Οι φορείς που διενεργούν ανοικτούς διαγωνισμούς, οφείλουν να τηρούν όλους τους κανόνες δημοσιότητας. Μεταξύ των άλλων, απαιτείται και η δημοσίευση της περίληψης της διακήρυξης και στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, η δε δημοσιευθείσα περίληψη πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα ουσιώδη στοιχεία της διακήρυξης. Η ως άνω δημοσίευση απαιτείται και όταν χωρεί επανάληψη της δημοπρασίας. Δηλαδή, όταν με απόφαση του αρμόδιου για τη διοίκηση του φορέα οργάνου, μετατίθεται η ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού με τροποποιήσεις των όρων της διακήρυξης (τροποποίηση όρων της τεχνικής περιγραφής) πρέπει να τηρηθούν εκ νέου όλες οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας και στις σχετικές δημοσιεύσεις για την αναβολή της ημερομηνίας του διαγωνισμού πρέπει να συμπεριλαμβάνεται σχετική ανακοίνωση ότι τροποποιούνται ουσιώδεις όροι της διακήρυξης. Ουσιώδεις δε θεωρούνται τροποποιήσεις όρων της διακήρυξης που αφορούν στις τεχνικές απαιτήσεις που καθορίζουν τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά του υπό προμήθεια είδους, όπως όταν οι τροποποιήσεις αφορούν σε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιότητες του υπό προμήθεια υλικού. Η ως άνω μη τήρηση της νομιμότητας των κανόνων δημοσιότητας και η συνεπεία αυτής μη επίτευξη της μέγιστης δημοσιότητας του διαγωνισμού είναι ανεπίτρεπτη διότι πλήττει τις αρχές του ανταγωνισμού, της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας και αποτελεί παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας που καθιστά μη νόμιμη όλη τη διαδικασία του διαγωνισμού. Με την 1465/2009 Απόφασή του το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την άνω Πράξη ως προς την πλημμέλεια αυτή, δεχόμενο πλάνη περί τα πράγματα.

Οι φορείς που διενεργούν δημόσιους διαγωνισμούς προμηθειών οφείλουν να τηρούν όλους τους προβλεπόμενους από το νόμο κανόνες δημοσιότητας και ειδικότερα υποχρεούνται, πλην άλλων, να δημοσιεύουν περίληψη των ουσιωδών στοιχείων των διακηρύξεων των διαγωνισμών στον ελληνικό τύπο και επίσης να αποστέλλουν περίληψη των διακηρύξεων στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η περίληψη αυτή δεν επιτρέπεται να περιέχει πληροφορίες διάφορες από τις δημοσιευόμενες στον ελληνικό τύπο, μεταξύ δε των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στις οικείες διακηρύξεις είναι και η «φύση των ζητουμένων προϊόντων, με αναφορά αν η υποβολή προσφορών ζητείται για την αγορά, χρηματοδοτική μίσθωση, μίσθωση ή μίσθωση – πώληση ή για συνδυασμό αυτών» (βλ. Παράρτημα ΙV του π.δ. 370/1995 και ήδη Παράρτημα VΙΙ Α του π.δ.60/2007). Άλλωστε, σε περίπτωση μετάθεσης της ημερομηνίας διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού προμήθειας με τροποποιήσεις των όρων της διακήρυξης, κατόπιν σχετικής απόφασης του αρμόδιου οργάνου της αναθέτουσας αρχής, η νέα ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, καθώς και το γεγονός ότι έλαβαν χώρα οι ως άνω τροποποιήσεις απαιτείται να γνωστοποιείται ευρέως με σχετική ανακοίνωση, για την οποία πρέπει να τηρούνται όλες οι διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπονται και για τις διακηρύξεις των διαγωνισμών. Τούτο αποσκοπεί στην ανάπτυξη ανταγωνισμού με την επίτευξη της ευρύτερης δυνατής συμμετοχής στο διαγωνισμό, στη διασφάλιση της διαφάνειας των διαδικασιών και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων να υποβάλουν υποψηφιότητα. Η αναθέτουσα δε αρχή οφείλει να ενημερώσει την Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφενός για τη νέα ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, αφετέρου για τις τροποποιήσεις ή συμπληρώσεις όρων της διακήρυξης, προκειμένου οι διαφοροποιήσεις αυτές σε σχέση με το αρχικό κείμενο της διακήρυξης να τύχουν της απαιτούμενης από τις κείμενες διατάξεις δημοσιότητας (VI Τμ. Ελ.Συν. 1860/2009, 1725/2009, 17/2009, 50/2008, 19/2007).

