ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/218/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η απόφαση 218/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Ενεργειακής Κοινότητας Δήμου Κοζάνης (Ε.Κοιν.) και του Δήμου Κοζάνης, η οποία αφορούσε την προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία 7 φωτοβολταϊκών σταθμών virtual net-metering συνολικής ισχύος 7MW (προϋπολογισμού 6.764.158,91€). Η σύμβαση κρίθηκε μη νόμιμη για δύο βασικούς λόγους: Πρώτον, το αντικείμενο δεν είχε άμεσα αναπτυξιακό χαρακτήρα, αλλά αποσκοπούσε στη μείωση του κόστους ενέργειας για τα μέλη της Ε.Κοιν. (μεταξύ των οποίων ο Δήμος). Δεύτερον, η Ε.Κοιν., ως αστικός συνεταιρισμός, μπορεί να συμμετάσχει σε προγραμματικές συμβάσεις, σύμφωνα με τον ν. 3852/2010, μόνο ως εκ τρίτου συμβαλλόμενος και όχι ως κύριος (άμεσος) αντισυμβαλλόμενος.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΑΕΠΠ/216/2020
Η προσφεύγουσα εταιρία επιδιώκει την ακύρωση ή τροποποίηση της απόφασης 415/24/20-12-2019 του Διοικητικού Συμβουλίου της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης-Αποχέτευσης, η οποία απέρριψε την προσφορά της και έκανε δεκτές τις προσφορές των οικονομικών φορέων «********* Α.Ε.» και «*********». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία ενός Φωτοβολταϊκού Σταθμού ισχύος 500 kWp που θα συνδεθεί στο δίκτυο Μέσης Τάσης του ΔΕΔΔΗΕ με χρήση του μηχανισμού Virtual net metering. Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι πληροί τα κριτήρια τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας και ότι οι αποδεκτές προσφορές δεν πληρούν τις απαιτήσεις της διακήρυξης, όπως η μη πλήρης τεκμηρίωση του προσφερόμενου εξοπλισμού και η έλλειψη αναγκαίων πιστοποιητικών.
ΑΕΠΠ/684/2020
Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της απόφασης ματαίωσης του διαγωνισμού για την «Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία ενός (1) Φωτοβολταϊκού Σταθμού επί γηπέδου ισχύος 500 kWp, που θα συνδεθεί στο δίκτυο Μέσης Τάσης του αναθέτοντος φορέα με χρήση του μηχανισμού Virtual net metering». Αντικείμενο της σύμβασης είναι η ανάπτυξη, εγκατάσταση και λειτουργία ενός φωτοβολταϊκού συστήματος αυτοπαραγωγής ενέργειας μέσω ανανεώσιμων πηγών, με προϋπολογισμό 500.000€ (συμπεριλαμβανομένης διετούς συντήρησης). Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι η ματαίωση έγινε χωρίς νόμιμη αιτιολογία, παραβιάζοντας αρχές όπως η χρηστή διοίκηση και η εύλογη εμπιστοσύνη, ενώ επισημαίνει ότι οι επικαλούμενες «τεχνικές και οικονομικές μεταβολές» (όπως η αύξηση του ορίου ισχύος σε 1 MW) δεν δικαιολογούν τη διακοπή της διαδικασίας, καθώς οι δυνατότητες αυτές ήταν ήδη γνωστές κατά την έκδοση της διακήρυξης.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1235/2025
Προγραμματική σύμβαση Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία 7 Φ/Β σταθμών virtual net-metering, συνολικής ισχύος 7MW.