ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού :Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη, διότι οι προαναφερόμενες συμβάσεις δεν αφορούν σε εκτέλεση ομοειδών εργασιών, οι οποίες μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στην ίδια ανάδοχο. Συγκεκριμένα, από τις τεχνικές εκθέσεις των προς ανάθεση υπηρεσιών προκύπτει ότι η από 17.2.2016 σύμβαση αφορά πρωτίστως στην εκτέλεση όλων εκείνων των εργασιών που απαιτούνται για τη συντήρηση του χλοοτάπητα και μόνον των γηπέδων ποδοσφαίρου του ν.π.δ.δ., δηλαδή αφορά πρωτίστως σε εργασίες πρασίνου και δευτερευόντως σε εργασίες καθαριότητας των εσωτερικών χώρων, οι οποίες, μάλιστα, δεν προβλέπονται σε τακτική βάση αλλά συνδέονται με την προηγούμενη ύπαρξη προπόνησης ή αγώνα ή κάποιας εκδήλωσης. Για το λόγο δε αυτό και η σχετική τεχνική έκθεση συντάχθηκε από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος του Δήμου ........., η οποία  είναι  σε  θέση  να  γνωρίζει  τις  απαραίτητες  εργασίες  που  πρέπει  να γίνονται στους χλοοτάπητες των γηπέδων ποδοσφαίρου. Αντίθετα οι ελεγχόμενες εργασίες αφορούν σε εργασίες φροντιστή γηπέδου, που περιλαμβάνει όχι μόνο τις εργασίες καθαριότητας των χώρων των σχετικών Γυμναστηρίων, αλλά και κάθε άλλη εργασία που συνέχεται με τη λειτουργία αυτών (έλεγχος εισερχομένων, συντήρηση εγκαταστάσεων, αλλαγή τερμάτων ανάλογα με το ομαδικό άθλημα, φύλαξη και συντήρηση του αθλητικού υλικού, χειρισμό των τεχνικών οργάνων και του τεχνολογικού εξοπλισμού κ.α.) και απαιτεί την συνεχή παρουσία αυτού, καθόλη το ωράριο λειτουργίας των Γυμναστηρίων αυτών. Συνεπώς ενόψει των ανωτέρω και λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη ότι στην προκειμένη περίπτωση στην τεχνική έκθεση αιτιολογείται επαρκώς το κόστος των υπό ανάθεση υπηρεσιών, η απευθείας ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών κρίνεται νόμιμη και τούτο ανεξαρτήτως του ότι στην παρούσα χρονική συγκυρία το κόστος των, με την από 17.2.2016 σύμβαση, ανατεθεισών εργασιών δεν μπορεί να συνυπολογισθεί για την εύρεση του ορίου μέχρι του οποίου είναι δυνατή η κατ’ έτος απευθείας ανάθεση ομοειδών υπηρεσιών, καθόσον η ανάθεση αυτών έχει ήδη κριθεί ως μη νόμιμη με την 276/2016 πράξη του παρόντος Κλιμακίου.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή πληρωμής από Δήμο σε ιδιωτική επιχείρηση για την παροχή υπηρεσιών φύτευσης και συντήρησης κήπων και εμπορίας φυτών και λουλουδιών, σε εκτέλεση μέρους σύμβασης, καθόσον ο Δήμος δεν διαθέτει     επαρκές προσωπικό για την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών, ενώ η εσφαλμένη αναφορά στη Δημοτική Κοινότητα, αντί του ορθού της Δημοτικής Ενότητας δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της απευθείας ανάθεσης αυτών.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την εκτέλεση εργολαβίας σχετικά με την επισκευή και συντήρηση φωτισμού σε κοινόχρηστους χώρους του Δήμου, καθόσον οι υπηρεσίες αυτές που είχαν προεχόντως χαρακτήρα εργασιών, αφορούσαν σε αντικείμενο υπαγόμενο στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του προσωπικού του Τμήματος Ηλεκτροφωτισμού - Μηχανολογικών Έργων Κοινοχρήστων Χώρων και Κτιρίων του Δήμου, ενώ επιπλέον επρόκειτο, για συνήθεις, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας,  εργασίες, δυνάμενες να εκτελεστούν από το υπάρχον προσωπικό, χωρίς να απαιτούνται προς τούτο ειδικές γνώσεις και εμπειρία (άρθρο 209 παρ. 4 και 9 του ΚΔΚ, που προστέθηκε με το άρθρο 20 παρ. 13 του ν. 3731/2008, ΦΕΚ Α΄ 263/2008 και 35130/739/9.8.2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, ΦΕΚ Β΄ 1291/2010). Αόριστος ο ισχυρισμός περί μη υπάρξεως κατάλληλων μηχανημάτων στο Δήμο.

