Η αιτούσα εταιρεία με την προδικαστική προσφυγή επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης 365/2017 της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού, η οποία απέρριψε την προσφορά της για την Ομάδα Α (Λαμπτήρες-Φωτιστικά) και έκρινε αποδεκτή την προσφορά άλλης εταιρείας. Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού (λαμπτήρων, καλωδίων κλπ) για συντήρηση του δικτύου ηλεκτροδοσίας και ηλεκτροφωτισμού του Δήμου, με συνολικό προϋπολογισμό 119.999,97 € με ΦΠΑ. Η αιτούσα επικαλείται λάθη στην αποδοχή της αντίπαλης προσφοράς για την Ομάδα Β (Καλώδια), ζητώντας τον αποκλεισμό της.

Η απόφαση 1994/2016 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης του Νικολάου Παπαδήμα, πρώην Δημάρχου Άνω Λιοσίων. Ο Παπαδήμας είχε καταλογιστεί με το ποσό των 7.255.403,86 ευρώ (πλέον προσαυξήσεων) λόγω ελλείμματος στη χρηματική διαχείριση του Δήμου κατά την περίοδο 2000-2003. Το έλλειμμα προκλήθηκε από τη διενέργεια μη νόμιμων πληρωμών, κυρίως μέσω διπλής εξόφλησης τιμολογίων προς τη Δημοτική Επιχείρηση Τεχνικών Έργων Άνω Λιοσίων (ΔΕΤΕΑΛΑ) χωρίς νόμιμα δικαιολογητικά. Το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση, κρίνοντας ότι ο αναιρεσείων ενήρ γησε με τουλάχιστον βαρεία αμέλεια, καθώς υπέγραφε τα χρηματικά εντάλματα χωρίς έλεγχο νομιμότητας. Κρίθηκε ότι η ευθύνη του ως υπολόγου είναι ανεξάρτητη από την τυχόν επέλευση ζημίας στον Δήμο. Απορρίφθηκε επίσης το αίτημα για μείωση του καταλογιζόμενου ποσού βάσει των νομιμοποιητικών διατάξεων.

Έλλειμμα στη διαχείριση Δήμου..ζητείται η αναστολή εκτέλεσης 312/2019 οριστικής απόφασης του παρόντος Τμήματος....Στην προκειμένη περίπτωση, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται να ανασταλεί η εκτέλεση της 312/2019 απόφασης του παρόντος Τμήματος, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή  η από 10-2-2017 έφεση του αιτούντος κατά της  59/2016 Πράξης του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και περιορίσθηκε το καταλογισθέν σε βάρος του ποσό σε 1.819.953,05 ευρώ. Την αναστολή αυτή ζητεί ο αιτών μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της αίτησης αναθεώρησης την οποία έχει  εμπροθέσμως, και κατά τα λοιπά νομοτύπως ασκήσει κατά της ως άνω 312/2019 απόφασης  του Τμήματος.  Ενόψει των προεκτεθέντων, αφού  δεν προβλέπεται ρητώς από τη δικονομία  Ελεγκτικού Συνεδρίου χορήγηση αναστολής στην περίπτωση που έχει ασκηθεί αίτηση αναθεώρησης αποφάσεως Τμήματος αυτού, η κρινόμενη αίτηση αναστολής πρέπει να  απορριφθεί ως απαράδεκτη και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ.4 εδάφ.β του ν.4129/2013).

