ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/509/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η απόφαση 509/2024 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά αίτηση αναίρεσης ανώνυμης εταιρείας κατά της 540/2017 απόφασης του Ι Τμήματος, με την οποία επιβλήθηκε δημοσιονομική διόρθωση ποσού 85.584,80 ευρώ. Το ποσό αντιστοιχεί σε χρηματοδότηση που κρίθηκε αχρεωστήτως καταβληθείσα στο πλαίσιο υλοποίησης της συγχρηματοδοτούμενης πράξης «Marketing Plan του Κ.Π.Α. στην τοπική αγορά εργασίας». Η εταιρεία προέβαλε, μεταξύ άλλων, ότι παραβιάστηκε η αρχή της αναλογικότητας, καθώς η καταλογιστική πράξη ζητούσε την επιστροφή του συνολικού ποσού, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής για παραδοτέα (Α και Β) που είχαν οριστικά παραληφθεί, λόγω μη ολοκλήρωσης του φυσικού αντικειμένου (Παραδοτέο Γ). Η Ελάσσων Ολομέλεια έκρινε εσφαλμένη την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας από το Τμήμα, τονίζοντας ότι το μέτρο της ανάκτησης, παρότι διορθωτικό και αντικειμενικά επιβληθέν λόγω παρατυπίας, πρέπει να είναι σύμμετρο. Συνεπώς, αναιρεί την 540/2017 απόφαση και παραπέμπει την υπόθεση στο Έβδομο Τμήμα για επανεξέταση, ώστε να σταθμιστεί η σοβαρότητα της παρατυπίας σε σχέση με το ύψος του προς ανάκτηση ποσού.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/58/2024
Με την έφεση αυτή ζητείται η ακύρωση άλλως τροποποίηση της 828/ΕΦΔ236/24.2.2017 απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης(...) Ενόψει τούτων προκύπτει ότι κατά την επιβολή της ένδικης διόρθωσης και ανάκτησης, δεν συνεκτιμήθηκαν, υπό το φως της αρχής της αναλογικότητας, οι συντρέχουσες περιστάσεις, η βαρύτητα της διαπιστωθείσας παράβασης και η αιτιώδης σχέση αυτής με την άρτια ή μη υλοποίηση και λειτουργικότητα της επίμαχης δράσης, ούτε αιτιολογήθηκε ειδικώς η ύπαρξη εύλογης σχέσης αναλογίας μεταξύ της επιβληθείσας διόρθωσης και της επίμαχης παρατυπίας. Λαμβάνοντας, περαιτέρω, υπ’ όψιν το μη ουσιώδες της διαπιστωθείσας παρατυπίας, ένεκα του τυπικού χαρακτήρα αυτής, αφού αφενός τα επιμέρους ποσά του καταλογισμού που αφορούν το μίσθωμα (ποσού 4.060 ευρώ) και τους παρακρατούμενους υπέρ του Δημοσίου φόρους (ποσού 18.627,84) καταβλήθηκαν/αποδόθηκαν στο Δημόσιο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από τη λήξη της επιλεξιμότητας των δαπανών και μάλιστα υπό τις περιστάσεις που διατείνεται το εκκαλούν, αφετέρου το χρηματοδοτηθέν έργο, όπως γίνεται δεκτό με την από ΑΠ 836/ΕΦΔ244/24.2.2017 απόφαση Ολοκλήρωσης της Πράξης του Δημάρχου..., έχει ολοκληρωθεί πλήρως και εμπροθέσμως τόσο ως προς το φυσικό όσο και ως προς το οικονομικό αντικείμενό του και το δικαιούχο εκκαλούν τήρησε τις υποχρεώσεις που ανέλαβε με την απόφαση ένταξης και συμμορφώθηκε στις τυχόν συστάσεις των ελεγκτικών οργάνων του ΕΦΔ και περαιτέρω συνεκτιμώντας ότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι το ως άνω «τυπικό εύρημα» επέφερε ουσιώδη μεταβολή του φυσικού αντικειμένου του έργου ούτε ότι είχε επίπτωση επί του οικονομικού αντικειμένου αυτού ή επί του ενωσιακού προϋπολογισμού, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης με ανάκτηση εκδόθηκε κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας και για το λόγο αυτό, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το εκκαλούν, είναι ακυρωτέα, ως αντιβαίνουσα στην εν λόγω αρχή.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ/776/2025