Προμήθεια ειδών ατομικής προστασίας:Ενόψει δε του ότι ο αυξημένος κίνδυνος υγείας, που αντιμετωπίζουν οι εργάτες κήπων που πραγματοποιούν τους ψεκασμούς, αναγνωρίζεται από την ως άνω Κ.Υ.Α. με τη χορήγηση σε αυτούς ειδικών γαντιών, στολών προστασίας από χημικά, αρβύλων κλπ., η ίδια προστασία θα πρέπει να παρέχεται και στο επιστημονικό προσωπικό που υποχρεωτικά  παρίσταται  και  συμμετέχει  ενεργά  στη  σχετική  διαδικασία,  όχι μόνο μέσω της επίβλεψης αλλά και της υποβοήθησης στην παρασκευή του διαλύμματος και στη συνεχή παρουσία του καθ’ όλη τη διάρκεια του ψεκασμού. Στην περίπτωση, αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής το κριτήριο  της  απασχόλησης  του προσωπικού αυτού σε μόνιμη, καθημερινή βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του, αφενός λόγω του εξειδικευμένου χαρακτήρα των συγκεκριμένων εργασιών, που αφορούν ψεκασμούς, οι οποίοι δεν γίνονται σε καθημερινή βάση, αλλά μόνο, όταν προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία και  αφετέρου  διότι  οι συχνές εφαρμογές βιοκτόνων και φυτοπροστατευτικών επιβάλλουν την κατάρτηση ενός κυκλικού προγράμματος ορισμού υπευθύνου γεωτεχνικού και χειριστών για τις εφαρμογές χημικών ουσιών, προκειμένου αυτοί να προστατευτούν από τη συχνή έκθεσή τους σε χημικές ουσίες, γιατί παρά τη λήψη των απαραίτητων προστατευτικών μέσων, η έκθεση σε χημικά σκευάσματα εγκυμονεί κινδύνους, καθώς η συγκέντρωση των χημικών ουσιών στον οργανισμό επενεργεί αθροιστικά. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η  εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη, διότι με αυτό εντέλλεται η πληρωμή στη … ειδών ατομικής προστασίας, που είτε νομίμως, είτε λόγω συγγνωστής πλάνης προμηθεύτηκε ο Δήμος, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2016, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Προμήθεια και τοποθέτηση συνθετικού χλοοτάπητα:Περαιτέρω, το γεγονός ότι  ο  εν  λόγω  χλοοτάπητας  μπορεί  εν  τοις  πράγμασι,  αλλά  και  με  τα βάση τα συμφωνηθέντα στην ως άνω σύμβαση χρησιδανείου, να αφαιρεθεί μετά την πάροδο της 10ετίας από το γήπεδο της ……και να χρησιμοποιηθεί από το Δήμο σε άλλες τυχόν αθλητικές εγκαταστάσεις του, σημαίνει ότι η ωφέλεια για το Δήμο από την προμήθειά του, ούτως ή άλλως μπορεί να υπερβεί τη 10ετία. Επίσης, το ότι η αντικειμενική αξία του χρησιδανεισθέντος ακινήτου όπως προσδιορίζεται στην οικεία δήλωση φόρου και αναφέρεται στην ανωτέρω συμβολαιογραφική πράξη του χρησιδανείου, ανέρχεται σε 160.359,00 ευρώ, ενώ το συνολικό κόστος εκτέλεσης της ελεγχόμενης δαπάνης για το Δήμο ανέρχεται σε 213.134,00 ευρώ, δεν άγει άνευ ετέρου σε παρανομία της δαπάνης. Τούτο δε πρωτίστως διότι, στον ανωτέρω συσχετισμό, αφενός έχει εκτιμηθεί το παραχωρηθέν κατά χρήση ακίνητο, με τον φθαρμένο χλοοτάπητα, αφετέρου στον ίδιο συσχετισμό δεν περιλαμβάνονται και δεν έχουν κοστολογηθεί τα οφέλη για το Δήμο, αφενός  