ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/474/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 64/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Υπό αυτές τις συνθήκες, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 13, το Τμήμα κρίνει ορθές τις αρνητικές διαπιστώσεις της προσβαλλόμενης τόσο ως προς τη συνδρομή της προϋπόθεσης του κατεπείγοντος όσο και ως προς την ανάθεση της σύμβασης στο απολύτως αναγκαίο μέτρο για τους κάτωθι λόγους: Ο βαθμός της εκτεταμένης προσβολής του φέροντος οργανισμού του Ιερού Ναού από τον σεισμό, ο οποίος οδήγησε στον χαρακτηρισμό του ως προσωρινώς ακαταλλήλου προς χρήση έως την επισκευή του, επέβαλε τη δρομολόγηση μιας σειράς ενεργειών, που έπρεπε να προηγηθούν της διαδικασίας ανάθεσης της αποκατάστασής του, όπως η εκπόνηση στατικής μελέτης με πολύπλοκες και εξειδικευμένες απαιτήσεις, η έκδοση άδειας επισκευής του, η διασφάλιση χρηματοδότησης υψηλού προϋπολογισμού, η ανεύρεση φορέα υλοποίησης του έργου, κ.λπ. Το χρονοβόρο των ανωτέρω ενεργειών, σε συνδυασμό με την μεγάλη αρχιτεκτονική και θρησκευτική σπουδαιότητα του Ιερού Ναού απομακρύνουν χρονικά, κατ’ ανάγκη, από το απρόβλεπτο γεγονός του σεισμού την ανάθεση των εργασιών αποκατάστασης, οι οποίες πρέπει να ανταποκρίνονται σε υψηλό επίπεδο ποιότητας και λειτουργικότητας. Είναι πρόδηλο ότι οι εν λόγω απαιτήσεις, δεν επιτρέπουν την άμεση δράση για την άμεση αντιμετώπιση των αναγκών αποκατάστασης του φέροντος οργανισμού του Ιερού Ναού. Ως εκ τούτου, συνηγορούν υπέρ της θέσης ότι οι εργασίες αποκατάστασης, μολονότι συνεχίζουν να τελούν σε συνάφεια με το απρόβλεπτο γεγονός του σεισμού και πρέπει να ολοκληρωθούν με ταχύτητα, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως κατεπείγουσες κατά την έννοια του άρθρου 32 παρ. 2γ του ν. 4412/2016 ώστε να ανατεθούν με διαπραγμάτευση, κατά παρέκκλιση από τους κοινούς κανόνες των ανοικτών ή κλειστών διαδικασιών ανάθεσης, και δεν μπορεί να συναχθεί το αντίθετο από την έλλειψη υπαιτιότητας της αναθέτουσας για το διαδραμόν μέχρι την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης τετραετές διάστημα. Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 64/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1077/2024
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/64/2024
Η Πράξη 64/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή της σύμβασης για το έργο «Επισκευή – ενίσχυση του φέροντος οργανισμού του υφιστάμενου Ιερού Ναού Καθεδρικού Ναού Αγίου Βλασίου Αχαρνών με σύγχρονη αποκατάσταση του περιβάλλοντα χώρου» (προϋπολογισμός 2.550.000,00 ευρώ). Η απόφαση κωλύθηκε διότι ο Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν.4412/2016) επικαλούμενος κατεπείγουσα ανάγκη λόγω του σεισμού του 2019. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η κατεπείγουσα ανάγκη είχε αποδυναμωθεί λόγω της παρόδου τεσσάρων ετών, καθιστώντας δυνατή τη χρήση συντετμημένης τακτικής διαγωνιστικής διαδικασίας. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι το αντικείμενο του έργου υπερέβαινε τις απολύτως αναγκαίες επεμβάσεις για την αποκατάσταση των σεισμικών ζημιών, περιλαμβάνοντας έργα ανακαίνισης, εκσυγχρονισμό ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και επανασχεδιασμό της κεντρικής πλατείας. Τέλος, επισημάνθηκε η μη έκδοση απόφασης πολυετούς έγκρισης ανάληψης υποχρέωσης για τη συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης.
ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1472/2024
Αποκατάσταση του ΒΝΣ Λάρισας.(...) Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1170/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Ζ΄ Θερινό) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του ως αβάσιμος, διότι, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση, τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου 2023 (φαινόμενο «Daniel»), που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ότι προκάλεσαν βλάβη στον ΒΝΣ Λάρισας, στοιχειοθετούν πράγματι την απρόβλεπτη περίσταση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν.4412/2016, ωστόσο δεν αποδείχθηκε εν προκειμένω το κατεπείγον ως βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή της διάταξης αυτής ούτε και η εξαιτίας αυτού αδυναμία της αναθέτουσας αρχής να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες, έστω με συντετμημένες προθεσμίες. Τούτο δε, διότι, ενόψει και όσων εκτέθηκαν στη σκέψη 4, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, ως εκ τούτου, δεν είναι επιτρεπτό γραφειοκρατικές αγκυλώσεις της Αναθέτουσας Αρχής και καθυστερήσεις αυτής να αποτελούν πρόσχημα για την παράκαμψη των ανοικτών ή κλειστών διαγωνιστικών διαδικασιών. Εν προκειμένω, όπως ορθά επεσήμανε το δικάσαν Τμήμα, εκλείπει το κατεπείγον, ως βασική προϋπόθεση, για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι αυτό, και εάν ακόμη συνέτρεξε σε χρόνο εγγύς των έκτακτων καιρικών φαινομένων, αποδυναμώθηκε στη συνέχεια με την πάροδο: (i) πλέον των τριών (3) μηνών αδράνειας από την ημερομηνία διαπίστωσης της ανάγκης αποκατάστασης του κτιρίου (6.12.2023) μέχρι την υποβολή του αιτήματος εκπόνησης των σχετικών μελετών (27.3.2024) και (ii) συνολικά δέκα (10) μηνών από τον χρόνο του απρόβλεπτου γεγονότος (Σεπτέμβριος 2023) έως την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας με την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης (Ιούλιος 2024), χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται επαρκές για την ανάθεση του επίμαχου έργου με την επισπευσμένη ανοιχτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία (άρθρο 121 του ν. 4412/2016) για τη διεύρυνση του κύκλου των δυνητικά προσφερόντων, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η ανάθεση αυτή έγινε αποκλειστικά βάσει χαμηλότερης τιμής (ΕλΣυν Ολ. 1077/2024 σκ. 22, 304/2023 σκ. 23, 1309/2022 σκ. 23, 1306/2022 σκ. 29). Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. Δεν αναθεωρεί την 1170/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.
ΝΣΚ/60/2021
Χορήγηση ή μη άδειας από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) για την έναρξη εργασιών αποκατάστασης νεότερου μνημείου.(...)Για την έναρξη εργασιών αποκατάστασης του Ιερού Ναού Εισοδίων της Θεοτόκου στο Αίγιο, Π.Ε. Αχαΐας, ιδιοκτησίας της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, κηρυγμένου νεότερου μνημείου, δεν απαιτείται επιπλέον άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ομόφωνα).
