Η Πράξη 155/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο της ΟΣΕ ΑΕ «ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΕ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΞΥ Σ.Σ. ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ - Σ.Σ. ΕΙΔΟΜΕΝΗΣ». Το έργο, προϋπολογισμού 7.250.000,00 ευρώ (εκτός ΦΠΑ), με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, κατακυρώθηκε στον οικονομικό φορέα «... ΑΕ» με συμβατικό τίμημα 5.359.346,54 ευρώ. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι, παρόλο που η προσφορά του πρώτου μειοδότη είχε αρχικά χαρακτηριστεί ως ασυνήθιστα χαμηλή, οι εξηγήσεις του κρίθηκαν επαρκείς. Κατόπιν ελέγχου, δεν εντοπίστηκαν νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 298/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, αξίας 466.651,25 ευρώ πλέον ΦΠΑ, για το έργο συντήρησης σιδηροδρομικών γραμμών του ΟΣΕ στην περιοχή Λαμίας. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η σύναψη της σύμβασης, δικαιολογώντας την τροποποίηση βάσει του άρθρου 337 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Η ανάγκη για συμπληρωματικές εργασίες προέκυψε από τις απρόβλεπτες ζημίες που προκάλεσε η σφοδρή κακοκαιρία «Bora» τον Δεκέμβριο του 2024. Διαπιστώθηκε ότι οι εργασίες είναι συναφείς, δεν μεταβάλλουν τη συνολική φύση του έργου, ενώ η συνολική αύξηση της αξίας (μαζί με την 1η Σ.Σ.) ανέρχεται σε 49,04%, παραμένοντας κάτω από το νόμιμο όριο του 50%.

Η Πράξη 563/2023 του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης για την «Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών για τη λειτουργία του Φο.Δ.Σ.Α. Στερεάς Ελλάδας ΑΕ». Η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανέρχεται στα 35.231.202,55 ευρώ και αφορά την απασχόληση 255 ατόμων. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, καθώς η ανάθεση σε τρίτο ανάδοχο δικαιολογείται για την ομαλή λειτουργία του φορέα λόγω της υποστελέχωσης (μόνο 4 εργαζόμενοι). Έγινε, ωστόσο, η επισήμανση ότι το προβλεπόμενο δικαίωμα προαίρεσης (60%) δεν αποτελεί ρήτρα αναθεώρησης και απαιτεί νέο προσυμβατικό έλεγχο σε περίπτωση ενεργοποίησης. Η Σύμβουλος Δέσποινα Τζούμα εξέφρασε την αντίθεσή της, κρίνοντας ότι η σύμβαση είναι μη νόμιμη, καθώς υποκρύπτει κάλυψη πάγιων αναγκών, παραβιάζοντας το άρθρο 103 του Συντάγματος.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) η επίμαχη διακήρυξη παρίσταται αόριστη ως προς το φυσικό αντικείμενο της ανάθεσης. Ειδικότερα, από τη διακήρυξη δεν προκύπτει με σαφήνεια αν η συνολική προς προμήθεια ποσότητα καυσίμων (987.500 λίτρα), που αναφέρεται στο Παράρτημα Ι αυτής, αντιστοιχεί στην αξία της προκηρυσσόμενης σύμβασης (603.894,35 ευρώ) και είναι το κύριο αντικείμενο αυτής, ή στην ποσότητα αυτή περιλαμβάνεται και το πρόσθετο αντικείμενο, μετά την ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή του δικαιώματος προαίρεσης, η ασάφεια δε αυτή ήταν ικανή να δημιουργήσει σύγχυση ως προς την έκταση του προκηρυσσόμενου αντικειμένου και να επηρεάσει τους υποψηφίους κατά την υποβολή και την διαμόρφωση της προσφοράς τους, β) μη νομίμως και δη κατά παράβαση προεχόντως της παρ. 2 εδ. ε του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού διέλαβε όρο περί δικαιώματος προαίρεσης, ο οποίος, πέραν του ότι δεν ερείδετο στη δια των τεχνικών προδιαγραφών επιχειρηθείσα τεκμηρίωση του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας (άρθρο 45 