Φορολογία εισοδήματος. Αποζημίωση για επαναφορά του μισθίου στην προτέρα κατάσταση.(..)Κατάσταση :  Εν μέρει αποδεκτή 
α) Το ποσό της αποζημίωσης, που καταβάλλεται από τον εκμισθωτή στον μισθωτή σε περίπτωση αναγκαστικής έξωσής του από το μίσθιο λόγω ιδιόχρησης ή ανοικοδόμησης του μισθίου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του Ν 813/1978, δεν αποτελεί εισόδημα της παρ. 1 του άρθρου 28 του Ν 2238/1994, αλλά αποζημίωση που η καταβολή της απορρέει κατευθείαν από το νόμο και παρέχεται έναντι των ζημιών που υφίσταται ο μισθωτής από την αναγκαστική έξωσή του. Συνεπώς, αν το ποσό αυτό δεν αποτελεί εκχώρηση μισθωτικού δικαιώματος, το οποίο θεωρείται εισόδημα και φορολογείται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 13 του Ν 2238/1994, δεν είναι φορολογητέο. β) Όταν στο μισθωτήριο συμβόλαιο ορίζεται ότι ο μισθωτής έχει το δικαίωμα να ενεργήσει με δαπάνες του διάφορες προσθήκες, τροποποιήσεις ή μεταρρυθμίσεις, ή άλλες επεμβάσεις επί του μισθίου και ότι μετά τη λήξη της εμπορικής μίσθωσης υποχρεούται να επαναφέρει το μίσθιο στην προτέρα κατάσταση, πλην αν ο εκμισθωτής επιθυμεί κατόπιν εγγράφου δηλώσεώς του τη διατήρηση του μισθίου σε όποια κατάσταση αυτό βρίσκεται, η «αποζημίωση» που επιδικάζεται στον εκμισθωτή αντικρίζει τις δαπάνες που απαιτούνται για την επαναφορά του μισθίου στην προτέρα του κατάσταση και συνεπώς δεν είναι φορολογητέα.

Αποκατάσταση των φθορών από τη συμφωνημένη χρήση του μισθίου και ότι, ως εκ τούτου, με τη δαπάνη του έπρεπε, σύμφωνα με το νόμο και το μισθωτήριο συμφωνητικό, να επιβαρυνθεί ο εκμισθωτής

