Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή (...)Σαφώς συνάγεται από το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου πρέπει να φέρει υπογραφή που προσώπου που τον εκπροσωπεί νομίμως, είτε ιδιόχειρη που συνοδεύεται από τη βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής, είτε ψηφιακή και συγκεκριμένα εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό που χορηγήθηκε από έναν εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, ο οποίος περιλαμβάνεται στον κατάλογο εμπίστευσης σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 910/2014.(...)Με την προδικαστική της προσφυγή η ήδη παρεμβαίνουσα υποστήριξε ότι το ΕΕΕΣ της εταιρίας «... ...» ως τρίτου, στην τεχνική ικανότητα του οποίου στηρίζεται η αιτούσα, δεν έφερε έγκυρη υπογραφή καθώς έφερε ψηφιακή υπογραφή που εκδόθηκε («issued by») από το φορέα «MS-Organization-Access», ο οποίος όμως δεν αποτελεί εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το επίσημο Μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια αρχή Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. με την προσβαλλόμενη απόφασή της διαπίστωσε καταρχάς ότι σύμφωνα με το επίσημο μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια εθνική αρχή, ήτοι η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, οι πάροχοι εγκεκριμένων υπηρεσιών εμπιστοσύνης είναι μόνον οι εταιρείες: (i) ... και (v) ..... Στη συνέχεια η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., μετά από έλεγχο της εγκυρότητας της ψηφιακής υπογραφής, διαπίστωσε ότι το ΕΕΕΣ της «... ...» «ήταν υπογεγραμμένο από τον ... ..., του οποίου το πιστοποιητικό υποστηρίζεται από τον φορέα "MS-Organization-Access" που δεν ανήκει στους εγκεκριμένους παρόχους υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το παραπάνω μητρώο της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων». Εξάλλου, και από τον έλεγχο του εγγράφου που πραγματοποίησε η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. μέσω του διαδικτυακού τόπου eIDAS Dashboard της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέκυψε το ίδιο αποτέλεσμα, ότι, δηλαδή, το εν λόγω ΕΕΕΣ δεν φέρει έγκυρη ψηφιακή υπογραφή υποστηριζόμενη από πιστοποιητικό διαπιστευμένου φορέα. Με τα δεδομένα αυτά, η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. έκρινε ότι η προσφορά της αιτούσας ήταν απορριπτέα λόγω μη έγκυρης υπογραφής του ΕΕΕΣ του τρίτου.(...)Συνεπώς, κατά τα προβαλλόμενα, ο τρίτος παρέχων στήριξη οφείλει να θέτει στο ΕΕΕΣ «ψηφιακή υπογραφή» και όχι «εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό», εν πάση δε περιπτώσει προβάλλεται ότι ο σχετικός όρος της Διακήρυξης αναφορικά με την έννοια της «ψηφιακής υπογραφής» στο ΕΕΕΣ του τρίτου ήταν ασαφής και δεν μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό της. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 12, ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος, διότι από την συνδυαστική ερμηνεία του όρου 3.3.3.Β9 (α) της Διακήρυξης με τους λοιπούς όρους αυτής, καθώς και με τις παρατιθέμενες στις σκέψεις 7-11 διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014 και της εθνικής νομοθεσίας προκύπτει σαφώς ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου που υπογράφεται ψηφιακά πρέπει να φέρει εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό.(...)Ωστόσο, τα ως άνω στοιχεία που περιείχε το ΕΕΕΣ της εταιρίας ... ..., ήτοι α) η σφραγίδα της εταιρίας, β) ιδιόχειρη υπογραφή, η οποία προβάλλεται ότι ανήκει στον ... ..., χωρίς πάντως βεβαίωση του γνησίου αυτής, καθώς και γ) η εμφάνιση μιας «ψηφιακής υπογραφής» με αναφορά ημερομηνίας και ώρας, από τον έλεγχο της οποίας («ψηφιακής υπογραφής») προέκυψε ότι δεν στηριζόταν σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης, δεν μπορούσαν να υποκαταστήσουν την σαφή απαίτηση της Διακήρυξης για έγκυρη υπογραφή του ΕΕΕΣ (είτε με ιδιόχειρη υπογραφή συνοδευόμενη από βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής είτε με ηλεκτρονική υπογραφή που στηρίζεται σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης), η οποία διασφαλίζει ότι το πρόσωπο που φέρεται να υπογράφει το ΕΕΕΣ είναι πράγματι εκείνο που το υπογράφει. Σε περίπτωση δε έλλειψης έγκυρης, κατά τους όρους της Διακήρυξης, υπογραφής του ΕΕΕΣ η προσφορά δεν μπορεί να διευκρινιστεί, κατά τις ανωτέρω στη σκέψη 18 παρατιθέμενες διατάξεις του νόμου και της Διακήρυξης, με την εκ νέου υποβολή ΕΕΕΣ εγκύρως υπογεγραμμένου, διότι στην περίπτωση αυτή τυχόν «διευκρίνιση» θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη τροποποίηση της προσφοράς του συμμετέχοντος. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση θα ήταν απορριπτέα. Ωστόσο, στις 12.9.2024 δημοσιεύθηκε η ΣτΕ/1256/2024 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας πενταμελούς συνθέσεως, με την οποία παρεμφερή με τα ως άνω κριθέντα ζητήματα αντιμετωπίστηκαν διαφορετικά. Δια ταύτα Απέχει να αποφανθεί οριστικά. Παραπέμπει την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση του Δ΄ Τμήματος.

Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) – Ηλεκτρονικοί Διαγωνισμοί – Ψηφιακή Ηλεκτρονική Υπογραφή – Ηλεκτρονική Υποβολή / Συμπλήρωση / Διευκρίνιση Δικαιολογητικών Συμμετοχής – Αυστηρή Εφαρμογή / Σαφήνεια Όρων Διακήρυξης – Αποκλεισμός Υποψηφίου Αναδόχου.Σε περίπτωση διαγωνισμού δημόσιας σύμβασης, διεξαγόμενου μέσω ΕΣΗΔΗΣ, i) δικαιολογητικά που εκδίδονται/συντάσσονται από νομικό πρόσωπο, ως υποψήφιο ανάδοχο, αναρτώνται με τη ψηφιακή υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου του νομικού προσώπου αυτού, και σε περίπτωση ένωσης με τη ψηφιακή υπογραφή όλων των μελών της ένωσης ή εξουσιοδοτημένου προς τούτο κοινού εκπροσώπου, ii) δικαιολογητικά που εκδίδονται από δημόσιες αρχές ή άλλους φορείς υποβάλλονται ηλεκτρονικά σε μορφή σαρωμένου εγγράφου και προσκομίζονται σε έντυπη μορφή, πλην των ΦΕΚ και iii) δηλώσεις προσώπων, πλην του υποψηφίου αναδόχου, δημόσιας αρχής ή άλλου φορέα, υποβάλλονται ηλεκτρονικά με τη ψηφιακή υπογραφή των ίδιων των δηλούντων, ως εχόντων τη σχετική υποχρέωση της δήλωσής των. (ομοφ.) Δεν συνιστά νόμιμη διευκρίνιση/ συμπλήρωση η εκ νέου ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων, τα οποία, ενώ έπρεπε να αναρτηθούν με ψηφιακές υπογραφές, εντούτοις αναρτήθηκαν άνευ αυτών. Σε περίπτωση ατελούς διατύπωσης της Διακήρυξης, αντικειμενικά ικανής να παραπλανήσει τους υποψηφίους σχετικά με τις υποχρεώσεις τους, άνευ ευθύνης τους, δύναται η επιτροπή του διαγωνισμού α) να δεχθεί δικαιολογητικά που υπεβλήθησαν σε έντυπη μορφή με φυσικές υπογραφές των αρμοδίων (αντί της ηλεκτρονικής υποβολής με ψηφιακές υπογραφές των εν λόγω αρμοδίων) και β) να ζητήσει την επανυποβολή, μέσω ΕΣΗΔΗΣ, δικαιολογητικών που υπεβλήθησαν με ψηφιακή ή φυσική υπογραφή του εκπροσώπου του υποψηφίου αναδόχου (νομικού προσώπου ή ένωσης) αντί της ψηφιακής υπογραφής του ίδιου του δηλούντος. (πλειοψ.)