από τη 10ετή χρήση του εν λόγω ακινήτου, των εγκαταστάσεων και των λοιπών υποδομών του για τις αθλητικές δραστηριότητες των δημοτών και των κατοίκων του, αφετέρου από την ποιοτική αναβάθμιση και λειτουργικότητα του συγκεκριμένου χώρου με την προσθήκη του συνθετικού χλοοτάπητα,  αλλά και από αυτή καθ’ αυτή την προμήθεια του συγκεκριμένου χλοοτάπητα, εφόσον έχει, ως εκ της κατασκευής και του είδους του, διάρκεια ζωής πέραν της δεκαετίας (σχετικές οι οικείες πιστοποιήσεις ISO που έλαβε υπόψιν της η Επιτροπή του διαγωνισμού για την επίμαχη  προμήθεια)  και  μπορεί  να  χρησιμοποιηθεί  μετά  την  πάροδό  της από το Δήμο και σε άλλους δημοτικούς χώρους άθλησης,  απορριπτομένου επομένως του σχετικού λόγου διαφωνίας. Εξάλλου, στην προαναφερόμενη σύμβαση χρησιδανείου γίνεται ρητή αναφορά ότι η συμφωνημένη χρήση του γηπέδου αφορά στην αξιοποίησή του εκ μέρους του Δήμου για την άθληση και γυμναστική των δημοτών και γενικότερα όσων κατοικούν στην ευρύτερη περιοχή του (όρος 2),  οι οποίοι (Δήμος και δημότες- κάτοικοι που κάνουν χρήση του χώρου και των εγκαταστάσεών του) οφείλουν να το αποδώσουν στον ως άνω σύλλογο μετά τη λήξη της σύμβασης (όρος 4) και συνεπώς, δεν καταλείπεται  αμφιβολία  ότι  η  χρήση  του  είναι  ανοιχτή  και  απευθύνεται  σε κάθε δημότη και κάτοικο του Δήμου που δραστηριοποιείται αθλητικά, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων από τον Αναπληρωτή Επίτροπο. Τέλος, η αιτίαση της μη τήρησης των προβλεπόμενων στην 17112/2000 (Β΄847/2000) απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού ‘’περί εγκρίσεως κανονισμού λειτουργίας Εθνικών και Δημοτικών Γυμναστηρίων’’, είναι  απορριπτέα  ως  ερειδόμενη  επί  εσφαλμένης  προϋποθέσεως,  καθόσον η  εν  λόγω  απόφαση  συνιστά  τον  εσωτερικό  κανονισμό  λειτουργίας  των ν.π.δ.δ.  Εθνικών  και  Δημοτικών  γυμναστηρίων  που  έχουν  συσταθεί  με  το π.δ. 456/1988 - Α΄ 209 και συνεπώς, δεν αφορά στην κρινόμενη περίπτωση.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:εκτέλεση των εργασιών συντήρησης - περιποίησης των γηπέδων ποδοσφαίρου του Δήμου (...)Εξάλλου, ούτε στη σχετική βεβαίωση της Επιτροπής παραλαβής ούτε στο τιμολόγιο της αναδόχου προσδιορίζονται συγκεκριμένα, κατά είδος, ποσότητα και τιμή, οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν και παρελήφθησαν. Ενόψει τούτων, η μη αναγραφή, έστω κατά προσέγγιση, των ποσοτήτων των υπό ανάθεση υπηρεσιών και κυρίως η μη κοστολόγησή τους, που καθιστά αόριστη την προϋπολογισθείσα δαπάνη, καθιστούν τη διαδικασία πλημμελή και την σχετικώς υπογραφείσα σύμβαση μη νόμιμη. Αντίθετα αβασίμως προβάλλεται ότι μη νομίμως το ν.π.δ.δ. προχώρησε στην ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, για το λόγο ότι η διαχείριση και η συντήρηση των γηπέδων εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου, καθόσον, σύμφωνα με την απόφαση σύστασης του ν.π.δ.