Ο προσφεύγων επιδιώκει: (α) την αποδοχή της προδικαστικής προσφυγής στο σύνολό της, (β) την αποδοχή της προσφοράς του ώστε να συμμετάσχει στη συνέχιση του διαγωνισμού για ανάδειξη προμηθευτών προϊόντων διατροφής (αναψυκτικά, χυμοί, άρτος, αρτοσκευάσματα, αβγά, κρέας, πουλερικά, ψάρια, λαχανικά, γλυκά, ζυμαρικά, όσπρια, λάδια, τυροκομικά, γάλατα κ.λπ.), (γ) τον αποκλεισμό μιας συγκεκριμένης εταιρείας, και (δ) επικουρικά την ακύρωση και επαναδιεξαγωγή της διαδικασίας. Βασικός ισχυρισμός του είναι η άδικη απόρριψη της προσφοράς του λόγω μη προσκόμισης ενός μέρους των δικαιολογητικών σε έντυπη μορφή, παρά την ηλεκτρονική υποβολή τους.

Ρυθμίσεις σχετικά με το ύψος, τη διαδικασία, τον τρόπο, το χρόνο και τους όρους είσπραξης και απόδοσης των ανταποδοτικών τελών Γ.Ε.ΜΗ., την κατανομή, τα κριτήρια κατανομής αυτών μεταξύ των δικαιούχων, τη διαχείριση αυτών, το ποσοστό από αυτά που διατίθεται για την κάλυψη των ελαχίστων πάγιων δαπανών λειτουργίας της κεντρικής υπηρεσίας Γ.Ε.ΜΗ, των υπηρεσιών Γ.Ε.ΜΗ κάθε επιμελητηρίου και του εποπτικού συμβουλίου αυτού, τα παραστατικά καταβολής, τη διαδικασία ελέγχου τους, τον τρόπο έκδοσης, θεώρησης και υπογραφής των αντιγράφων ή αποσπασμάτων σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, τα ελάχιστα καταχωριζόμενα στοιχεία των υπόχρεων καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ. κάθε χρόνο, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

Προμήθεια ειδών τροφίμων...Επειδή, ακόμη και με την Απόφαση Π1/2390/21-10-2013 (ΔΕΚ Α’ 120/2013) και δη το άρθρο 12 (παρ. 1), που είχε εκδοθεί κατ΄ εξουσιοδότηση καταργηθέντων ήδη με το άρθρο 377 του Ν. 4412/2016 άρθρων του Ν. 4155/2013, αναφερόταν ότι «Ο οικονομικός φορέας υποβάλλει τις ενστάσεις - προσφυγές ηλεκτρονικά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την κείμενη νομοθεσία και την περίπτωση β της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν. 4155/2013, συμπληρώνοντας την ειδική φόρμα του Συστήματος και επισυνάπτοντας το σχετικό έγγραφο σε μορφή αρχείου τύπου, pdf το οποίο φέρει ψηφιακή υπογραφή. Σε περίπτωση που το εν λόγω έγγραφο δεν φέρει ψηφιακή υπογραφή ο οικονομικός φορέας το υποβάλλει και σε έντυπη μορφή (πρωτότυπο) εντός τριών (3) εργασίμων ημερών από την ηλεκτρονική υποβολή. Σε περίπτωση αποστολής με ταχυδρομείο ως ημερομηνία αποστολής λογίζεται η ημερομηνία που φέρει η σφραγίδα του ταχυδρομείου….». Επειδή, η κρινόμενη προσφυγή, υποβλήθηκε με (ψηφιοποιημένη) ιδιόχειρη υπογραφή του φερόμενου ως νομίμου εκπροσώπου κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας. Επειδή, επομένως, η υπό κρίση προσφυγή δεν φέρει τη νόμιμη υπογραφή κατά τα ως άνω αναφερθέντα και ασκείται απαραδέκτως

Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή (...)Σαφώς συνάγεται από το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου πρέπει να φέρει υπογραφή που προσώπου που τον εκπροσωπεί νομίμως, είτε ιδιόχειρη που συνοδεύεται από τη βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής, είτε ψηφιακή και συγκεκριμένα εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό που χορηγήθηκε από έναν εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, ο οποίος περιλαμβάνεται στον κατάλογο εμπίστευσης σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 910/2014.(...)