Μη νόμιμη η δαπάνη  που αφορά στην καταβολή αμοιβής σε εταιρεία από Υπουργείο για την προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού, καθόσον κατά την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία (ανοικτός διαγωνισμός) δεν τηρήθηκαν  οι επιβαλλόμενες από το άρθρο 10 του π.δ. 118/2007 διατυπώσεις δημοσιότητας,  αφού  η περίληψη της διακήρυξης δημοσιεύθηκε στον εθνικό τύπο την ημέρα διεξαγωγής του διαγωνισμού και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μετά από την ημερομηνία αυτή. Το γεγονός, εξάλλου, ότι η προκήρυξη δημοσιεύθηκε στο πρόγραμμα διαύγεια  τριάντα ημέρες πριν το διαγωνισμό, προδήλως δεν αίρει την ανωτέρω παρανομία, καθόσον στην προκειμένη περίπτωση παραβιάσθηκαν κατάφωρα οι αρχές της διαφάνειας, του ανόθευτου ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων.  

Προκήρυξη. Δημοσιότητα αυτής, από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, κατ’ άρθρο 12 παρ.1 Ν 3316/2005.Από την αποδεδειγμένη περιέλευση, στο Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, περιλήψεως της προκηρύξεως του διαγωνισμού για την υποστήριξη της διαχειρίσεως της υλοποιήσεως έργων φυσικού αερίου, έχουν πληρωθεί οι διατυπώσεις δημοσιότητας του άρθρου 12 παρ.1 του Ν 3316/2005, η μη δημοσίευση, δε, της περιλήψεως της προκηρύξεως από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος στο «Ενημερωτικό Δελτίο» και στην ιστοσελίδα του, για εσωτερικούς λόγους που αποκλειστικά το αφορούν, δεν δημιουργεί, ως προς το Ελληνικό Δημόσιο, βάσιμο λόγο ακυρότητας της όλης διαδικασίας.

Μη νόμιμος ο διαγωνισμός για την ανάθεση παροχής ξενοδοχειακών υπηρεσιών από τον Οργανισμό Εργατικής Εστίας διότι για την επιλογή του αναδόχου α) αγνοήθηκε πλήρως από την αναθέτουσα αρχή η συγκεκριμένη διαδικασία (με την εφαρμογή μιας σειρά τύπων) που προέβλεπε η διακήρυξη και β) έγινε αυθαιρέτως από την αναθέτουσα αρχή αναγωγή επιμέρους κριτηρίων της τεχνικής αξιολόγησης σε αυτοτελή κριτήρια κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού.

Νόμιμη η διαδικασία διενέργειας προμήθειας κινητού εξοπλισμού Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων και υλοποίηση της άνω προμήθειας με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) καθόσον δεν αποκλείεται η κατακύρωση των αποτελεσμάτων ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, για τον οποίο τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας, στον εξαρχής μοναδικό υποψήφιο, αφού, αφενός δεν τίθεται από το νόμο ως προϋπόθεση συνέχισης της διαδικασίας ή ανάθεσης της προμήθειας η ύπαρξη περισσοτέρων διαγωνιζομένων και αφετέρου τα αρμόδια όργανα των Ο.Τ.Α.(ή των Συν-δέσμων αυτών) έχουν τη δυνατότητα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 21 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., σε περίπτωση που κρίνουν το αποτέλεσμα του διαγωνισμού ασύμφορο, να ματαιώσουν το δια-γωνισμό και να τον επαναλάβουν με τροποποίηση ή μη των όρων του.

Από το συνδυασμό των προεκτεθεισών διατάξεων, με τις οποίες θεσπίζονται οι κανόνες δημοσιότητας που πρέπει να τηρούνται για τη σύναψη σύμβασης δημόσιας υπηρεσίας, προκύπτει ότι σε περίπτωση μετάθεσης της αρχικά καθορισθείσας με την προκήρυξη καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των προσφορών δημόσιας υπηρεσίας, χωρίς τροποποίηση των όρων της διακήρυξης, υφίσταται υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής, μεταξύ άλλων, να αποστείλει στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετική ανακοίνωση, με την οποία να γνωστοποιείται η νέα καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών. Η τήρηση των ως άνω μνησθέντων κανόνων αποσκοπεί στην ανάπτυξη υγιούς και ελεύθερου ανταγωνισμού, με την όσο το δυνατόν ευρύτερη γνωστοποίηση του διενεργούμενου διαγωνισμού και υποβολή προσφορών από ικανό αριθμό υποψηφίων. Περαιτέρω, συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή που διενεργεί διαγωνισμό δημόσιας υπηρεσίας, η οποία περιλαμβάνεται στο Παράρτημα ΙΒ του π.δ/τος 346/1998, οφείλει ομοίως να τηρήσει όλους τους προαναφερόμενους κανόνες δημοσιότητας, στην περίπτωση που στην προκήρυξη αναφέρει ότι συμφωνεί με τη δημοσίευση αυτής (Πράξη VI Τμ. 219/2006).

