Προϋποθέσεις τροποποιήσεως συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας που συνάπτεται ύστερα από μειοδοτικό διαγωνισμό για την εξυπηρέτηση ακτοπλοϊκών γραμμών.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η γνωμοδότηση επελήφθη ερωτήματος που αφορούσε συγκεκριμένες συμβάσεις και με βάση συγκεκριμένο πραγματικό κατέληξε ότι ναι μεν δεν απαγορεύεται η, με συμφωνία των συμβληθέντων μερών, τροποποίηση των συναφθεισών μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της πλοιοκτήτριας εταιρείας συμβάσεων αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας, ύστερα από γνωμοδότηση του κατ’ άρθρο 24 παρ.4 του ΠΔ 394/1996 αρμοδίου οργάνου, πλην όμως, υπό το προκύπτον εκ του εγγράφου του ερωτήματος και των στοιχείων του φακέλου πραγματικό της υποθέσεως δεν συντρέχουν οι προς τούτο απαιτούμενες ουσιαστικές προϋποθέσεις.

Προϋποθέσεις τροποποιήσεως συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας που συνάπτεται ύστερα από μειοδοτικό διαγωνισμό για την εξυπηρέτηση ακτοπλοϊκών γραμμών.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Είναι κατ’ αρχήν επιτρεπτή, με συμφωνία των συμβληθέντων μερών, η τροποποίηση της συναφθείσης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της πλοιοκτήτριας εταιρείας συμβάσεως αναθέσεως δημοσίας υπηρεσίας, ώστε συγκεκριμένο δρομολόγιο να μην εκτελείται από το πλοίο της αναδόχου εταιρείας, όπως προβλεπόταν στη σύμβαση, με αντίστοιχη μιλλιομετρική μείωση του μισθώματος ανά δρομολόγιο, ύστερα από γνωμοδότηση του κατ’ άρθρο 24 παρ.4 του Π.Δ/τος 394/1996 αρμοδίου οργάνου και διαπίστωση και συνεκτίμηση υπό των αρμοδίων για τη γνωμοδότηση και για την τροποποίηση της συμβάσεως οργάνων συγκεκριμένων ουσιαστικών ζητημάτων (των οποίων η αναφορά παρέλκει) και προσυμβατικό έλεγχο της συμβάσεως, όπως διαμορφώνεται μετά την τροποποίησή της, από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ανεξάρτητα από το οικονομικό αντικείμενο της τροποποιητικής. β) Η δρομολόγηση άλλου πλοίου της αναδόχου, χωρίς την καταβολή μισθώματος, για την εκτέλεση του ίδιου δρομολογίου, είναι κατ’ αρχήν επιτρεπτή, εφόσον συμφωνεί και η ανάδοχος εταιρεία, με την έκδοση αποφάσεως του αρμοδίου Υπουργού ή του τυχόν υπ’ αυτού εξουσιοδοτηθέντος οργάνου, κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 1 του έβδομου άρθρου του Ν 2932/2001, υπό την προϋπόθεση όμως ότι έχει λάβει χώρα προηγουμένως η κατά τα ανωτέρω τροποποίηση της συμβάσεως και την εν συνεχεία διαπίστωση και συνεκτίμηση υπό του αρμοδίου για την έκδοση της αποφάσεως δρομολογήσεως οργάνου συγκεκριμένων ζητημάτων (των οποίων η αναφορά παρέλκει).

