ΝΣΚ/204/2017
Τύπος: Γνωμοδότησεις Ν.Σ.Κ.
Μνημεία - Έννοια αρχαίων μνημείων - Θρησκευτικές εικόνες - Δήλωση αρχαίων - Δικαίωμα κατοχής αρχαίων - Κυριότητα αρχαίων - Κληρονομική διαδοχή - Δωρεά αιτία θανάτου. α) Η δωρεά αιτία θανάτου της κυριότητας μιας (1) μεταβυζαντινής εικόνας έτους 1685 του ζωγράφου Σ. Ζαγκαρόλα από τον μετέπειτα αποβιώσαντα Μ. Μ. (δωρητής) προς στο Μουσείο Μπενάκη (δωρεοδόχος), για την οποία έχει συνταχθεί η αρ. 8455/2009 συμβολαιογραφική πράξη, είναι άκυρη και ως εκ τούτου, το Μουσείο Μπενάκη, δεν δύναται να θεμελιώσει κατά νόμο οιοδήποτε δικαίωμα επί της ανωτέρω εικόνας με έρεισμα τη σύμβαση αυτή. β) Το Μουσείο Μπενάκη, ως κληρονόμος του αποβιώσαντος Μ. Μ., δυνάμει της αρ. 3136/10.2.2015 δημόσιας διαθήκης αυτού, καθόσον αφορά τις οκτώ (8) μεταβυζαντινές εικόνες, που χρονολογούνται κατά τους 17° και 18° αιώνες, δικαιούται να επικαλεσθεί ότι έχει αποκτήσει το αποδεικνυόμενο δικαίωμα κυριότητας του κληρονομούμενου επ' αυτών (ομόφωνα), γ) Το Μουσείο Μπενάκη, ως κληρονόμος του αποβιώσαντος Μ. Μ., δυνάμει της αρ. 3136/10.2.2015 δημόσιας διαθήκης αυτού, καθόσον αφορά τα οκτώ (8) αρχαία αντικείμενα, που χρονολογούνται προ το έτους 1453, δεν δικαιούται, με την ιδιότητα αυτή (κληρονόμος), να προβάλλει δικαίωμα κατοχής αυτών, διότι τέτοιο δικαίωμα δεν είχε αποκτήσει ο κληρονομούμενος (ομόφωνα), δ) Ο Ιερός Ναός Αγίας Σοφίας Ψυχικού, ως νόμιμος κληρονόμος της αποβιωσάσης Μ.Σ.- Π., δυνάμει της από 17.7.1996 ιδιογράφου και της αρ. 18310/2002 δημόσιας διαθήκης αυτής, καθόσον αφορά τα πέντε (5) αρχαία αντικείμενα, που χρονολογούνται προ του έτους 1453, δεν δικαιούται με την ιδιότητα αυτή (κληρονόμος), να προβάλλει δικαίωμα κατοχής αυτών, διότι τέτοιο δικαίωμα δεν είχε αποκτήσει η κληρονομούμενη (ομόφωνα).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/276/2002
Υπαρξη ή μη υποχρεώσεως της ΚΒ’ ΕΠΚΑ του Υπουργείου Πολιτισμού, στην οποία φυλάσσονται κατασχεθέντα αρχαία αντικείμενα, να τα αποδώσει, σε συμμόρφωση προς απόφαση του ποινικού δικαστηρίου, στον αθωωθέντα κατηγορούμενο.(..)Κατάσταση : Μη αποδεκτή
Η ΚΒ’ ΕΠΚΑ του Υπουργείου Πολιτισμού, πρέπει να αποδώσει τα αρχαία αντικείμενα, που φυλάσσονται απ αυτή, στον κατηγορούμενο που αθωώθηκε με απόφαση του ποινικού δικαστηρίου, η οποία (απόφαση) διέταξε συγχρόνως την άρση της κατασχέσεως των αρχαίων και την απόδοσή τους στον ιδιοκτήμονα τούτων αθωωθέντα κατηγορούμενο. Επειδή, όμως, η διάταξη της ανωτέρω αποφάσεως για την τύχη των αρχαίων που κατασχέθηκαν, έχει προσωρινή ισχύ για το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο δεν ήταν διάδικο στην σχετική ποινική δίκη ούτε υπέβαλε τις αξιώσεις του στο ποινικό δικαστήριο, δικαιούται αυτό (Δημόσιο), μετά την, σε συμμόρφωση προς την ανωτέρω απόφαση του ποινικού δικαστηρίου, απόδοση των αρχαίων, να διεκδικήσει δικαστικώς την κατοχή τούτων (αρχαίων) με την άσκηση είτε της προσήκουσας τακτικής αγωγής, είτε, εάν υπάρχει κατεπείγουσα περίπτωση ή ανάγκη αποτροπής επικειμένου κινδύνου για τα άνω αρχαία, αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων (προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως, μεσεγγύηση κλπ).