δ. Δήμου ..., η λειτουργία και συντήρηση των γηπέδων εμπίπτει στους σκοπούς λειτουργίας του και συνεπώς αυτό δύναται να προβαίνει στη διάθεση πιστώσεων και στην συνακόλουθη καταβολή δαπανών, που συνάδουν με την αποστολή και τις αρμοδιότητες του και συμβάλλουν στην εκπλήρωση των σκοπών του.Αποφαίνεται ότι το 7, οικονομικού έτους 2016, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του ν.π.δ.δ. Δήμου ..., ποσού 2.236,38 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής στην εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία "… Α.Τ.Ε.Β.Ε.", του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …".(....)Η ως άνω αναδειχθείσα ανάδοχος, όμως, δεν προσήλθε να υπογράψει το συμφωνητικό, δηλώνοντας, με το από 1.3.2017 έγγραφό της, ότι δεν επιθυμεί να παρατείνει την ισχύ της προσφοράς της που έληξε στις 28.2.2017.(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής στην εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία "… Α.Τ.Ε.Β.Ε.", του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …".

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕλΣυν/Κλ.Ε/366/2016 ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ε/15/2017.

Τροποποίηση του από 6.10.78 Π.Δ./τος "περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δόμησης των γηπέδων των κειμένων εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων και εκτός των ορίων των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών" (ΦΕΚ Δ' 538) και του από 24.5.85 Π.Δ./γμα "Τροποποίηση των όρων και περιορισμών δόμησης των γηπέδων των κειμένων εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων και εκτός των ορίων των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών" (ΦΕΚ Δ' 270)" 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη   για την εκπόνηση της «Μελέτης άρδευσης για την ανάπλαση ……..». (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξεως, ο Δήμος …., μη νομίμως, ανέθεσε στο φερόμενο ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, ηλεκτρολόγο μηχανικό την εκπόνηση της μελέτης της άρδευσης για την ανάπλαση των οικισμών Δ.Ε. … του Δήμου ….., καθόσον αυτή αφενός αφορά στη συντήρηση του πρασίνου (δέντρων, θάμνων και χλοοτάπητα) που υπάρχουν σε πεζοδρόμια στους κεντρικούς δρόμους των οικισμών …. και …. και στην κεντρική πλατεία των …, μέσω της προβλέψεως υποδομών αυτόματου ποτίσματος (άρδευσης) αυτών, ανάλογα με τις ανάγκες τους και την εποχή του έτους και ανάγονται στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Τμήμα Τεχνικών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών προσωπικού, αφετέρου δε, συνιστούν συνήθεις, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εργασίες, για την εκτέλεση των οποίων δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις, ιδία δε καθόσον, όπως αναφέρεται στην, από 6.2.2014, σύμβαση μεταξύ του Δήμου και του       ως άνω ιδιώτη μελετητή, η επίμαχη μελέτη στηρίζεται σε πρότερη