Κληρονομία. Αποποίηση. Προθεσμία και αναστολή αυτής. Χρόνος επαγωγής η γνώση. Αποποίηση από προηγούμενο κληρονόμο και επαγωγή. Ανήλικοι. Ευεργέτημα απογραφής. Ευθύνη εξ απογραφής κληρονόμου. Έκπτωση από του ευεργετήματος της απογραφής.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Επί αποποιήσεως της κληρονομίας προπορευόμενου κληρονόμου και κλήσεως του επόμενου η επαγωγή σε εκείνον που αποποιήθηκε θεωρείται ότι δεν έγινε και επάγεται σε εκείνον που θα είχε κληθεί, αν εκείνος που αποποιήθηκε δεν ζούσε κατά τον χρόνο του θανάτου του κληρονομούμενου, στην περίπτωση δε αυτή η προθεσμία αποποιήσεως αρχίζει από τη γνώση της αποποιήσεως του προηγούμενου. Σε περίπτωση επαγωγής κληρονομίας σε ανήλικο η κατά νόμο τετράμηνη προθεσμία αποποιήσεως κληρονομίας τρέχει και σε βάρος του, εφόσον τελεί υπό γονική μέριμνα ή επιτροπεία, και τα γεγονότα της γνώσεως της επαγωγής και του λόγου αυτής, αφότου αρχίζει η προθεσμία αποποιήσεως, ερευνώνται στο πρόσωπο του εκπροσώπου του ανηλίκου. Η αποδοχή της κληρονομίας για ανήλικο, είτε έγινε ρητώς είτε με παραμέληση της προθεσμίας αποποιήσεως είναι αμετάκλητη, γίνεται δε πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής. Ο κληρονόμος με απογραφή δεν ευθύνεται με την περιουσία του για τις τυχόν οφειλές και υποχρεώσεις της κληρονομίας, οι οποίες ικανοποιούνται από τα συγκεκριμένα στοιχεία του ενεργητικού της και μέχρι του ύψους αυτού. Η απογραφή της κληρονομίας επιβάλλεται ρητώς στον κληρονόμο εξ απογραφής, σε περίπτωση δε μη εμπρόθεσμης συντάξεώς της επέρχεται έκπτωση από το ευεργέτημα. Στην περίπτωση ανήλικου κληρονόμου η έκπτωση από το ευεργέτημα επειδή δεν συντάχθηκε απογραφή, επέρχεται εάν εντός ενός έτους από την ενηλικίωσή του δεν έκανε απογραφή.

Η απόφαση 633/2025 αφορά ενδικοφανή προσφυγή κατά Οριστικής Πράξης Επιβολής Προστίμου (άρθρου 54 ν.4987/2022) για το φορολογικό έτος 2024. Η προσφεύγουσα φερόταν ως αλληλεγγύως υπεύθυνο πρόσωπο υπό την ιδιότητα της κληρονόμου τρίτης τάξης του θανόντος διαχειριστή λυθείσας ετερόρρυθμης εταιρείας. Ο κύριος ισχυρισμός της ήταν η εμπρόθεσμη αποποίηση της κληρονομιάς εντός τετραμήνου από τη στιγμή που έλαβε γνώση της επαγωγής, καθώς αγνοούσε τον θάνατο και τις προγενέστερες αποποιήσεις. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) δέχθηκε τον ισχυρισμό, κρίνοντας ότι η προθεσμία για αποποίηση αρχίζει μόνο από τη «θετική γνώση» του κληρονόμου τόσο του θανάτου όσο και του λόγου της επαγωγής. Επειδή η Φορολογική Διοίκηση δεν απέδειξε τη θετική γνώση πριν την κοινοποίηση των πράξεων, η ΔΕΔ αποφάσισε τη μερική αποδοχή της προσφυγής και την τροποποίηση της προσβαλλόμενης πράξης.

Η απόφαση αφορά τη μερική αποδοχή ενδικοφανούς προσφυγής κατά Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού ΦΠΑ και Πράξης Επιβολής Προστίμου (φορολογικού έτους 2019). Η προσφεύγουσα, ως φερόμενη κληρονόμος τρίτης τάξης του θανόντος (23/04/2020) διαχειριστή λυθείσας εταιρείας, ισχυρίστηκε ότι υπέβαλε εμπρόθεσμα δήλωση αποποίησης κληρονομίας. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) δέχεται τον ισχυρισμό, καθώς δεν προέκυψε θετική γνώση εκ μέρους της προσφεύγουσας, τόσο του θανάτου όσο και του λόγου της επαγωγής (δηλαδή των αποποιήσεων των προηγούμενων τάξεων), πριν από την κοινοποίηση των οριστικών πράξεων τον Οκτώβριο του 2024. Σύμφωνα με τη νομολογία του Αρείου Πάγου και τη σχετική εγκύκλιο της ΑΑΔΕ (Ε.2059/2024), η 4μηνη προθεσμία για αποποίηση αρχίζει μόνο από τη θετική γνώση του κληρονόμου. Ως εκ τούτου, η ΔΕΔ τροποποιεί την προσβαλλόμενη πράξη.

