Εκτίμηση της χρηματικής αξίας αρχαίων κινητών. Αρμοδιότητα τριμελούς επιτροπής ειδικών επιστημόνων κατ’ άρθρο 73 παρ. 11 του ν. 3028/2002.(...)Η προβλεπόμενη στο άρθρο 73 παρ. 11 του ν. 3028/2002 τριμελής επιτροπή ειδικών επιστημόνων είναι αρμόδια για την εκτίμηση της χρηματικής αξίας των αρχαίων κινητών που δηλώθηκαν στην αρχαιολογική υπηρεσία και η κατοχή τους περιέρχεται στο Δημόσιο, στις περιπτώσεις που η χρηματική αξία των αρχαίων υπερβαίνει το ποσό των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ. Όταν η χρηματική αξία των αρχαίων είναι κατώτερη του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, αρμόδιος για την εκτίμηση της χρηματικής αξίας των αρχαίων, όπως και για τον προσδιορισμό του ύψους της αμοιβής σε όποιον προέβη στη δήλωσή τους, προκειμένου η κατοχή τους να περιέλθει στο Δημόσιο, είναι ο Προϊστάμενος της αρμόδιας Περιφερειακής Υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ (ομόφωνα).

Δυνατότητα παρουσίασης, σε περιοδικές εκθέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρχαίων αντικειμένων που παραδόθηκαν από ιδιώτες, για τα οποία δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης της αντιστοιχούσας αμοιβής.(..)Επιτρέπεται η παρουσίαση, σε περιοδικές εκθέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, εντός της χώρας και στο εξωτερικό, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του ν. 3028/2002, αρχαίων έργων που χρονολογούνται έως το 1453 (τα οποία ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο), τα οποία έχουν παραδοθεί στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ και για τα οποία έχουν κατατεθεί σχετικές αιτήσεις για χορήγηση αμοιβής, ανεξάρτητα από τη βούληση των παραδοσάντων και ανεξάρτητα από την ολοκλήρωση ή μη της διαδικασίας καταβολής αμοιβής στους δικαιούχους, η αξίωση των οποίων είναι ενοχική, πηγάζει ευθέως από το νόμο και περιορίζεται στη διεκδίκηση της νόμιμης αμοιβής (ομοφ.).

Μνημεία - Έννοια αρχαίων μνημείων - Θρησκευτικές εικόνες - Δήλωση αρχαίων - Δικαίωμα κατοχής αρχαίων - Κυριότητα αρχαίων - Κληρονομική διαδοχή - Δωρεά αιτία θανάτου. α) Η δωρεά αιτία θανάτου της κυριότητας μιας (1) μεταβυζαντινής εικόνας έτους 1685 του ζωγράφου Σ. Ζαγκαρόλα από τον μετέπειτα αποβιώσαντα Μ. Μ. (δωρητής) προς στο Μουσείο Μπενάκη (δωρεοδόχος), για την οποία έχει συνταχθεί η αρ. 8455/2009 συμβολαιογραφική πράξη, είναι άκυρη και ως εκ τούτου, το Μουσείο Μπενάκη, δεν δύναται να θεμελιώσει κατά νόμο οιοδήποτε δικαίωμα επί της ανωτέρω εικόνας με έρεισμα τη σύμβαση αυτή. β) Το Μουσείο Μπενάκη, ως κληρονόμος του αποβιώσαντος Μ. Μ., δυνάμει της αρ. 3136/10.2.2015 δημόσιας διαθήκης αυτού, καθόσον αφορά τις οκτώ (8) μεταβυζαντινές εικόνες, που χρονολογούνται κατά τους 17° και 18° αιώνες, δικαιούται να επικαλεσθεί ότι έχει αποκτήσει το αποδεικνυόμενο δικαίωμα κυριότητας του κληρονομούμενου επ' αυτών (ομόφωνα), γ) Το Μουσείο Μπενάκη, ως κληρονόμος του αποβιώσαντος Μ. Μ., δυνάμει της αρ. 3136/10.2.2015 δημόσιας διαθήκης αυτού, καθόσον αφορά τα οκτώ (8) αρχαία αντικείμενα, που χρονολογούνται προ το έτους 1453, δεν δικαιούται, με την ιδιότητα αυτή (κληρονόμος), να προβάλλει δικαίωμα κατοχής αυτών, διότι τέτοιο δικαίωμα δεν είχε αποκτήσει ο κληρονομούμενος (ομόφωνα), δ) Ο Ιερός Ναός Αγίας Σοφίας Ψυχικού, ως νόμιμος κληρονόμος της αποβιωσάσης Μ.Σ.- Π., δυνάμει της από 17.7.1996 ιδιογράφου και της αρ. 18310/2002 δημόσιας διαθήκης αυτής, καθόσον αφορά τα πέντε (5) αρχαία αντικείμενα, που χρονολογούνται προ του έτους 1453, δεν δικαιούται με την ιδιότητα αυτή (κληρονόμος), να προβάλλει δικαίωμα κατοχής αυτών, διότι τέτοιο δικαίωμα δεν είχε αποκτήσει η κληρονομούμενη (ομόφωνα).

