Εργασίες επισκευής και συντήρησης φωτεινών σηματοδοτών...Με τα πραγματικά αυτά δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις 2-5, το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης κρίνει ότι, ανεξαρτήτως της ειδικής ή μη φύσης της συντήρησης και επισκευής των φωτεινών σηματοδοτών και της ύπαρξης ή μη αντίστοιχης τεχνικής δεξιότητας και εκπαίδευσης του υπηρετούντος προσωπικού του Δήμου να ανταποκριθεί σε αυτές, η ανάθεση παροχής των εν λόγω υπηρεσιών σε τρίτους ήταν εν προκειμένω επιτρεπτή, ως πρόσφορη και αναγκαία. Τούτο, πρώτον, διότι βεβαιώνεται από τον αναθέτοντα Δήμο η υποστελέχωση του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, μεσούσης της οξύτατης δημοσιονομικής κρίσης της χώρας, παρά την πρόβλεψη αρκετών οργανικών θέσεων σχετικών ειδικοτήτων στον Οργανισμό του Δήμου. Δεύτερον, διότι η λειτουργία των δεκατεσσάρων φωτεινών σηματοδοτών του Δήμου είναι από τη φύση της αδιάλειπτη και πρέπει να υποστηρίζεται με εργασίες τακτικής συντήρησης αλλά και εργασίες άρσης βλαβών και ζημιών επί εικοσιτετραώρου βάσεως, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, χωρίς να είναι αντικειμενικά δυνατή η αντίστοιχη συνεχής διατήρηση των υπηρετούντων υπαλλήλων του ανωτέρω Τμήματος σε επιφυλακή σε ετήσια βάση. Ως εκ τούτων, βασίμως πλήττεται με την κρινόμενη αίτηση το πρώτο αιτιολογικό έρεισμα της προσβαλλόμενης Πράξης του Κλιμακίου. Περαιτέρω, η κατά προσέγγιση και κατ’ αποκοπή κοστολόγηση των ανατεθεισών υπηρεσιών στην οποία προέβη ο Δήμος, στηριζόμενος σε στοιχεία εκτέλεσης όμοιων συμβάσεων προηγούμενων ετών, προσιδιάζει στην κατά τα ανωτέρω εγγενή ιδιομορφία των ανατεθεισών υπηρεσιών, οι οποίες δεν μπορούν να προμετρηθούν και να τιμολογηθούν με ακρίβεια βάσει συγκεκριμένου αριθμού εργατοωρών. Συνεπώς, ο Δήμος εκπλήρωσε την επιταγή της διασφάλισης μιας οικονομικά συμφέρουσας ανάθεσης εν όψει της φύσης του αντικειμένου της και βασίμως πλήττεται με την αίτηση ανάκλησης και το δεύτερο αιτιολογικό έρεισμα της προσβαλλόμενης Πράξης του Κλιμακίου, ως προς τη στοιχειοθέτηση του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης.

Ανακαλεί την 40/2019 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο.

Υπηρεσίες υποστήριξης και συντήρησης λογισμικού εφαρμογών.(..)Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον από τα επισυναπτόμενα στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά, ιδίως δε από την 3/27.6.2017 μελέτη, δεν προκύπτει η ποσότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και, συνακόλουθα, ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτών με βάση τιμή μονάδας ανά εργασία. Ειδικότερα, δεν τεκμηριώνεται από οποιοδήποτε στοιχείο της μελέτης και του συμβατικού κειμένου η ποσότητα, έστω κατ’ εκτίμηση, των επιμέρους εργασιών υποστήριξης με αναφορά σε συγκεκριμένες εργατοώρες που απαιτούνται για την εκτέλεση αυτών, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της τήρησης της αρχής της οικονομικότητας ως προς τον προσδιορισμό του ύψους της ελεγχόμενης δαπάνης. Η αναφορά, εξάλλου, στο άρθρο 1 της σύμβασης ότι οι εργασίες «θα παρέχονται όλες τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας από τις 08:00 έως τις 16:00» είναι παντελώς αόριστη και δεν αποσαφηνίζει τον τρόπο υπολογισμού των επιμέρους υπηρεσιών, όπως αυτό απαιτείται από τον νόμο.(..)Περαιτέρω, όμως, η απευθείας ανάθεση είναι νόμιμη διότι, πέραν της υποχρέωσης τεκμηρίωσης του ποσού του προϋπολογισμού, το άρθρο 118 του ν. 4412/2016 δε θέτει άλλες προϋποθέσεις για τη νομιμότητα της ανάθεσης υπηρεσιών μέχρι του ποσού των 20.000,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ.. Εξάλλου, ενόψει της αλλαγής του βαρυνόμενου ΚΑΕ κατά την επανυποβολή του εντάλματος (ΚΑ 10/8113.01.01 «Αμοιβές και έξοδα τρίτων, παροχές τρίτων Π.Ο.Ε.») καθίσταται αλυσιτελής ο λόγος διαφωνίας περί παράβασης της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων. Σε κάθε περίπτωση δεν τεκμηριώνεται η παραβίαση της αρχής αυτής από την έκδοση του αρχικού εντάλματος πληρωμής, δεδομένου ότι βαρύνθηκε διαφορετικός μεν, πλην ομοίου περιεχομένου ΚΑΕ...(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, πλην το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης. 

