Μη νόμιμη η καταβολή αποζημίωσης σε μέλη Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής (ΤΔΕ) Υποκαταστήματος ΙΚΑ, για συνεδριάσεις της επιτροπής αυτής. Καθόσον, σύμφωνα με το άρθρο 138 παρ. ΙΑ1 του ν. 4052/2012 σε συνδυασμό με το άρθρο 13 του ν.2690/1999, η απόφαση συγκρότησης της ΤΔΕ πάσχει, διότι σε αυτή δεν ορίζονται οι ανωτέρω υπάλληλοι, ως μέλη χωρίς ψήφο είτε ονομαστικά είτε με αναφορά τουλάχιστον στην υπηρεσιακή τους ιδιότητα. Περαιτέρω, η συμμετοχή σε συνεδρίαση Διευθυντή, όταν εισηγούνται θέματα του Τμήματός του, ερείδεται εκ του νόμου και δεν απαιτείται η προηγούμενη έκδοση σχετικής απόφασης ορισμού του και δικαιούνται αποζημίωση όπως και τα υπόλοιπα μέλη.

Κρίσιμος χρόνος για την υποβολή της σύμβασης προς έλεγχο είναι το στάδιο που προηγείται της ανακοίνωσης, στον ανάδοχο, της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, αφού, σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 2 του Κανονισμού Προμηθειών Δημοσίου (π.δ. 394/1996), ο οποίος εφαρμόζεται αναλογικά στις διαδικασίες για την ανάθεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών/εκτέλεσης εργασιών τροποποίηση ουσιωδών όρων (26/2010 Πράξη IV Τμ. Ελ. Συν.), με την ανακοίνωση αυτή ολοκληρώνεται η διαγωνιστική διαδικασία και η σύμβαση θεωρείται έκτοτε συναφθείσα. Ως εκ τούτου, το αναφερόμενο στον προϋπολογισμό της προμήθειας χρηματικό όριο, πέραν του οποίου είναι, επί ποινή ακυρότητας, υποχρεωτική η υπαγωγή στον έλεγχο, συναρτάται με το χρόνο έκδοσης της κατακυρωτικής απόφασης και, για μεν τις διαγωνιστικές διαδικασίες υπηρεσιών των οποίων η απόφαση αυτή έχει εκδοθεί κατά τη διάρκεια της αναστολής της ισχύος του άρθρου 12 παρ. 27 του ν. 3310/2005 (7.6.2005 - 10.11.2005), ανέρχεται, όπως και υπό το προηγούμενο του νόμου αυτού καθεστώς, σε 1.500.000,00 ευρώ, ενώ για εκείνες των οποίων η διαδικασία ανάθεσής τους ολοκληρώνεται μετά την 10.11.2005, σε 1.000.000,00 ευρώ, μη συνυπολογιζομένου, και στις δύο περιπτώσεις, του Φ.Π.Α. (βλ. την 46/2006 Πράξη VI Τμ. Ελ. Συν. και τις 173/2006, 16/2007, 79/2008 Πράξεις ΙV Τμ. Ελ. Συν.).

Επειδή, προβάλλεται ότι η αναθέτουσα αρχή, «εάν τυχόν… έκρινε ως απαράδεκτη την προσφορά της [αιτούσας], είχε υποχρέωση, αφ’ ενός…να εκδώσει σχετικό πρακτικό προ του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών, αφ’ ετέρου…να είχε επιστρέψει σφραγισμένη την οικονομική της προσφορά» και ότι, συνεπώς, τίθεται ζήτημα παραβιάσεως της προαναφερθείσης διατάξεως του π.δ/τος 394/1996 περί υποχρεωτικής επιστροφής, χωρίς ν’ αποσφραγισθούν, όσων προσφορών δεν κρίθηκαν αποδεκτές. Ο λόγος αυτός, καθ’ ό μέρος επικαλείται αδυναμία της αναθέτουσας αρχής να απορρίψει ως απαράδεκτη την προσφορά της αιτούσας μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος δεδομένου ότι στις διαδικασίες των δημοσίων προμηθειών η αναθέτουσα αρχή δεν κωλύεται ακόμα και κατά την κατακύρωση να απορρίψει προσφορά ως απαράδεκτη λόγω μη τηρήσεως απαράβατου όρου της διακηρύξεως, εφ’ όσον η νομιμότητα της κατακυρωτικής πράξεως, με την οποία ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική ενέργεια του διαγωνισμού, εξαρτάται από τη νομιμότητα των προηγουμένων πράξεων της οικείας διοικητικής διαδικασίας (ΣτΕ 4166/1996 επταμ., 3335/1998, 1262/1999, 2662/2004, 810, 1580, 4025/2008). Κατά τα λοιπά, ο λόγος προβάλλεται αλυσιτελώς, δεδομένου ότι η κατά την αιτούσα παράνομη αποσφράγιση της οικονομικής προσφοράς της δεν επάγεται, πάντως, την ακυρότητα της κατακυρωτικής πράξεως.