Με την προδικαστική της προσφυγή η ήδη παρεμβαίνουσα υποστήριξε ότι το ΕΕΕΣ της εταιρίας «... ...» ως τρίτου, στην τεχνική ικανότητα του οποίου στηρίζεται η αιτούσα, δεν έφερε έγκυρη υπογραφή καθώς έφερε ψηφιακή υπογραφή που εκδόθηκε («issued by») από το φορέα «MS-Organization-Access», ο οποίος όμως δεν αποτελεί εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το επίσημο Μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια αρχή Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. με την προσβαλλόμενη απόφασή της διαπίστωσε καταρχάς ότι σύμφωνα με το επίσημο μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια εθνική αρχή, ήτοι η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, οι πάροχοι εγκεκριμένων υπηρεσιών εμπιστοσύνης είναι μόνον οι εταιρείες: (i) ... και (v) ..... Στη συνέχεια η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., μετά από έλεγχο της εγκυρότητας της ψηφιακής υπογραφής, διαπίστωσε ότι το ΕΕΕΣ της «... ...» «ήταν υπογεγραμμένο από τον ... ..., του οποίου το πιστοποιητικό υποστηρίζεται από τον φορέα "MS-Organization-Access" που δεν ανήκει στους εγκεκριμένους παρόχους υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το παραπάνω μητρώο της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων». Εξάλλου, και από τον έλεγχο του εγγράφου που πραγματοποίησε η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. μέσω του διαδικτυακού τόπου eIDAS Dashboard της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέκυψε το ίδιο αποτέλεσμα, ότι, δηλαδή, το εν λόγω ΕΕΕΣ δεν φέρει έγκυρη ψηφιακή υπογραφή υποστηριζόμενη από πιστοποιητικό διαπιστευμένου φορέα. Με τα δεδομένα αυτά, η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. έκρινε ότι η προσφορά της αιτούσας ήταν απορριπτέα λόγω μη έγκυρης υπογραφής του ΕΕΕΣ του τρίτου.(...)Συνεπώς, κατά τα προβαλλόμενα, ο τρίτος παρέχων στήριξη οφείλει να θέτει στο ΕΕΕΣ «ψηφιακή υπογραφή» και όχι «εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό», εν πάση δε περιπτώσει προβάλλεται ότι ο σχετικός όρος της Διακήρυξης αναφορικά με την έννοια της «ψηφιακής υπογραφής» στο ΕΕΕΣ του τρίτου ήταν ασαφής και δεν μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό της. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 12, ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος, διότι από την συνδυαστική ερμηνεία του όρου 3.3.3.Β9 (α) της Διακήρυξης με τους λοιπούς όρους αυτής, καθώς και με τις παρατιθέμενες στις σκέψεις 7-11 διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014 και της εθνικής νομοθεσίας προκύπτει σαφώς ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου που υπογράφεται ψηφιακά πρέπει να φέρει εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό.(...)Ωστόσο, τα ως άνω στοιχεία που περιείχε το ΕΕΕΣ της εταιρίας ... ..., ήτοι α) η σφραγίδα της εταιρίας, β) ιδιόχειρη υπογραφή, η οποία προβάλλεται ότι ανήκει στον ... ..., χωρίς πάντως βεβαίωση του γνησίου αυτής, καθώς και γ) η εμφάνιση μιας «ψηφιακής υπογραφής» με αναφορά ημερομηνίας και ώρας, από τον έλεγχο της οποίας («ψηφιακής υπογραφής») προέκυψε ότι δεν στηριζόταν σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης, δεν μπορούσαν να υποκαταστήσουν την σαφή απαίτηση της Διακήρυξης για έγκυρη υπογραφή του ΕΕΕΣ (είτε με ιδιόχειρη υπογραφή συνοδευόμενη από βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής είτε με ηλεκτρονική υπογραφή που στηρίζεται σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης), η οποία διασφαλίζει ότι το πρόσωπο που φέρεται να υπογράφει το ΕΕΕΣ είναι πράγματι εκείνο που το υπογράφει. Σε περίπτωση δε έλλειψης έγκυρης, κατά τους όρους της Διακήρυξης, υπογραφής του ΕΕΕΣ η προσφορά δεν μπορεί να διευκρινιστεί, κατά τις ανωτέρω στη σκέψη 18 παρατιθέμενες διατάξεις του νόμου και της Διακήρυξης, με την εκ νέου υποβολή ΕΕΕΣ εγκύρως υπογεγραμμένου, διότι στην περίπτωση αυτή τυχόν «διευκρίνιση» θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη τροποποίηση της προσφοράς του συμμετέχοντος. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση θα ήταν απορριπτέα. Ωστόσο, στις 12.9.2024 δημοσιεύθηκε η ΣτΕ/1256/2024 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας πενταμελούς συνθέσεως, με την οποία παρεμφερή με τα ως άνω κριθέντα ζητήματα αντιμετωπίστηκαν διαφορετικά. Δια ταύτα Απέχει να αποφανθεί οριστικά. Παραπέμπει την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση του Δ΄ Τμήματος.