Η αρμοδιότητα της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών δεν ανήκε στα αναφερόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όργανα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από την Επίτροπο, αλλά στην Επιτροπή συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου, η οποία είναι και το μόνο αρμόδιο όργανο για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών καθώς και της προμήθειας ανταλλακτικών στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που παρουσιάζουν βλάβη ή έχουν ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης.

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης του πληροφοριακού συστήματος: Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα υπογράφεται από τα αρμόδια όργανα, ήτοι από τον συντάκτη του και από τον εξουσιοδοτημένο από τον Π.Ο.Υ. (με το 24758/20.7.2018 έγγραφο του) προϊστάμενο του Τμήματος Οικονομικού του Δήμου, δε συντρέχει λόγος ακυρό-τητας αυτού. Η εντελλόμενη δαπάνη όμως είναι μη νόμιμη, διότι ούτε από την 38113/15.3.2018 Έκθεση Τεχνικών Προδιαγραφών αλλά ούτε από το κείμενο της σύμβασης προκύπτει η ποσότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και η τιμή μονάδας ανά εργασία, ώστε να τεκμηριώνεται ο προϋπολογισμός της ανάθεσης, σε συμμόρφωση προς την αρχή της διαφάνειας που πρέπει να διέπει τη δράση των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, επομένως και των ΟΤΑ, προκειμένου να καθίσταται ευχερής ο έλεγχος τήρησης της αρχής της οικονομικότητας. Ειδικότερα, δεν τεκμηριώνεται η ποσότητα, έστω κατ’ εκτίμηση με βάση την εμπειρία των προηγούμενων μηνών, των επιμέρους εργασιών υποστήριξης με αναφορά σε συγκεκριμένες εργατοώρες που απαιτούνται για την εκτέλεση αυτών ανά υποστη-ριζόμενη εφαρμογή, η ανάλυση δε του ενδεικτικού προϋπολογισμού, που συνί-σταται στον κατ’ αποκοπή προσδιορισμό της τιμής μονάδας ανά υποστηριζόμενη εφαρμογή, δεν καλύπτει τις απαιτήσεις του νόμου, καθόσον δεν προσδιορίζεται   πώς προέκυψαν τα εν λόγω ποσά και πώς δικαιολογούνται οι αποκλίσεις ανά εφαρμογή. Ωστόσο, λαμβανομένου υπόψη ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου προέβησαν στην κατάρτιση της ως άνω έκθεσης, με την πεποίθηση ότι ενεργούσαν νόμιμα και με σκοπό την εύρυθμη και απρόσκοπτη συνέχιση παροχής των προμνη-σθεισών κρίσιμων για τη λειτουργία του Δήμου υπηρεσιών συντήρησης και υποστή-ριξης του ολοκληρωμένου πληροφοριακού του συστήματος, το ελεγχόμενο χρημα-τικό ένταλμα πρέπει εν προκειμένω να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης των υπηρεσιών του Δήμου.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Nόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής εγκαταστάσεων ύδρευσης του Δήμου, καθόσον η ανάθεση των ανωτέρω υπηρεσιών παρίσταται στην προκειμένη περίπτωση δικαιολογημένη και δεν αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, διότι το προσωπικό που υπηρετεί στο δήμο δεν επαρκεί για να αναλάβει την πλήρη, καθημερινή και σε εικοσιτετράωρη βάση ηλεκτρολογική παρακολούθηση και συντήρηση των ως άνω αντλιοστασίων του Δήμου

