Ανταλλάξιμα Κτήματα – Ανάκληση Πρωτοκόλλου Διοικητικής Αποβολής εκδοθέντος εκ παραδρομής – Αποβολή των αυθαιρέτων κατόχων – Ενέργειες της Κτηματικής Υπηρεσίας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Συντρέχει νόμιμη περίπτωση α) ανάκλησης από την Κτηματική Υπηρεσία Ν. Μαγνησίας του υπ’ αριθμ. 6/2007 Πρωτοκόλλου Διοικητικής Αποβολής εκδοθέντος εκ παραδρομής κατά παράβαση της νομοθεσίας που διέπει την ανταλλάξιμη περιουσία -παρά την υφισταμένη δικαστική εκκρεμότητα με την ασκηθείσα και μη συζητηθείσα έφεση του Ελληνικού Δημοσίου ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Βόλου κατά της εταιρείας «Α.Α. Α.Ε.» και της υπ’ αριθμ. 43/2009 οριστικής αποφάσεως του Ειρηνοδικείου Βόλου, η οποία το είχε ακυρώσει- και β) επίσπευσης από την ιδία Κτηματική Υπηρεσία της υπό των διατάξεων του άρθρου 1 παρ.7 εδ.γ’ Β.Δ/τος της 24/31-10-1940 προβλεπομένης διοικητικής αποβολής των αυθαιρέτων κατόχων του ΑΚ 3/77/21564/1275 ανταλλαξίμου κτήματος με τη διαδικασία περί ανταλλαξίμων κτημάτων. (ομοφ.)

Ανταλλάξιμα κτήματα – Πρωτόκολλα Διοικητικής Αποβολής – Εφαρμοστέες διατάξεις.:Η διοικητική αποβολή των αυθαιρέτων κατόχων ανταλλαξίμων κτημάτων γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ.7 εδ.γ’ του β.δ/τος της 24/31-10-1940, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στη γνώμη της πλειοψηφίας της υπ’ αριθ. 312/1999 γνωμοδότησης της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. 2) Η Ανταλλάξιμη Περιουσία διοικείται και διαχειρίζεται σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις για την Ανταλλάξιμη Περιουσία, όπως έχει κριθεί με την υπ’ αριθ. 336/2009 γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. (ομοφ.)

Απευθείας εκποίηση δημοσίου κτήματος προς επέκταση ξενοδοχειακής επιχειρήσεως. Αυτοδίκαιη ανάκληση λόγω μη καταβολής της τελευταίας δόσεως του τιμήματος. Εκ νέου εκποίηση στην εκπεσούσα αγοράστρια. Δόσεις καταβληθείσες με βάση την ανακληθείσα απόφαση.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Απευθείας εκποίηση δημοσίου κτήματος προς επέκταση ξενοδοχειακής επιχειρήσεως, σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν 4377/1929 και το ΠΔ της 11/12.11.1929 «Περί Διοικήσεως Δημοσίων Κτημάτων». Αυτοδίκαιη ανάκληση της αποφάσεως περί απευθείας εκποιήσεως, λόγω μη καταβολής της τελευταίας δόσεως του τιμήματος. Σε περίπτωση εκ νέου απευθείας εκποιήσεως στην εκπεσούσα αγοράστρια δεν είναι δυνατός ο συνυπολογισμός, στην απόφαση περί εκ νέου εκποιήσεως, των δόσεων οι οποίες είχαν καταβληθεί με βάση την ανακληθείσα απόφαση. Αναλογική εφαρμογή του άρθρου 75 παρ.7 του ΠΔ της 11/12.11.1929.