Προμήθεια επιβατικών αυτοκινήτων...Επομένως, υπό τα ανωτέρω δεδομένα συντρέχουν οι σωρευτικά τασσόμενες προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ' του ν. 4412/2016 που η αναθέτουσα αρχή επικαλείται ως νομική βάση για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης.6. Συντρέχουσας της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, που δικαιολογεί την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, νομίμως, σύμφωνα με το άρθρο 206 παρ. 1 και 3 του ίδιου νόμου, με την .... πράξη του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης, που εκδόθηκε ύστερα από το υποβληθέν πριν τη λήξη του συμβατικού χρόνου από 13.9.2019 σχετικό αίτημα του αναδόχου και μετά από θετική σχετική γνωμοδότηση της Ε.Δ. που διατυπώθηκε με το 10ο/27.9.2019 πρακτικό της, παρατάθηκε ο συμβατικός χρόνος παράδοσης των υπό προμήθεια αυτοκινήτων για χρονικό διάστημα ίσο με τον αρχικό συμβατικό χρόνο παράδοσης (κατά 7 μήνες, έως 19.4.2020).7. Κατ’ ακολουθία όλων των ανωτέρω, στην προκειμένη υπόθεση συντρέχει η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, που δικαιολογεί την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Η κατ’ εφαρμογή της ως άνω περίπτωσης τροποποιητική σύμβαση, της οποία η αρχική σύμβαση διήλθε από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας και παραδακτώς, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 6 του ν.4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 43 παρ. 21 του ν.4605/2019 και την .... περί "... καθορισμού της αρμοδιότητας των Ε΄, ΣΤ΄ και Ζ΄ Κλιμακίων" (ΦΕΚ 1970 Β΄) απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οικείο σχέδιο σύμβασης εισάγεται στο Κλιμάκιο τούτο για την άσκηση του εν λόγω ελέγχου. Από τον έλεγχο αυτόν, διαπιστώθηκε ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος, που να κωλύει την υπογραφή του ως άνω σχεδίου σύμβασης, η δε αναθέτουσα αρχή υποχρεούται, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, να δημοσιεύσει σχετική τροποποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατασκευή – Αναβάθμιση οδικής σύνδεσης ....ανάκληση της 656/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...). Κατ’ ακολουθία αυτών, το παρόν Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη   ότι  το ζήτημα του καθορισμού του κρίσιμου χρόνου που καθορίζει το νομικό πλαίσιο που διέπει τη σύναψη των τροποποιητικών  συμβάσεων, ως εν προκειμένω, ήτοι αυτό της υπογραφής της αρχικής σύμβασης ή αυτό της έκδοσης απόφασης του αρμοδίου οργάνου με την οποία εκδηλώνεται η βούλησή του να συνάψει νέα σύμβαση χωρίς την προκήρυξη  διαγωνισμού αποτελεί θέμα μείζονος σπουδαιότητας,  καθόσον η επίλυσή του μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου  είναι απολύτως αναγκαία για την ενότητα της νομολογίας και προς διασφάλιση των αρχών της  ασφάλειας δικαίου και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, κρίνει ότι πρέπει να υποβληθεί, κατ’ άρθρο 328 παρ. 6 του ν. 4700/2020, ερώτημα στην Ολομέλεια περί του αν στις συμπληρωματικές συμβάσεις εφαρμοστέες τυγχάνουν οι διατάξεις που ίσχυαν κατά τον χρόνο υπογραφής της αρχικής σύμβασης ή αντιθέτως οι ισχύουσες κατά τον χρόνο έγκρισης του αρμοδίου οργάνου της προσφυγής στη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, ώστε η Ολομέλεια να εκφέρει γνώμη επ’ αυτού. Ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει ήδη γνωμοδοτήσει για το υπό κρίση ζήτημα, με την γνώμη, που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΑΠΑΝΤΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1854/2022.