Παροχή λογιστικών υπηρεσιών :Με αυτά τα δεδομένα η αμοιβή της αναδόχου δεν υπερβαίνει το προσήκον μέτρο, διότι το ποσό της επικαλούμενης όμοιας σύμβασης του Δήμου Κασσάνδρας για το έτος 2017, ανερχόμενο σε 12.500,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ,     δεν είναι ουσιωδώς κατώτερο του αντίστοιχου της προκείμενης σύμβασης, λαμβανομένων υπόψη των σημαντικά μεγαλύτερων οικονομικών μεγεθών του Δήμου Νέας ..... (ενεργητικό έτους 2017: 285.005.182,06 ευρώ έναντι 183.951.449,68 ευρώ του Δήμου Κασσάνδρας, αναπόσβεστη αξία: 256.588.641,20 ευρώ έναντι 155.155.193,25 ευρώ του Δήμου Κασσάνδρας). Συναφώς, η σύμβαση του Δήμου Θεσσαλονίκης για το έτος 2017, ποσού 19.716,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, δεν αποτελεί όμοια και συγκρίσιμη περίπτωση, δεδομένου ότι η ανάδοχος συνεπικουρείται από τους ένδεκα λογιστές που στελεχώνουν του Τμήμα λογι-στηρίου του συγκεκριμένου Δήμου, σε κάθε δε περίπτωση το ποσό αυτό είναι ανώτερο του ποσού της σύμβασης του Δήμου Νέας ...... Περαιτέρω, όμως, ο προϋπολογισμός της σύμβασης είναι αόριστος και αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, διότι εξ ουδενός στοιχείου προκύπτει η ποσότητα και το είδος των εργασιών που πρέπει να παρασχεθούν, ο αριθμός των ατόμων που πρέπει να αποσχοληθούν, οι ώρες απασχόλησης, καθώς και η τιμή μονάδας. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός οι σχετικές υπηρεσίες παρέχονται με απευθείας ανάθεση περιοδικά ανά έτος, συνεπώς είναι δεδομένη η ποσότητα και το κόστος των εργασιών που πρέπει να παρασχεθούν, αφετέρου οι συμβάσεις αυτές αλλά και άλλες συμβάσεις δήμων έχουν συναφθεί χωρίς την ως άνω αναλυτική παρά-θεση των στοιχείων του προϋπολογισμού, τα όργανα του Δήμου ..... ενήργησαν εν προκειμένω συγγνωστώς.

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και ανάπτυξης νέου Οργανισμού Εσωτερικής Λειτουργίας.(..)Με τα ανωτέρω δεδομένα οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος, καθώς το αντικείμενό τους εμπίπτει στις προβλεπόμενες στον Οργανισμό του Δήμου αρμοδιότητες του Γραφείου Ανάπτυξης και Προγραμματισμού. Επίσης, ως εκ της φύσης του αντικειμένου της, η υπηρεσία αυτή (καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και των οργανωτικών αναγκών του Δήμου, ανάπτυξη περιγραμμάτων θέσεων εργασίας και σύνταξη Σχεδίου Απόφασης τροποποίησης Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας, Ανάπτυξη μηχανισμού παρακολούθησης της λειτουργίας του νέου Οργανισμού) δεν αποτελεί εξειδικευμένη εργασία...Περαιτέρω, δύο μέρες πριν λάβει χώρα η επίμαχη ανάθεση, ο Δήμαρχος ... συνέστησε ομάδα εργασίας για την αξιολόγηση των δομών του Δήμου και των νομικών του προσώπων. Επομένως, ακόμα και εάν οι επίμαχες υπηρεσίες δεν μπορούσαν να εκτελεσθούν στο σύνολό τους από τους υπηρετούντες υπαλλήλους του, μπορούσαν σε κάθε περίπτωση να εκτελεσθούν με τη συνδρομή της εν λόγω ομάδας εργασίας, το έργο της οποίας θα βασιζόταν στο προαναφερόμενο έγγραφο της ΚΕΔΕ, για τις τηρητέες διαδικασίες για την αναθεώρηση του Ο.Ε.Υ. του Δήμου. Συνεπώς, οι δύο εργασίες, δηλαδή τόσο η ανατεθείσα στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος όσο και η ανατεθείσα στην ομάδα εργασίας του Δήμου, έχουν κοινή στόχευση, ήτοι την αξιολόγηση και βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του Δήμου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών του μέσω της αναδιάρθρωσης των δομών του....Περαιτέρω, το άρθρο 35 παρ. 4 του ν. 4024/2011 παρέχει στους δημόσιους φορείς την ευχέρεια να ζητήσουν τη συνδρομή εξωτερικού συνεργάτη για την εφαρμογή και προετοιμασία της διαδικασίας αξιολόγησης, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι δεν διαθέτουν αρμόδια υπηρεσία για την εκτέλεσή της, και ως εκ τούτου, μόνη η επίκληση της ως άνω διάταξης δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την επίμαχη ανάθεση.(..) Κατ’ ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ. Με τα ανωτέρω δεδομένα μη νομίμως προέβη η ειδική Επιτροπή (προμήθειας ανταλλακτικών, ελαστικών επισώτρων και συντήρησης - επισκευής αυτοκινήτων) στη διενέργεια της υπό κρίση προμήθειας ελαιολιπαντικών, καθόσον αυτή συνιστά το κατά νόμο αρμόδιο όργανο για την προμήθεια των αναγκαίων ανταλλακτικών με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής συγκεκριμένων οχημάτων δήμου που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και δεν ορίζεται αρμόδια όταν η προμήθεια έχει ως αντικείμενο την αγορά ελαιολιπαντικών για τις ανάγκες εν γένει οχημάτων του Δήμου, λόγω εξάντλησης των ποσοτήτων (..). Πλην όμως, τα επιληφθέντα όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά υπέλαβαν πεπλανημένα, πλην συγγνωστώς, ότι αρμόδια και για την προμήθεια της αναγκαίας ποσότητας ελαιολιπαντικών για οχήματα του Δήμου ήταν η Επιτροπή που ορίζεται στην προπαρατεθείσα Υ.Α..(συγγνωστή πλάνη)