Η απόφαση 0776/2025 του Δευτέρου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την εν μέρει αποδοχή έφεσης πρώην Δημάρχου Μακρακώμης κατά της 4/2022 καταλογιστικής πράξης. Ο αρχικός καταλογισμός αφορούσε το ποσό των 23.990,16 ευρώ λόγω μη νόμιμης εξόφλησης χρηματικού εντάλματος για υπηρεσίες καθαρισμού οδικού δικτύου. Η πληρωμή κρίθηκε παράτυπη λόγω έλλειψης πρωτοκόλλου οριστικής παραλαβής από την αρμόδια επιτροπή και αοριστίας της μελέτης ως προς το αντικείμενο της σύμβασης. Το Δικαστήριο έκρινε τον εκκαλούντα υπεύθυνο λόγω ελαφράς αμέλειας. Ωστόσο, εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας, επειδή το έλλειμμα ήταν τυπικό και οι υπηρεσίες είχαν παραληφθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο, μείωσε το καταλογισθέν ποσό στο 1/10, περιορίζοντάς το στα 2.399,02 ευρώ.
ΕΣ/Ζ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/160/2023
Δράσεις Συμβουλευτικής, Κατάρτισης, Πιστοποίησης, Εξειδικευμένης Συμβουλευτικής, Εκπόνηση Business plan και Εxport Action plan.(...) Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις πλημμέλειες στο πλαίσιο της ως άνω διαδικασίας και, κατά συνέπεια, κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/7/2023
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ:Λαμβάνοντας, περαιτέρω, υπ’ όψιν το μη ουσιώδες της διαπιστωθείσας παρατυπίας, ένεκα του τυπικού χαρακτήρα αυτής, αφού το έργο, όπως γίνεται δεκτό από την από ... τελική έκθεση πιστοποίησης, είναι πλήρως λειτουργικό και όλες οι άδειες για την νόμιμη λειτουργία του έχουν προσκομιστεί, καθώς και ότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι το ως άνω «τυπικό εύρημα» επέφερε ουσιώδη μεταβολή του φυσικού αντικειμένου του έργου ούτε ότι είχε επίπτωση επί του οικονομικού αντικειμένου αυτού, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης εκδόθηκε κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας και για το λόγο αυτό, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την εκκαλούσα, είναι ακυρωτέα, ως αντιβαίνουσα στην εν λόγω αρχή. Το αίτημα όμως της έντοκης επιστροφής του ποσού των 105.413,26 ευρώ, είναι απορριπτέο προεχόντως ενόψει του διαπλαστικού χαρακτήρα του εν προκειμένω κρινομένου ενδίκου βοηθήματος, καθώς με την έφεση αμφισβητείται μόνο η νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και επιδιώκεται η ακύρωσή της ή η μεταρρύθμισή της, ενώ η αναγνώριση ή καταψήφιση χρηματικού ποσού και μάλιστα εντόκως, επιδιώκεται με το ένδικο βοήθημα της αγωγής.Δέχεται την έφεση.Απορρίπτει ό,τι κρίθηκε απορριπτέο.Ακυρώνει την 4513/1078/Β2/18.9.2017 απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/455/2025
Η απόφαση 455/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Γ' Ελάσσονα Ολομέλεια) αφορά αίτηση αναίρεσης στρατιωτικού ιατρού κατά καταλογιστικής πράξης για αποζημίωση λόγω πρόωρης αποχώρησης από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Ο αναιρεσείων αμφισβήτησε το ύψος του καταλογισθέντος ποσού (€101.217,55), επικαλούμενος παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας και της ισότητας. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους περί αναλογικότητας και τη νομιμότητα της πενταετούς υποχρέωσης παραμονής μετά την ειδικότητα. Έκρινε, ωστόσο, ότι η αποζημίωση, ως αποκαταστατικό αντιστάθμισμα, υπολογίστηκε εσφαλμένα. Συγκεκριμένα, αποφάνθηκε ότι στον υπολογισμό του ποσού δεν πρέπει να συμπεριληφθούν οι αποδοχές που αντιστοιχούν σε μισθολογική προαγωγή χωρίς βαθμολογική αλλαγή, ούτε η οικογενειακή παροχή. Το Δικαστήριο αναιρεί εν μέρει την προσβαλλόμενη απόφαση και παραπέμπει την υπόθεση στο Πρώτο Τμήμα για περαιτέρω εκδίκαση.
