Νομιμότητα συμμετοχής εργοληπτικής επιχείρησης σε ανοικτό διαγωνισμό για την κατασκευή δημόσιου έργου.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Οι εγγυητικές επιστολές για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς κατασκευής δημόσιων έργων πρέπει να απευθύνονται στην αρχή που διεξάγει το διαγωνισμό, ή στο φορέα κατασκευής ή στον κύριο του έργου. (ομοφ.) β) Στην επιτροπή διαγωνισμού πρέπει να κατατίθεται επίσημο αντίγραφο από το βιβλίο μετόχων της διαγωνιζόμενης εταιρείας, στις περιπτώσεις στις οποίες για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό απαιτείται η ονομαστικοποίηση των μετοχών. (πλειοψ.) γ) Δεν απαιτείται η υποβολή στην επιτροπή διαγωνισμού πιστοποιητικών ποινικού μητρώου των πέραν των νομίμων εκπροσώπων δικαιούντων την εταιρεία εφόσον προσκομίσθηκαν για την έκδοση «ενημερότητας πτυχίου». (ομοφ.) δ) Απαιτείται η προσκόμιση πιστοποιητικών περί μη κίνησης της διαδικασίας για την κήρυξη πτώχευσης, εντολής εκκαθάρισης ή πτωχευτικού συμβιβασμού. (πλειοψ.) ε) Για το παραδεκτό της οικονομικής προσφοράς απαιτείται η θέση της έντυπης σφραγίδας της διαγωνιζόμενης εταιρείας και η υπογραφή της από το νόμιμο εκπρόσωπό της, αλλά όχι και η αναγραφή του ονοματεπωνύμου του. (ομοφ.)

ΕΡΓΑ. ζητείται η ανάκληση της 6/2011 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο …(…), με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ήδη αιτούντος Δήμου ...και της εργοληπτικής επιχείρησης με την επωνυμία «....», με αντικείμενο το έργο....(..)Εξάλλου, ο ν. 3669/2008 δεν αποτελεί απλή κωδικοποίηση υφιστάμενων διατάξεων, αλλά επιπλέον προβαίνει σε τροποποίηση και κατάργηση μερικών εξ αυτών (βλ. απόφαση Τμ. Μείζονος-Επταμελούς Σύνθεσης Ελ. Συν. 1517/2011, VI Τμ. 784/2011). Ως εκ τούτου, μετά την έναρξη ισχύος του άρθρου 21 του κυρωθέντος με αυτόν Κώδικα, ερμηνευομένου υπό το φως και της αρχής της διαφάνειας που διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, δεν υφίσταται πλέον η προβλεπόμενη στην παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 3263/2004 δυνατότητα του παρισταμένου στις ως άνω συνεδριάσεις της Επιτροπής Διαγωνισμού εκπροσώπου των εργοληπτικών οργανώσεων να υποβάλει προσφορά ως εκπρόσωπος συμμετέχουσας στο διαγωνισμό επιχείρησης. Και τούτο, διότι από τη μη συμπερίληψη της ως άνω διάταξης στο άρθρο 21 του Κώδικα, στο οποίο συμπεριλήφθηκαν οι λοιπές σχετικές διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 3263/2004, συνάγεται η βούληση του νομοθέτη για την (σιωπηρή) κατάργησή της.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση, κατά την οποία διαπιστώθηκαν τυπικές ελλείψεις στα δικαιολογητικά συμμετοχής στο διαγωνισμό και ως εκ τούτου ο αποκλεισμός των διαγωνιζομένων χώρησε βάσει αντικειμενικών δεδομένων, η, ορθώς κατ’ αρχήν διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη, πλημμέλεια όσον αφορά στην παράσταση κατά τη κρίσιμη συνεδρίαση της Επιτροπής Διαγωνισμού ως εκπροσώπου των εργοληπτικών οργανώσεων, του υποψηφίου στο διαγωνισμό, δεν επέδρασε στο αποτέλεσμα της διαγωνιστικής διαδικασίας, καθώς, κατά μερική αποδοχή του προβαλλόμενου λόγου ανάκλησης, η γνώμη της Επιτροπής Διαγωνισμού ως προς το ζήτημα του παραδεκτού της συμμετοχής των υποψηφίων στο διαγωνισμό δεν στηρίχθηκε σε υποκειμενικές κρίσεις των μελών της Επιτροπής, στο σχηματισμό των οποίων μπορούσε τυχόν να βαρύνει το γεγονός της παράστασης ως εκπροσώπου των εργοληπτικών οργανώσεων του συγκεκριμένου υποψηφίου. Κατά συνέπεια, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη, περαιτέρω δε δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

