Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ). Προγραμματικές συμβάσεις. Οροι χρηματοδοτήσεως τούτων. Είναι νόμιμη η μη θεώρηση από το οικείο όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο ΥΠ.ΠΟ. χρηματικών ενταλμάτων των υπό του Τ.Α.Π.Α. χρηματοδοτήσεων των προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ ΥΠ.ΠΟ. - ΤΑΠΑ - Δήμων/Κοινοτήτων, εφόσον αυτά δεν συνοδεύοντο από τα απαραίτητα κατά νόμο (άρθρο 5 π.δ.471/75) δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη βασιμότητά τους (ήτοι αποδεικνύουν τις διάφορες πληρωμές που έγιναν από τους φορείς εκτελέσεως των έργων των οικείων προγραμματικών συμβάσεων, την πρόοδο των σχετικών εργασιών κλπ.).

Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων. Διάλυση. Εξόφληση υποχρεώσεών του σε ιδιώτες συνεπεία σύμβασης προμήθειας και επιδίκαση του ποσού του τιμήματος από το Δικαστήριο.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
α) Κατά την έννοια της παρ.3 του άρθρου 16 του Ν 2539/1997, ο Σύνδεσμος ΟΤΑ καταργείται αυτοδικαίως στην περίπτωση που οι δήμοι και οι κοινότητες που συνενώνονται και αποτελούν ένα νέο ΟΤΑ συμμετέχουν όλοι τους ή μερικοί από αυτούς στον Σύνδεσμο και επομένως η ανωτέρω διάταξη δεν έχει την έννοια ότι οι Σύνδεσμοι ΟΤΑ που έχουν συσταθεί προ της ισχύος του νόμου αυτού διαλύονται υποχρεωτικά. β) Οι ΟΤΑ που αποτελούν μέλη μη διαλυθέντος Συνδέσμου δεν ευθύνονται ο καθένας χωριστά και εις ολόκληρον για οφειλές του Συνδέσμου. γ) Δεν δικαιούται ένας ιδιώτης να ζητήσει από το Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης υποχρεωτική ρύθμιση των χρεών κατά τις διατάξεις του άρθρου 17 του Ν 2744/99 και των οικείων κ.υ.α. των Υπουργών ΕΣΔΔΑ και Οικονομικών, δεδομένου ότι για την σ αυτή προβλεπόμενη δανειοδότηση από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων απαιτείται απόφαση του ΔΣ και σχετική αίτηση του ιδίου του ΟΤΑ. δ) Οταν Σύνδεσμος ΟΤΑ δεν έχει διαλυθεί αλλά είναι ανενεργός και δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του, το Δημόσιο (Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Περιφέρεια) δεν έχει υποχρέωση να εξοφλήσει τις οφειλές του Συνδέσμου αυτού. Μπορεί, όμως, ο ενδιαφερόμενος να ζητήσει την ενεργοποίηση της σχετικής διαδικασίας που προβλέπει η διάταξη της παρ.2 εδάφια δεύτερο και τρίτο του άρθρου 211 του ΠΔ/τος 410/95.

	Με την υπό κρίση έφεση, για την άσκηση της οποίας έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (βλ. το 571602436953 0911 0068 ηλεκτρονικό παράβολο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης) και όπως οι λόγοι αυτής αναπτύσσονται με το από 14.3.2023 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται η ακύρωση της 4/25.2.2020 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου Ο.Τ.Α. V στο Δήμο Ηλιούπολης. Με την πράξη αυτή καταλογίστηκε σε βάρος του εκκαλούντος, τέως Δημάρχου του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, ποσό 10.450,00 ευρώ στο πλαίσιο άσκησης ειδικού κατά προτεραιότητα κατασταλτικού ελέγχου του άρθρου 175 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, Α΄ 114), επί των 2322 και 2723, οικονομικού έτους 2011, χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής του ως άνω Δήμου. 