Εάν, σε περίπτωση αμφισβήτησης της κυριότητας του αιτούντος έγκριση οικοδομικών εργασιών επί νεότερων μνημείων: α) δύναται το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων να προβεί σε εξέταση του ιδιοκτησιακού και β) ενδεχόμενη έγκριση των εργασιών θα επιδράσει στη μεταξύ των διαδίκων διαφορά.(...)Η Διεύθυνση Νεότερων Μνημείων ΥΠ.ΠΟ.Α., προκειμένου να εισάγει στο αρμόδιο Συμβούλιο αίτημα έγκρισης οικοδομικών εργασιών, οφείλει να εξετάσει αν ο αιτών νομιμοποιείται προς υποβολή του αιτήματος κατά τον Αστικό Κώδικα ή άλλη ειδική διάταξη. Σε περίπτωση αμφισβήτησης, εκ μέρους τρίτου, της κυριότητας του αιτούντος επί του οικοπέδου, η παρεμπίπτουσα έρευνα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος ανήκει στην αρμόδια πολεοδομική αρχή (πλειοψ.) Τυχόν έγκριση του αιτήματος ουδόλως επηρεάζει το ιδιοκτησιακό καθεστώς (ομοφ.).

Καθορισμός τελών: α) φωτογράφησης-κινηματογράφησης-βιντεοσκόπησης σε Μουσεία, Μνημεία και Αρχαιολογικούς Χώρους, β) δημοσίευσης φωτογραφιών αρχαιολογικού περιεχομένου για εμπορική εκμετάλλευση γ) ηλεκτρονικών εκδόσεων, δ) χρήσης εικόνων στο Διαδίκτυο και ε) εκδηλώσεων σε αρχαία θέατρα και άλλους αρχαιολογικούς χώρους. στ) Διαδικασία καταβολής τελών για εκμαγεία, αντίγραφα και απεικονίσεις ακινήτων και κινητών μνημείων που ανήκουν στο Δημόσιο. ζ) Διαδικασία καταβολής τελών για χρήση ακινήτων και κινητών μνημείων σε λογότυπο.

356481/254593/7509/2927/2019- ΦΕΚ: 2812/Β/4.7.2019 Με την παρούσα καταργούνται α) η με αρ. πρωτ. ΥΠΠΟ/ ΓΔΑΠΚ/ΔΜΕΕΠ/Γ2/Φ51-52-54/81397/2199/12.5.2005 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1491/Β΄/27.10.2005) και β) η με αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ42/ 1020/62/10-04-2012 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1138/ Β΄/10-04-2012) «Έγκριση όρων και διαδικασιών για την πραγματοποίηση κινηματογραφικών λήψεων σε  μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και σε μουσεία, σύμφωνα με το συνημμένο κατάλογο».

Αριθμ. ΥΠΠΟΤ/ΔΟΕΠΥ/ΤΟΠΥΝΣ/126463/2011,ΦΕΚ-3046/Β/30-12-2011,άρθρο 13: «Η αριθμ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΔΜΕΕΠ/Γ2/Φ51-52-54/81397/2199/12-9-2005 κοινή υπουργική απόφαση των Υφυπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Πολιτισμού καταργείται, με εξαίρεση τις διατάξεις της οι οποίες αφορούν τα της προβλεπόμενης στην παράγραφο 4 του άρθρου 46 του Ν. 3028/2002 αδείας.»

Ερωτάται εάν το Δημόσιο εμποδίζεται να ασκεί την προβλεπόμενη στην παρ. 7 του άρθρου 7 του ν. 4858/2021 διοίκηση και διαχείριση των ακινήτων της παρ. 4 του ίδιου άρθρου στις περιπτώσεις εκείνες, κατά τις οποίες ορισμένα από τα ακίνητα αυτά που ανήκαν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου, μεταβιβάστηκαν καταρχάς, με την υπ’ αριθμ. 243/14-11-2013 απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής, Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (Δ.Ε.Α.Α.) (Β΄ 2883), κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή στο ΤΑΙΠΕΔ και αργότερα, με βάση τη διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016, μεταβιβάστηκαν περαιτέρω “αυτοδικαίως” κατά κυριότητα και νομή από το ΤΑΙΠΕΔ στην ΕΤΑΔ.(...)Το Δημόσιο δεν κωλύεται να ασκεί τη διοίκηση και διαχείριση των ακινήτων του ερωτήματος, τα οποία περιήλθαν στην κυριότητά του με απευθείας εξαγορά ή αναγκαστική απαλλοτρίωση, για αρχαιολογικούς σκοπούς, και, ως εκ τούτου, είναι εκτός συναλλαγής και εξαιρούνται της αυτοδίκαιης μεταβίβασης προς την ΕΤΑΔ, που προβλέπεται στο άρθρο 196 παρ. 7 του ν. 4389/2016. Σε κάθε περίπτωση, η κυριότητα και η διαχείριση των ακινήτων τελεί υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας (ομόφωνα).

