Καθορισμός των συντελεστών των κριτηρίων επιμέτρησης που εφαρμόζονται για την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων του άρθρου 23 του Ν. 4235/2014 (Α΄32) στους τομείς των τροφίμων, της υγείας και προστασίας των ζώων και της διαχείρισης ζωικών υποπροϊόντων και παράγωγων προϊόντων αυτών.

Εκχώρηση αρμοδιοτήτων της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014−2020 (ΕΥΔ ΠΑΑ) στη Διεύθυνση Διαχείρισης Ζωικών Γενετικών Πόρων και Συστημάτων Εκτροφής Ζώων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης (ΕΦΔ) Πράξεων ΠΑΑ.

Προμήθεια αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου, εργαλείων σάρωσης και σάκων απορριμμάτων:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων για τις ομάδες Α΄, Β΄, Γ΄ και Ε΄ του διαγωνισμού «Ανάδειξη προμηθευτών – χορηγητών για την προμήθεια αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου, εργαλείων σάρωσης και σάκων απορριμμάτων για τις ανάγκες των Υπηρεσιών, των Νομικών Προσώπων και των σχολείων της Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου ……», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 566.141,40 ευρώ (702.015,33 ευρώ, με Φ.Π.Α.) και συνολικής συμβατικής δαπάνης 151.839,52 ευρώ (188.281,01 ευρώ με Φ.Π.Α.)(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή των τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων για τις ομάδες Α΄, Β΄, Γ΄ και Ε΄ της προμήθειας αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου, εργαλείων σάρωσης και σάκων απορριμμάτων για τις ανάγκες των Υπηρεσιών, των Νομικών Προσώπων και των σχολείων της Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου …

Η προσφεύγουσα ένωση οικονομικών φορέων με τον τίτλο Προδικαστική Προσφυγή (ΓΑΚ ΑΕΠΠ/1148/04.06.2021) επιδιώκει την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης του Διοικητή, η οποία αφορά τη διαδικασία ανάθεσης σύμβασης παροχής υπηρεσιών καθαριότητας και αποκομιδής πλεοναζόντων απορριμμάτων. Αντικείμενο της σύμβασης είναι υπηρεσίες καθαριότητας και αποκομιδής απορριμμάτων με εκτιμώμενη αξία 94.017,09€ (πλέον ΦΠΑ). Η προσφεύγουσα διαμαρτύρεται ότι η απόφαση απέρριψε την προσφορά της ως μη αποδεκτή μόνο ως προς την πληρότητα των δικαιολογητικών συμμετοχής – τεχνικών προσφορών, ενώ ανακήρυξε προσωρινή ανάδοχο μια άλλη συμμετέχουσα. Ζητείται επίσης η λήψη μέτρων προσωρινής προστασίας.

Νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες συλλογής, μεταφοράς και μεταφόρτωσης απορριμμάτων και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων Δήμου.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αναδόχου των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες συλλογής, μεταφοράς και μεταφόρτωσης απορριμμάτων και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων Δήμου Καρπενησίου» και δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 16751/3.11.2017 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 69663/7.11.2017) έγγραφο της Προϊσταμένης Διεύθυνσης τμήματος διαχείρισης περιβάλλοντος του Δήμου Καρπενησίου, σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι η νομιμότητα οποιασδήποτε τροποποίησης συμβατικού όρου, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4.5 της διακήρυξης, σύμφωνα με το οποίο «Η σύμβαση μπορεί να τροποποιείται κατά τη διάρκειά της, χωρίς να απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν γνωμοδότησης του αρμοδίου οργάνου», τελεί υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, διαχείρισης απορριμμάτων και ζωικών υποπροϊόντων από τις εγκαταστάσεις της Κεντρικής Αγοράς Αθηνών και των Ιχθυοσκαλών Πειραιά, Θεσσαλονίκης και Καβάλας του ... Α.Ε.» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.429.908 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(....)Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1078/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....)Σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν έχει προβλεφθεί δικαίωμα προαίρεσης σε όρο της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού ..., δεδομένου ότι δεν υφίσταται οποιαδήποτε σχετική πρόβλεψη στο σώμα αυτής, στο οποίο περιλαμβάνονται οι όροι αυτής. Ειδικότερα, δεν περιλαμβάνεται σχετικός όρος ούτε στο άρθρο 1.3 της διακήρυξης, όπου περιγράφεται το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης ούτε στο άρθρο 6.2 της διακήρυξης, το οποίο ρυθμίζει ειδικώς το ζήτημα της διάρκειας αυτής. Αντιθέτως, στα άρθρα αυτά αναφέρεται μόνο ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 5.493.085,92 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% και ότι η διάρκεια αυτής ορίζεται σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες, ήτοι δεν αναφέρεται ούτε το περιεχόμενο ούτε η αξία ούτε η διάρκεια του εν λόγω δικαιώματος. Η δε αναφορά του εν λόγω δικαιώματος στο εξώφυλλο της διακήρυξης δεν συνιστά πρόβλεψη αυτού, και μάλιστα σαφή και κατηγορηματική, δεδομένου ότι το εξώφυλλο, με το οποίο περιγράφεται συνοπτικά το αντικείμενο της σύμβασης, συγκεφαλαιώνοντας τους τιθέμενους στο σώμα της διακήρυξης σχετικούς όρους, ως εκ της φύσης του και της ως άνω λειτουργίας που επιτελεί, δεν αναπτύσσει αυτοτελή κανονιστική ισχύ ούτε εισάγει αυτοτελείς κανονιστικούς όρους διενέργειας του διαγωνισμού. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το εν λόγω δικαίωμα προαίρεσης, σε κάθε περίπτωση, δεν έχει δημοσιευθεί προσηκόντως στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δοθέντος ότι στη σχετική περίληψη αναγράφεται μόνο η χρονική διάρκεια αυτού και όχι η κατ’ ιδίαν προϋπολογιζόμενη γι’ αυτό δαπάνη, η δε ως άνω πλημμέλεια δεν δύναται να αναπληρωθεί από το γεγονός ότι στην περίληψη, που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγραφόταν η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία ήταν διαθέσιμο το κείμενο της διακήρυξης, λόγω της μη πρόβλεψης του εν λόγω δικαιώματος προαίρεσης σε όρο της διακήρυξης, κατά τα ανωτέρω.Απορρίπτει την προσφυγή.