Καταβολή αμοιβής στον ......., οικονομολόγο, για υπηρεσίες λογιστικής υποστήριξης που παρείχε στην επιχείρηση.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν οι υπηρεσίες λογιστικής υποστήριξης στον φερόμενο ως δικαιούχο του εντάλματος. Τούτο προεχόντως διότι, όπως βασίμως προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος, δεν αιτιολογείται επαρκώς η αύξηση του κόστους των εν λόγω υπηρεσιών με τον προϋπολογισμό του 1/2016 πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι κατά τα προηγούμενα έτη και για χρονικά διαστήματα σχετικά όμοια, η αμοιβή των εκάστοτε αναδόχων ήταν σημαντικά μικρότερη. Συγκεκριμένα, δεν παρατίθεται, στην 49/23.3.2016 εγκριτική της επίμαχης δαπάνης απόφαση του Δ.Σ. της ......., επαρκής αιτιολόγηση της επαύξησης, περίπου στο τριπλάσιο, του οικονομικού αντικειμένου  των  εν  λόγω υπηρεσιών (βλ. τον προϋπολογισμό του διεξαχθέντος πρόχειρου διαγωνισμού) και, τελικώς, με την επίμαχη σύμβαση κατά περίπου 81%, δοθέντος ότι οι συμβάσεις των περασμένων ετών, από την ίδρυση της ....... και εφεξής, είχαν ανατεθεί εντός των χρηματικών ορίων της απευθείας ανάθεσης (έως 24.000,00 ευρώ ετησίως). Περαιτέρω, από την ως  άνω εγκριτική απόφαση δεν προκύπτει με σαφήνεια, πέραν της αόριστης επίκλησης της αύξησης του κύκλου εργασιών της επιχείρησης μέσω της δημιουργίας νέων, μη ρητώς αναφερθεισών, δομών, ότι το αντικείμενο των συμβάσεων για την παροχή λογιστικών υπηρεσιών από τρίτους κατά τα παρελθόντα έτη δεν επαρκούσε για την κάλυψη των αναγκών της επιχείρησης και έπρεπε, εκ του λόγου αυτού, να διευρυνθεί ως άνω.

Παροχή υπηρεσιών προώθησης του τουριστικού προϊόντος του Δήμου και βελτιστοποίησης της προβολής του για το χρονικό διάστημα από 4.5.2012 έως 3.8.2012, στο πλαίσιο σχετικής σύμβασης.(...)Ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (Α΄ 114), ορίζει στην παρ. 3 του άρθρου 158 ότι «Πιστώσεις που είναι γραμμένες στους οικείους κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του Δήμου (…) μπορεί να διατεθούν, με απόφαση του δημοτικού (…) συμβουλίου για την πληρωμή δαπανών, που αφορούν: α) (…) δ) Την τουριστική προβολή, με κάθε πρόσφορο μέσο, του Δήμου (…)».Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές οι δήμοι δύνανται, κατόπιν απόφασης του δημοτικού συμβουλίου τους, να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών για την τουριστική τους προβολή. Οι δαπάνες όμως αυτές πρέπει να είναι σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η οποία ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας πραγματοποίησής των σχετικών δαπανών. Ειδικότερα, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των δήμων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δεν επιτρέπεται η διενέργεια δαπανών για την παροχή υπηρεσιών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των δημοτικών υπαλλήλων, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, ή στις αρμοδιότητες των συλλογικών δημοτικών οργάνων, αφού αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση των δήμων. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η ανάθεση σε τρίτους υπηρεσιών ειδικής φύσης για την παροχή των οποίων απαιτούνται είτε εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, τα οποία δεν διαθέτουν οι υπηρετούντες υπάλληλοι και τα μέλη των αρμοδίων δημοτικών συλλογικών οργάνων, είτε η χρήση τεχνικών μέσων που επίσης δεν διατίθενται από το δήμο Ε.Σ. VII Τμ. πράξεις 301, 273, 265, 252, 173, 98/2011, 289, 191, 137, 76/2010, 397, 232/2009, Κλιμ. VII Τμ. 93, 71/2013, 59, 35/2012). 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΈΣ ΣΥΜΒΆΣΕΙΣ....ζητείται η αναθεώρηση της 607/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά, δοθέντος ότι υφίσταται ιδιαίτερος εσωτερικός σύνδεσμος μεταξύ του Δήμου ...... και του «Κέντρου Δια Βίου Μάθησης ΙΙ ............  