ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/455/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η απόφαση 455/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Γ' Ελάσσονα Ολομέλεια) αφορά αίτηση αναίρεσης στρατιωτικού ιατρού κατά καταλογιστικής πράξης για αποζημίωση λόγω πρόωρης αποχώρησης από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Ο αναιρεσείων αμφισβήτησε το ύψος του καταλογισθέντος ποσού (€101.217,55), επικαλούμενος παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας και της ισότητας. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους περί αναλογικότητας και τη νομιμότητα της πενταετούς υποχρέωσης παραμονής μετά την ειδικότητα. Έκρινε, ωστόσο, ότι η αποζημίωση, ως αποκαταστατικό αντιστάθμισμα, υπολογίστηκε εσφαλμένα. Συγκεκριμένα, αποφάνθηκε ότι στον υπολογισμό του ποσού δεν πρέπει να συμπεριληφθούν οι αποδοχές που αντιστοιχούν σε μισθολογική προαγωγή χωρίς βαθμολογική αλλαγή, ούτε η οικογενειακή παροχή. Το Δικαστήριο αναιρεί εν μέρει την προσβαλλόμενη απόφαση και παραπέμπει την υπόθεση στο Πρώτο Τμήμα για περαιτέρω εκδίκαση.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/267/2025
Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την αίτηση αναίρεσης κατά της 1261/2019 απόφασης του V Τμήματος, η οποία επικύρωνε τον καταλογισμό ποσού 139.659,46 ευρώ σε απόφοιτο της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ - Ιατρικής), Ανθυπολοχαγό (ΥΙ) ε.α., λόγω πρόωρης αποχώρησής του από τις Ένοπλες Δυνάμεις πριν τη συμπλήρωση του υποχρεωτικού χρόνου παραμονής (12 έτη). Το Δικαστήριο έκρινε ότι η υποχρέωση παραμονής και η συνακόλουθη υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης, η οποία υπολογίζεται με βάση αντικειμενικά κριτήρια (εκκαθαρισμένες αποδοχές επί υπολειπόμενους μήνες) έχει αποκαταστατικό χαρακτήρα των δαπανών και του διαφυγόντος κέρδους του Δημοσίου. Ως εκ τούτου, η ρύθμιση δεν αντιβαίνει στις αρχές της αναλογικότητας, της απαγόρευσης αναγκαστικής εργασίας, της αξίας του ανθρώπου ή των περιουσιακών δικαιωμάτων, καθώς πρόκειται για θεμιτό περιορισμό που εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον της εύρυθμης λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/268/2025
Η απόφαση 268/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης Αντισυνταγματάρχη Υγειονομικού για τον καταλογισμό αποζημίωσης λόγω πρόωρης αποχώρησης από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Η Ολομέλεια επαναβεβαίωσε ότι η υποχρέωση παραμονής και ο συνακόλουθος καταλογισμός δεν αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας, του δικαιώματος στην εργασία ή σε υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις, καθώς εξυπηρετούν σκοπό δημοσίου συμφέροντος για την οργανωτική λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων. Έκρινε δε ότι ο χρόνος ιατρικής εξειδίκευσης πρέπει να προσμετράται στον χρόνο υποχρεωτικής παραμονής. Ωστόσο, έκανε εν μέρει δεκτή την αίτηση, κρίνοντας ότι στον υπολογισμό της αποζημίωσης δεν πρέπει να συνυπολογίζονται η οικογενειακή παροχή και η προσαύξηση του επιδόματος εξομάλυνσης που βασίζονται στην οικογενειακή κατάσταση. Η υπόθεση αναπέμφθηκε στο Πρώτο Τμήμα για επαναϋπολογισμό του καταλογισθέντος ποσού.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/556/2025
Η παρούσα απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Σε Γ' Ελάσσονα Ολομέλεια) αφορά την απόρριψη αίτησης αναίρεσης τέως Υποπλοίαρχου του Πολεμικού Ναυτικού κατά της 1017/2019 απόφασης του V Τμήματος, η οποία επικύρωσε καταλογισμό ποσού 510.023,75 ευρώ. Αυτός καταλογίστηκε για διαχειριστικό έλλειμμα που προκάλεσε ως Διαχειριστής της Διεύθυνσης Χρηματικών Απαιτήσεων του ΓΕΝ. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους αναίρεσης, κρίνοντας ότι δεν παραβιάστηκε το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης, καθώς ο αναιρεσείων κλήθηκε να εκφράσει τις απόψεις του πριν την έκδοση της καταλογιστικής πράξης. Επίσης, απέρριψε την αιτίαση για εσφαλμένο προσδιορισμό του καταλογισθέντος ποσού και έκρινε ότι οι ισχυρισμοί για συμψηφισμό περιουσίας ή εφάπαξ αποζημίωσης αφορούν τη δίκη περί την εκτέλεση και όχι τη νομιμότητα της καταλογιστικής πράξης.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ/483/2025