Δυνατότητα ή μη έκδοσης νέου διαβατηρίου ή αστυνομικής ταυτότητας με διπλή αναγραφή των ονοματεπωνυμικών στοιχείων του κατόχου.(..)Κατάσταση : Μη αποδεκτή 
Δεν επιτρέπεται να εκδοθεί νέο διαβατήριο ή αστυνομική ταυτότητα, αποκλειστικά με τα ονοματεπωνυμικά στοιχεία που αναφέρονται σε παλαιότερο διαβατήριο ή ταυτότητα και τα οποία είναι διάφορα του προτύπου ΕΛΟΤ 743, είναι όμως δυνατή η μεταγραφή τους με λατινικούς χαρακτήρες, εφ’ όσον μεταγραφούν και τα ονοματεπωνυμικά στοιχεία κατά το πρότυπο ΕΛΟΤ 743, με την προσθήκη ανάμεσα στους δύο τρόπους γραφής του ονοματεπωνύμου, του αγγλικού διαζευκτικού όρου «OR».(ομοφ.)

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Δικαιολογητικά:Νόμιμη η πληρωμή του 1 ου λογαριασμού του έργου «Βελτίωση Σχολικών Εγκαταστάσεων .» από Δήμο σε Κοινοπραξία, καθόσον νομίμως υπεγράφη η σχετική σύμβαση από τα συμπράττοντα μέλη της κοινοπραξίας - η οποία νομίμως συμμετείχε στο διενεργηθέντα διαγωνισμό κατόπιν σύστασής της - παρά το γεγονός ότι δεν προσκομίσθηκε κατά την υπογραφή της, συμβολαιογραφική πράξη διορισμού κοινού εκπροσώπου, έλλειψη, η οποία πάντως καλύφθηκε με τη μεταγενέστερη προσκομιδή της προαναφερθείσας συμβολαιογραφικής πράξης ενόψει και του περιεχομένου αυτής (άρθρο 39 παρ. 3 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α' 116/2008).

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν η μη θέση σφραγίδας στην υπεύθυνη δήλωση περί μη πτώχευσης, εκκαθάρισης κ.λπ. του ατομικού εργολήπτη .... καθώς και η μη αναγραφή ολογράφως στην οικονομική προσφορά του ονοματεπώνυμου αυτού, δεν αποτελούν υποχρεωτικά στοιχεία για την απόδειξη της ταυτοπροσωπίας του, σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης του επίμαχου διαγωνισμού. Αντιθέτως, κατά τους ίδιους όρους η αρμόδια Επιτροπή του Διαγωνισμού όφειλε, εφόσον διαπίστωνε την έλλειψη αναγραφής του ονοματεπώνυμου στην οικονομική προσφορά του πρώτου μειοδότη, να τον καλέσει προκειμένου να συμπληρώσει τα στοιχεία μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών. Ως εκ τούτου μη νομίμως έγινε δεκτή η ως άνω ένσταση του φερόμενου ως δικαιούχου των χρηματικών ενταλμάτων και αποκλείστηκε η πρώτη μειοδότρια εταιρεία. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ο πρώτος μειοδότης νομίμως αποκλείστηκε καθόσον το έντυπο της οικονομικής προσφοράς επέβαλε την αναγραφή ολογράφως του ονοματεπώνυμου των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό είναι αβάσιμος, καθόσον το κανονιστικό πλαίσιο του επίμαχου διαγωνισμού διέπεται από τις διατάξεις της επίμαχης διακήρυξης. Ούτε περαιτέρω, αποδεικνύεται ότι δεν υπήρχε πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων αυτής καθώς και ότι τα αρμόδια όργανα τελούσαν σε συγγνωστή πλάνη, όπως ισχυρίζεται ο Δήμος, καθόσον δεν εξειδικεύονται οι περιπτώσεις διαγωνισμών κατά τις οποίες τα όργανα αυτά είχαν αποκλείσει υποψηφίους αναδόχους για τους ίδιους λόγους.