ΟΤΑ», καθόσον εν προκειμένω συντρέχουν οι ρητώς καθοριζόμενες στην παρ. 1 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 τρεις προϋποθέσεις για τη σύναψη «ενδοϋπηρεσιακής (in-house) ανάθεσης», η ελεγχόμενη σύμβαση εμπίπτει κατ’ αρχήν στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω διάταξης. Περαιτέρω, η πρόσληψη προσωπικού αφορά την εκτέλεση μέρους μόνο των υποχρεώσεων, τις οποίες η δημοτική επιχείρηση, στο πλαίσιο σύναψης της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, αναλαμβάνει, όπως περιγράφονται στο άρθρο 5 αυτής, ως εκ τούτου δεν προκύπτει αδυναμία της να εκτελέσει συνολικά τη σύμβαση με ίδια μέσα, όπως εσφαλμένως δέχθηκε το δικάσαν Τμήμα. Ειδικότερα, οι επιπλέον προσλήψεις από την επιχείρηση που θα έχει την επίβλεψη του προσωπικού για την άρτια παροχή των υπηρεσιών, αποτελούν έναν από τους αναγκαίους τρόπους εκτέλεσης της σύμβασης, ενώ σε κάθε περίπτωση η επιχείρηση δεν αναθέτει σε τρίτους την εκτέλεσή της (γεγονός που κατ’ αρχήν δεν αποκλείεται σύμφωνα με το άρθρο 6 αυτής), αλλά την εκτελεί η ίδια, έστω και αν χρειάζεται να προσλάβει επιπλέον προσωπικό. Περαιτέρω, το γεγονός ότι ο Δήμος καταβάλλει τις αποδοχές του προσωπικού αυτού δεν αναιρεί το χαρακτήρα της οικείας σύμβασης, ως ενδοϋπηρεσιακής και προγραμματικής σύμβασης, δεδομένου ότι αποτελεί μέρος των υποχρεώσεών του, στο πλαίσιο εκτέλεσης της σύμβασης και των υποχρεώσεων καθενός από τα συμβαλλόμενα μέρη. Κατά συνέπεια, η επίμαχη σύμβαση δεν λειτουργεί ως μέσο καταστρατήγησης των διατάξεων περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων. (...) Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την αίτηση αναθεώρησης.Αναθεωρεί την 607/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ:Mε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιχορήγηση των ανωτέρω συλλόγων από το Δήμο …, καθόσον, καταρχήν, εάν και οι ανωτέρω σύλλογοι δύνανται να αναπτύσσουν αθλητική και πολιτιστική δραστηριότητα, κατά παράβαση της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 202 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, οι  συγκεκριμένες εκδηλώσεις (καλοκαιρινές, ετήσιες χοροεσπερίδες), των οποίων οι επιχορηγήσεις εγκρίθηκαν με τη 114/30.9.2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αποβλέπουν κυρίως στη ψυχαγωγία και τη διασκέδαση των συμμετεχόντων σε αυτές μελών των συλλόγων, και όχι στην ανύψωση και την καλλιέργεια του πνευματικού και πολιτιστικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής.  Περαιτέρω, κατά παράβαση της ως άνω διάταξης, με την οποία προβλέπεται ότι για να είναι νόμιμη η επιχορήγηση σωματείου, απαιτείται, μεταξύ άλλων, η προηγούμενη έγκρισή  της από  το  οικείο Δημοτικό Συμβούλιο, εν προκειμένω τα ποσά των εντελλόμενων χρηματικών ενταλμάτων δεν θα διατεθούν εν τέλει για το σκοπό που οι σχετικές επιχορηγήσεις εγκρίθηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο …., ήτοι για την πραγματοποίηση χοροεσπερίδων, αφού όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, οι επισυναπτόμενες στα δικαιολογητικά εκάστου των χρηματικών ενταλμάτων αιτήσεις καθώς και αναλύσεις προϋπολογισμού εξόδων, αναφέρονται σε διοργάνωση ποδοσφαιρικών τουρνουά – βραβεύσεις παλαίμαχων ποδοσφαιριστών. Πράγματι δε, υφίσταται ασάφεια σχετικά με το είδος των επιχορηγούμενων εκδηλώσεων, το χρόνο διεξαγωγής τους, καθώς και το εάν αυτές πραγματοποιήθηκαν τελικά, δοθέντος ότι δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ποιες εκδηλώσεις αφορούν (χοροεσπερίδες ή ποδοσφαιρικά τουρνουά), η οποία (ασάφεια) δεν διευκρινίστηκε με την προσκόμιση σχετικών στοιχείων από τον Δήμο (π.χ. δημοσιεύματα τοπικού τύπου, δελτία παραγγελιών, αποδείξεις) με το έγγραφο επανυποβολής των ενταλμάτων, παρόλο που ο Επίτροπος προέβαλε στην 23/28.12.2015 πράξη επιστροφής αιτίαση σχετικά με την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων ως προς την πραγματοποίηση των εκδηλώσεων (πρβλ. VII Τμ. πρ. 127/2015, 178/2011, 22/2011).