Προμήθεια χειρουργικών μοσχευμάτων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία πάσχει κατά τις ως άνω διαπιστωθείσες νομικές πλημμέλειες. Ειδικότερα, η μη αναφορά στην περίληψη που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης των επιμέρους ειδών των υπό προμήθεια μοσχευμάτων, όπως προσδιορίζονταν στο μέρος Β΄ της 2/2013 διακήρυξης, καθώς και των επιμέρους ποσοτήτων των ειδών αυτών, συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, δεδομένου ότι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω πρόκειται για ουσιώδη στοιχεία της διακήρυξης, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων από την παρεμβαίνουσα εταιρεία. Εξάλλου επήλθε τροποποίηση των όρων του διαγωνισμού, αφού στο αρχικό κείμενο της διακήρυξης δεν προσδιορίζονταν οι ποσότητες και οι προϋπολογισθείσες ανά είδος δαπάνες..ενώ από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ούτε, άλλωστε, η αιτούσα επικαλείται ότι παρασχέθηκε σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα της δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενο της διακήρυξης μέσω τυχόν διαδικτυακής ανάρτησης αυτής..(.)Κατ’ ακολουθία αυτών, που προηγουμένως έγιναν δεκτά, η ένδικη αίτηση αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση είναι απορριπτέες ως αβάσιμες,​

Μη νόμιμη η καταβολή αποζημίωσης υπαλλήλων που μετείχαν στις συνεδριάσεις της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής (Τ.Δ.Ε.) Υποκαταστήματος ΙΚΑ, ως μέλη χωρίς δικαίωμα ψήφου, (άρθρο 138 παρ.ΙΑ.1 του ν. 4052/2012), καθόσον αυτοί δεν περιλαμβάνονται στην απόφαση της Γενικής Γραμματέως της Περιφέρειας  με την οποία συγκροτήθηκε η Τ.Δ.Ε., αλλά ούτε και εκδόθηκε νεότερη απόφαση συγκρότησης, τροποποιητική της αρχικής, που να περιλαμβάνει τα ως άνω μέλη. 
Η απευθείας εκ του ως άνω νόμου πρόβλεψη συμμετοχής μελών στην εν λόγω επιτροπή, δεν αίρει την από το άρθρο 13 παρ.1 του ν.2690/1999 επιβαλλόμενη προυπόθεση ορισμού τους ως μελών αυτής με την οικεία απόφαση συγκρότησης, είτε ονομαστικά  είτε με αναφορά της υπηρεσιακής τους ιδιότητας.
Όμοιες οι 126/και 127/2014 πράξεις του ιδίου ως άνω Κλιμακίου.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Με την αναιρεσιβαλλόμενη 2212/2005 απόφαση του ΙV Τμήματος έγινε εν μέρει δεκτή η έφεση της αναιρεσείουσας  κατά της προαναφερόμενης  καταλογιστικής  απόφασης  και κατά  μεταρρύθμιση  αυτής  περιορίστηκε  το  καταλογισθέν σε βάρος της  ποσό σε  27.867,00  ευρώ.(....)Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη από το άρθρο 20 παρ. 2 του Συντάγματος αρχή της προηγούμενης ακρόασης αυτής, με διατύπωση των απόψεών της ενώπιον του αποφασίζοντος οργάνου, η παράλειψη δε αυτή δεν καλύπτεται, όπως ήδη προεκτέθηκε, από την εξέτασή της ως μάρτυρα, στο πλαίσιο της Ε.Δ.Ε. και την πρόσκλησή της προς αναπλήρωση του ελλείμματος παρ.πριν την έκδοση της πορισματικής έκθεσης (δηλαδή κατ’ ουσίαν πριν την περάτωση της Ε.Δ.Ε., που ολοκληρώνεται με την έκδοση της πορισματικής έκθεσης).Δέχεται την αίτηση.Αναιρεί την προσβαλλομένη 2212/2005 απόφαση του IV Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Διακρατεί και δικάζει την υπόθεση.Δέχεται την έφεση.Ακυρώνει την 1067/12-2-2002 καταλογιστική απόφαση των Επιθεωρητριών της Οικονομικής Επιθεώρησης Αθηνών του Υπουργείου Οικονομικών.