Σχέδιο σύμβασης- έλεγχος νομιμότητας:Κατ’ ακολουθίαν τούτων και δεδομένου ότι: α) το εν λόγω σχέδιο, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου, αφορά στην κατάρτιση σύμβασης, με την οποία τροποποιείται η υπογραφείσα στις 23.8.2001 σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, της εταιρείας «….» και των μετόχων αυτής, ως εκ τρίτου συμβαλλομένων, τα στοιχεία της οποίας (σύμβασης) δεν διήλθαν τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του ισχύοντος κατά τον κρίσιμο χρόνο άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ.774/1980 (Α΄ 189), με συνέπεια να καθίσταται απαράδεκτη η εισαγωγή προς έλεγχο του, συνταχθέντος σε τροποποίηση αυτής, παρόντος σχεδίου, β) δεν γίνεται επίκληση από το Ελληνικό Δημόσιο συγκεκριμένου εφαρμοστέου νομοθετικού πλαισίου (βλ. μόνο άρθρο 55 του σχεδίου), προκειμένου το Κλιμάκιο να προβεί σε έλεγχο του συσχετισμού και, εν συνεχεία, της συμφωνίας ή μη των προτεινόμενων όρων της σύμβασης με νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις αφορώσες αυτή, τις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, αλλά και την προηγούμενη της συμφωνίας σχετική διαδικασία, και γ) από τα άρθρα του υποβληθέντος σχεδίου που αφορούν στο αντικείμενο της σύμβασης, καθώς και στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών, ιδίως δε από το άρθρο 44 περί χρηματοδότησης του Έργου, δεν προκύπτει συγκεκριμένο, αποτιμητό σε χρήμα οικονομικό αντικείμενο, ως αντάλλαγμα έναντι παροχής υπηρεσιών κ.τλ., ώστε να δύναται το Κλιμάκιο να αποφανθεί εάν η συγκεκριμένη σύμβαση υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο, βάσει της προϋπολογισθείσας αξίας της (δοθέντος ότι στο άρθρο 2 της προσκομιζόμενης αρχικής, από 23.8.2001, σύμβασης γίνεται αναφορά στην από Αύγουστο 2000 οικεία προκήρυξη), ο προβλεπόμενος στο ως άνω άρθρο 35 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.4129/2013 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας καθίσταται ανέφικτος, και συνεπώς το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει τούτου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης έχει εν προκειμένω τηρηθεί πλημμελώς από την αναθέτουσα Αρχή για τους εξής δύο λόγους: (α) Μεταξύ των δικαιολογητικών της προσωρινής αναδόχου δεν περιλαμβάνεται υπεύθυνη δήλωση προς απόδειξη της μη συνδρομής στο πρόσωπό της του προβλεπόμενου στις διατάξεις που εκτίθενται στη σκέψη 3 λόγου αποκλεισμού, ούτε προκύπτει ότι ζητήθηκε αυτή στο πλαίσιο συμπλήρωσης των αρχικώς υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης, προς επαλήθευση της σχετικής δήλωσης που περιέλαβε η εν λόγω εταιρεία στο ΕΕΕΣ που είχε καταθέσει κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς της στον ελεγχόμενο διαγωνισμό. Και ναι μεν η ίδια εταιρεία εδρεύει στη Σουηδία, η οποία δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των