Κρατικές Προμήθειες α) Κήρυξη προμηθευτή ως εκπτώτου, β) ενεργοποίηση όρου συμβάσεως περί εξαιρέσεως του προμηθευτή από την συντήρηση των υλικών, γ) με διαπραγμάτευση (απ ευθείας ανάθεση) της συντηρήσεως τεχνικού εξοπλισμού.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
α) Είναι κατά νόμο δυνατή η κήρυξη προμηθευτή ως εκπτώτου στην περίπτωση μη ορθής συντήρησης του παρασχεθέντος εξοπλισμού, στα πλαίσια εκκρεμούσης συμβάσεως με νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη πράξη του αρμοδίου οργάνου μετά τη γνωμοδότηση του επίσης αρμοδίου συλλογικού οργάνου, εφ’ όσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διατάξεως του άρθρου 34 του ΠΔ 394/1996. Η συνδρομή των προϋποθέσεων αυτών και ειδικότερα η παράβαση των συμβατικών υποχρεώσεων της προμηθεύτριας, αποδεικνυομένη κατά τον προσήκοντα και προβλεπόμενο από τη σύμβαση τρόπο, αποτελεί ουσιαστική κυριαρχική κρίση της αρμόδιας υπηρεσίας. β) Εφ’ όσον υπάρχει σχετικός συμβατικός όρος που παρέχει δυνατότητα να εξαιρεί ο αγοραστής (Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας – Α.Ε.Α.) τη συντήρηση του αγορασθέντος εξοπλισμού, χωρίς οποιοδήποτε περιορισμό ή προϋπόθεση, τούτο είναι δυνατόν, στην σχετική πράξη όμως, πρέπει να διαλαμβάνεται σχετική αιτιολογία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν προσβολή της πράξεως αυτής για υπέρβαση των άκρων ορίων της παρεχόμενης διακριτικής ευχέρειας. γ) Η συντήρηση του εξοπλισμού δύναται να ανατεθεί με διαπραγμάτευση (απ’ ευθείας ανάθεση) χωρίς την προηγουμένη δημοσίευση προκηρύξεως μόνον εφ’ όσον με ειδικώς, επαρκώς και εμπεριστατωμένως αιτιολογημένη πράξη του αρμοδίου οργάνου της αναθέτουσας αρχής, μετά από γνωμοδότηση του αρμοδίου συλλογικού οργάνου, προτείνονται λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης, που οφείλονται σε γεγονότα απρόβλεπτα και τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν οφείλονται σε ενέργειες για τις οποίες ευθύνεται αυτή (αρμόδια υπηρεσία – αναθέτουσα αρχή), το οποίο και πρέπει να τονίζεται προσηκόντως. Τέτοιους δε λόγους μπορούν να αποτελέσουν η ανώμαλη εξέλιξη του μέρους της συμβάσεως, όσον αφορά στη συντήρηση του κρίσιμου εξοπλισμού, με τις συνέπειες της κηρύξεως εκπτώτου της προμηθεύτριας ή της εξαιρέσεως του έργου της συντηρήσεως, σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη λειτουργίας του όλου συστήματος για την έκδοση των διαβατηρίων και μάλιστα εντός των χρονικών πλαισίων των υποχρεώσεων της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά στην τήρηση συγκεκριμένων ποιοτικών δεδομένων.

Ενέργειες της Διοίκησης προς συμμόρφωση σε ακυρωτική δικαστική απόφαση – Αναδρομικότητα – Αρμόδιο διοικητικό όργανο – Τύχη λήξασας εγγυητικής επιστολής – Ενέργειες της Διοίκησης για διεκδίκηση και καταβολή οφειλομένων μισθωμάτων από διοικητική σύμβαση μίσθωσης.α) Σε συμμόρφωση με ακυρωτική απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, θα πρέπει να εκδοθεί νέα πράξη της Διοίκησης (Υπουργού ή του αρμοδίου για τη διοίκηση του φορέα οργάνου), μετά από γνωμοδότηση της Επιτροπής Αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του Διαγωνισμού, η οποία είναι το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο κατά την απόφαση αυτή, και η οποία θα συγκροτηθεί εκ νέου, η νέα δε διοικητική πράξη θα έχει αναδρομική ισχύ και θα ανατρέχει στο χρόνο έκδοσης της διοικητικής πράξης που ακυρώθηκε. β) Η εγγυητική επιστολή η οποία έχει λήξει, εφ’ όσον δεν έχει παραταθεί ο χρόνος λήξης αυτής, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την Υπηρεσία (ομόφ.). Σχετική η υπ’ αριθ. 428/2013 γνωμοδότηση του Ε΄ Τμήματος ΝΣΚ. 

