ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/176/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 176/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης της μεικτής σύμβασης «Ανάπλαση αθλητικών εγκαταστάσεων Περιφερειακής Ενότητας Κεφαλληνίας και Ιθάκης», προϋπολογισμού 2.199.828,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο εξέτασε τη νέα διαδικασία, η οποία ξεκίνησε μετά τη ματαίωση της προηγούμενης σε συμμόρφωση με αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου λόγω μη νόμιμου όρου εμπειρίας, ο οποίος εισήγαγε διάκριση μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου. Διαπιστώθηκε ότι η νέα διακήρυξη διέπεται νόμιμα και ότι ο οικονομικός φορέας αναδείχθηκε οριστικός ανάδοχος με προσφορά 2.177.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, αφού η τεχνική προσφορά άλλου συμμετέχοντα απορρίφθηκε. Εφόσον δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν ασκήθηκε προδικαστική προσφυγή κατά του κύρους της διαδικασίας, το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/143/2024
Η Πράξη 143/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της ανάθεσης υπηρεσιών «Γενικής Επισκευής Μονάδων του Συστήματος Υδραυλικής Πέδης Οχημάτων Τραμ της ΣΤΑΣΥ», προϋπολογισμού 2.330.037 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ουσιώδεις πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης. Οι πλημμέλειες περιλαμβάνουν: Πρώτον, μη προσήκουσα δημοσίευση της παράτασης της προθεσμίας υποβολής προσφορών στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Δεύτερον, ουσιώδη τροποποίηση της ρήτρας αναπροσαρμογής τιμής μέσω τεύχους διευκρινίσεων. Η τροποποιημένη ρήτρα, που βασίστηκε σε πρόταση του μοναδικού συμμετέχοντος, εισήγαγε τη χρήση δεικτών τιμών αποκλειστικά της Γερμανίας (M0/M1 και LG0/LG1), παραβιάζοντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης, καθώς ευνοούσε γερμανικούς οικονομικούς φορείς. Λόγω αυτών των πλημμελειών, κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.
ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/137/2024
ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ.Μετά την, κατά τα ανωτέρω, άρση της παραπεμφθείσας στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου αμφιβολίας υπέρ της εκδοχής ότι, κατ’ ορθή ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 2 και 19 του ν. 4412/2016, στην ελεγχόμενη σύμβαση προσήκει ο νομικός χαρακτηρισμός της μεικτής σύμβασης παραχώρησης έργου και υπηρεσιών, με προέχον αντικείμενο την ουσιώδη ανακατασκευή της μαρίνας Πύλου, η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί, προς περαιτέρω εξέταση, στο Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως αρμόδιο, κατά τα οριζόμενα στην ΦΓ8/16805/1999 κανονιστική απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Β΄ 1970), σε συνδυασμό με την ΦΓ8/40621/2020 νεότερη (Β΄ 3374), για τον έλεγχο της σύμβασης αυτής.Για τους λόγους αυτούς .Αίρει την αμφιβολία που παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου με την 646/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/457/2024
Η απόφαση του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Πράξη 457/2024) εξετάζει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης προμήθειας για την «Ηλεκτρονική Καταμέτρηση Οικιακών Υδρομέτρων σε υφιστάμενα δίκτυα ύδρευσης της ΔΕΥΑ Κομοτηνής», προϋπολογισμού 7.257.202 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο κρίνει ότι η χρηματοδότηση δεν είναι εξασφαλισμένη, καθώς η αρχική ένταξη στο ΕΣΠΑ 2014-2020 έληξε στις 31.12.2023 και η νέα ενσωμάτωση στο ΠΠ 2021-2027 είναι αβέβαιη και εκκρεμής έγκρισης. Επιπλέον, η βαθμολόγηση της μοναδικής τεχνικής προσφοράς δεν περιλαμβάνει πλήρη και ειδική λεκτική αιτιολόγηση, παραβιάζοντας τις αρχές διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης. Συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης λόγω αυτών των ουσιωδών πλημμελειών.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/446/2024
Η Πράξη 446/2024 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου δανειακής σύμβασης, ύψους 129.416,80 ευρώ, μεταξύ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. Σκοπός της σύμβασης ήταν η χρηματοδότηση του «Συμπληρωματικού επενδυτικού σχεδίου» στο πλαίσιο του Προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η εν λόγω σύμβαση συνιστά νέα, αυτοτελή δανειακή σύμβαση. Δεδομένου ότι η αξία της υπολείπεται του κατώτατου ορίου των 300.000,00 ευρώ για την υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (σύμφωνα με τον ν. 4700/2020), το σχέδιο σύμβασης εισάγεται απαραδέκτως προς έλεγχο.