Προμήθεια ειδών τροφίμων...Επειδή, ακόμη και με την Απόφαση Π1/2390/21-10-2013 (ΔΕΚ Α’ 120/2013) και δη το άρθρο 12 (παρ. 1), που είχε εκδοθεί κατ΄ εξουσιοδότηση καταργηθέντων ήδη με το άρθρο 377 του Ν. 4412/2016 άρθρων του Ν. 4155/2013, αναφερόταν ότι «Ο οικονομικός φορέας υποβάλλει τις ενστάσεις - προσφυγές ηλεκτρονικά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την κείμενη νομοθεσία και την περίπτωση β της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν. 4155/2013, συμπληρώνοντας την ειδική φόρμα του Συστήματος και επισυνάπτοντας το σχετικό έγγραφο σε μορφή αρχείου τύπου, pdf το οποίο φέρει ψηφιακή υπογραφή. Σε περίπτωση που το εν λόγω έγγραφο δεν φέρει ψηφιακή υπογραφή ο οικονομικός φορέας το υποβάλλει και σε έντυπη μορφή (πρωτότυπο) εντός τριών (3) εργασίμων ημερών από την ηλεκτρονική υποβολή. Σε περίπτωση αποστολής με ταχυδρομείο ως ημερομηνία αποστολής λογίζεται η ημερομηνία που φέρει η σφραγίδα του ταχυδρομείου….». Επειδή, η κρινόμενη προσφυγή, υποβλήθηκε με (ψηφιοποιημένη) ιδιόχειρη υπογραφή του φερόμενου ως νομίμου εκπροσώπου κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας. Επειδή, επομένως, η υπό κρίση προσφυγή δεν φέρει τη νόμιμη υπογραφή κατά τα ως άνω αναφερθέντα και ασκείται απαραδέκτως

Με την προδικαστική προσφυγή επιδιώκεται η ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής που έγινε δεκτή η προσφορά του οικονομικού φορέα «...» στα τμήματα Α και Β του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά υπηρεσία για την προβολή του «...» και ακρωνύμιο «...» με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 84.500€ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Ο προσφεύγων αμφισβητεί την αποδοχή της προσφοράς του ανταγωνιστή λόγω ελλείψεων στα δικαιολογητικά (μη επικυρωμένα πιστοποιητικά ISO και ΕΛΟΤ, έλλειψη αποδεικτικών εμπειρίας μελών της ομάδας και προβλήματα με τα υποβεβλημένα ΕΕΕΣ τρίτων συνεργατών που δεν φέρουν εγκεκριμένη ψηφιακή υπογραφή).

Προμήθεια..Επειδή, εκ των ως άνω προκύπτει ότι όπως ορθώς έκρινε η αναθέτουσα κατά την πρώτη βάση αποκλεισμού του, η προσφορά του προσφεύγοντος παραβίασε εξαρχής το άρ. 2 παρ. 3 της διακήρυξης που καθιέρωνε την κατοχή τέτοιας ψηφιακής υπογραφής ως υποχρεωτικό προαπαιτούμενο για την παραδεκτή υποβολή προσφοράς και δη από κάθε οικονομικό φορέα, άρα και τον τρίτο, όρο που ουδόλως αμφισβήτησε ο προσφεύγων κατά την υποβολή της προσφοράς του, καίτοι συνομολογεί, αλλά και προκύπτει από την ως άνω δήλωση του εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα, ότι ο τελευταίος δεν κατείχε ψηφιακή υπογραφή. Και η παράβαση αυτή συνιστά απαράδεκτη τόσο την κατά την προηγούμενη σκέψη δήλωση του τρίτου οικονομικού φορέα ως και το ΤΕΥΔ του, αφού αμφότερα δεν υπογράφηκαν ψηφιακά από αυτόν, αλλά από τον εκπρόσωπο του ίδιου του προσφέροντος και προσφεύγοντος. Περαιτέρω, όλως αλυσιτελώς επικαλείται ο προσφεύγων τη διάταξη του άρ. 79Α Ν. 4412/2016 διότι ουδόλως ο ... κατέστη καθ’ οιονδήποτε τρόπο και συνεπεία όλων όσων προαναφέρθηκαν στην παρούσα σκέψη, νόμιμος εκπρόσωπος του τρίτου οικονομικού φορέα ούτε αρμοδίως εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο για να εκπροσωπεί τον τρίτο οικονομικό φορέα για διαδικασίες σύναψης συμβάσεων γενικά ή ειδικά. Σημειωτέον δε, ότι η ως άνω διάταξη, τυγχάνει επίκλησης από τον προσφεύγοντα για τον σκοπό απόδειξης ότι δύνατο ο δικός του εκπρόσωπος να υπογράψει το ΕΕΕΣ του τρίτου, ενώ η διάταξη ρητά αναφέρεται γενικώς σε «οικονομικούς φορείς» και ως εκ τούτου ο προσφεύγων αναιρεί τον ίδιο τον προηγούμενο ισχυρισμό του, περί του ότι οι περί οικονομικού φορέα προβλέψεις δεν αφορούν τον τρίτο οικονομικό φορέα. Επιπλέον, όπως προκύπτει από το σύνολο των ως άνω σκέψεων, είναι όλως αδιάφορο ότι το υπογραφέν από τον ίδιο τον εκπρόσωπο του προσφεύγοντος ψηφιακά, ΤΕΥΔ του τρίτου, φέρεται πως υπεγράφη άνευ οιασδήποτε βεβαίωσης γνησιότητας και ημεροχρονολογίας και πάντως χειρόγραφα, από τον εκπρόσωπο του τρίτου οικονομικού φορέα, ενώ αντιθέτως η διακήρυξη απαιτούσε αποκλειστικά ψηφιακή υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα ή του αρμοδίως εξουσιοτημένου προς εκπροσώπησή του στη συγκεκριμένη ή όλες τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προσώπου. Όμως, κατά τα ανωτέρω και σε αντίθεση με όσα επικαλείται ο προσφεύγων, ουδόλως παρεσχέθη τέτοια νόμιμη εξουσιοδότηση προς εκπροσώπηση της ομορρύθμου εταιρίας/τρίτου οικονομικού φορέα ως προς τη συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ως εκ τούτου, αμφότεροι οι λόγοι της προσφυγής είναι απορριπτέοι, ενώ έστω και μία εκ των εξ αυτών προσβαλλόμένων βάσεων αποκλεισμού του προσφεύγοντος και μόνη της επαρκούσε ούτως ή άλλως για την απόρριψη της προσφοράς του.