Έργο-Συντήρηση οδικού δικτύου:..επιδιώκεται η ανάκληση της 67/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, ενόψει και της αρχής της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς, κατ’ εφαρμογή της οποίας απαιτείται να υποβάλλονται νομίμως όλα τα δικαιολογητικά που ορίζονται από την οικεία Διακήρυξη, μη νομίμως εν προκειμένω το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος διαγωνισμού κατακυρώθηκε στη πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας εταιρεία «....», καθόσον η υποβολή από αυτήν ανυπόγραφης βεβαίωσης, σχετικά με τη μετοχική σύνθεσή της (μετοχολόγιο), καθιστά την προσφορά της απαράδεκτη, τα περί του αντιθέτου δε προβαλλόμενα από το αιτούν είναι αβάσιμα και απορριπτέα. Ειδικότερα, ο ισχυρισμός ότι η ως άνω βεβαίωση δεν συνιστά αποδεικτικό έγγραφο κατά τον Κ.Πολ.Δ., αλλά συστατικό έγγραφο, αφού, όπως συνάγεται από τις ειδικές διατάξεις, αποτελεί απλή μεταφορά (αντιγραφή) του βιβλίου μετόχων της εταιρείας, χωρίς να απαιτείται από το νόμο ή τη διακήρυξη υπογραφή της, ούτε δήλωση για την ακρίβεια της αντιστοιχίας της με το βιβλίο αυτό (μετοχολόγιο), ενώ, σύμφωνα με το άρθρο 449 Κ.Πολ.Δ., δεν νοείται έκδοση εγγράφου με αποδεικτική σημασία από το συμμετέχοντα, αλλά μόνο από τον αρμόδιο υπάλληλο, είναι απορριπτέος. Και τούτο, διότι η ως άνω υποβληθείσα βεβαίωση που συντάχθηκε προς πιστοποίηση της μετοχικής σύνθεσης της συμμετέχουσας στο διαγωνισμό εταιρείας δεν έχει συστατικό χαρακτήρα, αφού δεν συνεπάγεται τη σύσταση δικαιώματος ή την επιβολή υποχρέωσης, ως μη φέρουσα δε την υπογραφή του συντάξαντος αυτήν, δεν παρίσταται έγκυρη, καθόσον όλα τα υποβαλλόμενα στους δημόσιους διαγωνισμούς δικαιολογητικά, είτε είναι δημόσια, είτε ιδιωτικά έγγραφα, πρέπει, για να έχουν ισχύ, να φέρουν την υπογραφή του εκδότη τους .., ώστε να είναι σαφές ποιος φέρει την ευθύνη για το περιεχόμενό τους.(...)Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως κρίθηκαν και έγιναν δεκτά, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να απορριφθούν και να γίνει δεκτή η παρέμβαση της εταιρείας «... ΑΕ».Δεν ανακαλεί την 67/2016 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