μη συνεργάσιμων στον φορολογικό τομέα κρατών (βλ. σκέψη 3), πλην, λαμβάνοντας υπόψη αφ’ ενός ότι ως συμμετοχή στον διαγωνισμό εξωχώριας εταιρείας νοείται και η κατοχή μετοχών ή εταιρικών μεριδίων σε εταιρεία που συμμετέχει ως υποψήφια στον ίδιο διαγωνισμό, υπό τις προϋποθέσεις του δευτέρου εδαφίου της περίπτωσης (α) της παραγράφου του άρθρου 4 του ν. 3310/2005, αφ’ ετέρου ότι από τα λοιπά προσκομισθέντα δικαιολογητικά κατακύρωσης, δεν προκύπτουν τα πρόσωπα που μετέχουν στο εταιρικό κεφάλαιο της εν λόγω σουηδικής εταιρείας, δεν μπορεί να θεωρηθεί πλήρως αποδεδειγμένη εν προκειμένω η μη συμμετοχή στον ελεγχόμενο διαγωνισμό εξωχώριας εταιρείας. (β) Από τα δικαιολογητικά κατακύρωσης και δη το προσκομισθέν «Ηλεκτρονικό Πιστοποιητικό εγγραφής» στο σουηδικό Γραφείο Καταχώρισης Επιχειρήσεων προκύπτει ότι η εταιρεία, ως ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, κατ’ αρχήν αντιστοιχεί, κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη 6, σε ελληνική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, η οποία δεν υπέχει, κατά την 28/21 διακήρυξη, υποχρέωση προσκόμισης δικαιολογητικών προς απόδειξη ονομαστικοποίησης του κεφαλαίου της μέχρι φυσικού ή νομικού προσώπου πλην ανώνυμης εταιρείας. Ωστόσο, η αναγραφή στην κατακυρωτική απόφαση και στο υποβληθέν για έλεγχο σχέδιο συμφωνίας - πλαίσιο της ίδιας εταιρείας ως «ΑΕ», καταλείπει εύλογη αμφιβολία στο Κλιμάκιο ως προς τη νομική μορφή που φέρει αυτή σήμερα, ιδίως στο μέτρο που έχει παρέλθει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του εξαμήνου από τον χρόνο έκδοσης του προαναφερόμενου πιστοποιητικού εγγραφής και δεν είναι, ως εκ τούτου, ασφαλές το συμπέρασμα ότι η ως άνω αναγραφή οφείλεται σε παραδρομή. Υπό την εκδοχή, άλλωστε, ότι η εν λόγω εταιρεία αντιστοιχεί σε ανώνυμη εταιρεία του ελληνικού δικαίου, τότε τα δικαιολογητικά κατακύρωσης που έχει υποβάλει δεν είναι πλήρη, αφού δεν περιλαμβάνονται μεταξύ αυτών τα προβλεπόμενα στη διακήρυξη δικαιολογητικά προς απόδειξη εκπλήρωσης από μέρους της των υποχρεώσεων ονομαστικοποίησης ή γνωστοποίησης των προσώπων που μετέχουν στο εταιρικό της κεφάλαιο. Δεδομένης της συνέπειας που θα επέφερε εν προκειμένω μία τέτοια έλλειψη η οποία θα συνίστατο στον αποκλεισμό της εταιρείας από τη διαδικασία, η διαπιστούμενη από το Κλιμάκιο ασάφεια ως προς τον εταιρικό τύπο της προσωρινής αναδόχου δεν μπορεί παρά να επιφέρει το ίδιο αποτέλεσμα με τη διαπίστωση ουσιώδους πλημμέλειας και δη να συνιστά διακωλυτικό λόγο σύναψης της σύμβασης, όπως άλλωστε η μη πλήρης απόδειξη της μη συμμετοχής στον διαγωνισμό εξωχώριας εταιρείας, κατά τα υπό στοιχείο (α) ανωτέρω εκτιθέμενα.Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή από το Ελληνικό Δημόσιο,... του σχεδίου της .../22 συμφωνίας – πλαίσιο με αντικείμενο την «Προμήθεια Αναπνευστικών Συσκευών Διαφυγής Προσωπικού»,