Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και δεν αμφισβητείται, ο οικονομικός φορέας «...», δεν υπέβαλε με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης φορολογική ενημερότητα που να καλύπτει το χρόνο υποβολής της προσφοράς (16.03.2022). Συνεπώς, η αναθέτουσα αρχή όφειλε να μην αποδεχτεί την προσφορά του προσωρινού αναδόχου αλλά να τον καλέσει να υποβάλλει τα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης και συγκεκριμένα να προσκομίσει φορολογική ενημερότητα που να καλύπτει το χρόνο υποβολής των προσφορών (βλ. απόφαση ΕΑΔΗΣΥ 756/2022) και ο σχετικός λόγος της προσφυγής θα πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτός ως βάσιμος. Εντούτοις, δοθέντος ότι κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 30 συντρέχει λόγος αποκλεισμού του οικονομικού φορέα «...», η κλήση του προς προσκόμιση των ελλειπόντων δικαιολογητικών κατακύρωσης παρέλκει εν προκειμένω ως αλυσιτελής. 

Η προσφεύγουσα κοινοπραξία επιδιώκει με την προδικαστική προσφυγή να ακυρωθεί η απόφαση με αριθμό 217/2021 της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία απορρίφθηκε η προσφορά της. Ζητεί επίσης να κληθεί να συμπληρώσει τα υποβληθέντα δικαιολογητικά. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την εκτέλεση του έργου «Περιβαλλοντική Αναβάθμιση Περιβάλλοντος Χώρου Νέου Δημαρχείου και Αισθητική Σύνδεση με Δάσος» με συνολικό προϋπολογισμό 403.225,81 €. Η προσφυγή στηρίζεται στην αιτιολογία ότι τα δικαιολογητικά δεν έφεραν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή και ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε να καλέσει για συμπλήρωση των ελλείψεων αντί να απορρίψει την προσφορά.

Προμήθεια αναλώσιμων υλικών παντοπωλείου...ζητείται η ανάκληση της 79/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Mε τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι το Κλιμάκιο με τη προσβαλλομένη Πράξη ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο δεδομένου  ότι η δυνατότητα, μεταγενέστερης και εντός συγκεκριμένων προθεσμιών που ρητά προβλέπεται στην ανωτέρω διάταξη, υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, αφορά τόσο την μη προσκόμιση τους από τον προσωρινό ανάδοχο, όσο και τη συμπλήρωσή τους. Συνακόλουθα νόμιμα  υποβλήθηκαν τα δικαιολογητικά κατακύρωσης από την ανάδοχο στις 3.5.2018, πριν την ορισθείσα  δηλαδή ημερομηνία ηλεκτρονικής αποσφράγισης των δικαιολογητικών από την Επιτροπή Διαγωνισμού (15.5.2018), αφού η τελευταία, σε κάθε περίπτωση, θα όφειλε να την καλέσει  εντός πέντε ημερών από την επομένη της ανωτέρω συνεδρίασης να τα προσκομίσει το πρώτον ή να τα συμπληρώσει Η ερμηνεία αυτή συνάδει τόσο με  το γράμμα του νόμου (άρθρο 103 παρ.2 του ν.4412/2016) όσο και με το σκοπό του νομοθέτη που συνίσταται στη προστασία του δημοσίου συμφέροντος η οποία υλοποιείται με το να μην αποκλείονται για τυπικούς λόγους συμφερότερες για την αναθέτουσα αρχή προσφορές.

Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Με την Προδικαστική Προσφυγή η προσφεύγουσα επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 33/2019....κατά το μέρος που αποκλείστηκε η προσφορά της στο στο «4ο Στάδιο ελέγχου του Ε.Ε.Ε.Π. και της Δάνειας Τεχνικής και Οικονομικής Εμπειρίας & Αποδεικτικών Μέσων» και συνεπεία τούτου, αποφασίστηκε ομόφωνα η κήρυξη της διαδικασίας ως άγονης και η ματαίωσή της(....)Κατά συνέπεια, ενόψει όλων των ανωτέρω εκτεθέντων, η αναθέτουσα αρχή όφειλε πριν προβεί στην απόρριψη της προσφοράς της προσφεύγουσας, εφόσον διαπίστωσε ότι συνέτρεχε κάποιος από τους λόγους αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 2 του Ν. 4412/2016, ο οποίος σχετιζόταν με τον τρίτο φορέα, στις ικανότητες του οποίου θα στηριζόταν η προσφεύγουσα για την τεκμηρίωση της τεχνικής και επαγγελματικής της επάρκειας, να καλέσει την προσφεύγουσα και να της ζητήσει την αντικατάσταση του τρίτου φορέα.(....)Δέχεται την Προδικαστική Προσφυγή.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/372/2019.