Αποκατάσταση περιοχών από παράνομες αποθέσεις αποβλήτων και σκουπιδομπάζων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα κρίνει ότι : Α) Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία υπήρχε στα στοιχεία του φακέλου και καταδεικνύει την αδυναμία του Δήμου … να εκτελέσει τις συγκεκριμένες υπηρεσίες με ίδια μέσα, δεν ήταν απαραίτητη εν προκειμένω διότι η τελευταία δημοσίευση της διακηρύξεως του διαγωνισμού έλαβε χώρα στις 1.6.2011, δηλαδή σε χρόνο προγενέστερο της ισχύος του Ν. 3979/2011 (16.6.2011) και ως εκ τούτου η κρινόμενη διαγωνιστική διαδικασία δεν διέπεται από τις διατάξεις του. Όμως, τόσο από την απόφαση αυτή όσο και από την οικεία Μελέτη – Τεχνική Έκθεση προκύπτει ότι η περισυλλογή, η αποκομιδή και η διάθεση των απορριμμάτων και λοιπών αποβλήτων που έχουν σωρευθεί από μακρού χρόνου, στις περιοχές …, Ρέμα … και … του Δήμου … και σε πολλές περιπτώσεις έχουν ενσωματωθεί με το περιβάλλον, χωρίς να μπορεί να προσδιορισθεί επακριβώς ούτε το είδος αυτών ούτε η ποσότητά τους, συνιστούν ειδικής φύσεως υπηρεσία, η οποία απαιτεί εξειδικευμένη γνώση στο χειρισμό μηχανημάτων, τα οποία ούτως ή άλλως δεν διαθέτει ο Δήμος. Ως εκ τούτου και επειδή δεν πρόκειται περί των συνηθισμένων οικιακών ή άλλων απορριμμάτων, με την αποκομιδή και τη διάθεση των οποίων είναι επιφορτισμένοι οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Καθαριότητας, αλλά για απόβλητα και απορρίμματα κάθε είδους, των οποίων η ποσότητα παραμένει απροσδιόριστη, και πάντως υπερβαίνει κατά πολύ την ετήσια ποσότητα των συλλεγόμενων και μεταφερόμενων αστικών απορριμμάτων, οι υπηρεσίες συλλογής και διαθέσεως των πάσης φύσεως αποβλήτων που έχουν παρανόμως εναποτεθεί στις ως άνω περιοχές, δεν ανάγονται στα καθήκοντα του προσωπικού της Υπηρεσίας Καθαριότητας. Κατά συνέπεια νομίμως προέβη ο Δήμος … στη διαδικασία διενέργειας δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού για την επιλογή αναδόχου με εξειδικευμένη εμπειρία, κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή (φορτηγά οχήματα, εκσκαφείς κ.κπ.) και αναγκαίο προσωπικό για την αποκομιδή και διάθεση των πάσης φύσεως απορριμμάτων και αποβλήτων. B) Οι ανατιθέμενες υπηρεσίες παρουσιάζουν ιδιαιτερότητα ως προς το ότι δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί εκ των προτέρων η ακριβής ποσότητα των συλλεγόμενων και μεταφερόμενων απορριμμάτων καθώς και το είδος αυτών διότι προέρχονται από παράνομη εναπόθεση κάθε είδους αποβλήτων, τα οποία στην οικεία Μελέτη – Τεχνική Έκθεση προσδιορίζονται ως «σκουπιδομπάζα». Καθορίζονται, δηλαδή οι περιοχές στις οποίες θα λάβει χώρα η περισυλλογή, πλην όμως δεν μπορεί να ορισθεί ο νόμιμος χώρος εναποθέσεως αυτών, καθόσον δεν μπορεί εκ των προτέρων να συγκεκριμενοποιηθεί το είδος των απορριμμάτων που θα συλλεχθούν ώστε να υπάρχει δυνατότητα αναφοράς στα συμβατικά τεύχη των νομίμως λειτουργούντων χώρων που μπορούν να διατεθούν. Άρα, ο προσδιορισμός του χώρου παροχής των επίμαχων υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων, ο οποίος απαιτείται από τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου, εξαντλείται εν προκειμένω στον προσδιορισμό των περιοχών στις οποίες θα λάβουν χώρα οι συγκεκριμένες υπηρεσίες συλλογής αυτών (περιοχές …, Ρέμα … και …) και όχι στο χώρο υποδοχής, καθόσον τούτο επιβάλλεται από τη φύση των συγκεκριμένων υπηρεσιών. Περαιτέρω, το αντικείμενο του κρινόμενου διαγωνισμού περιλαμβάνει την από τον ανάδοχο αποκομιδή και διάθεση των αποβλήτων σε νόμιμο χώρο διαθέσεως, με κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή και ο μη προσδιορισμός του χώρου υποδοχής των απορριμμάτων δεν συνεπάγεται ασάφεια της διακηρύξεως, διότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη κοστολογείται με βάση τις ώρες απασχολήσεως