Εάν: α) ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), με την ιδιότητα του εκμισθωτή ακινήτων ιδιοκτησίας του, στις περιπτώσεις όπου στις μισθωτικές συμβάσεις δεν υπάρχει πρόβλεψη για αναπροσαρμογή του μισθώματος, υποχρεούται να μειώνει το μίσθωμα κατά το ποσοστό μείωσης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) και β) στις περιπτώσεις όπου η μισθωτική σύμβαση έχει λήξει και ο μισθωτής παραμένει στο μίσθιο, για το χρονικό διάστημα μεταξύ λήξης της μίσθωσης και προκήρυξης νέου διαγωνισμού, ποιό πρέπει να είναι το ύψος της αποζημίωσης χρήσης και ειδικότερα ερωτάται αν το ποσό της αποζημίωσης χρήσης πρέπει να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τους όρους της ληγμένης συμβατικής σύμβασης ή να παραμένει σταθερό για όσο χρονικό διάστημα ο μισθωτής κάνει χρήση του μισθίου.(...)α) Ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 7 παρ. 3 του π.δ. 34/1995 (όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 10 του άρθρου 7 του ν. 2741/1999), με την ιδιότητα του εκμισθωτή ακινήτων ιδιοκτησίας του, στις περιπτώσεις των μισθώσεων, που οι μισθωτές ασκούν τις αναφερόμενες στο άρθρο 1 του εν λόγω προεδρικού διατάγματος δραστηριότητες ή τα επαγγέλματα του άρθρου 2 αυτού και στις σχετικές μισθωτικές αυτές συμβάσεις δεν υπάρχει πρόβλεψη για αναπροσαρμογή του μισθώματος, υποχρεούται κατ’ απόκλιση από τις διατάξεις που ορίζουν την απαγόρευση μείωσης του συμφωνηθέντος μισθώματος (άρθρο 40 παρ. 1 εδ.ζ του π.δ. 715/1979), κατόπιν σχετικής έγγραφης όχλησης του μισθωτή, να αναπροσαρμόσει το μίσθωμα, σε ποσοστό 75% της μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του μήνα της αναπροσαρμογής σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, όπως αυτή υπολογίζεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Το δε μίσθωμα που θα προκύψει, κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω, καθίσταται απαιτητό από την κοινοποίηση της έγγραφης όχλησης του αιτούντος την αναπροσαρμογή μισθωτή. β) Στις περιπτώσεις όπου η μισθωτική σύμβαση έχει λήξει και ο μισθωτής παραμένει στο μίσθιο, το ποσό που καταβάλλει ο μισθωτής συνιστά αποζημίωση για εξωσυμβατική χρήση ακινήτου και όχι μίσθωμα. Το ύψος της καταβλητέας μηνιαίας αποζημίωσης για εξωσυμβατική χρήση του ακινήτου ανέρχεται στο ύψος του συμφωνηθέντος μισθώματος, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί κατά τον χρόνο λήξης της συμβατικής σχέσης και δεν αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τους όρους της ληγμένης συμβατικής σύμβασης. Επιπλέον, ο e-ΕΦΚΑ δικαιούται να απαιτήσει για την παρακράτηση αυτή του μισθίου, πέραν της κατά τα ανωτέρω αποζημίωσης χρήσης και το διαφυγόν κέρδος του, δηλαδή εκείνο, που θα αποκόμιζε με πιθανότητα, κατά τη συνήθη (κανονική) πορεία των πραγμάτων, αν ο μισθωτής απέδιδε το μίσθιο αμέσως μετά τη λήξη της μίσθωσης.

Μίσθωση οικοπέδου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ – Καταγγελία μισθώσεως ακαλύπτου χώρου για ανοικοδόμηση – Απόδοση μισθίου.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
1) Με τις αναγραφόμενες στη γνωμοδότηση διατάξεις το Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ. διασφαλίζεται ότι, εφ’ όσον μισθωθεί οικόπεδό του για να χρησιμοποιηθεί από τον μισθωτή ως ακάλυπτος- «υπαίθριος» -χώρος σταθμεύσεως αυτοκινήτων, ο μισθωτής θα αποδώσει τη χρήση του μισθίου, όταν το Ι.Κ.Α.–Ε.Τ.Α.Μ., μετά την παρέλευση έτους της ενάρξεως της μισθώσεως , επιδώσει στον μισθωτή α) έγγραφη καταγγελία της μισθώσεως λόγω ανοικοδομήσεως και β) την άδεια οικοδομής, περαιτέρω δε, 2) ενδείκνυται να συμπεριληφθούν στη διακήρυξη πλειοδοτικού διαγωνισμού και στη συναφθησομένη σύμβαση μισθώσεως οι αναγραφόμενοι στη γνωμοδότηση όροι.

Ζητήματα που αφορούν εμπορική μίσθωση ακινήτου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μετά τη λήξη της σύμβασης μίσθωσης και η μισθώτρια εταιρεία εξακολουθεί να παραμένει στο μίσθιο. (...) α) Η ανωτέρω μίσθωση έληξε και η χρήση του μισθίου ακινήτου από την μισθώτρια μετά τη λήξη έχει το χαρακτήρα εξωσυμβατικής χρήσης. β) Το ποσό που καταβάλλει η μισθώτρια μετά τη λήξη συνιστά αποζημίωση για εξωσυμβατική χρήση και όχι μίσθωμα. γ) Το ύψος της καταβλητέας μηνιαίας αποζημίωσης για εξωσυμβατική χρήση καθορίζεται με βάση τις μισθωτικές συνθήκες ακινήτων της περιοχής, όπου κείται το μίσθιο. δ) Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΦΚΑ μπορεί να εξετάσει αίτημα ενδιαφερόμενου για μείωση επιβληθείσας ως άνω αποζημίωσης (πλειοψ.).