ΕλΣυν/ΚΠΕ Τμ.7/168/2017
Παροχής υπηρεσιών αναδιάρθρωσης του οργανογράμματος.(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 2 έως 6, οι ανατεθείσες υπηρεσίες καταγραφής του οργανογράμματος της ..... και υποβολής προτάσεων για την τροποποίησή του, εμπίπτουν, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο πρώτο (υπό στοιχ. α΄) λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου, στις αρμοδιότητες του Γενικού Διευθυντή και των Υπηρεσιών της επιχείρησης, ήτοι στα καθήκοντα του υπηρετούντος σε αυτές προσωπικού, ακόμα και εάν οι επίμαχες εργασίες δεν αναφέρονται ρητά στις παρατεθείσες στη σκέψη 3 διατάξεις του Ο.Ε.Υ. της επιχείρησης.(...)Περαιτέρω, βασίμως προβάλλει η Επίτροπος, με τον ως άνω τρίτο (υπό στοιχ. γ΄) λόγο διαφωνίας, ότι από τα επισυναπτόμενα στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά δεν προκύπτει ότι της ανάθεσης προηγήθηκε μελέτη της ....., που να περιλαμβάνει τεχνική περιγραφή των εργασιών, σαφή προσδιορισμό και καθορισμό της ποσότητας αυτών με αναφορά και στοιχειώδη, έστω, εκτίμηση του προϋπολογισθέντος κόστους (π.χ. με αναφορά σε συγκεκριμένες εργατοώρες). Τούτο, διότι η παντελής αυτή έλλειψη τεκμηρίωσης (που δεν αμφισβητείται άλλωστε με το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος), αντίκειται στις παρατεθείσες στη σκέψη 4 διατάξεις του ν. 4412/2016, που υποχρεώνουν τις αναθέτουσες αρχές σε σαφή καθορισμό του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των προς ανάθεση υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το αν η παροχή αυτών ανατίθεται απευθείας ή μη.Επίσης, εν μέρει βάσιμος τυγχάνει και ο επόμενος (υπό στοιχ. δ΄) λόγος διαφωνίας, καθόσον στο, από 8.3.2017, πρωτόκολλο παραλαβής των ανατεθεισών υπηρεσιών ναι μεν γίνεται σαφής αναφορά στην παραλαβή του επιμέρους τεύχους της μελέτης Π1, το οποίο συνιστά το πρώτο παραδοτέο, σύμφωνα με το άρθρο 2 και 3 της ως άνω σύμβασης και, συνεπώς, δεν υφίσταται αοριστία κατά το μέρος αυτό ως προς την παραλαβή των υπηρεσιών, πλην όμως, ο χρόνος σύνταξής του εν λόγω πρωτοκόλλου (8.3.2017) υποδηλώνει ότι το παραδοτέο τεύχος Π1 παρελήφθη εκπροθέσμως, αφού κατά το χρονοδιάγραμμα της σύμβασης έπρεπε να έχει παραληφθεί έως τις 23.1.2017.