Η Πράξη 311/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης του Τμήματος 3 του έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ - ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΣΤΗΝ 6Η ΚΑΙ 7Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ». Η αρχική διαδικασία προσωρινής κατακύρωσης ακυρώθηκε με απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ (496/2025), η οποία έκανε δεκτή προδικαστική προσφυγή της δεύτερης μειοδότριας. Η ΕΑΔΗΣΥ έκρινε ότι η αρχική προσωρινή ανάδοχος όφειλε να είχε δηλώσει στο Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) την πρόθεσή της να αναθέσει τμήματα του έργου σε υπεργολάβους, καθώς χρησιμοποίησε τις προσφορές τους για την αιτιολόγηση της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς της. Μετά τη συμμόρφωση του Δήμου Αθηναίων και την ανακήρυξη του δεύτερου μειοδότη ως προσωρινού αναδόχου, το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με τον οικονομικό φορέα «...» (ΚΟΝΤΟΣ CONCREATE ΑΤΕ).

Σύμφωνα με το άρθρο 169 του Κ.Δ.Δ/μίας (ν. 2717/1999, ΦΕΚ 97 Α΄) απαραίτητο στοιχείο για το κύρος ιδιωτικού εγγράφου αποτελεί η υπογραφή του συντάκτη του. Από το σύνολο των διατάξεων αυτών συνάγεται ότι για το παραδεκτό της οικονομικής προσφοράς εργοληπτικής επιχείρησης απαιτείται να υπογράφονται το τιμολόγιο προσφοράς και ο προϋπολογισμός προσφοράς από τον νόμιμο εκπρόσωπό της και να μονογράφονται από τον ίδιο σε κάθε σελίδα. Κατά συνέπειαν, προσφορά που κατατίθεται σε διαγωνισμό για τη σύναψη σύμβασης έργου, η οποία δεν φέρει την ιδιόχειρη υπογραφή του προσφέροντος, είναι άκυρη και ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Εξάλλου, η έλλειψη της υπογραφής δεν αναπληρώνεται από την απλή αναγραφή του ονοματεπωνύμου του νομίμου εκπροσώπου, όταν από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προσφοράς, αποδεικνύεται ότι η υπογραφή του νoμίμου εκπροσώπου, όπως αυτός συνηθίζει να τη θέτει στις συναλλαγές, δεν συνίσταται στην απλή αναγραφή του ονοματεπωνύμου του, αλλά έχει διαφορετική μορφή.

Ο προσφεύγων κοινοπραξία ζητεί την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία απέρριψε την προσφορά της για 21 τμήματα μεταφοράς μαθητών δημοσίων σχολικών μονάδων (Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης) στην Π.Ε. Φωκίδας για τρία σχολικά έτη (2017-2020). Η σύμβαση είχε προϋπολογισμό 2.926.018,79€ (συμπ. δικαιωμάτων προαίρεσης 20% και ΦΠΑ 24%). Ο αποκλεισμός του προσφεύγοντος έγινε λόγω μη συμμόρφωσης με τον όρο 2.4.3.1 της Διακήρυξης, που απαιτούσε ψηφιακή υπογραφή ΕΕΕΣ από όλα τα μέλη της κοινοπραξίας. Η προσφυγή αμφισβητεί την νομιμότητα του αποκλεισμού και την αποδοχή των προσφορών άλλων διαγωνιζομένων.