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1077/2024
ΕΠΙΣΚΕΥΗ – ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΦΕΡΟΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ .. ζητείται η αναθεώρηση της 474/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Σε κάθε δε περίπτωση, ο αναθέτων φορέας, ο οποίος φέρει το σχετικό βάρος απόδειξης, δεν απέδειξε την αδυναμία αυτού να τηρήσει τις προθεσμίες των διαδικασιών με δημοσίευση, έστω και επισπευσμένων, παρά μόνο επικαλείται αναποδείκτως ότι «τυχόν καθυστέρηση υλοποίησης της σύμβασης εμφιλοχωρεί κινδύνους για την ασφάλεια των κατοίκων και κίνδυνο να ακυρωθεί η χρηματοδότηση», ισχυρίζεται δε ότι προκρίθηκε η επιλεγείσα διαδικασία, διότι τυχόν ανάθεση της σύμβασης με τακτική διαγωνιστική διαδικασία «θα έχει ως συνέπεια την περαιτέρω καθυστέρηση, η οποία θα οφείλεται όχι μόνο στις προβλεπόμενες εκ του νόμου προθεσμίες (δημοσίευσης κλπ) αλλά και στις τυχόν προδικαστικές προσφυγές, αιτήσεις ακύρωσης – αναστολής, ενώπιον των αρμοδίων αρχών και δικαστηρίων, με αποτέλεσμα το έργο να μην αρχίσει να εκτελείται πριν παρέλθουν τουλάχιστον 18 μήνες». Ωστόσο, μόνη η ενδεχόμενη ταχύτητα που επιτυγχάνεται κατά την ανάθεση δημόσιας σύμβασης με απευθείας διαπραγμάτευση δεν δικαιολογεί την προσφυγή σε αυτήν τη διαδικασία, όταν μάλιστα έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από το απρόβλεπτο γεγονός, ούτε παρέχει διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (ΕλΣυν Ολ. 304/2023 σκ. 23, 1309/2022 σκ. 9, 182/2022 σκ. 7). Κατόπιν των ανωτέρω, η προσφυγή αναθεώρησης (ΑΒΔ 4899/7.6.2024) πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020). Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
ΝΣΚ/197/2006
Παραχώρηση τμήματος εκ του περιβόλου Δημοτικού Σχολείου για ανέγερση Ιερού Ναού.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας δύναται να παραχωρήσει την χρήση τμήματος εκ του περιβόλου του Δημοτικού Σχολείου Προσηλίων και συγκεκριμένα του χώρου, που βρίσκεται πίσω ακριβώς από το διδακτήριο, στο σημείο όπου παλαιότερα λειτουργούσε σχολικός κήπος, με σκοπό την ανέγερση Ιερού Ναού, (διαστάσεων 8μ.Χ 15μ.), με την διαδικασία που ορίζει ο νόμος. (πλειοψ.)
Π.Δ.49/2025
Μετονομασία της Ενορίας του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της Δημοτικής Ενότητας Αγίου Στεφάνου, του Δήμου Διονύσου, σε Ενορία του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Αγίου Στεφάνου, της Ιεράς Μητροπόλεως Κηφισίας, Αμαρουσίου, Ωρωπού και Μαραθώνος, της Δημοτικής Ενότητας Αγίου Στεφάνου, του Δήμου Διονύσου, της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, της Περιφέρειας Αττικής.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1170/2024
Αποκατάσταση του ΒΝΣ Λάρισας (...)Σε κάθε περίπτωση, η ανωτέρω διαδικασία, η οποία απαιτούσε αφενός τη διενέργεια αυτοψίας για την καταγραφή των ζημιών αφετέρου την εκπόνηση μελετών για τις εργασίες επισκευής, διήρκεσε από το χρόνο του απρόβλεπτου γεγονότος (Σεπτέμβριος 2023) έως την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης (Ιούλιος 2024) συνολικά 10 μήνες, χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται επαρκές για την ανάθεση του επίμαχου έργου με την επισπευσμένη ανοιχτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία (άρθρο 121 του ν. 4412/2016) για τη διεύρυνση του κύκλου των δυνητικά προσφερόντων, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η ανάθεση αυτή έγινε αποκλειστικά βάσει χαμηλότερης τιμής (...)Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.Δεν ανακαλεί την 1/2024 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 3η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1472/2024