Καταβολή σε αυτόν ποσοστού 15% της συμφωνηθείσας αμοιβής για την εξόφληση του 1ου λογαριασμού της μελέτης «Ανάπλαση παραλιακού μετώπου Τ.Κ. ......»(....)Στο άρθρο 75 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α 114) «Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων», ορίζεται ότι : 1. Οι δημοτικές … αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι αρμοδιότητες των Δήμων … αφορούν, κυρίως, τους τομείς : α) Ανάπτυξης, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : 1) Η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών … καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία … 8) Η εκπόνηση, υλοποίηση και η συμμετοχή σε προγράμματα για την τουριστική ανάπτυξη των περιοχών τους … καθώς και η δημιουργία θερέτρων και άλλων εγκαταστάσεων αναψυχής και τουρισμού … β) Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως : 1. Η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. … 7. Η μελέτη, διαχείριση και εκτέλεση προγραμμάτων οικιστικής και πολεοδομικής ανάπτυξης. 8. Η λήψη μέτρων για την αποκατάσταση και ανάπλαση των περιοχών της περιφέρειάς τους … 20. Η προκαταρκτική πρόταση ανάπλασης ορισμένης περιοχής, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις των άρθρων 9 και 10 του ν. 2508/1997 … γ) Ποιότητας ζωής και εύρυθμης λειτουργίας των πόλεων και των οικισμών, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 12. Η μέριμνα για τη λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισμών. 15. Η μελέτη των έργων συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του Δήμου. … στ) Παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 6. Η προστασία μουσείων, μνημείων … καθώς και αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων της περιοχής και των εγκαταστάσεων αυτών … 10. Η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού. …». Περαιτέρω, στο άρθρο 209 παρ.4 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι : «Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α 42) των Δήμων … συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια τεχνική υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) … Αν η Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) αδυνατεί να συντάξει τη μελέτη, αδυναμία που βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενό της, επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής η ανάθεση εκπόνησης μελετών πάσης φύσης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις». Τέλος, με το άρθρο 280 παρ.VIII του Ν. 3852/2010 «Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α 87) καταργήθηκαν τα τμήματα Τεχνικών Υπηρεσιών των Δήμων και Κοινοτήτων των κρατικών Περιφερειών. Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι Δήμοι, έχουν αρμοδιότητες που αφορούν στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των περιοχών της εδαφικής τους περιφέρειας, την εκπόνηση προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής στους οικισμούς των ορίων τους, στην οποία περιλαμβάνεται η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση αυτών καθώς και την προστασία των μνημείων και των ιστορικών χώρων της περιοχής τους. Στο πλαίσιο των ως άνω αρμοδιοτήτων και όπου αυτό απαιτείται, υποχρεούνται να συντάσσουν τις οικείες μελέτες για την υλοποίησή τους. Εκ τούτων παρέπεται ότι η ανάθεση της εκπονήσεως μελετών σε τρίτους ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση που στον οικείο Δήμο δεν υπάρχει τεχνική υπηρεσία ή η υπάρχουσα αδυνατεί να προβεί