Προμήθεια και Εγκατάσταση Πληροφοριακών Συστημάτων.(...) με την εξεταζόμενη έκθεση διαφωνίας προβάλλεται ότι η διαδικασία του διαγωνισμού για την προμήθεια του αντικειμένου του Υποέργου 4 πάσχει, διότι η επιτροπή διαγωνισμού συγκροτήθηκε μη νομίμως, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 4 του ν.2955/2001. Ο λόγος αυτός μη νομιμότητας διενέργειας του διαγωνισμού βασίμως προβάλλεται διότι με την 5553/2.10.2003 απόφαση του Προέδρου του Πε.Σ.Υ.Π. Ηπείρου συγκροτήθηκε η οικεία επιτροπή, αποτελούμενη από δύο καθηγητές Πανεπιστημίου, έναν εκπρόσωπο της εποπτεύουσας αρχής και έναν εκπρόσωπο της ένωσης επιμελητηρίων και από έναν υπάλληλο του Π.Γ.Ν. Ιωαννίνων. Όμως ο ορισμός δύο μελών αυτής, καθηγητών Πανεπιστημίου, ήτοι του … και του …, είναι μη νόμιμος, κατά παράβαση των προαναφερομένων διατάξεων του άρθρου 4 του ν.2955/2001 σύμφωνα με τις οποίες η εν λόγω επιτροπή έπρεπε να συγκροτηθεί, εκτός από τον εκπρόσωπο της εποπτεύουσας αρχής και της ένωσης επιμελητηρίων, από τρία μέλη-υπαλλήλους της κεντρικής υπηρεσίας ή των υπηρεσιακών μονάδων του Πε.Σ.Υ.Π. Συνεπώς για το λόγο τούτο, που καθιστά μη νόμιμη όλη τη διαδικασία διαγωνισμού του Υποέργου 4, μη νομίμως εντέλλεται με τα επίμαχα Χ.Ε. η δαπάνη πληρωμής του προμηθευθέντος είδους- συμβατικού αντικειμένου του Υποέργου 4. Κατόπιν τούτου αλυσιτελής καθίσταται η εξέταση του προβαλλόμενου τρίτου λόγου μη νομιμότητας της επίμαχης δαπάνης.

Προμήθεια καυσίμων.Ο προσδιορισμός της ποσότητας αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του ελαχίστου περιεχομένου της διακηρύξεως και στοχεύει στην επίτευξη πλήρους διαφάνειας και στην προστασία του ανταγωνισμού, η δε παράλειψη προσδιορισμού του καθιστά ασαφή τη διακήρυξη και συνεπώς μη νόμιμη (Πρακτικά Ολομ.ΕΣ της 27ης Γεν.Συν. της 29.11.2000, και της 32ης Γεν.Συν. της 20.12.2000, Αποφάσεις VI Τμήματος 295/2010, 373/2010, 46/2009, 36/2009, 22/2009, Πράξεις VI Τμήματος 5/2008, 8/2004, 2/2003, ΣτΕ 375/2009, 1808/1987, ΕΑ ΣτΕ 184/1999, Γνμδ ΝΣΚ 588/2008, 338/2001, Απόφαση ΔΕΚ C-241/2009,Lammerzahl). Ωσαύτως, η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται να δημοσιεύει περίληψη των ουσιωδών στοιχείων της διακηρύξεως του διαγωνισμού (στα οποία συγκαταλέγονται τα είδη των προς προμήθεια αγαθών και η ακριβής ποσότητα αυτών κατά κατηγορία και είδος) στον ημεδαπό τύπο και στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η οποία δεν επιτρέπεται να περιέχει πληροφορίες διαφορετικές από τις δημοσιευόμενες στον ελληνικό τύπο (Αποφάσεις VI Τμήματος 2263/2011, 2016/2010). Η παράλειψη ή η πλημμελής τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας του διαγωνισμού, η οποία πλήττει τις αρχές του ανταγωνισμού, της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας και καθιστά μη νόμιμη τη διενέργειά του (Αποφάσεις VI Τμήματος 2263/2011, 1780/2011, 1646/2011).(...)από την κείμενη νομοθεσία δεν αποκλείεται μεν η κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού στο μοναδικό υποψήφιο ούτε όμως προκύπτει υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να κατακυρώσει την προμήθεια στον μοναδικό προσφέροντα που κρίθηκε ικανός να μετάσχει στο διαγωνισμό, στην περίπτωση που το αποτέλεσμα αυτού, με βάση τα υπάρχοντα συγκριτικά στοιχεία κρίνεται ασύμφορο ή μη ικανοποιητικό (Πρακτικό Ολομ. ΕΣ της 24ης Γεν.Συν. της 23.11.1998, Αποφάσεις VI Τμήματος 2709/2010, 2702/2010, 1285/2010, Πράξεις ΙV Τμήματος 121/2010, 76/2010, 55/2010, 153/2009, ΣτΕ 761/2010, 375/2009, ΕΑ ΣτΕ 33/2009, Γνμδ. ΝΣΚ 369/2009, ΔΕΚ C-138/2008, Hochtief AG, C-27/1998, Fracasso και Leitschutz).