ν. 4412/2016), ήταν ασαφής και ελλιπής στο βαθμό που δεν περιείχε οιαδήποτε μνεία στις ποσότητες και τους επιμέρους προϋπολογισμούς εκάστης ομάδας καυσίμων που εφέρετο ότι συνιστούσαν το φυσικό του αντικείμενο, με αυτόθροη συνέπεια την ανακριβή περιγραφή του, ούτε στο χρόνο και τον τρόπο ενεργοποίησής του δικαιώματος αυτού. Την ασάφεια δε αυτή δεν δύναται να θεραπεύσει, αλλά αντίθετα την επιτείνει, η μη νόμιμη προσθήκη το πρώτον στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ όρων και δη εκείνων που αφορούν στη δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης και την εντός τριμήνου από της υπογραφής της δυνατότητα ενάσκησής του δικαιώματος προαίρεσης καθώς και της τροποποίησης της διάρκειας της από ετήσιας σε δεκαπεντάμηνη, πληροφορίες που δεν περιέχονται στις ημεδαπές δημοσιεύσεις, κατά παράβαση του άρθρου 66 παρ. 4 του ν. 4412/ 2016, γ) ενόψει της ανωτέρω ουσιώδους πλημμέλειας, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 του ν. 4412/2016 για τη νομιμότητα ενδεχόμενης, σε περίπτωση ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης, τροποποίησης της σύμβασης και δ) το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης είναι ελλιπές και αόριστο, στο βαθμό που δεν αναφέρεται στις ανά ομάδες καυσίμων εκτιμώμενες ποσότητές τους, ενώ, σύμφωνα και με τα προεκτεθέντα, η αναφορά σ’ αυτό του δικαιώματος προαίρεσης παρίσταται ασαφής.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1766/2019

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 207/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς κατ’ αποτέλεσμα το Κλιμάκιο απείχε του ελέγχου νομιμότητας του υποβληθέντος ενώπιόν του σχεδίου σύμβασης. Ειδικότερα ορθά τούτο έκρινε ότι η υπό κατάρτιση σύμβαση, κατά το μέρος που ερείδεται σε ενεργοποίηση του περιλαμβανομένου στη 461/29.6.2007 αρχική σύμβαση δικαιώματος προαίρεσης, δεν υπάγεται, λόγω της φύσης αυτού, αυτοτελώς εκ νέου σε έλεγχο νομιμότητας στο στάδιο της ενεργοποίησής του, καθόσον, ως αναπόσπαστο μέρος της αρχικής σύμβασης, ελέγχθηκε κατά τον προσυμβατικό έλεγχο αυτής με την 162/2007 πράξη του και κρίθηκε νόμιμο. Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι μη νομίμως η από 4.5.2009 σύμβαση δεν υποβλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας, υπολαμβάνοντας εσφαλμένα ως κατώτατο χρηματικό όριο το ποσό των 1.000.000,00 ευρώ και όχι το ποσό των 5.000.000,00 ευρώ, δοθέντος ότι τόσο η αρχική όσο και η από 4.5.2009 σύμβαση συγχρηματοδοτούνται από το Ε.Τ.Π.Α...(..)Με δεδομένο επομένως ότι η από 4.5.2009 σύμβαση είναι συγχρηματοδοτούμενη από κονδύλια της Ε.Ε. και δεν υπερβαίνει το όριο των 5.000.000,00 ευρώ και ότι συνεπώς ακόμα και αν είχε υποβληθεί για έλεγχο πριν από την υπογραφή της, θα είχε σύμφωνα με την τότε νομολογία κριθεί ότι υποβάλλεται απαραδέκτως, λόγω της μη υπέρβασης του εν λόγω ορίου, το Τμήμα κρίνει ότι η από 4.5.4009 σύμβαση δεν είναι αυτοδικαίως άκυρη, εκ μόνου του λόγου της μη υποβολής της σε προσυμβατικό έλεγχο πριν από την υπογραφή της, αφού η μη υποβολή της ήταν σύμφωνη με την κατά τον κρίσιμο χρόνο ισχύουσα νομολογία..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης,.Ανακαλεί τη 207/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου

Αποκομιδή απορριμμάτων και καθαρισμός κοινοχρήστων χώρων: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης αφορά σε ήσσονος σημασίας («de minimis») τροποποίηση, κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, της εισέτι εκτελούμενης αρχικής σύμβασης, όπως αυτή παρατάθηκε με την ενεργοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο διότι, υπό οποιαδήποτε εκδοχή γίνει δεκτή, ως προς το χρονικό διάστημα στο οποίο αυτή αφορά, δηλαδή είτε από την υπογραφή της έως 23.5.2024 (οπότε το ποσό της τροποποίησης θα ανέρχεται περίπου σε 18.003,23, ευρώ,  2.571,89 ευρώ Χ 7 μήνες, αν υποτεθεί ότι η σύμβαση θα υπογραφεί εντός του Οκτωβρίου), είτε γίνει δεκτό ότι καταλαμβάνει διάστημα 13 μηνών (1 μήνα της αρχικής σύμβασης και τους 12 μήνες της 4130/11.4.2023 σύμβασης περί ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης), όπως εγκρίθηκε με την ως άνω 53/28.4.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (οπότε το ποσό της τροποποίησης θα ανέρχεται σε 33.434,55 ευρώ, 2.571,89 ευρώ Χ 13 μήνες), η επαύξηση της αξίας της σύμβασης που επέρχεται εκ της τροποποίησης υπολείπεται τόσο του ποσού των 215.000 ευρώ (ενωσιακό κατώφλι, βλ. άρθρο 4 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, 5 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, όπως ισχύει) όσο και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, όπως διαμορφώθηκε με την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης (560.220,54  + 280.110,27 = 840.330,81 ευρώ). Εξάλλου, με την εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η φύση της αρχικής σύμβασης.   

Παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο δέχεται τα ακόλουθα: ως δικαίωμα προαίρεσης, που ενδεχομένως προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης, νοείται το διαπλαστικό δικαίωμα του ενός μέρους περί τροποποίησης της σύμβασης (ποσοτικώς ή/και χρονικώς), το οποίο, στις δημόσιες συμβάσεις, ενεργοποιείται με μονομερή δήλωση της αναθέτουσας αρχής, χωρίς να απαιτείται σχετική συμφωνία του αναδόχου, καθώς ο τελευταίος έχει ήδη αποδεχθεί, με την υποβολή της προσφοράς του, τους όρους ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης από την αναθέτουσα αρχή, στην ευχέρεια της οποίας αυτή (η ενεργοποίηση) εναπόκειται. Στην ελεγχόμενη σύμβαση, μεταξύ των δικαιωμάτων προαίρεσης που περιλαμβάνονται σ’ αυτή είναι και αυτό του δικαιώματος της αναθέτουσας αρχής (...) περί επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου έως 20% ή μείωσής του έως 30% (εν προκειμένω περί επαύξησης κατά ποσοστό 10%), το οποίο αφενός μεν προβλέπεται στην οικεία Διακήρυξη, αφετέρου δε έχει συμβατικά, κατά τα ως άνω (βλ. σκέψη  ΙΙΙα, με ρητή παραπομπή της σύμβασης στον Κανονισμό Προμηθειών και Υπηρεσιών της ...) ενσωματωθεί στην υπό κρίση σύμβαση (βλ. και απόφαση 8/2020 Α.Ε.Π.Π.). Περαιτέρω, δοθέντος ότι: α) η Διακήρυξη του οικείου διαγωνισμού εκδόθηκε πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4412/2016 και επομένως δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 2, όπως τροποποιήθηκαν από το άρθρο 43 παρ. 21 του ν. 4605/2019,  του νόμου αυτού, σύμφωνα με τις οποίες δεν αποτελεί ουσιώδη τροποποίηση, υποκείμενη στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η τροποποίηση της αξίας της σύμβασης μέχρι ποσοστού 10% αυτής  και β) η αναθέτουσα αρχή (....) άσκησε μεν το αναφερθέν και προβλεπόμενο από τον Κανονισμό Προμηθειών και Υπηρεσιών της δικαίωμα προαίρεσης περί επαύξησης κατά 10% του συμβατικού αντικειμένου, πλην, κατόπιν συναινέσεως της αναδόχου, με χαμηλότερο αντίτιμο (ζήτημα για το οποίο το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενόψει του χαμηλότερου αντιτίμου, δεν κέκτηται αρμοδιότητας ελέγχου) ανά επιστολή από τον προβλεπόμενο στην αρχική κατακύρωση, συνάγεται ότι εν προκειμένω καταλείπεται πεδίο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και επομένως παραδεκτώς επιλαμβάνεται της υπό κρίση υποθέσεως.  Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, ενόψει και της, σύμφωνα με την αντικειμενική ερμηνεία της σύμβασης, αυτοτέλειας των προαναφερθέντων 7 δικαιωμάτων προαίρεσης (25% και +20% - 30%) η υποβαλλόμενη τροποποίηση της 16130978-3/20.5.2016 σύμβασης είναι νόμιμη, κατά τα οριζόμενα στον όρο 13 της διακήρυξης Δ1433 και στον Κανονισμό Προμηθειών και Υπηρεσιών της .... και συνακόλουθα δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης..ζητείται η ανάκληση της 229/2020 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου​..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 2 και 3 της παρούσας, οι προβαλλόμενοι με την αίτηση ανάκλησης και την υπέρ αυτής παρέμβαση, υπό στοιχ. Α και Β, λόγοι παρίστανται βάσιμοι, καθώς:Ενόψει του εξειδικευμένου χαρακτήρα της προς ανάθεση υπηρεσίας, με αντικείμενο τη λειτουργία και συντήρηση της Μονάδας Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (ΜΟΜΑΚ) του Νομού ... και τη διάθεση του υπολείμματος στο ΧΥΤΥ, για 2 έτη (ή 3, σε περίπτωση ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης), η οποία περιλαμβάνει την επεξεργασία 110.000 τόνων (ή 165.000 τόνων, σε περίπτωση ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης) οικιακών απορριμμάτων του Νομού αυτού, και με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και του φυσικού περιβάλλοντος, όπως το αντικείμενο αυτό εξειδικεύεται στην τεχνική περιγραφή (βλ. άρθρα 5-7 αυτής), η στελέχωση της ομάδας έργου, η οποία ορίστηκε στη διακήρυξη ως κριτήριο για τον έλεγχο της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας των υποψηφίων (άρθρο 2.2.6 περ. γ της διακήρυξης), παρίσταται, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες και τη φύση της συγκεκριμένης σύμβασης, οι τεχνικές απαιτήσεις της οποίας είναι υψηλές, ανεξαρτήτως της λειτουργίας της μονάδας και της εκτέλεσης των προηγούμενων προαναφερόμενων συμβάσεων, κριτήριο πρόσφορο και για την αξιολόγηση της προσφοράς της εν λόγω υπηρεσίας. Συνεπώς, νομίμως τέθηκε και ως κριτήριο ανάθεσης (άρθρο 2.3.1 της διακήρυξης), καθώς η στελέχωση της ομάδας έργου (με μηχανικούς ΠΕ και ΤΕ με την απαιτούμενη εμπειρία) συνάπτεται άρρηκτα με τον τρόπο παροχής της συγκεκριμένης προς ανάθεση υπηρεσίας, αποτελώντας προϋπόθεση για την ποιοτική εκτέλεσή της, και, ως εκ τούτου, είναι πρόσφορο κριτήριο για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, το οποίο αποδεκτώς συνεκτιμάται για τον εντοπισμό και τη βαθμολόγηση αυτής (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 558/2014). (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές, παρέλκουσας της  εξέτασης των λόγων περί συγγνωστής πλάνης και δημοσίου συμφέροντος, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 229/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου ... και της παρεμβαίνουσας ένωσης εταιρειών  «...», με αντικείμενο την εκτέλεση της υπηρεσίας «Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης Νομού ... 2018-2020». Αντίγραφο, τέλος, του σχεδίου φυλάσσεται στη Γραμματεία του Τμήματος.

Ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών..ζητείται η ανάκληση της 172/2015 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Συγκεκριμένα, προβάλλεται ότι το αντικείμενο των συμβάσεων για τη μεταφορά μαθητών δεν εξαντλείται με τη λήξη των μαθημάτων αλλά, ειδικότερα για τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εξακολουθεί να υφίσταται έως το τέλος των προαγωγικών ή πανελληνίων εξετάσεων, σχεδόν δηλαδή έως το τέλος Ιουνίου του αντίστοιχου έτους, ενώ σε κάθε περίπτωση εάν γίνει δεκτό ότι το αντικείμενο της σύμβασης εξαντλείται με τη λήξη των μαθημάτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως δέχθηκε η προσβαλλόμενη Πράξη, τότε, καθίσταται αδύνατη η τυχόν ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή του δικαιώματος προαίρεσης για την τρίμηνη παράταση της σύμβασης, έτσι ώστε να καλυφθεί η ανάγκη μεταφοράς των μαθητών για το πρώτο τρίμηνο του επόμενου σχολικού έτους, σε περίπτωση μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του επόμενου διαγωνισμού. Και ο ισχυρισμός αυτός της αιτούσας Περιφέρειας πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, καθόσον, ανεξαρτήτως του ότι το διδακτικό έτος, κατά τη διάρκεια του οποίου εκτελείται, κατά την κρίση του Κλιμακίου, η σύμβαση μεταφοράς μαθητών περιλαμβάνει, εκτός από τη διδασκαλία, και τις κάθε είδους εξετάσεις, οι οποίες για το τρέχον σχολικό έτος είχαν απώτατο χρονικό σημείο λήξης την 23.6.2015 (βλ. την 65319/Δ2/27.4.2015 εγκύκλιο του Αν. Υπουργού Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων), η τυπική ισχύς των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης εκτείνεται έως το τέλος του σχολικού έτους, το οποίο λήγει στις 31.8.2015. Συνεπώς, κατά το χρόνο υποβολής των σχεδίων σύμβασης ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, αφενός μεν δεν είχε λήξει το διδακτικό έτος, αφετέρου οι συμβάσεις διατηρούσαν όχι μόνο την τυπική τους ισχύ αλλά και το ουσιαστικό αντικείμενό τους, το οποίο συνίσταται εν προκειμένω στη δυνατότητα ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης. Η συρρίκνωση δε του συμβατικού αντικειμένου σε αυτό δεν δύναται ν’ αποτελέσει δικαιολογητικό λόγο για την εξαίρεση της σύμβασης που το προβλέπει από τον έλεγχο του Δικαστηρίου τούτου, καθόσον το δικαίωμα προαίρεσης εντάσσεται στο προκηρυχθέν αντικείμενο και το διαμορφώνει (βλ. απόφ. VI Tμ. 2089/2011). Συνεπώς, η ελεγκτική αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξακολουθεί να υφίσταται και στην περίπτωση αυτή, καθόσον θεμελιώνεται στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της υπό ανάθεση υπηρεσίας, συνυπολογιζομένου και του δικαιώματος προαίρεσης, το οποίο κατ’ αυτόν τον τρόπο καθίσταται αναπόσπαστο τμήμα του συμβατικού αντικειμένου, μόνο δε το γεγονός ότι η ενεργοποίησή του τελεί υπό αίρεση δεν αρκεί για να καταστήσει τη σύμβαση κενή περιεχομένου. Η αντίθετη παραδοχή θα είχε άλλωστε ως αποτέλεσμα στη συγκεκριμένη ιδίως περίπτωση, κατά την οποία το Κλιμάκιο δεν επέτρεψε την υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων, την απαγόρευση άσκησης από την αναθέτουσα αρχή νομίμου δικαιώματός της, το οποίο αποσκοπεί στη θεραπεία δημοσίου συμφέροντος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και κατά παραδοχή των προβαλλόμενων λόγων ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και εφόσον δεν διαπιστώθηκαν άλλες πλημμέλειες κατά τον διενεργηθέντα από το Κλιμάκιο έλεγχο, να γίνει περαιτέρω δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.