ΝΣΚ/107/2017
Δυνατότητα παρουσίασης, σε περιοδικές εκθέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρχαίων αντικειμένων που παραδόθηκαν από ιδιώτες, για τα οποία δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης της αντιστοιχούσας αμοιβής.(..)Επιτρέπεται η παρουσίαση, σε περιοδικές εκθέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, εντός της χώρας και στο εξωτερικό, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του ν. 3028/2002, αρχαίων έργων που χρονολογούνται έως το 1453 (τα οποία ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο), τα οποία έχουν παραδοθεί στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ και για τα οποία έχουν κατατεθεί σχετικές αιτήσεις για χορήγηση αμοιβής, ανεξάρτητα από τη βούληση των παραδοσάντων και ανεξάρτητα από την ολοκλήρωση ή μη της διαδικασίας καταβολής αμοιβής στους δικαιούχους, η αξίωση των οποίων είναι ενοχική, πηγάζει ευθέως από το νόμο και περιορίζεται στη διεκδίκηση της νόμιμης αμοιβής (ομοφ.).
ΝΣΚ/191/2001
Αρχαιότητες. Ανεύρεση αρχαίων σε ακίνητο. Αποζημίωση του ιδιοκτήτη για τη στέρηση χρήσεως του ακινήτου του. Αρση των δεσμεύσεων του ακινήτου. Φοροαπαλλαγή της δαπάνης της σωστικής ανασκαφής.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
(Τριμελούς Επιτροπής) 1. Ο ιδιοκτήτης ακινήτου στο οποίο βρέθηκαν αρχαία, μετά την παρέλευση διμήνου από της δηλώσεως περί της ανευρέσεως αρχαίων, δικαιούται αποζημιώσεως, για την θετική και μόνο ζημιά την οποία υπέστη εκ της στερήσεως της χρήσεως του ακινήτου του. 2. Οι διατάξεις των άρθρων 9 και 51 του αρχαιολογικού νόμου, κατά το σημείο που τάσσουν ορισμένη προθεσμία, η παρέλευση της οποίας αποδεσμεύει τα αρχαία ή ακίνητα, δεν τυγχάνουν εφαρμογής, διότι αντίκεινται στη συνταγματική υποχρέωση (άρθρο 24) της διαρκούς προστασίας των αρχαίων από το Κράτος. 3. Η ενδεχόμενη φοροαπαλλαγή της δαπάνης της σωστικής ανασκαφής, που αναλαμβάνουν ιδιώτες, προκειμένου το ακίνητό τους να εξαιρεθεί από την τηρουμένη σειρά προτεραιότητας των προς ανασκαφή οικοπέδων, μόνο με συγκεκριμένη νομοθετική διάταξη μπορεί να ρυθμισθεί (τυπικός νόμος).
ΝΣΚ/381/2001
Αρχαιότητες. Αίτημα για νομιμοποίηση κατοχής παλαιολιθικών ευρημάτων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
(Τριμελούς Επιτροπής) Εάν ο αιτών δεν αναγνωρισθεί, κατά την διαγραφόμενη στον νόμο διαδικασία, νόμιμος κάτοχος των αρχαίων ή νόμιμος συλλογέας τούτων, δεν αποκτά την νόμιμη κατοχή επ αυτών και συνεπώς δεν μπορεί να μεταβιβάσει σε ιδιώτη, με οποιαδήποτε πράξη εν ζωή ή αιτία θανάτου, είτε ολόκληρη την συλλογή είτε μέρος αυτής. Αντιθέτως, υποχρεούται να παραδώσει την συλλογή στο Δημόσιο (ΥΠΠΟ), το οποίο είναι κύριος και νομέας των αρχαίων που την αποτελούν. Αν ο ανωτέρω δεν παραδώσει εκουσίως την παραπάνω συλλογή στο Δημόσιο, αυτό δικαιούται να διεκδικήσει δικαστικώς την κατοχή των αρχαίων που την αποτελούν.