Δημόσια κτήματα. Εκποίηση, λόγω προσκυρώσεως, μη αρτίου και μη οικοδομήσιμου οικοπέδου του Δημοσίου.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Η εκποίηση του δημοσίου κτήματος πρέπει να γίνει προς όλους τους κυρίους ή συγκυρίους των διηρημένων ή αυτοτελών οριζοντίων ιδιοκτησιών, οι οποίες έχουν συσταθεί στο οριζόμενο στην πράξη προσκυρώσεως όμορο οικόπεδο, ανάλογα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του ενιαίου οικοπέδου, που αναλογεί σε κάθε διηρημένη ή ανεξάρτητη οριζόντια ιδιοκτησία. Δηλαδή, δεν ασκούν επιρροή οι σχετικές συμφωνίες μεταξύ των ενδιαφερομένων για την εκποίηση ιδιωτών και η ύπαρξη επικαρπίας. Από το εμπράγματο δικαίωμα της κυριότητας σαφώς διαφοροποιείται το εμπράγματο δικαίωμα της επικαρπίας, το οποίο αποτελεί προσωπική δουλεία και συνίσταται στο δικαίωμα του επικαρπωτή να χρησιμοποιεί και να καρπώνεται ξένο πράγμα, διατηρώντας όμως ακέραιη την ουσία του.

Ανταλλάξιμα κτήματα – Παραχώρηση – Ανάκληση.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η διοικητική πράξη – απόφαση περί παραχωρήσεως – απευθείας εκποιήσεως ανταλλαξίμων ακινήτων υπό τον όρο της μη αλλαγής της χρήσεως αυτών για ορισμένο χρονικό διάστημα δεν ανακαλείται, όταν η παράβαση του όρου τούτου έγινε κατόπιν γνώσεως και συμμετοχής του Δημοσίου με την έκδοση θετικής διοικητικής πράξεως, έστω και κατ’ επίφαση νόμιμης, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η δικαιολογημένη πεποίθηση των παραχωρησιούχων ότι η αλλαγή της χρήσεως είναι μετά ταύτα επιτρεπτή και ότι δεν τίθεται ζήτημα παραβάσεως του ως άνω όρου και ως εκ τούτου ανάκληση της παραχωρήσεως.

Δημόσια κτήματα – Ανάκληση παραχώρησης δημοσίου κτήματος – Αξίωση επιστροφής του καταβληθέντος τιμήματος μετά των τόκων – Εκ νέου εκποίηση – Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 4377/1929 – Δυνατότητα συμψηφισμού της απαίτησης καταβολής του τιμήματος.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1. Οι αιτούντες - παραχωρησιούχοι θα αποκτήσουν αξίωση επιστροφής του καταβληθέντος, λόγω εκποίησης του ΑΒΚ 23 Πάρου δημοσίου κτήματος, τιμήματος, μετά των τόκων, όχι από την ακύρωση της απόφασης εκποίησης, αλλά από τη μεταγραφή της διοικητικής πράξης, με την οποία διαπιστώνεται η επελθούσα ακύρωση, συνεπεία της οποίας, η κυριότητα του εν λόγω κτήματος επανέρχεται στο Δημόσιο. (ομοφ.) 2. Α. Η ενδεχόμενη εκ νέου εκποίηση του ΑΒΚ 23 Πάρου δημοσίου κτήματος μπορεί, κατ’ αρχήν, να υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4377 της 13/16 Αυγ. 1929, αφού θα πρόκειται για παραχώρηση δημοσίου κτήματος, προς το σκοπό επέκτασης, με επιτρεπόμενες χρήσεις γης, ήδη υπάρχουσας επιχείρησης ενοικιαζόμενων δωματίων, με δυναμικότητα άνω των 15 δωματίων, εφόσον αυτή υπάγεται στη ρύθμιση του άρθρου 21 παρ. 6 του ν. 2741/1999, περί υποχρεωτικής κατάταξης των επιχειρήσεων ενοικιαζομένων δωματίων σε λειτουργική μορφή και τάξη κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων. Η κρίση, όμως, περί του εάν η σχεδιαζόμενη επέκταση είναι «αξία λόγου», σύμφωνα με το γράμμα της διάταξης του α’ εδαφίου του άρθρου 13 του ν. 4377 της 13/16 Αυγ. 1929, ανάγεται στην ουσιαστική εκτίμηση της διοίκησης, η οποία απαιτείται, πάντως, να είναι αιτιολογημένη. (πλειοψ.) Β. Είναι δυνατός ο συμψηφισμός της απαίτησης καταβολής του τιμήματος, που θα προκύψει από την ενδεχόμενη εκ νέου εκποίηση του ΑΒΚ 23 Πάρου δημοσίου κτήματος, με την αξίωση επιστροφής του καταβληθέντος τιμήματος της ακυρωθείσας εκποίησης και εφόσον υποβληθεί αίτηση συμψηφισμού από τον οφειλέτη του Δημοσίου είτε και αυτεπαγγέλτως, η αρμόδια για την ταμειακή βεβαίωση Δ.Ο.Υ. έχει υποχρέωση, σε συνεργασία, ενδεχομένως, με την υπηρεσία που διενήργησε τη βεβαίωση με ευρεία έννοια, να διαπιστώσει τη συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων του άρθρου 83 του ΚΕΔΕ και να προβεί στον συμψηφισμό. (ομοφ.)