Ανακαλεί την 172/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΠΛΑΙΣΙΟ «Προμήθεια Ανταλλακτικών – Αναλώσιμων Υλικών και Παροχή Υπηρεσιών για την Επισκευή Οχημάτων του Δήμου ...» (...) μόνη η δυνατότητα άσκησης του εν λόγω δικαιώματος (προαίρεσης), αποτελεί επαρκές μέσο διασφάλισης της συνέχισης της ομαλής εκτέλεσης της υπό έλεγχο συμφωνίας–πλαίσιο, μετά την αναφερόμενη μερική μόνο ανάλωση του αρχικώς προβλεφθέντος συμβατικού αντικειμένου, η δε τροποποίηση αυτής κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄, ήτοι η κατ’ ουσίαν ανάθεση νέας συμφωνίας-πλαίσιο στον ανάδοχο οικονομικό φορέα, με προϋπολογισμό μικρότερο της προαίρεσης (επιπλέον 25%, ήτοι 73.275,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ), συμβάλλει στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4412/2016 για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο. Τούτο δε, διότι η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την, κατά το δυνατόν, πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί, όπως εν προκειμένω, σε δεδομένα αναλώσεων μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση, και την εκκίνηση διαδικασιών σύνταξης νέας μελέτης, με βάση αξιόπιστα επίκαιρα στοιχεία. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, ιδίως, μάλιστα, όταν το συμβατικό αντικείμενο δεν έχει αναλωθεί πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, ήτοι υφίσταται η δυνατότητα, με ορθό προγραμματισμό, εκκίνησης εγκαίρως νέων διαδικασιών ανάθεσης, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες της, αφενός διά της ολοσχερούς εξάντλησης του υπολειπόμενου συμβατικού αντικειμένου ποσού 128.684,93 ευρώ πλέον ΦΠΑ, αφετέρου διά της ενεργοποίησης του προβλεπομένου δικαιώματος προαίρεσης, σε περίπτωση δε που οι αυξημένες, κατά τα ανωτέρω, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ανάγκες σε ανταλλακτικά και υπηρεσίες συντήρησης εξακολουθήσουν, με κίνδυνο την πρόωρη εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου, υφίσταται επαρκής χρόνος για την έγκαιρη εκκίνηση και ολοκλήρωση νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών. Εξάλλου, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει και ότι η αναθέτουσα Αρχή δεν αποδεικνύει την συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων τέτοιων, οι οποίες να καθιστούν αναγκαία την ελεγχόμενη τροποποίηση, καθόσον τόσον η επικαλούμενη παλαιότητα των οχημάτων, η οποία φέρεται ότι προκάλεσε και την απόσυρση μέρους αυτών (και δη αποκλειστικά τεσσάρων, κατά τα προεκτεθέντα στην σκέψη 7, εκ των οποίων τα 2 τέθηκαν σε ακινησία πριν από την υπογραφή της συμφωνίας-πλαίσιο), όσο και η αυξημένη συχνότητα των δρομολογίων (αλλά και η σιωπηρώς επικληθείσα, διά της προσκόμισης σχετικών στοιχείων στον φάκελο, αγορά νέων οχημάτων για τα οποία ουδόλως προκύπτει ούτε η παραλαβή τους, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι δεν έχει λήξει η διάρκεια των σχετικών συμβάσεων, ούτε η συμβολή τους στις αυξημένες ανάγκες για υπηρεσίες και ανταλλακτικά) αποτελούσαν δεδομένα γνωστά ήδη κατά την κατάρτιση της μελέτης και, ως εκ τούτου, επιβαλλόταν να ληφθούν υπόψη κατά την εκτίμηση των αναγκών συντήρησης. Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της συμφωνίας - πλαίσιο
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/63/2024, ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/70/2024 ΟΜΟΙΕΣ