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: Νόμιμη η αμοιβή από Δήμο σε ιδιώτη για την επισκευή – συντήρηση νερόμυλου, καθόσον ανεξαρτήτως ότι, ο εν λόγω νερόμυλος δεν αποτελεί νεότερο μνημείο και συνεπώς, δεν προστατεύεται από τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 3028/2002, η τυχόν έλλειψη της σχετικής εγκριτικής απόφασης εκ μέρους της αρμόδιας Υπηρεσίας Νεώτερων Μνημείων και Τεχνικών Εργων, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα και κανονικότητα της δαπάνης, διότι δεν αποτελεί δικαιολογητικό για την πιστοποίηση εκτελεσθεισών εργασιών και δεν προκαλεί δημοσιονομικές συνέπειες, με αποτέλεσμα να μην αναιρείται ή να επηρεάζεται η αναληφθείσα υποχρέωση του Δήμου, ο οποίος οφείλει να καταβάλει τη συμφωνηθείσα αμοιβή στον εργολάβο, που έχει αντίστοιχη νόμιμη αξίωση, εφόσον έχει εκτελέσει τη συμφωνηθείσα εργασία.

Ερωτάται εάν είναι επιτρεπτό η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας να εξετάσει το αίτημα: α) αλλαγής χρήσης του υφιστάμενου ισόγειου κτηρίου, ιδρυμένου σε θέση κηρυγμένου μνημείου, σχεδόν στο σύνολό του κατεδαφισμένου σήμερα, επί των οδών Μπάλκου & Περδικάρη, εντός της πόλης της Πρέβεζας, Δ.Ε. Πρέβεζας, Δήμου Πρέβεζας, Π.Ε. Πρέβεζας, από Λέσχη Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π.) σε επιπλωμένα διαμερίσματα, και β) εργασιών ανακαίνισης του εν λόγω κτηρίου, καθώς η διαδικασία τακτοποίησης του εν λόγω κτηρίου, βάσει του άρθρου 116 του ν. 4495/2017, σε συνδυασμό με το άρθρο 10 του ν. 4858/2021, προέκυψε χωρίς την προηγούμενη γνωμοδότηση - έγκριση από τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.(....)Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για τη διατήρηση, προστασία, προβολή και ανάδειξη των σωζομένων τμημάτων του αρχαίου κηρυγμένου μνημείου (οθωμανικό τέμενος Εσκί Τζαμί) είναι αρμόδια, σύμφωνα και με την διάταξη του άρθρου 10 του Αρχαιολογικού Νόμου (ν. 4858/2021), να εξετάσει το αίτημα της εταιρείας «T. Ε.Ε.», μισθώτριας του επίμαχου ακινήτου, για : 1) αλλαγή χρήσης του υφιστάμενου ισόγειου κτηρίου, ιδρυμένου σε θέση κηρυγμένου μνημείου, από Λέσχη Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π.), σε επιπλωμένα διαμερίσματα και 2) έγκριση εργασιών ανακαίνισης του εν λόγω κτηρίου. Ενόψει όμως των πραγματικών δεδομένων του εν θέματι ερωτήματος, η ως άνω Αρχαιολογική Υπηρεσία οφείλει, προεχόντως, να ενημερώσει την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης περί της μη νομιμότητας υπαγωγής του επίμαχου κτίσματος στις διατάξεις του ν. 4495/2017, διότι τούτη έλαβε χώρα χωρίς προηγούμενη έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, προκειμένου η ανωτέρω Υπηρεσία Δόμησης ενεργήσει τα νόμιμα για την ανάκληση της υπαγωγής του εν λόγω αυθαιρέτου κτίσματος στις διατάξεις του ν. 4495/2017 (ομόφωνα).