Συντήρηση και επισκευή κτιριακών εγκαταστάσεων του δημοτικού αθλητικού κέντρου. (...)Στο άρθρο 53 του ν. 4412/2016 «Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (…)» (Α΄ 147), ο οποίος εφαρμόζεται και για τις συμβάσεις που συνάπτουν τα δημοτικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (άρθρο 2 παρ. 1 υποπαρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016), ορίζεται ότι «1. (…) 2. Τα έγγραφα της σύμβασης (…) περιέχουν ιδίως (…) ε) ακριβή περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης (…) ια (…) την ποσότητα και την περιγραφή των (…) υπηρεσιών (…)». Κατά τη διάταξη αυτή, ερμηνευόμενη σύμφωνα με την αρχή της οικονομικότητας (άρθρο 33 περ. α΄ υποπερ. αα΄ του ν. 4270/2014, Α΄ 143) που επιβάλλει οι δημόσιες συμβάσεις να ανατίθενται με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του προϋπολογισμού του αναθέτοντα φορέα, για τη νόμιμη ανάθεση παροχής υπηρεσιών από δήμο ή ν.π.δ.δ. δήμου απαιτείται να προκύπτουν από τα έγγραφα της σύμβασης το είδος, η ποσότητα και ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των ανατιθέμενων υπηρεσιών. Η εν λόγω υποχρέωση υφίσταται ανεξάρτητα από το αν η παροχή των υπηρεσιών ανατίθεται απευθείας ή κατόπιν ανοικτού ή πρόχειρου διαγωνισμού και η έλλειψη των ως άνω στοιχείων καθιστά τη σχετική διαδικασία και τις οικείες δαπάνες μη νόμιμες (ΕΣ ΚΠΕΔ VII Τμ. 23/2017, 289/2017).(...)Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι υποβλήθηκε εντέλει αναλυτική τεχνική περιγραφή με τις ποσότητες των συμβατικών εργασιών και τιμή μονάδας για κάθε εργασία και, επομένως προκύπτει και ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτών.

Υποστήριξη του SOFTWARE της μηχανογράφησης του δήμου..Με αυτά τα δεδομένα δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της δαπάνης η φύση της σύμβασης, ως παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας. Εξάλλου, στο έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος επισυνάπτεται αναλυτικός πίνακας κόστους προμήθειας της πλατφόρμας eDocs (12.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ) και των υπηρεσιών παραμετροποίησης και εκπαίδευσης (8.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ), καθίσταται επομένως ελεγκτός και ορισμένος ο προϋπολογισμός της σύμβασης. Εντούτοις η δαπάνη είναι μη κανονική, διότι από τα έγγραφα της σύμβασης και τον προϋπολογισμό της προκύπτει ότι το κυρίως αντικείμενο αυτής είναι η προμήθεια της ως άνω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και, ως εκ τούτου, θα έπρεπε   να βαρύνει τον Κ.Α. 7134 του Δήμου με τίτλο «Προμήθεια πληροφοριακών συστημάτων» και όχι τον Κ.Α. 10.6266.004 «Υποστήριξη του software της μηχανογράφησης του Δήμου», σε ανάπτυξη του Κ.Α. 10.6266 «Συντήρηση εφαρμογών Λογισμικού». Δεδομένης όμως της δυσκολίας διάκρισης της φύσης της σύμβασης στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε συνδυασμό με την εννοιολογική συνάφεια των δύο τίτλων των Κ.Α. του προϋπολογισμού του Δήμου που προαναφέρθηκαν, τα όργανα του Δήμου συγγνωστώς ενέταξαν την υπό κρίση δαπάνη σε λανθασμένο Κ.Α..Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η δαπάνη είναι μη κανονική, όμως το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.