G εμπλεκόμενη [Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) με απόφαση 1806/2023](http://example.com) εξέτασε προδικαστική προσφυγή εναντίον διακήρυξης ανάθεσης μικτής σύμβασης (έργου και υπηρεσιών) για κατασκευή και λειτουργία Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων. Η προσφεύγουσα ζητούσε την ακύρωση της διακήρυξης λόγω ασάφειας στα κριτήρια βαθμολόγησης, ιδίως στα υποκριτήρια Κ.3.1 (περιβαλλοντική τεκμηρίωση και εξοπλισμός) και Κ.3.2 (σχέδιο αξιοποίησης αποβλήτων). Η ΕΑΔΗΣΥ δέχθηκε τον ισχυρισμό, κρίνοντας ότι τα κριτήρια ήταν αόριστα και δεν επέτρεπαν διαφανή αξιολόγηση, με αποτέλεσμα να ακυρώσει τη διακήρυξη και να διατάξει επιστροφή του παραβόλου.

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:..ζητείται η ανάκληση της 242/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι η αναγραφή στην εγγυητική επιστολή της εταιρείας ... της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, αφού προκύπτει από το λοιπό ως άνω περιεχόμενο της εγγυητικής επιστολής, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι στην προκηρυχθείσα υπηρεσία. Ως εκ τούτου ο σχετικός λόγος είναι απορριπτέος. Περαιτέρω, οι αιτούσες προσάπτουν στην προσβαλλόμενη ότι εσφαλμένα κρίθηκε ότι η υπό σύσταση Κοινοπραξία τους έπρεπε να αποκλειστεί εκ του λόγου ότι το υποβληθέν ΕΕΕΠ ήταν υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου. Και τούτο διότι, πέραν του ότι η οικεία διακήρυξη δεν προσδιόριζε ειδικώς τα πρόσωπα εκείνα τα οποία οφείλουν ψηφιακώς να το υπογράψουν, με τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, με τις οποίες προστέθηκε το άρθρο 79Α, διευκρινίστηκε ότι κατά την υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 είναι δυνατή, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα η προκαταρκτική απόδειξη των λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν. Όμως, ο λόγος αυτός, σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ της παρούσας, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, αφού, σύμφωνα με το ισχύον κατά το χρόνο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης και της έκδοσης της 330/9.11.2017 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .. νομοθετικό καθεστώς, προϋπόθεση για την έγκυρη υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 συνιστά η υπογραφή αυτού από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκάστης εταιρείας της υπό σύσταση Κοινοπραξίας. Συναφώς, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος, κατ’ επίκληση της αρχής της επεκτατικής ισότητας, λόγος περί εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση του διατάξεων του νεοπαγούς άρθρου 79Α. Και τούτο διότι, ως προεκτέθη, ο νομοθέτης, εντός της ευχέρειας που διαθέτει να ορίζει το χρόνο έναρξης ισχύος των θεσπιζόμενων κανόνων δικαίου, όρισε ρητά, εφαρμόζοντας ένα κριτήριο σταθερό και αντικειμενικό, ότι η δυνατότητα, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα, να αποδεικνύονται προκαταρκτικά οι λόγοι αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν, ισχύει μόνο για τις διαδικασίες εκείνες που «είναι στο στάδιο πριν την κατακύρωση», προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, αβασίμως ισχυρίζονται οι αιτούσες ότι η παρασχεθείσα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 79Α δυνατότητα υπογραφής του ΕΕΕΣ μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο εκάστης εταιρείας, ισχύει και στις περιπτώσεις εκείνες που δεν έχουν παραχθεί, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016, τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης, καθόσον, η ερμηνευτική εκ μέρους των αιτουσών προσέγγιση δεν ευρίσκει έρεισμα στο γράμμα της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, μεταβάλλει δε το σταθερό και αντικειμενικό χαρακτήρα του κριτηρίου που επέλεξε ο νομοθέτης για τον προσδιορισμό της διαδικασίας που είναι σε εξέλιξη, ήτοι την έκδοση της απόφασης κατακύρωσης, η εφαρμογή του οποίου δεν δημιουργεί θέμα ανισότητας..Δεν ανακαλεί την 242/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018