Επισκευή χώρων στάθμευσης....Επειδή, κατά την αρχική μορφή της κρίσιμης διάταξης της παρ. 2 του άρθρου 103 «Πρόσκληση για υποβολή δικαιολογητικών» του Ν. 4412/2016, όπως ίσχυε την ημερομηνία δημοσίευσής του Ν. στο ΦΕΚ ήτοι στις 08.08.2016, οριζόταν πως εάν η αναθέτουσα αρχή διαπιστώσει αφενός «ότι δεν προσκομισθούν τα δικαιολογητικά κατακύρωσης» αφετέρου «πως υπάρχουν ελλείψεις σε αυτά που υποβλήθηκαν», τότε οφείλει αυτή να παράσχει στον προσωρινό ανάδοχο, δια σχετικής έγγραφης ειδοποίησής του, αρχικά 5ήμερη προθεσμία (δυνάμενη να παραταθεί μάλιστα κατ’ ανώτατο όριο για 15 επιπλέον ημέρες εφόσον αιτιολογείται αυτό επαρκώς) «προκειμένου να τα προσκομίσει ή να τα συμπληρώσει». Κατά εκείνο το χρονικό διάστημα, η επίμαχη διάταξη συνιστούσε, κατά τις νομικές σταθμίσεις που κράτησαν στη σκέψη του νομοθέτη του Δικαίου των Δημοσίων Συμβάσεων [ΑΕΠΠ 8ο Κλιμάκιο 1271/2019 με παραπομπή στη ΣτΕ ΕΑ 37/2019], κάμψη της αρχής της τυπικότητας κατά το στάδιο αποσφράγισης και ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωση κατά νομοθετική θέληση, και στροφή στην αρχή της επιείκειας υπέρ του προσφέροντος εκείνου η (Τεχνική και η Οικονομική) Προσφορά του οποίου είχε –ήδη, να τονιστεί– κριθεί ως «η πλέον συμφέρουσα» κατά το επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης του άρθρου 86 Ν. 4412/2016. Ανεξαρτήτως της κριτικής που θα μπορούσε να ασκηθεί για τη νομική επιλογή αυτή, αργότερα, κατά νέες σταθμίσεις, ο ίδιος νομοθέτης τροποποίησε εκτενώς την επίμαχη παρ. 2, με το άρθρο 43 παρ. 12β Ν. 4605/2019 (ΦΕΚ Α΄ 52) με ισχύ από 01.04.2019 και εφεξής, ήτοι καταλαμβάνουσα (η διάταξη) υπό τη νέα μορφή της την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία λόγω του χρόνου ενάρξεως αυτής όπως αναφέρθηκε (βλ. σκέψη 5). Κατά την ορθή ερμηνεία της νέας διάταξης, ως έχει κριθεί [ΑΕΠΠ 8ο Κλιμάκιο 1428/2019], προκύπτει ρητά πλέον, υπό το φως και πάλι σταθμίσεων επιείκειας που υιοθετεί ο διοικητικός νομοθέτης των δημοσίων συμβάσεων επιλέγοντας κατά το διαγωνιστικό στάδιο αυτό την κάμψη της αρχής της τυπικότητας, ότι εφεξής εφόσον, αφενός υποβληθεί προς την  Επιτροπή Διαγωνισμού «εντός της προθεσμίας της παραγράφου 1», ήτοι εντός της 10ήμερης προθεσμίας περί υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, αίτημα από τον προσωρινό ανάδοχο περί παράτασης της προθεσμίας αυτής, αφετέρου συνοδεύεται «με αποδεικτικά έγγραφα από τα οποία να αποδεικνύεται ότι έχει αιτηθεί αυτός τη χορήγηση των δικαιολογητικών» τότε, κατά δέσμια αρμοδιότητα, η αναθέτουσα αρχή οφείλει να χορηγήσει την παράταση συνολικά για την υποβολή ολόκληρου του αντίστοιχου (υπο)φακέλου [έχει δε κριθεί από την ως άνω Απόφαση της ΑΕΠΠ ότι από τεχνικής άποψης το σύστημα ΕΣΗΔΗΣ αφενός μεν επιτρέπει σε ένα και μόνο στάδιο την οριστική υποβολή του (υπο)φακέλου των «Δικαιολογητικών Κατακύρωσης» με τα αναγκαία έγγραφα, για τα οποία έχει τη δυνατότητα ο προσωρινός ανάδοχος να τα προσθέτει/αφαιρεί/αποθηκεύει μέχρι την οριστική υποβολή του φακέλου, αφετέρου δε δεν επιτρέπει τμηματικό άνοιγμα-αποσφράγισή του αλλά μόνον συνολικά όταν ολοκληρωθεί η υποβολή τους, οπότε παρέχει και αυτόματη ενημέρωση όλων των συμμετεχόντων], μάλιστα δε κατά θέληση του νομοθέτη «για όσο χρόνο απαιτηθεί για τη χορήγηση των δικαιολογητικών από τις αρμόδιες αρχές».(...)Επειδή, κατ’ ακολουθία, η Προδικαστική Προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή και να αναπεμφθεί ο διοικητικός φάκελος στη Διοίκηση. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Εργασίες αποκατάστασης προβληματικών τμημάτων της Ε.Ο. Τρίπολης – Καλαμάτας στο τμήμα … - …», συμβατικής δαπάνης 6.247.800,74 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.(....)Κατ’ ακολουθία, πρέπει να αναβληθεί η διατύπωση οριστικής κρίσης, προκειμένου η αναθέτουσα αρχή να προσκομίσει, εντός 15 ημερών από τη λήψη της παρούσας, τα ανωτέρω απαραίτητα για την άσκηση του ελέγχου στοιχεία.Αναβάλλει την οριστική κρίση του. 