Ανταλλάξιμα κτήματα. Εκποίησις προς κατόχους.:Η κατά τας διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του και σήμερον ισχύοντος, Ν.357/76, εκποίησις ανταλλαξίμων αγροτικών ακινήτων προς κατόχους των, είναι δυνατή, εφ όσον κριθή ότι δύνανται να αποτελέσουν βιώσιμον γεωργικήν εκμετάλλευσιν και εφ όσον δεν έχουν ανεγερθεί επ αυτών κατοικίες, έστω και παραθεριστικές (πλειοψ.), των δε αστικών δεν επιτρέπεται η εκποίησις προς τον έχοντα καλύψει την δι ην η εκποίησις ανάγκην του κατ άλλον τρόπον, ήτοι δεν επιτρέπεται η εκποίησις αστικού ακινήτου δια την στέγασίν της, εις άλλην οικίαν του στεγαζομένης, ή δυναμένης να στεγασθή, οικογενείας του, έστω και έχοντος ανεγείρει και χρησιμοποιούντος επ αυτού κτίσματα, κατόχου του, ουδέ η εκποίησις αστικού ακινήτου δια την επαγγελματικήν στέγασίν του, έστω και έχοντος ανεγείρει και χρησιμοποιούντος επ αυτού κτίσματα, διαθέτοντος όμως άλλην επαγγελματικήν στέγην, δια της οποίας ικανοποιεί ή δύναται να ικανοποιήση την επαγγελματικήν αυτήν ανάγκην του, κατόχου του. Αντιθέτως, επιτρέπεται η εκποίησις αστικού ανταλλαξίμου ακινήτου δι επαγγελματικήν εγκατάστασιν προς τον έχοντα οικίαν δια την στέγασιν της οικογενείας του, ως και η εκποίησις δι οικογενειακήν στέγασιν προς τον έχοντα επαγγελματικήν στέγην, εν συνδρομή, όμως, κατ αμφοτέρας τας περιπτώσεις, των λοιπών, προϋποθέσεων χαρακτηρισμού του ως δικαιούχου εξαγοράς του.​

