ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 866/2021 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος εκείνο, με το οποίο, αφού κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της δεύτερης προσφεύγουσας Περιφέρειας Κρήτης και της πρώτης προσφεύγουσας εργοληπτικής επιχείρησης, με αντικείμενο την υλοποίηση του έργου «ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΖΗΜΙΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΕ ΧΑΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019» 46ο υποέργο «ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ………» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.612.903,23 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), τέθηκε ως επισήμανση ότι πριν την υπογραφή του «το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης πρέπει να υπολογισθεί, σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει» (ήτοι μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 21 του ν. 4782/2021, Α΄36).(....)Εξάλλου, αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή, σύμφωνα με την οποία ο ανάδοχος του έργου θα υποχρεούταν να καταθέσει εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογιζόμενη σύμφωνα με το καθεστώς που εισήγαγε η διάταξη του παραπάνω άρθρου, δηλαδή σε ποσοστό 5% επί της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα δικαιώματα προαίρεσης), θα συνιστούσε μη επιτρεπόμενη εκ των υστέρων και όλως αυθαίρετη τροποποίηση ουσιώδους όρου του διαγωνισμού, λόγω της μεγάλης διαφοράς ως προς το ύψος της απαιτούμενης εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης με απρόσμενες και δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις για τον ανάδοχο κατά το στάδιο της συνομολόγησης της σύμβασης, γεγονός που αντίκειται ευθέως στις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των διαγωνιζομένων και της ασφάλειας δικαίου, που κατοχυρώνονται στο εθνικό και ενωσιακό δίκαιο (πρβλ. ΔΕΕ C-181/2020, σκέψη 47 και την εκεί παρατιθέμενη νομολογία,  απόφαση της 10ης Μαΐου 2012 στην υπόθεση C-368/10 Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Βασιλείου των Κάτω Χωρών, σκ. 109, Ε.Α. ΣτΕ 603, 1148/2009). Τούτο άλλωστε επιβεβαιώνεται και από την επιλογή του νομοθέτη να ορίσει για τη διάταξη αυτή συγκεκριμένο χρόνο έναρξης ισχύος της (1.6.2021) και να μη εισάγει ειδική ρητή μεταβατική διάταξη που να καταλαμβάνει αναδρομικά και τις εκκρεμείς κατά τον ως άνω χρόνο διαγωνιστικές διαδικασίες.Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Σύμβαση εκτέλεσης έργου βελτίωσης εθνικής οδού. Εγγύηση καλής εκτέλεσης. Επισήμανση να συμπληρωθεί το νόμιμο ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης που πρέπει να κατατεθεί από τον ανάδοχο, σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 21 του ν. 4782/2021. Κρίσιμος χρόνος για την οριστικοποίηση του οικείου θεσμικού πλαισίου διενέργειας του διαγωνισμού και σύναψης της σύμβασης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης «συμπληρωματικής» σύμβασης με αντικείμενο τις υπηρεσίες «Αποκομιδής – μεταφοράς και διαχείρισης ΑΣΑ, σάρωσης (μηχανικής και χειρωνακτικής), χορτοκοπής, κλαδοκοπής (μηχανικής και χειρωνακτικής) καθώς και αποκομιδής και διαχείρισης δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας του Δήμου …», ποσού 1.243.752,41 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., για δύο έτη, ή 1.865.628,61 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., με δικαίωμα προαίρεσης για ένα επιπλέον έτος(....)το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει τη σύναψη της 1ης τροποποιητικής σύμβασης, με την επισήμανση ότι, στο συμβατικό κείμενο της τελευταίας, πρέπει να συμπληρωθεί ως αξία της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης ποσό 62.187,62 ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 5% επί της αξίας της ελεγχόμενης τροποποιητικής σύμβασης(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή...

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/89/2017.

ΤΑΧΔΙΚ. Επιστροφή εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης έργου.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΧΔΙΚ δεν δύναται να αποφασίσει την επιστροφή εγγυητικής τραπεζικής επιστολής καλής εκτέλεσης των εργασιών αποπεράτωσης κτιριακού συγκροτήματος, πριν την πραγματοποίηση της οριστικής παραλαβής του.

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ  ΟΔΙΚΩΝ ΑΞΟΝΩΝ (...)Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο τούτο στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, με την επισήμανση ότι στη σελίδα 4 του σχεδίου σύμβασης το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης πρέπει να υπολογισθεί σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν.4412/2016, όπως ισχύει. 

Η Πράξη 298/2022 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορούσε τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης για το έργο «Αναβάθμιση δικτύου παιδικών χαρών και υπαίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων στον αστικό ιστό». Η σύμβαση, προϋπολογισμού 5.241.514,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και με προέχον στοιχείο την προμήθεια, ανατέθηκε ως οριστική ανάδοχος στην εταιρία ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ, η οποία προσέφερε 4.834.411,00 ευρώ. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι δεν υπάρχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, με την επισήμανση ότι το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης έπρεπε να υπολογιστεί σε ποσοστό 4% επί της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, αντί του εσφαλμένου 5%.