Προμήθεια θερμογραφικού χαρτιού....Επειδή, ως προς τη ματαίωση λόγω της λήξης ισχύος των προσφορών, κρίνονται τα κάτωθι. Από τους εκατέρωθεν προβαλλόμενους  ισχυρισμούς και από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η προσφεύγουσα είχε ολοκληρώσει την υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης σε χρόνο (29.07.2020) προγενέστερο από αυτόν της λήξης ισχύος των προσφορών (14.08.2020). Υπό τα δεδομένα αυτά, της ωριμότητας δηλαδή της διαγωνιστικής διαδικασίας που επήλθε με την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, μετά από πλήρη ανάπτυξη του ανταγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων που συμμετείχαν εντός του χρόνου ισχύος των προσφορών τους, η αναθέτουσα αρχή δεν είχε υποχρέωση να ματαιώσει τον διαγωνισμό ούτε κωλυόταν να ζητήσει την παράταση της ισχύος των προσφορών και μετά την τυπική λήξη της (πρβλ. ΣτΕ 2384/2020, ΣτΕ 1189, 1190, 1193/2009 Ολομ.). Τούτο δε, λαμβανομένου υπόψη και ότι η λήξη ισχύος των προσφορών κατά το άρθρο 97 παρ. 4 του ν. 4412/2016 περιλαμβάνεται, πάντως, στους δυνητικούς λόγους ματαιώσεως της διαδικασίας αναθέσεως (ΣτΕ 2384/2020, πρβλ. ΕΑ 63/2020). Συνεπώς, μη νομίμως με την προσβαλλόμενη απόφαση και με τις απόψεις της αναθέτουσας αρχής γίνεται δεκτό ότι η αναθέτουσα αρχή είχε υποχρέωση να ματαιώσει τη διαδικασία αναθέσεως

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων (οικονομικός φορέας) αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, η οποία αρχικά απορρίπτει την προσφορά του και διατάσσει την κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής του στον διαγωνισμό. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά τον διαγωνισμό για τις «Εργασίες επισκευής και συντήρησης εγκαταστάσεων δημοτικού κολυμβητηρίου», με προϋπολογιζόμενη αξία 173.387,00 € (χωρίς ΦΠΑ). Ο προσφεύγων επιχειρηματολογεί ότι η απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση ουσιώδους τύπου επειδή δεν προηγήθηκε γνωμοδότηση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου της Περιφέρειας και ότι η αναθέτουσα αρχή παρέλειψε να τον καλέσει να συμπληρώσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά, ενώ δεν έλαβε υπόψη τα ήδη υποβληθέντα δικαιολογητικά κατακύρωσης.