των μηχανημάτων όπως αυτές καταγράφονται στις καρτέλες ωρομετρήσεως (ωρομίσθια μηχανημάτων) και τις ώρες εργασίας του προσωπικού του αναδόχου (βλ. άρθρα 14 και 15 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων). Κατά συνέπεια η μη αναγραφή στη διακήρυξη και στα οικεία συμβατικά τεύχη συγκεκριμένου χώρου διαθέσεως των αποβλήτων δεν καθιστά το αντικείμενο αυτής αόριστο ούτε οδηγεί σε νόθευση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού διότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη τεκμηριώνεται πλήρως και επαφίεται σε κάθε συμμετέχοντα να επιλέξει οποιοδήποτε χώρο νόμιμης εναποθέσεως επιθυμεί (ανάλογα με το είδος των συλλεχθέντων αποβλήτων), χωρίς οιαδήποτε αξιολόγηση της προσφοράς του ως προς το σημείο αυτό, με μόνο κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή. Ως εκ τούτου η διακήρυξη και το οικείο σχέδιο συμβάσεως προσδιορίζουν με πληρότητα το αντικείμενο των ζητούμενων υπηρεσιών και δεν καταλείπεται οιαδήποτε ασάφεια ως προς τις υποχρεώσεις του αναδόχου (πρβλ. Απόφαση VI Τμήματος 2754/2011).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρίας με την επωνυμία «Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Απορριμμάτων …» (στο εξής «…. Α.A.Ε.») για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) …», ποσού 1.111.889 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και 1.378.742,36 (με Φ.Π.Α).(....)Τέλος, κατά πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...), η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, χωρίς να πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, όπως εν προκειμένω, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της σχετικής διαδικασίας ανάθεσης.Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρίας με την επωνυμία «Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Απορριμμάτων …» για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) …», ποσού 1.111.889 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας  διαδικασίας, που αφορά στην επιλογή από την εταιρεία με την επωνυμία «…» και υπό το διακριτικό τίτλο «…. Α.Ε.» αναδόχου για την υλοποίηση των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες Υποστήριξης Διαχείρισης Απορριμμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.600.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος(....)σχεδίου σύμβασης μεταξύ της εταιρείας αυτής και της εταιρείας «… S.A.», για την παροχή των υπηρεσιών με αντικείμενο «Υπηρεσίες υποστήριξης διαχείρισης απορριμμάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, με την επισήμανση ότι τα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης θα πρέπει να προσκομισθούν εντός τριάντα (30) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης ή εφόσον τούτο δεν καταστεί εφικτό θα πρέπει ο ανάδοχος να υποβάλει σχετική αίτηση περί παράτασης της ως άνω προθεσμίας. 

Η προσφεύγουσα ατομική επιχείρηση επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, η οποία ενέκρινε τα πρακτικά της Επιτροπής Διαγωνισμού και ανάδειξε την παρεμβαίνουσα εταιρεία ως προσωρινή ανάδοχο στα τμήματα 3, 4 και 5 του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια υπηρεσιών αποκομιδής και διαχείρισης βιοαποδομήσιμων και ογκωδών απορριμμάτων του Δήμου, συνολικής αξίας 2.221.956,00€. Η προσφεύγουσα θεωρεί ότι η ανάδειξη της παρεμβαίνουσας ήταν παράνομη, καθώς η τελευταία δεν πληρούσε όλους τους όρους της διακήρυξης, όπως την υποβολή έγκυρου ασφαλιστηρίου συμβολαίου για τα οχήματά της και την έλλειψη προσκόμισης απαιτούμενων αδειών συλλογής/μεταφοράς αποβλήτων. Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι η παρεμβαίνουσα δεν είχε υποβάλει έγκυρη προσφορά για τα τμήματα 4 και 5, ενώ η ίδια ήταν η μόνη που είχε υποβάλει προσφορά για αυτά.