ΕΡΓΑ. ζητείται η αναθεώρηση της 847/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν απορρίφθηκε αίτηση της ήδη αιτούσας για την ανάκληση της 41/2017 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου αυτού. (..) Από την προσήκουσα εκτίμηση του συνόλου των στοιχείων του φακέλου συνάγεται ότι στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν οι προϋποθέσεις σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών της σύμβασης αυτής ανέκυψε μετά τα ακραία καιρικά φαινόμενα που σημειώθηκαν τον Οκτώβριο του έτους 2015, μεταξύ άλλων, στους Δήμους Αγίων Αναργύρων – Καματερού και Αχαρνών στους οποίους εκτελείται το έργο και οδήγησαν σε έκτακτα πλημμυρικά φαινόμενα με καταστροφικά αποτελέσματα. (..)Επομένως, χωρίς τις εν λόγω συμπληρωματικές εργασίες δεν θα μπορέσει να ολοκληρωθεί επιτυχώς το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης ούτε να καταστεί λειτουργικός ο αγωγός του κύριου έργου και να αποφευχθεί ο κίνδυνος επανάληψης παρόμοιων με εκείνα του Οκτωβρίου 2015 πλημμυρικών φαινομένων.(..)Κατόπιν τούτων, συνεκτιμωμένου του επείγοντος χαρακτήρα για την εκτέλεση των επίμαχων συμπληρωματικών εργασιών και ότι η ολοκλήρωση του αρχικού έργου, χωρίς τις εργασίες αυτές, δεν διασφαλίζει την αποτροπή εμφάνισης αντίστοιχων πλημμυρικών φαινομένων για το μέλλον, με την ελεγχόμενη σύμβαση δεν επέρχεται επέκταση του φυσικού και τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, αλλά ολοκλήρωση αυτού. Ως εκ τούτου, συντρέχουν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης.(..)Δέχεται την αίτηση.Αναθεωρεί την 847/2017 Απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. ...Ανακαλεί την 41/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η απόφαση 2927/2015 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης κατά της 886/2012 απόφασης, η οποία αφορούσε τον καταλογισμό του αναιρεσείοντα, Ελεγκτή Εξόδων Ο.Τ.Α. του Δήμου Άνω Λιοσίων. Ο καταλογισμός, ύψους 7.255.403,86 ευρώ πλέον προσαυξήσεων, επιβλήθηκε λόγω ελλείμματος στη χρηματική διαχείριση (2000-2003) που προκλήθηκε από τη διπλή εξόφληση χρηματικών ενταλμάτων, χωρίς πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο αναιρεσείων επέδειξε τουλάχιστον βαρεία αμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του και απέρριψε τόσο τους ισχυρισμούς περί συγγνωστής πλάνης όσο και την εφαρμογή νομιμοποιητικών διατάξεων, καθώς οι δαπάνες αφορούσαν ήδη εξοφληθείσες απαιτήσεις.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΙΤΙΣΗΣ:Ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 2654/2014 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτησή ανάκλησης του άνω Νομικού Προσώπου κατά της 68/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη τέταρτη σκέψη της παρούσας το Τμήμα Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης κρίνει ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα από το VI Τμήμα και παρά τα περί αντιθέτου προβαλλόμενα στην κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, ότι η προϋπόθεση της τριετούς εμπειρίας παροχής υπηρεσιών σίτισης για τουλάχιστον 1000 άτομα ημερησίως σε Δημόσιο Φορέα συνιστά κριτήριο καταλληλότητας και όχι στοιχείο προσαύξησης της βαθμολογίας των υποψηφίων στο πλαίσιο της τεχνικής αξιολόγησης. Τούτο, προκύπτει σαφώς από το άρθρο 4.4 της διακήρυξης, το οποίο ορίζει ότι η υποβολή καταλόγου συμβάσεων παρόμοιων υπηρεσιών σε Δημόσιο Φορέα, που να αφορούν στη σίτιση τουλάχιστον 1000 ατόμων ημερησίως, συνιστά όρο του παραδεκτού της τεχνικής προσφοράς. Κατά συνέπεια, η μη απόδειξη της ελάχιστης απαιτούμενης εμπειρίας ως προς τον αριθμό των ημερησίως σιτιζόμενων ατόμων σε Δημόσιο Φορέα, οδηγούσε άνευ ετέρου σε αποκλεισμό από την περαιτέρω αξιολόγηση της προσφοράς.(..)Κατ’ ακολουθία αυτών που προηγουμένως έγιναν δεκτά η κρινόμενη αίτηση και η παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ:Με την αίτηση αναίρεσης επιδιώκεται η αναίρεση της 1687/2018 οριστικής απόφασης του ΙΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία απορρίφθηκε η ... έφεση του αναιρεσείοντος, πολιτικού συνταξιούχου του Δημοσίου, ασκηθείσα κατά της ... πράξης της 42ης Διεύθυνσης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Με την ως άνω πράξη κανονίσθηκε σε αυτόν σύνταξη βάσει της συνολικής του συντάξιμης υπηρεσίας διαδοχικής ασφάλισης, η οποία ορίσθηκε ίση με τα 859/1000 του μηνιαίου μισθού ενεργείας του 2ου μισθολογικού κλιμακίου του κλάδου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΕ), βάσει του οποίου μισθοδοτείτο κατά τον χρόνο εξόδου του από την υπηρεσία.(...)Τέλος, το τιτλοφορούμενο ως «πρόσθετοι λόγοι» δικόγραφο του αναιρεσείοντος δεν δύναται να ληφθεί υπόψη ως δικόγραφο προσθέτων λόγων, δοθέντος ότι δεν φέρει υπογραφή, δεν κατατέθηκε στην Γραμματεία της Ολομέλειας καθότι δεν φέρει επ’ αυτού σχετική πράξη κατάθεσης, ενώ, σε κάθε περίπτωση, και ειδικότερα όπως προκύπτει από το περιεχόμενο αυτού ... δεν κατατέθηκε 15 τουλάχιστον ημέρες προ της ορισθείσας πρώτης δικασίμου... Απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης.