Προμήθεια εξοπλισμού στο Ε.Α.Π.».Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά παράβαση της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας έγινε δεκτή η εγγυητική επιστολή του οικονομικού φορέα «......», μολονότι περιείχε στο λεκτικό της τον όρο περί παράτασης της ισχύος της μόνο μετά από συναίνεση του προσώπου υπέρ του οποίου εκδόθηκε, κατά παράβαση της τεθείσας στην παράγραφο 7.2.3 της Διακήρυξης αντίθετης πρόβλεψης. Εξάλλου, η κρίση της ΑΕΠΠ περί του ότι η συμπερίληψη του όρου αυτού δεν αναιρεί την υποχρέωση της τράπεζας να παρατείνει την ισχύ της εγγυητικής επιστολής ύστερα από απλή αίτηση της αναθέτουσας Αρχής, παρίσταται πλημμελής, δεδομένου ότι για την ενεργοποίηση της υποχρέωσης του τραπεζικού ιδρύματος τίθεται διά του όρου αυτού ως προαπαιτούμενο η συναίνεση του υπερ ου η εγγυητική επιστολή. Ο όρος αυτός, άλλωστε δεν βαίνει σε όφελος της αναθέτουσας Αρχής, η οποία διά του σχετικού άρθρου 7.2.3 της διακήρυξης επέλεξε, και δη επί ποινή αποκλεισμού, να διαθέτει το προνόμιο της αυτόθροης παράτασης της εγγυητικής επιστολής προσφέροντος, με δεδομένη μεν τη συναίνεσή του προς την παράταση της προσφοράς του, χωρίς, ωστόσο, να παρεμβάλλεται επιπρόσθετη ενέργεια του τελευταίου (νέα αυτοτελής συναίνεση) και για την παράταση του χρόνου ισχύος της εγγυητικής επιστολής του. Κατά τα λοιπά, δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο λοιπών σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια εξοπλισμού στο Ε.Α.Π. υπό τον όρο συμπλήρωσης σε αυτά του ποσού της εγγύησης καλής εκτέλεσης (άρθρο 15.2 εκάστου σχεδίου σύμβασης), σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 7.3 της οικείας διακήρυξης

Η Πράξη 180/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο «ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΜΕΤΑΞΥ Σ.Σ. ΚΑΣΤΑΝΟΥΣΑΣ – Σ.Σ. ΡΟΔΟΠΟΛΗΣ», που ανατίθεται από τον Ο.Σ.Ε. Α.Ε. Η σύμβαση, με συμβατική δαπάνη 8.692.750,03 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, κατακυρώθηκε στην εταιρεία «ΤΕΣ … Α.Ε.». Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι δεν υπήρξαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, με την επισήμανση ωστόσο ότι πρέπει να συμπληρωθεί ορθώς το νόμιμο ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, υπολογιζόμενο επί της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης (άρθρο 302 παρ. 4 του ν. 4412/2016).

Παροχή Υπηρεσιών Φύλαξης Κτιριακών Εγκαταστάσεων:Ζητείται η ανάκληση της 677/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου διά της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων και της πρώτης προσφεύγουσας εταιρείας με τίτλο «Για την επιλογή αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, για την κάλυψη των αναγκών των κτηριακών εγκαταστάσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, για χρονικό διάστημα είκοσι επτά (27) μηνών και με δυνατότητα παράτασης για ένα (1) επιπλέον έτος», συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 2.167.741,93 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης, πλέον ΦΠΑ).(....)Εξάλλου, αναφορικά με το ύψος του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης που προβλέπεται στο άρθρο 10 του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, ρητώς αναφέρεται στη δεύτερη από τις ανωτέρω ένδικες προσφυγές, ότι θα υπολογιστεί σε ποσοστό 4% επί της εκτιμώμενης προϋπολογισθείσας δαπάνης, μη συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 72 παρ. 4 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 21 του ν. 4782/2021 (Α΄ 36) και ισχύει για τους διαγωνισμούς οι διακηρύξεις των οποίων δημοσιεύονται μετά την 1η Ιουνίου 2021 (πρβλ. αποφ. 197-199/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν). Ανακαλεί την 677/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​ Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας με την επωνυμία «… Ε.Π.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «… Ε.Π.Ε.», με τίτλο «Για την επιλογή αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, για την κάλυψη των αναγκών των κτηριακών εγκαταστάσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, για χρονικό διάστημα είκοσι επτά (27) μηνών και με δυνατότητα παράτασης για ένα (1) επιπλέον έτος» (Διακήρυξη 71674/Β4/16.6.2021), υπό τον όρο ότι  θα διορθωθεί το χρηματικό ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης κατά τα αναλυτικότερα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό.

Δυνατότητα του ΔΣ του ΤΑΧΔΙΚ περί μείωσης της συμβατικής ποινικής ρήτρας και μη κατάπτωσης της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης σε περίπτωση πλημμελούς εκτέλεσης της σύμβασης καθαρισμού των κτιρίων των Διοικητικών Δικαστηρίων Αθηνών.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. δεν δύναται: α) να περιορίσει στο προσήκον μέτρο το πρόστιμο, που ορίζεται στη σύμβαση για τον καθαρισμό των κτιρίων στα οποία στεγάζονται τα Διοικητικά Δικαστήρια των Αθηνών, σε περίπτωση καθυστέρησης ή πλημμελούς καθαρισμού, β) να μην προβεί στην κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης της σύμβασης, σε περίπτωση πλημμελούς καθαρισμού.