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/588/2022
Δημόσια Έργα:Ζητείται η ανάκληση της 32/2021 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Αποκατάσταση Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Διλόφου Βοΐου».(....)Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 4 της παρούσας, ως προς τον πρώτο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο, δοθέντος του ότι το δημοπρατηθέν έργο αφορά σε εργασίες αποκατάστασης του χαρακτηρισθέντος ως μνημείου "Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Διλόφου Βοΐου", κρίνει ότι απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας έκδοσης σχετικής οικοδομικής άδειας από την ήδη συσταθείσα ΥΔΟΜ της Εκκλησίας της Ελλάδος, στη χωρική δικαιοδοσία της οποίας ανήκει ο ανωτέρω ναός, κατά τα οριζόμενα στις ειδικές διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 και 7 του ν. 4495/2017, αφού προηγουμένως εξασφαλιστεί η προέγκριση της σχετικής οικοδομικής άδειας από την ΥΔΟΜ του Δήμου Βοΐου, όπως ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη Πράξη (βλ. σχετ. το 20410/27.10.2021 έγγραφο της ΥΔΟΜ του Δήμου Βοΐου και το 209/αριθ. διεκπ. 109/26.10.2021 έγγραφο του Προϊσταμένου του Τμήματος Αδειών της ΥΔΟΜ της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, με τα οποία επιβεβαιώνεται η παραπάνω κρίση). Ωστόσο, το ζήτημα αυτό ως αναγόμενο στις υποχρεώσεις του αναδόχου κατά το στάδιο εκτελέσεως της συμβάσεως (βλ άρθρο 12 παρ. 4 του συμβατικού τεύχους Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων σελ. 22 και 23) δεν συνιστά διακωλυτικό λόγο για την υπογραφή του σχεδίου συμβάσεως (πρβλ. VI Τμ. 1071/2016).Ως προς τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι, κατά παράβαση της διαγραφόμενης στις διατάξεις των άρθρων 10 και 40 του ν. 3028/2002 διαδικασίας, η Περιφέρεια προέβη στη δημοπράτηση του έργου της αποκατάστασης του ως άνω χαρακτηρισμένου ως μνημείου Ιερού Ναού, χωρίς την προηγούμενη έγκριση από την αρμόδια ΔΑΒΜΜ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού των εργασιών που περιλαμβάνονται στην τελική μελέτη του έργου, όπως αυτή αναμορφώθηκε μετά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης (έτος 2012) προκειμένου να αντιμετωπισθεί το προαναφερόμενο γεωλογικό φαινόμενο, το οποίο επισυνέβη σε μεταγενέστερο χρόνο (2013) και εξέθεσε το μνημείο σε μεγαλύτερες φθορές επιβάλλοντας είτε την αύξηση των ήδη προβλεπόμενων με την αρχική μελέτη εργασιών είτε την ένταξη νέων για την συνολική αποκατάσταση και ενίσχυση των θεμελίων του Ιερού Ναού και του περιβάλλοντος αυτόν χώρου. Απορρίπτει την από 29.9.2021 προσφυγή του Ο.Τ.Α. Β΄ βαθμού (ν.π.δ.δ.) με την επωνυμία «Περιφέρεια …».Αποφαίνεται ότι το σχέδιο σύμβασης για την εκτέλεση του έργου με τίτλο έργου «Αποκατάσταση Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Διλόφου Βοΐου» δεν πρέπει να υπογραφεί.
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ/362/2025
Περί ανακηρύξεως ως Προσκυνηματικού, λειτουργίας, διοικήσεως και διαχειρίσεως του Ιερού Ναού Αγίας Βαρβάρας Καλαμάτας της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας.
Π.Δ. 37/2025
Μεταφορά της έδρας της Ενορίας Ιερού Ναού Αγίου Αντωνίου Βαρυμπόμπης, της Ιεράς Μητροπόλεως Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως στον Ιερό Ναό Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βαρυμπόμπης, που βρίσκεται στην τοπική κοινότητα Βαρυμπόμπης της Δημοτικής Ενότητας Αχαρνών, του δήμου Αχαρνών της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, και μετονομασία της ενορίας σε Ενορία Ιερού Ναού Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βαρυμπόμπης.