στη σύνταξη αυτών. Τούτο δε καθόσον, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους, οι Δήμοι δύνανται να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην εξασφάλιση των απαραίτητων υλικοτεχνικών μέσων υλοποιήσεώς τους και στην εν γένει επιτυχή εκτέλεση των απορρεουσών από αυτές υποχρεώσεων, πλην όμως οι δαπάνες αυτές πρέπει να είναι σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως, η οποία σε κάθε κατηγορία δαπανών ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας σύμφωνα με τις συνθήκες πραγματοποιήσεώς τους. Ειδικότερα, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των φορέων αυτών με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δεν δύνανται, για την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων τους, να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν στην εκπόνηση μελετών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, αναθέτοντας

ΠΑΡΟΧΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 108/2012 Πράξης του Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι δεν έπρεπε να θεωρηθούν τα 1817 και 1820, οικονομικού έτους 2011, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α.), ποσού 36.341,90 και 73.755,65 ευρώ, αντίστοιχα, που αφορούν στην καταβολή στους φερόμενους ως δικαιούχους αυτών, και ήδη αιτούντες, της πρώτης δόσης δικηγορικής αμοιβής, ανερχόμενης στο συνολικό ποσό των 1.324.528,21 ευρώ, για το χειρισμό δικαστικής υπόθεσης του ως άνω Συνδέσμου.(....)Περαιτέρω, ο λόγος περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του ΕΣΔΚΝΑ κατά την ανάθεση της εντολής είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον στην επίκληση συγγνωστής πλάνης νομιμοποιούνται μόνο τα αρμόδια όργανα της αρχής που εξέδωσε τα χρηματικά εντάλματα, στο πρόσωπο των οποίων, άλλωστε, θα πρέπει να έχει συντρέξει η εσφαλμένη πεποίθηση για τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, ούτως ώστε να δικαιολογείται η θεώρηση των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων. Τέλος, αλυσιτελώς προβάλλεται από τους αιτούντες η πρόθεσή τους να παραιτηθούν από μέρος της αμοιβής τους, δοθέντος ότι τυχόν διάθεση του αντικειμένου της αξίωσης υπέρ του εκδόντος το ένταλμα φορέα δεν επιδρά στην θεώρηση εντάλματος, με το οποίο εντέλλεται μη νόμιμη δαπάνη, πολλώ δε μάλλον όταν δεν υφίσταται καν νόμιμη εκ συμβάσεως αξίωση δεκτική παραίτησης, όπως εν προκειμένω, λόγω της ακυρότητας της επίμαχης ανάθεσης δικηγορικών υπηρεσιών.Απορρίπτει την αίτηση.

Περίληψη της αποφάσεως 1. Εξωσυμβατική ευθύνη — Προϋποθέσεις — Παρανομία — Ζημία — Αιτιώδης συνάφεια (Άρθρο 288, εδ. 2, ΕΚ) 2. Δημόσιες συμβάσεις των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων — Σύναψη συμβάσεως κατόπιν προσκλήσεως προς υποβολή προσφορών — Εξουσία των θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο της διαδικασίας συνάψεως της συμβάσεως — Σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ ενός υποβαλόντος προσφορά και ενός μέλους της επιτροπής αξιολογήσεως των προσφορών — Περιθώριο εκτιμήσεως της Επιτροπής — Όρια — Παραβίαση των αρχών της χρηστής διοικήσεως και της ίσης μεταχειρίσεως — Στοιχειοθέτηση της ευθύνης της Κοινότητας (Άρθρο 288 ΕΚ) 3.Δημόσιες συμβάσεις των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων — Διαδικασία προσκλήσεως προς υποβολή προσφορών — Δαπάνες που καταβάλλει ένας υποβαλών προσφορά — Δικαίωμα αποζημιώσεως — Δεν υφίσταται — Εξαίρεση — Παράβαση του κοινοτικού δικαίου 1.