φυτοτεχνική τοιαύτη (στην οποία εμφαίνεται ο αριθμός των φυτικών ατόμων και οι ανάγκες τους σε νερό), η οποία έχει εκπονηθεί από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου και αποτυπώνει την υπάρχουσα  βλάστηση στις περιοχές αναπλάσεως. Σε κάθε περίπτωση ο Δήμος δεν αποδεικνύει ότι το υπηρετούν στην Τεχνική Υπηρεσία προσωπικό στερείται των αναγκαίων γνώσεων για την εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζει την επιστημονική ειδικότητα την οποία πρέπει να έχει το εξειδικευμένο προσωπικό που θα προβεί στη σύνταξη της μελέτης. Περαιτέρω, η επικαλούμενη  από το Δήμο …. έλλειψη του αναγκαίου λογισμικού προς ανάλυση των δεδομένων για την εξεύρεση του αναγκαίου αριθμού των σταλακτών ποτίσματος (βλ. τα σχέδια αρδεύσεως       της μελέτης) και της αποστάσεως αυτών μεταξύ τους, πέραν του ότι ανάγεται           σε πλημμελή εκπλήρωση της υποχρεώσεώς του να μεριμνά για την αποτελεσματική λειτουργία των τεχνικών υπηρεσιών του, αναιρείται εκ του γεγονότος ότι τόσο η Προϊσταμένη του Τμήματος Τεχνικών Έργων (αρχιτέκτων μηχανικός κατηγορίας ΠΕ), όσο και ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών (τοπογράφος μηχανικός κατηγορίας ΤΕ) ενέκριναν την ως άνω μελέτη, βεβαιώνοντας την ποσοτική και ποιοτική επάρκεια αυτής, γεγονός που υποδηλώνει ότι ήταν σε θέση να ελέγξουν τα δεδομένα και τα μεγέθη που αποτυπώνονται σε αυτήν, προκειμένου να πιστοποιήσουν ότι τηρήθηκαν όλες οι προδιαγραφές, οι κανονισμοί και οι τεχνικές οδηγίες          που ίσχυαν κατά το χρόνος συντάξεώς της.  Επίσης, ως επιβλέπων την ως      άνω μελέτη, ικανός να ελέγξει τα δεδομένα που ελήφθησαν υπ’ όψιν για την εκπόνησή της σε όλα τα στάδια αυτής, ορίσθηκε μηχανολόγος μηχανικός κατηγορίας Π.Ε., πρόσωπο δηλαδή που φέρει την ίδια ειδικότητα με έναν        από τους τρεις που υπέβαλαν προσφορά κατά την έρευνα αγοράς που πραγματοποίησε η υπηρεσία και είχε τη δυνατότητα να προβεί στη σύνταξή της. 

Δαπάνη αμοιβής σε τεχνολόγο γεωπόνο, για την εκτέλεση του έργου «Συντήρηση πρασίνου στο Δήμο». Μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες εργασίες, καθόσον αφορούν, στη φροντίδα, συντήρηση και βελτίωση του πρασίνου του Δήμου και ανάγονται στα καθήκοντα του υπηρετούντος, στο Γραφείο Κήπων και Δενδροστοιχιών της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, προσωπικού. Οι εργασίες αυτές δεν απαιτούν ειδικότερες γνώσεις και εμπειρία από αυτές που κατέχει το, ήδη, υπηρετούν προσωπικό και ως εκ τούτου δεν δικαιολογείται η ανάθεσή της σε τρίτο και η διενέργεια πρόσθετης δαπάνης. Η ανεπάρκεια του υπηρετούντος προσωπικού, λόγω της μη κάλυψης όλων των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων, δεν καθιστά, σε καμία περίπτωση, τη δαπάνη λειτουργική, καθόσον στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται η κάλυψη από το Δήμο, με την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία, των κενών θέσεων.