Η Πράξη 64/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή της σύμβασης για το έργο «Επισκευή – ενίσχυση του φέροντος οργανισμού του υφιστάμενου Ιερού Ναού Καθεδρικού Ναού Αγίου Βλασίου Αχαρνών με σύγχρονη αποκατάσταση του περιβάλλοντα χώρου» (προϋπολογισμός 2.550.000,00 ευρώ). Η απόφαση κωλύθηκε διότι ο Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν.4412/2016) επικαλούμενος κατεπείγουσα ανάγκη λόγω του σεισμού του 2019. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η κατεπείγουσα ανάγκη είχε αποδυναμωθεί λόγω της παρόδου τεσσάρων ετών, καθιστώντας δυνατή τη χρήση συντετμημένης τακτικής διαγωνιστικής διαδικασίας. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι το αντικείμενο του έργου υπερέβαινε τις απολύτως αναγκαίες επεμβάσεις για την αποκατάσταση των σεισμικών ζημιών, περιλαμβάνοντας έργα ανακαίνισης, εκσυγχρονισμό ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και επανασχεδιασμό της κεντρικής πλατείας. Τέλος, επισημάνθηκε η μη έκδοση απόφασης πολυετούς έγκρισης ανάληψης υποχρέωσης για τη συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης.

Εάν: 1) ο e-ΕΦΚΑ, ως εκμισθωτής ακινήτου, δύναται να συνάψει συμφωνία για παράταση υφιστάμενης μίσθωσης είτε α) βάσει συμβατικού όρου είτε β) βάσει των διατάξεων του άρθρου 41 του ν. 4605/2019 και να καταρτίσει σύμβαση παράτασης της μίσθωσης, χωρίς περιορισμό ως προς τον χρόνο κατάρτισής της, 2) ποιός πρέπει να είναι ο χρόνος εκπόνησης της επιβαλλόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 4605/2019 μελέτης από πιστοποιημένο εκτιμητή για την εκτίμηση της μισθωτικής αξίας του μισθίου και τον καθορισμό του μισθώματος, 3) νομιμοποιείται η μισθώτρια, σε περίπτωση που αιτηθεί παράταση βάσει των ευνοϊκών διατάξεων του άρθρου 41 του ν. 4605/2019, να κάνει στη συνέχεια χρήση του συμβατικού όρου που προβλέπει δυνατότητα παράτασης, 4) είναι νόμιμο το αίτημα της μισθώτριας εταιρείας για παράταση της μίσθωσης πέραν του συμφωνηθέντος συμβατικού χρόνου, με μόνη σύμφωνη γνώμη του Δ.Σ. του Φορέα.(...)Εάν: 1) ο e-ΕΦΚΑ, ως εκμισθωτής ακινήτου, δύναται να συνάψει συμφωνία για παράταση υφιστάμενης μίσθωσης είτε α) βάσει συμβατικού όρου είτε β) βάσει των διατάξεων του άρθρου 41 του ν. 4605/2019 και να καταρτίσει σύμβαση παράτασης της μίσθωσης, χωρίς περιορισμό ως προς τον χρόνο κατάρτισής της, 2) ποιός πρέπει να είναι ο χρόνος εκπόνησης της επιβαλλόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 4605/2019 μελέτης από πιστοποιημένο εκτιμητή για την εκτίμηση της μισθωτικής αξίας του μισθίου και τον καθορισμό του μισθώματος, 3) νομιμοποιείται η μισθώτρια, σε περίπτωση που αιτηθεί παράταση βάσει των ευνοϊκών διατάξεων του άρθρου 41 του ν. 4605/2019, να κάνει στη συνέχεια χρήση του συμβατικού όρου που προβλέπει δυνατότητα παράτασης, 4) είναι νόμιμο το αίτημα της μισθώτριας εταιρείας για παράταση της μίσθωσης πέραν του συμφωνηθέντος συμβατικού χρόνου, με μόνη σύμφωνη γνώμη του Δ.Σ. του Φορέα.