Το κοινοτικό δίκαιο αναγνωρίζει δικαίωμα αποζημιώσεως αν συντρέχουν τρεις προϋποθέσεις, ότι δηλαδή ο παραβιασθείς κανόνας δικαίου αποσκοπεί στην απονομή δικαιωμάτων στους ιδιώτες, ότι η παράβαση είναι κατάφωρη και ότι υφίσταται άμεσος αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παραβάσεως της υποχρεώσεως που υπέχει το όργανο που εξέδωσε την πράξη και της ζημίας που υπέστησαν τα βλαβέντα πρόσωπα. (βλ. σκέψη 31) 2. Δυνάμει των αρχών της χρηστής διοικήσεως και της ίσης μεταχειρίσεως, εναπόκειται στην Επιτροπή, στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, μετά την ανακάλυψη της υπάρξεως συγκρούσεως συμφερόντων μεταξύ ενός μέλους της επιτροπής αξιολογήσεως και ενός εκ των υποβαλόντων προσφορά, να καταρτίσει και να λάβει, με όλη την απαιτούμενη επιμέλεια και βάσει όλων των δυναμένων να ασκήσουν επιρροή στοιχείων, την απόφασή της σχετικά με τη συνέχεια της διαδικασίας συνάψεως της επίμαχης συμβάσεως. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή οφείλει να μεριμνά, σε κάθε στάδιο της διαδικασίας υποβολής προσφορών, για την τήρηση της ίσης μεταχειρίσεως και, κατά συνέπεια, τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους τους υποψηφίους. Συναφώς, η Επιτροπή διαθέτει περιθώριο εκτιμήσεως όσον αφορά τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ως προς τη διεξαγωγή της διαδικασίας. Ωστόσο, όταν η Επιτροπή δεν διεξάγει έρευνα σχετικά με τον ενδεχόμενο συντονισμό μεταξύ ενός εκ των υποβαλόντων προσφορά και ενός μέλους της επιτροπής αξιολογήσεως, υπερβαίνει το ως άνω περιθώριο εκτιμήσεως και παραβιάζει, κατά τρόπο πρόδηλο και σοβαρό, τα όρια που επιβάλλονται στην εν λόγω εξουσία εκτιμήσεως. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή διαπράττει παρανομία που είναι ικανή να στοιχειοθετήσει ευθύνη της Κοινότητας. (βλ. σκέψεις 75, 77, 79, 93) 3. Οι επιχειρηματίες οφείλουν να αναλαμβάνουν τους οικονομικούς κινδύνους που είναι συμφυείς με τις δραστηριότητές τους και οι οποίοι, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας μειοδοτικού διαγωνισμού, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα έξοδα που συνδέονται με την προετοιμασία της προσφοράς. Επομένως, τα σχετικά έξοδα βαρύνουν την επιχείρηση που επέλεξε να συμμετάσχει στη διαδικασία, δεδομένου ότι η δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνισμό για την ανάθεση συμβάσεως δεν συνεπάγεται τη βεβαιότητα ότι η εν λόγω σύμβαση θα κατακυρωθεί στον συμμετέχοντα. Επομένως, κατ’ αρχήν, τα έξοδα και οι δαπάνες που καταβάλλει ένας υποβαλών προσφορά για τη συμμετοχή του σε διαδικασία υποβολής προσφορών δεν αποτελούν ζημία που μπορεί να αποκατασταθεί με την επιδίκαση αποζημιώσεως. Ωστόσο, το άρθρο 24 των γενικών κανόνων περί προσκλήσεων προς υποβολή προσφορών και περί αναθέσεως συμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τα κεφάλαια των προγραμμάτων Phare και Tacis δεν μπορεί να έχει εφαρμογή, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος προσβολής των αρχών της ασφαλείας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, σε περιπτώσεις που η παράβαση του κοινοτικού δικαίου κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας υποβολής προσφορών έθιξε τις πιθανότητες ενός υποβαλόντος προσφορά να του κατακυρωθεί η σύμβαση. Οσάκις θίγονται οι πιθανότητες του υποβαλόντος προσφορά, πρέπει να επιδικάζεται αποζημίωση στον τελευταίο για τη ζημία που αφορά τα έξοδα στα οποία αυτός υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στη διαδικασία. (βλ. σκέψεις 98, 102)