Εξαγορά δημοσίου κτήματος σε δόσεις κατ' άρθρο 4 ΑΝ 263/1968.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Ι. 1) Δια των διατάξεων του άρθρου 93 του Δ/τος 11/12.11.1929 ωρίσθη, επί εκποιήσεως δημοσίων κτημάτων, κατά τις αυτές δ/ξεις, η εις αυτήν έκπτωσις (6%) επί προκαταβολής του τιμήματος ή δόσεων κατά τα εις αυτήν ειδικώτερα. Όμως τούτο δεν ισχύει, όταν, αιτήσει του αγοραστού παρεσχέθη η εις δόσεις καταβολή, κατ ευχέρειαν, εκ του νόμου (άρθρο 95 παρ.2 του ανωτέρω Δ/τος). 2) Ο νεώτερος νόμος, -ΑΝ 263/1968 άρθρο 4 ως ισχύει-, ερρύθμισεν τις περιπτώσεις, απ ευθείας, άνευ δημοπρασίας, εξαγοράς αυθαιρέτως κατεχομένων δημοσίων κτημάτων με τίμημα ευνοϊκόν –μέρος της αξίας- καταβλητέον εις 6 το πολύ εξαμηνιαίες δόσεις, εντόκως. Παρέχεται, όμως, δυνατότης εκπτώσεως 10% επί ολοσχερούς καταβολής του τιμήματος εντός της προθεσμίας καταβολής της β’ δόσεως. Μετά ταύτα, ουδέν λέγεται περί εκπτώσεως. 3) Περίπτωσις εφαρμογής της ρυθμίσεως του άρθρου 93 του ανωτέρω Δ/τος δεν προκύπτει, ελλείψει οιασδήποτε αναφοράς ή προβλέψεως αλλά και διότι, δια των διατάξεων του νεωτέρου νόμου 263/68 (άρθρο 4) ως ισχύει μετά τον Ν 1473/84 ερρυθμίσθησαν ιδιαίτερες περιπτώσεις εξαγοράς αυθαιρέτως κατεχομένων ΔΚ με όλως ευνοϊκόν τίμημα. 4) Συνεπώς, μετά την πάροδον της άνω προθεσμίας δεν δύναται να γίνη λόγος περί εκπτώσεως των τόκων, ελλείψει σχετικής προβλέψεως αλλά και εν όψει της φύσεως της δ/ξεως ως δημοσιονομικής και του συναφώς προκύπτοντος οφέλους του Δημοσίου ή τοι της ωφελείας εκ των τόκων 7%. ΙΙ. Κατ ακολουθίαν εις το τιθέμενον ερώτημα προσήκουσα απάντησις είναι ότι, επί εξαγοράς δημοσίου κτήματος, κατ άρθρον 4 ΑΝ 263/68, ως ισχύει, με τίμημα καταβλητέον εις δόσεις, η εξόφλησις του υπολοίπου μετά την προθεσμίαν της β’ δόσης, δεν συνεπάγεται έκπτωση-απαλλαγήν από των τόκων.

Επέκταση εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 14 έως και 20 του Ν. 3986/2011 και σε δημόσια κτήματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, τα οποία έχουν περιέλθει στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).1. Οι ρυθμίσεις του κεφαλαίου Β΄ του Ν. 3986/2011 (άρθρα 10-17) περιορίζονται στα δημόσια ακίνητα (που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. ή σε εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή σε Ο.Τ.Α.), στα οποία το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ή εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο, αποκτά κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα ή άλλο δικαίωμα περιουσιακής φύσης ή δικαίωμα διαχείρισης και εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 9 του ίδιου νόμου. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που εκδίδεται ύστερα από αίτηση του κυρίου του ακινήτου, μπορεί όμως να υπάγονται στις ρυθμίσεις του Κεφαλαίου Β΄ και άλλα δημόσια ακίνητα, με σκοπό την επενδυτική τους αξιοποίηση. (πλειοψ.) 2. Οι ρυθμίσεις του κεφαλαίου Γ΄ (δικαίωμα επιφάνειας, άρθρα 18-26) του Ν. 3986/2011 δεν καταλαμβάνουν αποκλειστικά μόνο τα ακίνητα που έχουν περιέλθει, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 2 του ίδιου ως άνω νόμου, στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ή σε εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο, αλλά επεκτείνεται η εφαρμογή τους και στα δημόσια κτήματα της αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, δηλαδή στα δημόσια ακίνητα, που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, σε Ν.Π.Δ.Δ., σε δημόσιους οργανισμούς με μορφή Ν.Π.Ι.Δ. ή και σε εταιρείες, εφόσον εκπληρώνεται ο σκοπός του νόμου, περί καλλίτερης αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, ανάπτυξης, διαχείρισης και εκμετάλλευσής της κατά τρόπο που να επαυξάνει την αξία της, προς όφελος του Δημοσίου και δεν πρόκειται για ειδική κατηγορία δημοσίων κτημάτων (ενδεικτικά ανταλλάξιμα, ΓνΝΣΚ 197/2013), όπου υφίσταται ειδική νομοθετική ρύθμιση για την εξυπηρέτηση ειδικού σκοπού, ή δεν τελούν υπό ειδικό καθεστώς προστασίας (ενδεικτικά αρχαιολογικοί χώροι, κτήματα διεθνούς σημασίας Ramsar, τόποι Κοινοτικής Προστασίας (ΤΚΠ) του Δικτύου NATURA, ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ), καταφύγια άγριας ζωής, Εθνικά Πάρκα κ.λπ.), οπότε ισχύουν οι ειδικότερες νομοθετικές ρυθμίσεις και οι εκάστοτε προβλεπόμενες ειδικές διοικητικές διαδικασίες. Η τυχόν αυθαίρετη κατοχή του δημόσιου κτήματος από τρίτους δεν προσδίδει σε αυτούς ιδιαίτερα δικαιώματα προτίμησης, ούτε όμως τους αποκλείει από την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3986/2011. (ομοφ.)