ΕλΣυν.Τμ.1/275/2010
Καταβολή αποδοχών:Σύμφωνα όμως με όσα αναφέρθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις (ΙΙ, ΙΙΙ), ο διορισμός της ανωτέρω σε θέση δόκιμης υπαλλήλου του Οργανισμού έγινε κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 104 παρ. 1 του Συντάγματος και 35 του ν.3528/2007, καθόσον κατά το χρόνο αποδοχής αυτού, που δηλώθηκε με την ορκωμοσία (19.2.2009), αυτή ασκούσε καθήκοντα Προϊσταμένης της Ειδικής Υπηρεσίας Κ.Π.Α. (υπαλλήλου με θητεία) και ως εκ τούτου δεν επιτρεπόταν, ελλείψει «ειδικού» νόμου, να διοριστεί υπάλληλος σε ν.π.δ.δ. (Ο.Α.Ε.Δ.). Συνεπώς, εφόσον αποδέχθηκε το διορισμό της στη δεύτερη θέση, θεωρείται, κατά πλάσμα του νόμου, ως αυτοδικαίως παραιτηθείσα από τη θέση της Προϊσταμένης της Ειδικής Υπηρεσίας Κ.Π.Α. του Οργανισμού και συνακόλουθα δεν δικαιούται αποδοχές από τη θέση της αυτή (πρώτη θέση). Περαιτέρω, εφόσον η νομοθεσία (άρθρο 12 παρ. 9 ν.3144/2003) δεν προβλέπει την πλήρωση της θέσης του προϊσταμένου της Ειδικής Υπηρεσίας Κ.Π.Α. με διορισμό σε αυτήν υπαλλήλων του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ. ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς η απόσπαση δε συνιστά διορισμό, δεν τίθεται ζήτημα αμφίδρομης εφαρμογής της εν λόγω διάταξης, ήτοι το επιτρεπτό διορισμού του προϊσταμένου της Ειδικής Υπηρεσίας σε δημόσια υπηρεσία ή ν.π.δ.δ., όπως αβάσιμα επικαλείται ο Ο.Α.Ε.Δ. στο από 11.5.2009 έγγραφο του νομικού συμβούλου του. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι η εν λόγω διάταξη (άρθρο 12 παρ. 9 ν.3144/2003) έχει την έννοια που της προσδίδει ο Οργανισμός, ήτοι ότι επιτρέπει, ως εκ της αμφίδρομης εφαρμογής, το διορισμό του προϊσταμένου της Ειδικής Υπηρεσίας Κ.Π.Α. και σε δεύτερη θέση δημόσιας υπηρεσίας ή ν.π.δ.δ., τότε ο παραπάνω νόμος είναι κατά το σκέλος του αυτό ανίσχυρος, καθώς με βάση όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (ΙΙ, ΙΙΙ) δεν συνιστά «ειδικό» νόμο, κατά την έννοια του άρθρου 104 παρ. 1 του Συντάγματος, δηλαδή τέτοιον που ρυθμίζει το επιτρεπτό διορισμού και σε δεύτερη θέση (όπως λ.χ. ποιεί το άρθρο 1 του ν.1256/1982), καθώς το κύριο αντικείμενό του συνίσταται στον τρόπο πλήρωσης της θέσης του προϊσταμένου. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνεπώς αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/676/2023
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:επιβλήθηκε δημοσιονομική διόρθωση σε βάρος της εκκαλούσας, ποσού 5.047.789,84 ευρώ, που προέρχεται από τη χρηματοδότηση του Υποέργου 1 της πράξης «ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΔΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ-Β΄ ΦΑΣΗ/ΕΤΠΑ»(...)Προβάλλεται επίσης από την εκκαλούσα ότι δεν φέρει υπαιτιότητα ως προς τη διαπιστωθείσα παρατυπία, που συνίσταται στην κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 3669/2008 ανάθεση στην «… ΑΕ» ως υποεργολάβου, μέρους του έργου, χωρίς προηγούμενη έγκριση από την αναθέτουσα αρχή, και σε κάθε περίπτωση αυτή δεν ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης της. Ως προς το πρώτο σκέλος του ο λόγος είναι απορριπτέος ως νομικά αβάσιμος καθ’ ότι σύμφωνα με όσα αναφέρονται στη σκέψη 4 για την κατάφαση παρατυπίας δεν είναι απαραίτητη η συνδρομή πταίσματος του δικαιούχου και τούτο, διότι ο περιορισμός της δυνατότητας ανάκτησης της παρανόμως διατεθείσας χρηματοδοτικής συνδρομής στις περιπτώσεις παρατυπιών διαπραχθεισών από υπαιτιότητα θα έθετε σε διακινδύνευση του κοινοτικούς πόρους, διευκολύνοντας τις παρατυπίες(....)