ΕΣ/ΤΜ.6/70/2006
Υπηρεσίες συμβούλου..ζητείται η ανάκληση της 54/2006 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Ήδη δια της κρινόμενης αίτησης ανακλήσεως, η αιτούσα εταιρεία ισχυρίζεται ότι εσφαλμένως το Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της επίμαχης σύμβασης. Ειδικότερα προβάλλει ότι άσκησε στις 8.3.2006 αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και συνεπώς το Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου όφειλε να αναβάλει την κρίση του μέχρι την έκδοση της σχετικής αποφάσεως. Πλήν όμως, το Κλιμάκιο κατά τον προσυμβατικό έλεγχο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας δεν υποχρεούται να αναβάλει την κρίση του σε περίπτωση άσκησης ασφαλιστικών μέτρων ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου από συμμετέχοντα στον διαγωνισμό, καθόσον ο εν λόγω έλεγχος (του Κλιμακίου) αποτελεί παράλληλη, αυτοτελή και ανεξάρτητή διαδικασία, τα δε επικαλούμενα από την αιτούσα εταιρεία Πρακτικά της 33ης Γεν. Συν./1997 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορούν στην δέσμευση από το προσωρινό δεδικασμένο της εκδοθείσας ήδη από το οικείο Δικαστήριο απόφασης ασφαλιστικών μέτρων. Περαιτέρω η αιτούσα εταιρεία ισχυρίζεται ότι η οικονομική προσφορά της αναδειχθείσας αναδόχου έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη διότι ο φάκελος της οικονομικής της προσφοράς δεν ήταν σφραγισμένος δια εταιρικής σφραγίδας κατά τους όρους της διακηρύξεως. Πλην όμως και ο ανωτέρω ισχυρισμός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος δεδομένου ότι, σύμφωνα και με τις αιτιολογίες της μείζονας σκέψης, ο φάκελος της οικονομικής προσφοράς των συμμετεχουσών εταιρειών πρέπει να είναι σφραγισμένος υπό την έννοια ότι θα πρέπει να είναι καλώς και ασφαλώς κλεισμένος – γεγονός που δεν αμφισβητείται ούτε από την αιτούσα- έτσι ώστε να μην είναι ευχερής η αποσφράγισή του (του φακέλου) χωρίς εμφανή ίχνη παραβιάσεως, δεν απαιτείται δε η επίθεση σφραγίδας στο επίμαχο σημείο κλεισίματος του φακέλου.η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης κατά της 54/2006 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/202/2025
Η Πράξη 202/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο για την προμήθεια «Masterbatch για την απρόσκοπτη υλοποίηση του προγράμματος κατασκευής αρβύλων» από την Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Υποστήριξης Στρατού (Α.Σ.Δ.Υ.Σ.), με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 1.050.000 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι δεν έχει αρμοδιότητα για τον έλεγχο. Σύμφωνα με τον ν. 4700/2020, όπως τροποποιήθηκε, ο έλεγχος από Κλιμάκιο απαιτείται μόνο όταν η δαπάνη εθνικής χρηματοδότησης υπερβαίνει το 1.700.000 ευρώ. Εφόσον η προϋπολογισθείσα δαπάνη υπολείπεται αυτού του ορίου, αρμόδιος για τον προσυμβατικό έλεγχο είναι ο Επίτροπος Τομέα Εθνικής Άμυνας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου, ο φάκελος παραπέμπεται στον αρμόδιο Επίτροπο.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/211/2024
Η απόφαση 211/2024 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας τροποποίησης της σύμβασης 41/21.4.2023 μεταξύ ΟΑΣΑ και εταιρείας «… ΑΒΕΤΕ» για προμήθεια εξοπλισμού Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου σε επεκτάσεις Μετρό και Τραμ. Η τροποποίηση αυξάνει το αντικείμενο κατά 375.223,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ και παρατείνει χρονικά κατά 136 ημέρες. Το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρόκειται για «de minimis» τροποποίηση (άρθρο 337 παρ. 2 ν. 4412/2016), καθώς η αξία είναι κάτω από τα κατώτατα όρια (443.000 ευρώ) και το 10% της αρχικής σύμβασης (6.574.799,00 ευρώ), χωρίς να αλλάζει η φύση της. Επομένως, δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης και εξαιρείται από προσυμβατικό έλεγχο (άρθρο 324 παρ. 5 ν. 4700/2020). Η υποβολή κρίνεται απαραδέκτως.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/320/2025