Η προσφεύγουσα εταιρεία με την προδικαστική προσφυγή της αιτείται την ακύρωση της απόφασης με αριθμό 203/2021 της αναθέτουσας αρχής, η οποία απορρίπτει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης και την προσφορά της στον ηλεκτρονικό διαγωνισμό για την υλοποίηση του έργου με τίτλο «Διάνοιξη οδού…, διαμόρφωση κόμβου… & … στο…» με προϋπολογισμό 120.967,74 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Επίσης, ζητεί την αποδοχή των μεταγενέστερων δικαιολογητικών που προσκόμισε με την προσφυγή, την αποδοχή της προσφοράς της και την ανακήρυξή της ως οριστικής αναδόχου της προμήθειας. Η προσφυγή επικαλείται τις αρχές της διαφάνειας, αναλογικότητας και ελεύθερου ανταγωνισμού, ισχυριζόμενη ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε να την καλέσει να συμπληρώσει τα δικαιολογητικά πριν την απόρριψη της προσφοράς της.

Προμήθεια κλινοσκεπασμάτων...Ειδικότερα ως προκύπτει από το σαφές και ρητό γράμμα του νόμου (άρθ. 102 ν. 4412/2016 σκέψη 26) και έχει παγίως κριθεί ad hoc τόσο από το ΔΕΕ όσο και από την εθνική νομολογία (σκέψεις 37, 38, 39), η αναθέτουσα αρχή ήταν υποχρεωμένη να αποκλείσει την αιτούσα από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού λόγω μη υποβολής των επίμαχων δηλώσεων με το κατά τα ανωτέρω αξιούμενο περιεχόμενο, δεν υπήρχε δε νόμιμη ευχέρεια εκ μέρους της να την καλέσει να συμπληρώσει εκ των υστέρων τις δηλώσεις αυτές, διότι, εν προκειμένω, θα επρόκειτο για ανεπίτρεπτη αναπλήρωση, μη νομίμως υποβληθέντος δικαιολογητικού Και τούτο γιατί, η έλλειψη του στοιχείου τούτου, κατά παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης, συνιστά πλημμελή υποβολή αναγκαίου στοιχείου και δεν ήταν δεκτική αναπλήρωσης ούτε κατ’ εφαρμογήν του σχετικού άρθρου της διακήρυξης, το οποίο αναφέρεται στην εκ των υστέρων διευκρίνιση και συμπλήρωση, νομίμως, όμως, κατ’ αρχήν, υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων (ΔΕφΑθ 537/2015, Ε.Α. Σ.τ.Ε. 127/2010, 364/2009, 1173/2009, ΔΕφΑθ 859/2012 (ΑΣΦ), ΔΕφΑθ 239/2019, Ε.Α. ΣτΕ 1319, 1065, 935, 819/2007 κα). Συνεπώς, για τον λόγο αυτό είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο εξεταζόμενος δεύτερος λόγος της προσφυγής. καθώς η αναθέτουσα αρχή δεν θα μπορούσε κατά νόμο να καλέσει την προσφεύγουσα όπως προσκομίσει την ελλείπουσα επίμαχη δήλωση, ούτε μάλιστα όπως προσκομίσει νέα έντυπα Υποδείγματα Οικονομικής Προσφοράς ήτοι να προσκομίσει νέες οικονομικές προσφορές που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της διακήρυξης, καθώς τούτο θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων τροποποίηση της προσφοράς και συγκεκριμένα των τυπικών στοιχείων της προσφοράς, κατά παράβαση του νόμου, της διακήρυξης και των αρχών της νομιμότητας, της ισότητας και της διαφάνειας της διαδικασίας.