Περαιτέρω, σε σχέση με τη σοβαρότητα της παρατυπίας λαμβάνεται υπ’ όψιν ιδίως ότι ούτε προκύπτει ούτε είχε τεθεί υπ’ όψιν της εκκαλούσας κάποιο στοιχείο από το οποίο να εκκινούν τυχόν υποψίες για ανάθεση της επίμαχης υπεργολαβίας. Η ίδια εξάλλου η φύση της έννομης σχέσης, μέσω της οποίας πραγματοποιήθηκε η ανάθεση ακόμα και στην περίπτωση που γίνει δεκτό ότι πρόκειται περί αφανούς εταιρείας, καθιστά δυσχερή τον έλεγχο, εξαιτίας του γεγονότος ότι η υπεργολάβος εταίρος δεν είχε εμφανή την παρουσία της προς τους τρίτους. Ακόμα, για την εκτίμηση της φύσης της παρατυπίας συνεκτιμάται το γεγονός ότι η υπεργολαβία εξυπηρετεί κατ’ αρχήν το άνοιγμα του ανταγωνισμού και δεν επιβάλλονται περιορισμοί από το ενωσιακό δίκαιο. Με βάση τα προαναφερόμενα κρίνεται ότι κατά παραδοχή του προβαλλόμενου λόγου, το ύψος της δημοσιονομικής διόρθωσης πρέπει να περιοριστεί σε ποσοστό 2% επί του συνόλου των δηλωθεισών στην Ε.Ε. δαπανών, περιόδου από 1.7.2015 έως 30.6.2018, ύψους (20.191.159,34 ευρώ Χ 2%=) 403.823,19 ευρώ.Δέχεται εν μέρει την έφεση.
ΔΕΔ/Αθ/284/2025
Η Απόφαση 284/12.02.25 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αφορά την απόρριψη ενδικοφανούς προσφυγής ανώνυμης εταιρείας κατά τεσσάρων Πράξεων Επιβολής Προστίμου της Δ.Ο.Υ. ΚΟΡΙΝΘΟΥ, φορολογικού έτους 2019. Τα πρόστιμα, ύψους 250,00 € έκαστο, επιβλήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 53 του ν. 5104/24 λόγω εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων παρακρατούμενου φόρου (Φ.Μ.Υ.) για τους μήνες Απρίλιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2019. Η προσφεύγουσα εταιρεία ζήτησε την ακύρωση, επικαλούμενη παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, καθώς τα πρόστιμα κρίνονται δυσανάλογα των παρακρατηθέντων φόρων. Η Δ.Ε.Δ. απέρριψε τους ισχυρισμούς, κρίνοντας ότι οι διαπιστώσεις του ελέγχου ήταν βάσιμες, και ότι ο έλεγχος της αναλογικότητας δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Διοίκησης. Συνεπώς, επικυρώνονται τα τέσσερα πρόστιμα, συνολικού ποσού 1.000,00 €.
ΔΕΔ/Αθ/471/2025
Η απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή κατά τριών Πράξεων Επιβολής Προστίμου, συνολικού ποσού 750,00 ευρώ. Τα πρόστιμα (3x250,00 ευρώ) επιβλήθηκαν από την Προϊσταμένη του ΚΕΦΟΔΕ ΑΤΤΙΚΗΣ λόγω εκπρόθεσμης υποβολής αρχικών προσωρινών δηλώσεων ΦΜΥ για τις φορολογικές περιόδους Ιουνίου, Αυγούστου και Νοεμβρίου 2020. Ο προσφεύγων, ο οποίος τηρεί απλογραφικά βιβλία, αιτήθηκε την ακύρωση των πράξεων ισχυριζόμενος παραβίαση των αρχών της αναλογικότητας και της χρηστής διοίκησης, καθώς το ποσό παρακράτησης σε κάθε δήλωση ήταν αισθητά μικρότερο από το πρόστιμο. Η ΔΕΔ απέρριψε τον ισχυρισμό, τονίζοντας ότι η σχέση αναλογικότητας δεν καθορίζεται από τις διατάξεις και ότι η επιβολή προστίμου αποτελεί δέσμια ενέργεια της φορολογικής αρχής κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 53 του ν. 5104/24.