Η απόφαση 0483/2025 του Δευτέρου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τη μερική αποδοχή έφεσης κατά πράξης καταλογισμού ποσού 9.850,49 ευρώ, η οποία επιβλήθηκε σε υπάλληλο του Δήμου Αθηναίων. Ο καταλογισμός επιβλήθηκε λόγω ανάκλησης του διορισμού του εκκαλούντος (κλάδος ΔΕ Οδηγών Αυτοκινήτων) διότι χρησιμοποίησε πλαστό τίτλο σπουδών. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο καταλογισμός ήταν καταρχήν νόμιμος, εφόσον ο εκκαλών συντέλεσε υπαιτίως στη μη νόμιμη πληρωμή. Ωστόσο, εφαρμόζοντας την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Δήμος επωφελήθηκε των υπηρεσιών του εκκαλούντος, καθώς και την οικογενειακή του κατάσταση (πατέρας τριών ανήλικων τέκνων), το Δικαστήριο μείωσε το ποσό του καταλογισμού στο 1/10 του αρχικού ποσού, ήτοι σε 985,05 ευρώ.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/452/2025
Η απόφαση 452/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την αίτηση αναίρεσης ενός Υποπλοιάρχου Υγειονομικού Ιατρών ε.α. κατά της απόφασης του V Τμήματος, η οποία περιόρισε το ποσό καταλογισμού του λόγω πρόωρης αποχώρησης από τις Ένοπλες Δυνάμεις στα 172.380,23 ευρώ. Ο αξιωματικός αμφισβήτησε τη νομιμότητα και την αναλογικότητα της υποχρέωσης παραμονής (πρόσθετα 5 έτη λόγω ειδίκευσης) και του τρόπου υπολογισμού της αποζημίωσης, επικαλούμενος διατάξεις του Συντάγματος και διεθνών συμβάσεων περί ελεύθερης επιλογής επαγγέλματος και απαγόρευσης αναγκαστικής εργασίας. Το Δικαστήριο έκρινε ότι τόσο η υποχρέωση παραμονής όσο και ο αντικειμενικός καταλογισμός δεν συνιστούν αναγκαστική εργασία ούτε αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας, καθώς εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον της στελέχωσης των Ενόπλων Δυνάμεων και έχουν αποκαταστατικό χαρακτήρα για τη ζημία του Δημοσίου. Ως εκ τούτου, η αίτηση απορρίφθηκε στο σύνολό της.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/557/2025
Η απόφαση 557/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Β΄ Ελάσσονα Ολομέλεια, αφορά αίτηση αναίρεσης κατά της 1132/2021 οριστικής απόφασης του Δευτέρου Τμήματος, η οποία είχε απορρίψει έφεση κατά καταλογιστικής πράξης σε βάρος υπολόγων της πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κυκλάδων. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο πέμπτος αναιρεσείων απεβίωσε, με αποτέλεσμα η δίκη να θεωρηθεί διακοπείσα ως προς αυτόν, και διέταξε τον ορισμό νέας δικασίμου για την κλήση των δικαιουμένων σε επανάληψη κληρονόμων. Ως προς τους λοιπούς αναιρεσείοντες, κρίθηκε ότι η αίτηση αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, καθώς ο πληρεξούσιος δικηγόρος, παρά τη χορηγηθείσα προθεσμία, δεν προσκόμισε τα αναγκαία νομιμοποιητικά έγγραφα ούτε το αποδεικτικό καταβολής του νόμιμου παραβόλου, κατά παράβαση των άρθρων 36, 39, 308 και 309 του ν. 4700/2020.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/275/2025
Η απόφαση 275/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε αίτηση αναίρεσης πολιτικού συνταξιούχου κατά της απόφασης 1028/2020 του ΙΙ Τμήματος. Ο αναιρεσείων ζητούσε αποζημίωση για το χρονικό διάστημα από 1.1.2009 έως 31.5.2011, ισχυριζόμενος ότι αποστερήθηκε συντάξεις λόγω της μη έγκαιρης συμμόρφωσης του εθνικού νομοθέτη στην οδηγία 2006/54/ΕΚ, η οποία επέβαλε την εφαρμογή των ευνοϊκών συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων των μητέρων με ανήλικα τέκνα (μικρότερο όριο ηλικίας) και στους άνδρες. Το Δικαστήριο, αν και αναγνώρισε τη διάκριση ως παράνομη, απέρριψε την αξίωση του αναιρεσείοντος λόγω έλλειψης αιτιώδους συνδέσμου. Κρίθηκε ότι, καθώς ο αναιρεσείων δεν υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης πριν από την 31.5.2011 (ζητώντας να αρχίσει η καταβολή από 1.6.2011), η παράλειψή του αυτή εμπόδισε τη γέννηση δικαιώματος αποζημίωσης για την προγενέστερη περίοδο. Συνεπώς, η αίτηση απορρίφθηκε στο σύνολό της.
ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/568/2024
Η Απόφαση 568/2024 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ελάσσονα Ολομέλεια) αφορά την αναίρεση προηγούμενης απόφασης σχετικά με τον υπολογισμό της χορηγίας πρώην Προέδρου Κοινότητας Σκριπερού. Ο αναιρεσείων, ο οποίος είχε αποχωρήσει το 1994, άρχισε να λαμβάνει τη χορηγία του το 2006. Η αρχική πράξη κανονισμού τη βάσισε στα έξοδα παράστασης του 1997. Το Δικαστήριο έκρινε κατά πλειοψηφία ότι οι διατάξεις του ν. 2703/1999 (άρθρο 10 παρ. 2 και 4) που περιόριζαν αναδρομικά τον υπολογισμό με βάση τα έξοδα του 1997, αντιβαίνουν στο Άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, καθώς υπήρχε νόμιμη προσδοκία για υπολογισμό βάσει των εξόδων παράστασης του έτους 1998. Συνεπώς, έγινε δεκτή η αίτηση αναίρεσης, αναιρέθηκε η 2122/2016 απόφαση και παραπέμφθηκε η υπόθεση στον e-ΕΦΚΑ για μεταρρύθμιση της πράξης κανονισμού χορηγίας του αναιρεσείοντος, ώστε να υπολογιστεί με βάση τα έξοδα παράστασης του 1998, προσαυξημένα από 1.1.1999.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/20/2025
Η απόφαση 20/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την αίτηση αναίρεσης ενός πρώην Ταγματάρχη Υγειονομικού Ιατρών ε.α. κατά της απόφασης 1257/2019 του V Τμήματος. Η αρχική πράξη καταλογισμού αφορούσε το ποσό των 180.921,73 ευρώ για πρόωρη αποχώρηση πριν τη συμπλήρωση του υποχρεωτικού χρόνου παραμονής. Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι η υποχρέωση παραμονής στο στράτευμα και η καταβολή αποζημίωσης δεν αντίκειται στις συνταγματικές αρχές (ισότητα, αναλογικότητα) και τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις (ΕΣΔΑ, ΔΣΕ 29). Ωστόσο, έκανε δεκτό εν μέρει τον λόγο αναίρεσης περί εσφαλμένου υπολογισμού της αποζημίωσης, καθώς κρίθηκε ότι δεν έπρεπε να συμπεριληφθούν στις εκκαθαρισμένες πραγματικές αποδοχές, η οικογενειακή παροχή και η προσαύξηση του επιδόματος εξομάλυνσης λόγω οικογενειακής κατάστασης. Κατόπιν αυτού, η Ολομέλεια αναίρεσε εν μέρει την προσβαλλόμενη απόφαση και ανέπεμψε την υπόθεση στο Πρώτο Τμήμα για επανεκδίκαση και επαναϋπολογισμό του ποσού.
ΕΣ/Α ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/545/2023
Ο αναιρεσείων προβάλλει έλλειψη νόμιμης βάσεως της προσβαλλόμενης απόφασης με την ειδικότερη αιτίαση ότι στην ελάσσονα πρόταση του νομικού συλλογισμού δεν εκτίθενται πραγματικά περιστατικά, τα οποία να θεμελιώνουν ευθύνη του για την επέλευση της απαγγελθείσας έννομης συνέπειας του καταλογισμού. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον κατά τα δεκτά γενόμενα στις σκέψεις 22 και 26 η ευθύνη των ελεγχομένων υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονομικών από τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων είναι αντικειμενική και ουδόλως συναρτάται με την υποκειμενική τους συμπεριφορά. Εφόσον δηλαδή αυτοί απέκτησαν περιουσιακό όφελος, την νόμιμη προέλευση του οποίου δεν μπόρεσαν να αποδείξουν κατά την διαδικασία ενώπιον του Τμήματος, τεκμαίρεται ότι αυτό προήλθε από την, κατ’ εκμετάλλευση της θέσης τους, διάπραξη αθέμιτων εις βάρος και επί ζημία του Δημοσίου συναλλαγών και για το λόγο αυτό καταλογίζονται. Ενόψει τούτων, το δικάσαν Τμήμα με πλήρη και επαρκή αιτιολογία έκρινε ότι ο αναιρεσείων δεν απέδειξε τη νόμιμη προέλευση ποσού τριάντα οκτώ χιλιάδων επτακοσίων πενήντα ενός ευρώ και ογδόντα εννέα λεπτών (38.751,89) και για τον λόγο αυτό καταλόγισε το ποσό αυτό σε βάρος του. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη στο σύνολό της. Ακολούθως, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 310 παρ. 1 ν. 4700/2020, Α΄ 127).