(...) Με αυτά τα δεδομένα, η προσφεύγουσα νομίμως συμβάλλεται, ως κύριο συμβαλλόμενο μέρος, στην ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση, δοθέντος ότι με την τελευταία μεταβιβάζεται η αρμοδιότητα υλοποίησης της ενταχθείσας στο Πρόγραμμα «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση 2021-2027» Πράξης «Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία 7 Φ/Β σταθμών virtual net-metering, συνολικής ισχύος 7MW» από τη δικαιούχο Ενεργειακή Κοινότητα στον αντισυμβαλλόμενο Δήμο, ο οποίος ορίζεται ως «Φορέας Υλοποίησης» της ως άνω Πράξης, ελλείψει της σχετικής διοικητικής και επιχειρησιακής ικανότητας στο πρόσωπο της πρώτης και της ύπαρξης της ικανότητας αυτής στο πρόσωπο του δεύτερου και, ως εκ τούτου, η σύναψη της εν λόγω προγραμματικής σύμβασης εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ειδικής διάταξης του άρθρου 22 παρ. 3 του ν. 3614/2007. Εξάλλου, όπως βασίμως προβάλλεται με την ένδικη προσφυγή, η ανωτέρω Πράξη, η αρμοδιότητα υλοποίησης της οποίας μεταβιβάζεται με την ελεγχόμενη σύμβαση, έχει άμεσο αναπτυξιακό χαρακτήρα, καθώς – μέσω της αυτοπαραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμη πηγή – συμβάλλει στη διαφοροποίηση του τοπικού παραγωγικού συστήματος της πόλης της Κοζάνης, περιοχής εξαρτώμενης από την εξόρυξη και χρήση του λιγνίτη, με απώτερο στόχο τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Παράλληλα, με τη σύναψη της προγραμματικής αυτής σύμβασης εξυπηρετείται σκοπός δημοσίου συμφέροντος, δηλαδή η αξιοποίηση ανανεώσιμης πηγής ενέργειας (φωτοβολταϊκών) για την κάλυψη των αναγκών των μελών της προσφεύγουσας σε ηλεκτρική ενέργεια και τη συνακόλουθη μείωση της ρύπανσης στην περιοχή, ο οποίος συγκαταλέγεται τόσο στις αρμοδιότητες του Δήμου Κοζάνης (βλ. άρθρο 75 παρ. Ι περ. α΄ στοιχ. 1 και περ. β΄ στοιχ. 2 του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων», Α΄ 114) όσο και στους καταστατικούς σκοπούς της προσφεύγουσας, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται η προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, η αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και η προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Καταστατικού της, όπως έχει τροποποιηθεί (βλ. σχετ. την 3333436/30.7.2024 ανακοίνωση της Υ.Γ.Ε.Μ.Η.). Τέλος, όπως γίνεται δεκτό, ο προσδιορισμός του αναλυτικού χρονοδιαγράμματος κάθε επιμέρους δράσης του φυσικού αντικειμένου της γνήσιας προγραμματικής σύμβασης συγκαταλέγεται στο ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο της οικείας σύμβασης, καθώς συνδέεται με την αρχή της διαφάνειας και της οικονομικότητας (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 1452/2019). Πλην, όμως, εν όψει της φύσης και του σκοπού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, που – κατά τα ανωτέρω – διέπεται από την ειδική διάταξη του άρθρου 22 παρ. 3 του ν. 3614/2007 και αποσκοπεί στη μεταβίβαση της αρμοδιότητας υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενης Πράξης (όπως η διάρκειά της προσδιορίζεται στη μνημονευόμενη στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης απόφαση ένταξης), ελλείψει διαχειριστικής επάρκειας του δικαιούχου - «Κυρίου του Έργου» και χωρίς την καταβολή οικονομικού ανταλλάγματος στον «Φορέα Υλοποίησης», δεν υφίσταται εν προκειμένω ουσιώδης πλημμέλεια, η οποία κωλύει την υπογραφή της σύμβασης (πρβλ. ΕλΣυν VI Τμ. 2655/2014). Κατόπιν αυτών, δεν συντρέχουν διακωλυτικοί λόγοι για την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί τη 218/2025 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου (Β΄ Θερινού Τμήματος) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.