Σε κάθε περίπτωση, όταν τροποποιούνται ή προστίθενται ουσιώδεις όροι στη διακήρυξη, όπως όταν ορίζονται συντελεστές βαρύτητας σε επιμέρους κριτήρια ανάθεσης, θα πρέπει να τηρούνται οι προβλεπόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας (Εφημερίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης, ημερήσιος ελληνικός τύπος, ενημερωτικό δελτίο Τ.Ε.Ε) με ταυτόχρονη μετάθεση της αρχικής ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού, έτσι ώστε όλοι οι ενδιαφερόμενοι να λαμβάνουν εγκαίρως γνώση των τροποποιήσεων ή των προσθηκών της διακήρυξης και να διαμορφώνουν αναλόγως το περιεχόμενο των προσφορών τους (πρβλ. άρθρο 10 παρ.4 π.δ.394/1996).

Εκπόνηση μελέτης...Επειδή, η αιτούσα εταιρεία απεκλείσθη από τον διαγωνισμό διότι «[στην οικονομική προσφορά της] δεν αναφέρονται οι προσφερόμενες τιμές ανά μονάδα φυσικού αντικειμένου, σύμφωνα με το άρθρο 23.3 της Προκήρυξης». Η ανωτέρω αιτιολογία του αποκλεισμού της αιτούσης, η οποία ανταποκρίνεται στα στοιχεία του φακέλου, είναι νόμιμη και επαρκής εν όψει των εκτεθέντων στην προηγούμενη σκέψη, και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθούν τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως. Ειδικότερα, η υποχρέωση προσφοράς τιμών ανά μονάδα φυσικού αντικειμένου, και μάλιστα επί ποινή αποκλεισμού, προκύπτει από τις διατάξεις που παρατίθενται στην πέμπτη σκέψη και αναφέρονται ειδικώς στο επίμαχο ζήτημα. Συνεπώς, αβασίμως προβάλλει η αιτούσα, επικαλουμένη άλλες διατάξεις της προκήρυξης και του νόμου, ότι η προσφορά της, η οποία περιελάμβανε επί μέρους προσφερόμενες τιμές ανά κατηγορία μελέτης, ήταν σύμφωνη με την προκήρυξη του διαγωνισμού ή ότι, πάντως, οι αντιφάσεις των όρων της προκήρυξης ως προς το περιεχόμενο των οικονομικών προσφορών δεν μπορούσαν να αποβούν σε βάρος των διαγωνιζομένων. Άμοιρη επιρροής είναι και η Εγκύκλιος Ε.1/22.1.2007 του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, την οποία επικαλείται η αιτούσα εταιρεία. ..κατόπιν τούτων πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση.

Είναι δυνατή η κατακύρωση του αποτελέσματος του ανοικτού διαγωνισμού στον εξαρχής μοναδικό υποψήφιο, χωρίς να δημιουργείται έλλειψη ανταγωνισμού, αφού η ύπαρξη περισσότερων διαγωνιζομένων δεν τίθεται από το νόμο ως προϋπόθεση της συνεχίσεως της διαδικασίας ή της αναθέσεως του διαγωνισμού, δεδομένων μάλιστα των ευχερειών που παρέχονται στη Διοίκηση από την προαναφερόμενη διάταξη (επανάληψη ή ματαίωση του διαγωνισμού) (βλ. Πρακτικά Ολομ. Ε.Σ. 24ης γεν.συν./23.11.1998)υπό την προϋπόθεση της τηρήσεως από την αναθέτουσα αρχή των προβλεπόμενων από τις διατάξεις των άρθρων 4 του π.δ/τος 394/1996 και 8 παρ. 6 β' του ν.2741/1999 διατυπώσεων δημοσιότητας.