής διαχείρισης τις οποίες ο Δήμος δεν διαθέτει ενώ παρόλο που του έχει χορηγηθεί άδεια συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων από τα στοιχεία του φακέλου(βλ. σκέψηΙΙΙ) αποδεικνύεται ότι δεν διαθέτει επαρκή αριθμό οχημάτων για τη μεταφορά των ογκωδών απορριμμάτων και των ΑΕΚΚ από τα εργοτάξια προσωρινής αποθήκευσης στις εγκαταστάσεις του αναδόχου. Συνακόλουθα νόμιμα και αιτιολογημένα ο αιτών Δήμος προέβη στη διαδικασία διενέργειας δημοσίου διεθνούς διαγωνισμού για την επιλογή αναδόχου με εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία στη μεταφόρτωση και διάθεση Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών, Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) και Ογκωδών Απορριμμάτων