Η απόφαση 560/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης υπαλλήλου του Δήμου Θεσσαλονίκης κατά της 840/2019 απόφασης του VII Τμήματος. Ο αναιρεσείων, ως αναπληρωτής Προϊστάμενος του Τμήματος Εξόδων, είχε καταλογιστεί για ελλείμματα στη διαχείριση των οικονομικών ετών 1999, 2001, 2002 και 2004 (αρχικό ποσό 222.294,16€), λόγω διενέργειας πληρωμών χωρίς χρηματικά εντάλματα, βάσει «Ειδικών Εντολών Πληρωμής». Το Τμήμα είχε περιορίσει τον τελικό καταλογισμό σε 22.179,42€, αναγνωρίζοντας ελαφρά αμέλεια. Η Ολομέλεια έκρινε νόμιμο τον καταλογισμό από τον Οικονομικό Επιθεωρητή για διεύρυνση του κύκλου των υπόχρεων και απέρριψε τους ισχυρισμούς του αναιρεσείοντος περί απαλλαγής, καθώς δεν συνέτρεχε συγγνωστή πλάνη, δεδομένου ότι γνώριζε τη μη νομιμότητα των εκταμιεύσεων. Απέρριψε επίσης την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 67 του ν. 4735/2020.

Διοικητική κανονιστική πράξη:..Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα υπ' αριθμ. 2008204/763/0022/7-2-1994 και 2025343/4017/0022/ /26-4-1996 έγγραφα του Υπουργείου Οικονομικών (Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, Δ/νση 22η), η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση κοινοποιήθηκε μεν στο σύνολο των ενδιαφερομένων υπηρεσιών (Υπουργεία, Υπηρεσίες Ελεγκτικού Συνεδρίου κ.λπ.), δεν βεβαιώνεται όμως ότι έγινε και τοιχοκόλλησή της σε εμφανές μέρος του κεντρικού καταστήματος των υπηρεσιών αυτών. Με τα δεδομένα όμως αυτά και ενόψει της δοθείσης κατά τ' ανωτέρω λύσεως στο παραπεμφθέν ζήτημα του τρόπου κατά τον οποίο αποκτούν νόμιμη υπόσταση οι περί καθιερώσεως υπερωριακής επ' αμοιβή εργασίας διοικητικές πράξεις, η προσβαλλόμενη απόφαση δεν απέκτησε νόμιμη υπόσταση και είναι ως εκ τούτου ακυρωτέα, εφόσον, παρά το ανυπόστατο αυτής, η κοινοποίησή της στους αποδέκτες της προς συμμόρφωση των ενδιαφερομένων επέχει θέση εφαρμογής της.Επειδή, συνεπώς πρέπει, διακρατουμένης της υποθέσεως, να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση για τον πιο πάνω λόγο, αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενο, παρελκούσης της έρευνας των προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως.

Εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης πρασίνου.(...)	Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση αφορά σε επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016, τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης, καθόσον πρόκειται για ήσσονος αξίας τροποποίηση αυτής. Ειδικότερα, η αξία της τροποποίησης ανερχόμενη στο ποσό των 110.806,60 ευρώ είναι κατώτερη του ορίου εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, το οποίο κατά τον κρίσιμο χρόνο ανέρχεται σε 221.000,00 ευρώ καθώς και του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, η οποία είναι (1.135.755,00 Χ 10%) 113.575,50 ευρώ, ενώ δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, καθόσον πρόκειται για μικρής κλίμακας αύξηση των ποσοτήτων των ανατεθεισών συμβατικών εργασιών. Εσφαλμένως εξέλαβε δε η Επίτροπος ότι ο τεθείς με την 208/2021 Πράξη του Κλιμακίου όρος απαγόρευσης της συμπερίληψης, στο κείμενο της αρχικής σύμβασης, του δικαιώματος προαίρεσης για την αύξηση ή μείωση του φυσικού αντικειμένου της, ισοδυναμεί με καθολική απαγόρευση τροποποίησης της σύμβασης, καθόσον η δέσμευση από την εκφερόμενη ως άνω κρίση του Κλιμακίου (βλ. Ελ.Συν., 1384/2021 σκ. 23, 24 Μείζ.Ολ., 2135/2020 σκ. 6, 7, και εκεί παρατιθέμενη σχετική νομολογία, καθώς και 1377/2021 σκ. 44.3) αφορά μόνο στο μη νομίμως συμπεριληφθέν σ’ αυτή δικαίωμα προαίρεσης και δεν καταλαμβάνει και την τροποποίησή της κατά την εκτέλεσή της, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 132 του ν. 4412/2016.  	Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή. Ανακαλεί την 28/2024 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου Ο.Τ.Α. Χ, και Αποφαίνεται ότι η 1η τροποποιητική σύμβαση της αρχικής σύμβασης «Εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης πρασίνου στον Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού» δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.