ΝΣΚ/9/2018
Έννοια αρχαίων κινητών μνημείων - Αρχαιότητες αλλοδαπής – Εισαγωγή και καθεστώς προστασίας - Παράλειψη ή καθυστέρηση δήλωσης εισαγωγής κινητών μνημείων - Συνέπειες.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Τα δηλωθέντα από τον Γ.Χ. κινητά αντικείμενα είναι «αρχαία» κινητά μνημεία, κατά την έννοια του άρθρου 20 παρ.1 του ν. 3028/2002, προστατευόμενα ως τέτοια από την ελληνική νομοθεσία. Εφόσον, η οικεία Υπηρεσία εκτιμήσει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, υπήρξε παράλειψη (άρθρο 73 παρ. 3 του ν. 3028/2002) ή υπαίτια καθυστέρηση από τον Γ.Χ. της δήλωσης της εισαγωγής τους (άρθρα 24 παρ. 1 και 33 παρ. 2 του ν. 3028/2002), ανεξάρτητα από το πότε πράγματι μεταφέρθηκαν αυτά στην Ελλάδα, θεωρούνται ως ευρεθέντα στην Ελλάδα, ανήκουν κατά κυριότητα στο Ελληνικό Κράτος και ο Γ.Χ. δεν έχει δικαίωμα σε αναγνώριση κυριότητας ή κατοχής αυτών. Τα ανωτέρω ισχύουν υπό την επιφύλαξη της Σύμβασης των Παρισίων, που αφορά τα ληπτέα μέτρα για την απαγόρευση και παρεμπόδιση της παράνομης εισαγωγής, εξαγωγής και μεταβίβασης της κυριότητας των πολιτιστικών αγαθών και κυρώθηκε με το ν. 1103/1980, δηλαδή ότι δεν αποδεικνύεται ότι τα ανωτέρω κινητά αρχαία, έχουν μεταφερθεί και κατέχονται στην Ελλάδα, μετά παράνομη αφαίρεση από νόμιμο ιδιοκτήτη ή κάτοχο αυτών στην αλλοδαπή. (πλειοψ.)
ΝΣΚ/224/2015
Αρχαιότητες – Κυριότητα – Αναγνώριση κυριότητας ιδιώτη – Προϋποθέσεις – Ποινική καταδίκη.(..)Κατάσταση : Μη αποδεκτή
Σε περίπτωση εισαγωγής από την αλλοδαπή κινητών αρχαίων μνημείων, χρονολογούμενων έως και το 1453, εφόσον προκύπτει ότι συντρέχουν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις και όροι, που τάσσονται από τις διατάξεις των άρθρων 28 παρ.5 και 7, 33 παρ.3 του ν. 3028/2002 και του άρθρου μόνου της ΚΥΑ με αρ. 17759/1.3.2004, τότε αναγνωρίζεται στον αιτούντα ενδιαφερόμενο εισαγωγέα δικαίωμα κυριότητας επί των εισαχθέντων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ποινική του κατάσταση και, ειδικότερα, η τυχόν καταδίκη του για οιοδήποτε ποινικό αδίκημα. (ομοφ.)
ΝΣΚ/69/2015
Οικοδομικές εργασίες πλησίον μνημείου – Δεδικασμένο – Εκτελεστότητα – Έννοια του διαδίκου στην πολιτική δίκη – Διεκδίκηση από περισσότερους ακινήτου πλησίον μνημείου – Αυτοδίκαιη προστασία ακινήτων αρχαίων έως και το 1830 – Δικαίωμα κυριότητας επί ακινήτων αρχαίων μετά το 1453 – Έλεγχος των τίτλων ιδιοκτησίας από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Με την επιφύλαξη δικαιωμάτων κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, η Υπηρεσία δύναται να χορηγήσει έγκριση οικοδομικής εργασίας επί ακινήτου ευρισκόμενου άνωθεν μνημείου με γνώμονα αποκλειστικά την προστασία του μνημείου. Η σχετική έγκριση εκδίδεται από την άποψη του αρχαιολογικού νόμου και δε συνιστά θέση της υπηρεσίας επί του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Δικαστική απόφαση που εκδόθηκε επί δίκης, στην οποία δε μετέσχε το Ελληνικό Δημόσιο και έκρινε τελεσίδικα ότι το ακίνητο και το μνημείο ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, δεν παράγει δεδικασμένο ως προς το Δημόσιο και ούτε μπορεί να εκτελεστεί από αυτό. (πλειοψ.)