Κατασκευή έργου...Επειδή, σε αντίθεση με τα ως άνω γενόμενα δεκτά, η αναθέτουσα αρχή, δεν απέδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο επίμαχος όρος είναι απολύτως ανάλογος και συνδεδεμένος με το αντικείμενο των προκηρυσσόμενων υπηρεσιών, δεδομένου ότι όπως ισχυρίζεται η προσφεύγουσα, πράγματι, υπάρχουν και σε αλλοδαπές χώρες, εκκλησιαστικά κτίρια ή σύνολα, τα οποία εμπίπτουν στην έννοια των προστατευόμενων μνημείων, ωστόσο δεν τυγχάνει εφαρμογής για αυτά ο Ν. 3028/2002 είτε γιατί πρόκειται για μνημεία που δεν βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας είτε γιατί πρόκειται για πολιτιστικά αγαθά που, ακόμα και αν βρίσκονται στην αλλοδαπή, δεν συνδέονται με την Ελλάδα, κατά την έννοια του ανωτέρω νόμου, όπως επικαλείται τις ίδιες τις διατάξεις αυτού και η αναθέτουσα αρχή. Ωστόσο, η βασιμότητα των ως άνω ισχυρισμών της αναθέτουσας αρχής, δεν τεκμηριώθηκε επαρκώς, καθώς, όσα αναφέρονται στις απόψεις της, δεν καταρρίπτουν άνευ άλλου τινός τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας. Ειδικότερα, παρά το γεγονός ότι γίνεται αντιληπτή η αναγκαία απόδειξη προηγούμενης εμπειρίας σε παρόμοιες εργασίες σε προστατευόμενα εκκλησιαστικά μνημεία, δεν απεδείχθη πέραν πάσης αμφιβολίας και εντός των πλαισίων της αναλογικότητας, όπως αναπτύχθηκε στην αμέσως προηγούμενη σκέψη, για ποιο λόγο, απολείεται η απόκτηση εμπειρίας εκ μέρους του οικονομικού φορέα, σε συναφές αντικείμενο, ακόμα και αν πρόκειται για προστατευόμενα εκκλησιαστικά μνημεία που δεν εμπίπτουν στην έννοια του Ν. 3028/2002, μέσω των διατάξεων του οποίου, ρητά απαιτείται κατ’ αποκλειστικότητα να προσδιορίζεται η αναγκαία εμπειρία, ως μέρος της τεχνικής και επαγγελματικής επάρκειας του υποψήφιου οικονομικού φορέα. Σε κάθε περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε άνευ άλλου τινός την αναγκαιότητα θέσπισης ενός τόσο περιοριστικού του ανταγωνισμού όρου ούτε δικαιολόγησε την αναγκαιότητα θέσπισής του από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, ειδικά υπό το πρίσμα διεξαγωγής ενός διεθνούς διαγωνισμού που απευθύντεται και σε οικονομικούς φορείς, με ανάλογη εμπειρία, όπως αυτή που τεκμηριώνεται μέσω της εκτέλεσης έργων επί μνημείων του Ν. 3028/2002, έστω και αν τα εν λόγω έργα, για τους λόγους που εκτέθηκαν αμέσως παραπάνω, δεν εντάσσονται στο ρυθμιστικό πλαίσιο  του εν λόγω νόμου. Κατά συνέπεια, ενόψει των ανωτέρω εκτεθέτνων, ο έκτος λόγος προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός ως νόμω και ουσία βάσιμος, ενώ κρίνονται απορριπτέοι οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι ισχυρισμοί της αναθέτουσας αρχής.

Εργασίες εκβραχισμού....Επειδή, με άλλο λόγο προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε χωρίς να ληφθούν μέτρα προστασίας για το εξωκλήσι του «...», το οποίο αποτελεί αυτοτελώς προστατευτέο μνημείο δυνάμει του ν. 3028/2002, εφόσον αναφέρεται στις ιστορικές πηγές της ... και στους καταλόγους των εξοχικών ναΐσκων από το έτος 1500 και εντεύθεν. Ανεξαρτήτως του ότι στα έγγραφα 1420/3.7.2002 της 2ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και 833/28.6.2002 της 1ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων αναφέρεται ότι η περιοχή κατασκευής του έργου δεν βρίσκεται κοντά σε ζώνη προστασίας μνημείου αρμοδιότητας των Εφορειών αυτών, στο ... έγγραφο της παραπάνω 2ης Ε.Β.Α. και στη μ.π.ε. βεβαιώνεται ότι το εκκλησάκι που βρίσκεται στην επίδικη περιοχή δεν επηρεάζεται από την κατασκευή του έργου. Πέραν τούτων, ωστόσο, στην α.ε.π.ο. διαλαμβάνεται ειδικός όρος με τον οποίο απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση, αλλοίωση ή πρόκληση ζημίας στο ναΐσκο και επιτάσσεται η λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία του κτίσματος και του περιβάλλοντος χώρου του [περ. ε.2) 8]. Συνεπώς, και αυτός ο λόγος ακυρώσεως είναι απορριπτέος.