Μίσθωση ακινήτων από Δήμους:..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα μη νόμιμα εντέλλεται η δαπάνη καταβολής του μισθώματος μηνός Οκτωβρίου, καθόσον η διαδικασία επιλογής του προς μίσθωση ακινήτου είναι πλημμελής για τους βασίμως προβαλλόμενους από την Επίτροπο λόγους. Συγκεκριμένα, στο πρακτικό της Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων δεν αναφέρεται ότι είναι ακατάλληλο κανένα από τα προσφερόμενα ακίνητα, με συνέπεια να παρίσταται αυθαίρετη η επιλογή του Δήμου να καλέσει στη β΄ φάση της διαδικασίας μόνο τον ιδιοκτήτη του επιλεγέντος ακινήτου, η δε έλλειψη της αιτιολογίας του πρακτικού αυτού δεν καλύπτεται ούτε με το, κατά πολύ μεταγενέστερο της αρχικής της κρίσης και μετά την εκδήλωση της άρνησης θεώρησης από την Επίτροπο, αρ.πρυτ. 32ΕΕΑ/10.12.2009 «διευκρινιστικό» έγγραφο της επιτροπής αυτής, με το οποίο τελικώς εξηγεί τους λόγους ακαταλληλότητας των λοιπών ακινήτων...Λαμβάνοντας, όμως, υπόψη ότι το τελικώς επιλεγέν ακίνητο είναι βιομηχανικό, με αυξημένη μέγιστη αντοχή φορτίου έναντι των λοιπών προσφερθέντων ακινήτων, ικανή να καλύψει τις ανάγκες δημιουργίας επ’ αυτού χώρου αρχείου, το δε επιτευχθέν τίμημα των 10,00 ευρώ ανά τ.μ. δεν είναι υψηλότερο από το αναγραφόμενο στη διακήρυξη των 8,00 ευρώ ανά τ.μ. για τους υπόγειους και 12,00 ευρώ για τους λοιπούς χώρους του ακινήτου τίμημα, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με σκοπό καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληρούσε τους όρους της διακήρυξης..(συγγνωστή πλάνη)

ΜΙΣΘΩΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ(...)Με τα δεδομένα αυτά, και ενόψει του ότι α) στην προκειμένη περίπτωση υπάρχει σιωπηρή παράταση της μισθωτικής σύμβασης που έληξε στις 6.6.2013, β) μετά τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου διάρκειας της μίσθωσης του εν λόγω ακινήτου, ο Δήμος προέβη στη διενέργεια δύο διαγωνισμών για τη μίσθωση ακινήτου, οι οποίοι, όμως, δεν τελεσφόρησαν χωρίς υπαιτιότητά του, τελικά δε αποφάσισε να στεγάσει τις δημοτικές του υπηρεσίες σε ιδιόκτητο ακίνητό του, το Κλιμάκιο κρίνει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ότι ο Δήμος οφείλει, με βάση τη διάταξη του άρθρου 22 του ν. 3130/2003, να καταβάλει το μίσθωμα για το χρονικό διάστημα που παρατάθηκε σιωπηρώς η μισθωτική σχέση και συνέχισε να χρησιμοποιεί το μίσθιο. Επομένως, ως προς τον πρώτο και δεύτερο λόγο διαφωνίας, ναι μεν αφενός δεν υπάρχει σε ισχύ μισθωτήριο συμβόλαιο, που σύμφωνα με το άρθρο 26 του β.δ. της 17.5/15.6.1959, αποτελεί ένα από τα δικαιολογητικά του χρηματικού εντάλματος για την καταβολή μισθώματος, αφετέρου με το από 5.2.2014 πρακτικό της Επιτροπής του άρθρου 186 παρ. 5 του ν. 3463/2006 το εν λόγω μίσθιο κρίθηκε ως ακατάλληλο για τη στέγαση υπηρεσιών οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, όμως, στην προκειμένη περίπτωση ο Δήμος οφείλει να καταβάλει το μίσθωμα με βάση τη διάταξη του άρθρου 22 του ν. 3130/2003 που προβλέπει την υποχρέωση καταβολής του μισθώματος σε περίπτωση σιωπηρής παράτασης της μίσθωσης. Περαιτέρω, ούτε από τη διάταξη του άρθρου 26 του β.δ. της 17.5/15.6.1959 ούτε από άλλη διάταξη προκύπτει ότι η προσκόμιση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης αποτελεί απαραίτητο δικαιολογητικό, που πρέπει να επισυνάπτεται στο οικείο χρηματικό ένταλμα (βλ. Κλιμ. Προλ. Ελ. στο VII Tμ. 219/2015), απορριπτομένου του σχετικού λόγου διαφωνίας. Αντιθέτως, η προσκόμιση πιστοποιητικού φορολογικής ενημερότητας είναι σύμφωνα με την ΠΟΛ 1274/27.12.2013 «Αποδεικτικό Ενημερότητας άρθρου 12 ν. 4174/2013 όπως ισχύει» υποχρεωτική για την είσπραξη χρημάτων από το Δημόσιο Τομέα, εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει τα χίλια πεντακόσια ευρώ ανά δικαιούχο. Επομένως, δοθέντος ότι μεταξύ των δικαιολογητικών του επίμαχου εντάλματος δεν υπάρχει πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας, η εντελλόμενη δαπάνη καθίσταται μη κανονική, κατ’ αποδοχή του σχετικού λόγου διαφωνίας. Τέλος, αορίστως η αναπληρώτρια Επίτροπος επικαλείται ως λόγο μη κανονικότητας της δαπάνης την μη προσκόμιση πιστοποιητικού ασφαλιστικής ενημερότητας εκ μέρους του εκμισθωτή, καθόσον δεν προσδιορίζει την επαγγελματική ιδιότητα του τελευταίου, προκειμένου να κριθεί εάν εμπίπτει στις κατηγορίες υποχρέων προς έκδοση ασφαλιστικής ενημερότητας, ενώ ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει η επαγγελματική ιδιότητά του και συνακόλουθα η υποχρέωσή του ή μη για προσκόμιση πιστοποιητικού ασφαλιστικής ενημερότητας.

Φορολογικό απόρρητο - Xορήγηση αντιγράφων μισθωτηρίων συμβολαίων φορολογούμενου, καθώς και βεβαιώσεων για το καταβαλλόμενο μίσθωμα, σε τρίτο, προκειμένου αυτός να τα χρησιμοποιήσει σε δίκη ανοιγείσα κατά τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Στις περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις κάμψεως του φορολογικού απορρήτου, του άρθρου 85 παρ. 5 του Κ.Φ.Ε. (Ν 2238/1994) περιλαμβάνεται και η κατ εξαίρεση επιτρεπομένη, σε δίκες για διαφορές από εμπορικές μισθώσεις ακινήτων, χορήγηση στους ενδιαφερομένους, για χρήση στο δικαστήριο, αντιγράφων των μισθωτηρίων συμβολαίων, καθώς και βεβαιώσεων για το καταβαλλόμενο μίσθωμα, οποιουδήποτε ακινήτου. Η χορήγηση των εν λόγω στοιχείων, σε μισθωτή εμπορικού καταστήματος, προκειμένου ο τελευταίος να τα χρησιμοποιήσει σε δίκη ανοιγείσα κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων κατά του εκμισθωτή του (αίτηση περί λήψεως ασφαλιστικών μέτρων προς άρση της παρακώλυσης της χρήσης του μισθίου ακινήτου, λόγω της εκμισθώσεως, σε τρίτο, άλλου καταστήματος), δεν αφορά σε δίκη για διαφορά από εμπορική μίσθωση ακινήτου και ως εκ τούτου δεν δύναται, κατ εξαίρεση, να καμφθεί το φορολογικό απόρρητο, προκειμένου να χορηγηθούν τα αιτούμενα φορολογικά στοιχεία.