ΝΣΚ/159/2018
Αρχαιότητες - Δικαίωμα αμφισβήτησης εκτίμησης της αξίας - Έννομο συμφέρον.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Ιδιώτης ο οποίος πληροί τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση αμοιβής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν. 3658/2008 και της κατ' εξουσιοδότηση αυτής εκδοθείσας αριθ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΔΕΑΜΤΠΠΑ/ ΤΤΠΠΑ/338116/193120/1461/514/2014 Κ.Υ.Α., δεν δικαιούται να αμφισβητήσει την εκτίμηση της αξίας των κινητών αρχαίων μνημείων, στην ανάκτηση των οποίων συνέβαλε, από την Επιτροπή της παραγράφου 11 του άρθρου 73 του Ν. 3028/2002. (ομόφ.)
ΝΣΚ/342/2011
Έννοια πολιτιστικών αγαθών χρηζόντων ειδικής κρατικής προστασίας – Υποχρέωση δήλωσης θρησκευτικών εικόνων, λειτουργικών αντικειμένων και βιβλίων σε σχέση με την παλαιότητά τους – Νομιμότητα κατάσχεσης από τις Αρχές.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
α) Οι Υπουργικές αποφάσεις ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β2/Φ99/32742/469/16-7-1991 (ΦΕΚ Β΄633/7-8-1991) και ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β2/Φ99/32741/470/16-7-1991 (ΦΕΚ Β΄633/7-8-1991), με τις οποίες έχουν κηρυχθεί κατά κατηγορίες πολιτιστικά αγαθά, ως χρήζοντα ειδικής κρατικής προστασίας, εξακολουθούν να ισχύουν και τα πολιτιστικά αγαθά που κηρύχθηκαν μ’ αυτές εξακολουθούν να προστατεύονται με τις διατάξεις του Ν 3028/2002. (ομοφ.) β) Οι Αρχές δεν νομιμοποιούνται να προχωρούν σε κατασχέσεις θρησκευτικών εικόνων μεταγενέστερων του 1830, καθόσον η υποχρέωση δήλωσης, κατ’ άρθρο 24 παρ. 2 του Ν 3028/2002 και η ποινική τιμωρία κατ’ άρθρο 58 του ιδίου Νόμου σε περίπτωση παράβασης της εν λόγω υποχρέωσης αφορά τις θρησκευτικές εικόνες της περιόδου 1453-1830. (ομοφ.) γ) Στην έννοια των λειτουργικών αντικειμένων της παρ. 1β του άρθρου 20 του Αρχαιολογικού Νόμου περιλαμβάνονται όλα τα λειτουργικά βιβλία, τα οποία βρίσκονται στους Ιερούς Ναούς και στις Ιερές Μονές και τα οποία χρησιμοποιούνται για την τέλεση των ιερών τελετών γενικά. (ομοφ.) δ) Οι διωκτικές Αρχές νομιμοποιούνται να προχωρούν σε κατασχέσεις λειτουργικών θρησκευτικών βιβλίων, τα οποία χρονολογούνται μεταξύ 1453-1830, καθόσον είναι εκ του νόμου αρχαία και υπάρχει γι’ αυτά η υποχρέωση δήλωσής τους κατ’ άρθρο 24 παρ. γ του Αρχαιολογικού Νόμου, η παράλειψη της οποίας τιμωρείται κατ’ άρθρο 58 του ιδίου Νόμου. (ομοφ.)
ΝΣΚ/388/2004
Τοποθέτηση στοματικών και γναθοπροσωπικών χειρουργών, για την απόκτηση τίτλου δεύτερης ιατρικής ειδικότητας -Τοποθέτηση ιατρών δημοσίου και ν.π.δ.δ. για την απόκτηση της ειδικότητας της στοματικής και γναθοπροσωπικής ιατρικής.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
α) Ιατρός-οδοντίατρος, που τοποθετείται για την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας της στοματικής και γναθοπροσωπικής ιατρικής δεν έχει δικαίωμα να τοποθετηθεί για την απόκτηση και δεύτερης ιατρικής ειδικότητας. Και αντιστρόφως ιατρός-οδοντίατρος, που έχει αποκτήσει τίτλο οποιασδήποτε άλλης ιατρικής ειδικότητας δεν δικαιούται να τοποθετηθεί για την απόκτηση και του τίτλου της ειδικότητας της στοματικής και γναθοπροσωπικής χειρουργικής. β) Οι μόνιμοι ιατροί του δημοσίου και των ν.π.δ.δ. δεν δικαιούνται να τοποθετούνται ως υπεράριθμοι για ειδίκευση στην ειδικότητα της ιατρικής και οδοντιατρικής επιστήμης της στοματικής και γναθοπροσωπικής χειρουργικής.