Kατασκευή δικτύων ύδρευσης αποχέτευσης- συμπληρωματική σύμβαση:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις 1, 2 και 3 σκέψεις της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μεταξύ των στοιχείων της διαδικασίας δεν συνυποβάλλεται σχέδιο της προς σύναψη 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Πέραν τούτου όμως, στα στοιχεία του φακέλου δεν περιλαμβάνεται απόφαση της προϊσταμένης αρχής, με την οποία να εγκρίνεται η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης καθώς και η οικεία γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου. Ακολούθως, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που προηγείται της σύναψης της συμπληρωματικής σύμβασης, ήτοι δεν στοιχειοθετείται ούτε επιμέρους φάση της ελεγχόμενης από το Ελεγκτικό Συνέδριο διαδικασίας. Συνεπώς, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να αποφανθεί για τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης της ως άνω σύμβασης, ο φάκελος της οποίας απαραδέκτως εισάγεται για προσυμβατικό έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση η ως άνω διαδικασία δεν δύναται να εκληφθεί ως τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, για την οποία δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύμβασης δεδομένου ότι η αναφερόμενη στο από 2.3.2018 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Ηρακλείου ως τροποποίηση αφορά στην παροχή υπηρεσιών αρχαιολογικής παρακολούθησης εκσκαφών και όχι σε ανάθεση έργου όπως η αρχική σύμβαση. Με το ως άνω περιεχόμενο όμως, επέρχεται μεταβολή της συνολικής φύσης της αρχικής σύμβασης κατ’ αντίθεση με τις διατάξεις του άρθρου 337 παρ. 2 του ν, 4412/2016.

Σε περίπτωση που τακτικό μέλος συλλογικού οργάνου (Έπιτροπή Διαγωνισμού) δεν δύναται να μετάσχει σε ορισμένη σύνθεση του ως άνω οργάνου, ενώ έχει προσκληθεί νομίμως, δύναται να αντικαθίσταται από το αναπληρωματικό αυτού μέλος, χωρίς να επηρεάζεται η νομιμότητα της σύνθεσης

Προμηθευτική εργασία καθαρισμού χώρων. Ανάθεση χωρίς τήρηση της διαδικασίας του διαγωνισμού, συγχωρείται για εργασίες. Η αποσφράγιση και αξιολόγηση της μοναδικής προσφοράς ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του αρμοδίου οργάνου και δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της ανάθεσης. Ανάκληση της 61/1999 πράξεως.

Σύμβαση προμήθειας. Αρμοδιότητα Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Παραλαβής.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Η Δευτεροβάθμια Επιτροπή Παραλαβής, ενώπιον της οποίας παραπέμφθηκε προς επανεξέταση η παραλαβή υπό προμήθεια έργου, στο πλαίσιο της κατ’ άρθρο 27 παρ.5 του ΠΔ 394/1996 αρμοδιότητάς της, θα προβεί στην επανεξέταση κινούμενη μέσα στα όρια που καθορίζονται από τους λόγους και το αίτημα της αιτήσεως του προμηθευτή, με την οποία αυτός ζήτησε την παραπομπή, χωρίς να μπορεί να επιληφθεί της παραλαβής του έργου στο σύνολό του και μάλιστα να χειροτερεύσει τη θέση του προμηθευτή κρίνοντας απορριπτέο το έργο, το οποίο με το εκδοθέν, ύστερα από προηγούμενη εγκριτική απόφαση του αρμοδίου οργάνου (Υπουργού), πρωτόκολλο της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Παραλαβής είχε παραληφθεί με την επιβολή προστίμων και εκπτώσεων σε βάρος του προμηθευτή.