Επέκταση εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 14 έως και 20 του Ν. 3986/2011 και σε δημόσια κτήματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, τα οποία έχουν περιέλθει στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1. Οι ρυθμίσεις του κεφαλαίου Β΄ του Ν. 3986/2011 (άρθρα 10-17) περιορίζονται στα δημόσια ακίνητα (που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. ή σε εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή σε Ο.Τ.Α.), στα οποία το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ή εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο, αποκτά κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα ή άλλο δικαίωμα περιουσιακής φύσης ή δικαίωμα διαχείρισης και εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 9 του ίδιου νόμου. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που εκδίδεται ύστερα από αίτηση του κυρίου του ακινήτου, μπορεί όμως να υπάγονται στις ρυθμίσεις του Κεφαλαίου Β΄ και άλλα δημόσια ακίνητα, με σκοπό την επενδυτική τους αξιοποίηση. (πλειοψ.) 2. Οι ρυθμίσεις του κεφαλαίου Γ΄ (δικαίωμα επιφάνειας, άρθρα 18-26) του Ν. 3986/2011 δεν καταλαμβάνουν αποκλειστικά μόνο τα ακίνητα που έχουν περιέλθει, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 2 του ίδιου ως άνω νόμου, στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ή σε εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο, αλλά επεκτείνεται η εφαρμογή τους και στα δημόσια κτήματα της αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, δηλαδή στα δημόσια ακίνητα, που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, σε Ν.Π.Δ.Δ., σε δημόσιους οργανισμούς με μορφή Ν.Π.Ι.Δ. ή και σε εταιρείες, εφόσον εκπληρώνεται ο σκοπός του νόμου, περί καλλίτερης αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, ανάπτυξης, διαχείρισης και εκμετάλλευσής της κατά τρόπο που να επαυξάνει την αξία της, προς όφελος του Δημοσίου και δεν πρόκειται για ειδική κατηγορία δημοσίων κτημάτων (ενδεικτικά ανταλλάξιμα, ΓνΝΣΚ 197/2013), όπου υφίσταται ειδική νομοθετική ρύθμιση για την εξυπηρέτηση ειδικού σκοπού, ή δεν τελούν υπό ειδικό καθεστώς προστασίας (ενδεικτικά αρχαιολογικοί χώροι, κτήματα διεθνούς σημασίας Ramsar, τόποι Κοινοτικής Προστασίας (ΤΚΠ) του Δικτύου NATURA, ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ), καταφύγια άγριας ζωής, Εθνικά Πάρκα κ.λπ.), οπότε ισχύουν οι ειδικότερες νομοθετικές ρυθμίσεις και οι εκάστοτε προβλεπόμενες ειδικές διοικητικές διαδικασίες. Η τυχόν αυθαίρετη κατοχή του δημόσιου κτήματος από τρίτους δεν προσδίδει σε αυτούς ιδιαίτερα δικαιώματα προτίμησης, ούτε όμως τους αποκλείει από την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3986/2011. (ομοφ.)