Επειδή, όπως κρίθηκε με την ΕΑ 198/2011 (5μ), από τις διατάξεις που μνημονεύθηκαν στην προηγούμενη σκέψη προκύπτει ότι τόσο η ημερομηνία της υπεύθυνης δήλωσης, όσο και η υπογραφή του εκδότη της αποτελούν ουσιώδη στοιχεία αυτής και επιβάλλεται να είναι συμπληρωμένα αμφότερα, ώστε η δήλωση να είναι έγκυρη. Αν, μάλιστα, απαιτείται από τις οικείες διατάξεις, όπως εν προκειμένω, και θεώρηση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος, η υπεύθυνη δήλωση πρέπει να είναι, πάντως, πλήρως συμπληρωμένη ήδη κατά το χρόνο της εν λόγω θεώρησης, αφού οποιαδήποτε διόρθωση, τροποποίηση, συμπλήρωση ή χρονολόγηση της υπεύθυνης δήλωσης μετά τη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής θα αναιρούσε τον ίδιο το σκοπό της θεώρησης, που είναι η επίσημη βεβαίωση ότι η δήλωση προέρχεται στο σύνολό της από το συγκεκριμένο συντάκτη. Συνεπώς, κατά την έννοια της προπαρετεθείσης διατάξεως του άρθρου 6 παρ.1 περ. β του π.δ. 118/2007, η ημερομηνία υπογραφής της υπεύθυνης δηλώσεως που πρέπει να συμπίπτει με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς, δεν μπορεί να είναι μεταγενέστερη της ημερομηνίας θεωρήσεως του γνησίου της υπογραφής από την αρμόδια αρχή.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ.(εγγυητική επιστολή συμμετοχής)(..)ζητείται η ανάκληση της 25/2017 Πράξης του Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ..., κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και του Δήμου ... για την προμήθεια «ανταλλακτικών και ελαστικών οχημάτων, μηχανημάτων έργου και αγροτικών μηχανημάτων του Δήμου» (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι νομίμως έγινε αποδεκτή η προσφορά της αιτούσας, καθόσον αυτή υπέβαλε προσήκουσα εγγυητική επιστολή συμμετοχής με αναγραφή επί του σώματος αυτής όλων των απαραίτητων στοιχείων του κύρους της, μεταξύ των οποίων και της ανάληψης υποχρέωσης από τον εκδότη να καταβάλει το ποσό της εγγύησης εντός πέντε (5) ημερών, μετά από απλή έγγραφη ειδοποίηση του Δήμου, όπως απαιτεί το άρθρο 72 παρ. 4 του ν. 4412/2016, που διέπει τον επίδικο διαγωνισμό (βλ. και άρθρο 1 της οικείας διακήρυξης) και ως εκ τούτου δεν συντρέχει ο αναδειχθείς από τον Επίτροπο διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και του Δήμου ....

ΕΡΓΑ. (..) πληρωμή του 1ου λογαριασμού του έργου «Ενεργειακή αναβάθμιση παλαιών κλιματιστικών μονάδων κτιρίων Δήμου ... για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή». (..)Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη σύμβαση είναι μεικτή σύμβαση έργου και προμήθειας, το κύριο δε στοιχείο της, το οποίο καθορίζει τις εφαρμοστέες διατάξεις, είναι εκείνο του έργου. Τούτο, διότι το αντικείμενό της πρέπει να εκτιμηθεί ως ενιαίο σύνολο, προσδιοριζόμενο από το αυτοτελές, λειτουργικό, οικονομικό αποτέλεσμα, στο οποίο απέβλεπε ο Δήμος ..., το οποίο δεν συνίσταται στην απλή προμήθεια και εγκατάσταση μιας κλιματιστικής μονάδας, αλλά αποσκοπούσε στην τεχνική τροποποίηση της υφιστάμενης εγκατάστασης κλιματισμού του κτιρίου.Περαιτέρω όμως, μη νομίμως η Οικονομική Επιτροπή απέρριψε την οικονομική προσφορά της «...», η οποία προσέφερε έκπτωση επί του προϋπολογισμού της μελέτης και όχι επί των τιμών του τιμολογίου αυτής. Τούτο δε διότι βάση για τον προϋπολογισμό μιας σύμβασης που ανατίθεται με το σύστημα προσφοράς με ενιαίο ποσοστό έκπτωσης αποτελεί το κόστος της δαπάνης εργασιών, όπως αυτό προκύπτει από το τιμολόγιο της μελέτης, και ως εκ τούτου δεν είναι νοητός ο υπολογισμός της έκπτωσης σε άλλο ποσό πέραν των τιμών του τιμολογίου, ώστε να δύναται να δημιουργηθεί ασάφεια και παρερμηνεία της υποβληθείσας οικονομικής προσφοράς. Εξ αυτού του λόγου είναι απολύτως προφανές ότι η προσφερόμενη έκπτωση του 50% της αποκλεισθείσας εταιρίας αφορούσε στις τιμές του τιμολογίου, τούτο δε εξάλλου διευκρινίστηκε με το με αριθμ. πρωτ. 144000/ 11.5.2016 υπόμνημά της, κατά την εκδίκαση της επίμαχης ένστασης.(..)η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Κατασκευή ΧΥΤΑ. Σύστημα υποβολής προσφοράς μελέτη- κατασκευή. Δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, που να κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης. Με την 2734/2010 απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε ως εκπρόθεσμη αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου, καθόσον αυτή ασκήθηκε μετά την παρέλευση 22 ημερών από την κοινοποίηση της προσβαλλόμενης πράξης.