Προμήθεια αντιδραστηρίων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά παράβαση της διαδικασίας που προβλέπεται στις διατάξεις του Κ.Π.Δ. που αναφέρονται στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, η 5η Υ.ΠΕ. προέβη στην κήρυξη έκπτωτης της αρχικής αναδόχου εταιρείας χωρίς την προηγούμενη γνωμοδότηση της αρμόδιας επιτροπής αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και, ως εκ τούτου τόσο η εν λόγω απόφαση έκπτωσης που εκδόθηκε κατά παράβαση του ως άνω ουσιώδους τύπου της διαδικασίας όσο και η μεταγενέστερη απόφαση ανάθεσης της αυτής προμήθειας στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία δεν είναι νόμιμες, κατά το βάσιμο σχετικό λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου. Περαιτέρω, οι λοιποί λόγοι διαφωνίας προβάλλονται αλυσιτελώς, καθόσον, ανεξαρτήτως της βασιμότητάς τους ή μη, δε δύνανται να ασκήσουν αυτοτελώς επιρροή στη νομιμότητα της ελεγχόμενης εν προκειμένω δαπάνης. Όμως, κατ’ αποδοχή του σχετικού ισχυρισμού που προβάλλεται με το .... έγγραφο επανυποβολής της 5ης Υ.ΠΕ. Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, ότι η επίμαχη δαπάνη, η οποία αφορά σε προμήθεια αναλυτών και διαγνωστικών αντιδραστηρίων που πραγματοποιήθηκε για την κάλυψη των αναγκών του Πρωτοβάθμιου Συστήματος Υγείας κατά το χρονικό διάστημα από 11.4.2016 έως 26.4.2016 (βλ. τα ως άνω τιμολόγια) και για την οποία έχει δεσμευτεί σχετική πίστωση σε βάρος του ΚΑΕ 1359β02 του προϋπολογισμού έτους 2018 της 5ης Υ.ΠΕ. Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας (βλ. την .... απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του Διοικητή της 5ης Υ.ΠΕ. με ΑΔΑ:.... καθώς και την προγενέστερη .... απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του ίδιου οργάνου με ΑΔΑ:....), το Κλιμάκιο κρίνει ότι αυτή (δαπάνη) εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο εφαρμογής της προαναφερόμενης νομιμοποιητικής διάταξης και ως εκ τούτου πρέπει κατ΄εφαρμογή αυτής να θεωρηθεί νόμιμη (πρβλ. Ε.Σ., Πράξεις IV Tμ. 16, 21/2016). Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Συμπληρωματική σύμβαση έργου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:α) Μη νομίμως εκδόθηκε η αρ.ΑΔΕ 4940/12.10.2016 απόφαση, με την οποία παρατάθηκε η προθεσμία περατώσεως του έργου μέχρι τις 26.4.2017, αφού η απόφαση αυτή εκδόθηκε μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας, η οποία, κατόπιν νομίμου παρατάσεως αυτής, έληξε στις 18.7.2016. Σύμφωνα, δε, με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙV, δεν είναι νόμιμη η παράταση που χορηγείται μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας, καθόσον συνιστά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία δεν προβλέπεται και δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Κ.Δ.Ε. (πρβλ. Αποφ. Τμ. Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης 3208, 3053/2011, VI Τμ. 4606/2014, 2496, 1507/2012).(...)Kατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Κάθετος Άξονας ... – Ν. ... – ...: Βελτίωση – Διαπλάτυνση τμήματος Ν. .... από χ.θ. 0+000 έως χ.θ. 4+200 (58.4.1.)» δεν είναι νόμιμη και για τον λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή της.