Η Πράξη 320/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για το έργο «Καθαρισμοί, άρση προσχώσεων ρεμάτων...» στην περιοχή Θεσσαλιώτιδας, το οποίο αφορά την αποκατάσταση βλαβών μετά τις θεομηνίες Daniel και Elias του Σεπτεμβρίου 2023. Η απόφαση βασίστηκε στο γεγονός ότι η αναθέτουσα αρχή (Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας) προσέφυγε μη νομίμως στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση λόγω κατεπείγοντος. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, καθώς η διαδικασία ανάθεσης ξεκίνησε με ιδιαίτερα μεγάλη καθυστέρηση (δεκαέξι μήνες) από τα καιρικά φαινόμενα, ενώ η μεγάλη διάρκεια της σύμβασης (32 μήνες) υποδηλώνει κάλυψη πάγιων αναγκών πέραν της αντιμετώπισης του άμεσου επείγοντος.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/693/2025
Αρση αμφισβήτησης που ανέκυψε δυνάμει των αντίθετων κρίσεων της 85/2025 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου και της 157/2025 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς την έννοια των διατάξεων των άρθρων 2 και 19 του ν. 4413/2016, η οποία παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου με την τελευταία Πράξη (Α.Β.Δ. 733/2025).(...)Μετά την κατά τα ως άνω άρση της αμφισβήτησης υπέρ της εκδοχής ότι, κατ’ ορθή ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 2 και 19 του ν. 4413/2016, στην ελεγχόμενη σύμβαση προσήκει ο νομικός χαρακτηρισμός της μεικτής σύμβασης παραχώρησης έργου και υπηρεσιών με κύριο αντικείμενο την παραχώρηση των υπηρεσιών λειτουργίας και διαχείρισης της Μαρίνας Αργοστολίου, η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί, προς περαιτέρω εξέταση, στο Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως αρμόδιο, κατά τα οριζόμενα στην ΦΓ8/16805/1999 κανονιστική απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Β΄ 1970), σε συνδυασμό με την ΦΓ8/40621/2020 νεότερη (Β΄ 3374), για τον έλεγχο της σύμβασης αυτής.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/312/2024
Η απόφαση 312/2024 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σύμβασης ανάθεσης από την «… Α.Ε. – ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ» για την «Ανάπλαση αθλητικών εγκαταστάσεων Περιφερειακής Ενότητας Κεφαλληνίας και Ιθάκης με προμήθεια συνθετικού χλοοτάπητα, τάπητα στίβου και παρκέ γηπέδου καλαθοσφαίρισης», προϋπολογισμού 2.199.828,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Η σύμβαση είναι μεικτή (προμήθεια και έργο), με κύριο αντικείμενο προμήθεια. Εκδόθηκε βάσει προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, Δήμων Αργοστολίου, Ιθάκης, Ληξουρίου και της Α.Ε., χρηματοδοτούμενης από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης». Η προγραμματική σύμβαση κρίθηκε νόμιμη, παρόλο που δεν υποβλήθηκε προηγουμένως σε έλεγχο. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια στη διακήρυξη, καθώς το κριτήριο τεχνικής ικανότητας απαιτούσε εμπειρία μόνο σε δημόσιους φορείς, περιορίζοντας υπέρμετρα τον ανταγωνισμό και παραβιάζοντας αρχές ίσης μεταχείρισης και διαφάνειας. Υποβλήθηκαν δύο προσφορές, μία απορρίφθηκε λόγω έλλειψης εγγύησης. Συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης. Επισημαίνεται επίσης ότι στο σχέδιο σύμβασης θα έπρεπε να συμπεριληφθούν ως συμβαλλόμενα μέρη και οι Δήμοι.