Η απόφαση αφορά τη μερική αποδοχή ενδικοφανούς προσφυγής ενός φερόμενου κληρονόμου του θανόντος διαχειριστή λυθείσας ετερόρρυθμης επιχείρησης, κατά πέντε οριστικών πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ και προστίμων για τα φορολογικά έτη 2018, 2019 και 2024. Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι δεν είχε αποκτήσει την ιδιότητα του κληρονόμου λόγω της εμπρόθεσμης υποβολής δήλωσης αποποίησης, καθώς τελούσε σε άγνοια των διαδοχικών αποποιήσεων των προηγούμενων κληρονόμων. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) υιοθέτησε τον ισχυρισμό, τονίζοντας ότι η τετράμηνη προθεσμία αποποίησης αρχίζει μόνο από τη θετική γνώση του κληρονόμου τόσο του θανάτου όσο και του λόγου της επαγωγής. Καθώς ο έλεγχος δεν θεμελίωσε τη θετική γνώση του προσφεύγοντος, η ΔΕΔ αποφασίζει την τροποποίηση όλων των προσβαλλόμενων πράξεων, αφαιρώντας τον προσφεύγοντα από το σώμα αυτών ως αλληλεγγύως υπεύθυνο πρόσωπο.

Η απόφαση 644/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) αφορά τη μερική αποδοχή ενδικοφανούς προσφυγής κατά Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φ.Π.Α. για την περίοδο 01/01/2018 έως 31/12/2018. Η πράξη είχε εκδοθεί επ' ονόματι λυθείσας εταιρείας, της οποίας ο διαχειριστής είχε αποβιώσει, και η προσφεύγουσα αναφερόταν ως αλληλεγγύως υπεύθυνο πρόσωπο ως κληρονόμος του θανόντος. Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι αγνοούσε την επαγωγή της κληρονομιάς και προέβη σε δήλωση αποποίησης εμπρόθεσμα, μόλις έλαβε θετική γνώση (στις 05/09/2024). Η ΔΕΔ, βασιζόμενη στη σχετική νομολογία και την εγκύκλιο Ε.2059/2024, έκρινε ότι η τετράμηνη προθεσμία για αποποίηση αρχίζει μόνο από τη θετική γνώση του κληρονόμου τόσο του θανάτου όσο και του λόγου της επαγωγής (συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων αποποιήσεων). Επειδή ο έλεγχος δεν θεμελίωσε τη θετική γνώση της προσφεύγουσας, ο ισχυρισμός της έγινε δεκτός. Κατά συνέπεια, αποφασίστηκε η τροποποίηση της πράξης ώστε η προσφεύγουσα να μη φέρεται πλέον ως αλληλεγγύως υπεύθυνο πρόσωπο.

Η απόφαση 682/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αφορά την ενδικοφανή προσφυγή ενός ατόμου κατά Πράξης Επιβολής Προστίμου 250,00 €, που του καταλογίστηκε ως αλληλεγγύως υπεύθυνο πρόσωπο υπό την ιδιότητα του κληρονόμου του θανόντος διαχειριστή λυθείσας επιχείρησης. Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι βρισκόταν σε πλάνη ως προς τον χρόνο επαγωγής, δηλώνοντας αποποίηση εντός τετραμήνου από τη γνώση των γεγονότων. Η ΔΕΔ έκανε δεκτό τον ισχυρισμό, κρίνοντας ότι η Φορολογική Διοίκηση δεν θεμελίωσε τη «θετική γνώση» του κληρονόμου της επαγωγής και του λόγου της, όπως απαιτείται από τον Αστικό Κώδικα και τη σχετική νομολογία. Ως εκ τούτου, η πράξη επιβολής προστίμου τροποποιείται, αφαιρώντας τον προσφεύγοντα από τους υπόχρεους.

Η απόφαση 645/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αποδέχεται μερικώς την ενδικοφανή προσφυγή κατά Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού ΦΠΑ (περιόδου 2019) και επιβολής προστίμου, η οποία είχε εκδοθεί σε βάρος λυθείσας εταιρείας, με την προσφεύγουσα να φέρεται ως αλληλεγγύως υπεύθυνη υπό την ιδιότητα της κληρονόμου του αποβιώσαντος διαχειριστή. Η ΔΕΔ δέχεται τον ισχυρισμό της προσφεύγουσας ότι δεν κατέστη νόμιμη κληρονόμος του αποβιώσαντος. Βάσει του Αστικού Κώδικα (ΑΚ 1847) και της πάγιας νομολογίας, η προθεσμία για αποποίηση ξεκινά από την «θετική γνώση» της επαγωγής και του λόγου της, δηλαδή και των προηγούμενων αποποιήσεων. Επειδή η φορολογική αρχή δεν τεκμηρίωσε ότι η προσφεύγουσα είχε λάβει γνώση πριν την ημερομηνία που δήλωσε (05-09-2024), κρίθηκε ότι η αποποίησή της ήταν εμπρόθεσμη. Κατά συνέπεια, αποφασίζεται η διαγραφή της προσφεύγουσας ως αλληλεγγύως υπεύθυνου προσώπου από τις πράξεις, ενώ η φορολογική πράξη επικυρώνεται ως προς το υπόλοιπο περιεχόμενό της.

Η απόφαση αφορά την ενδικοφανή προσφυγή μιας φερόμενης κληρονόμου τρίτης τάξης, κατά πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ και προστίμων που εκδόθηκαν από το 4ο ΕΛΚΕ Αττικής, σε βάρος λυθείσας ετερόρρυθμης εταιρείας, της οποίας ο διαχειριστής είχε αποβιώσει. Η προσφεύγουσα ζήτησε την ακύρωση των πράξεων, ισχυριζόμενη ότι αγνοούσε την επαγωγή της κληρονομίας, καθώς έλαβε θετική γνώση μόνο με την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου, μετά την οποία προέκυψε η κλήση της, και προέβη εμπρόθεσμα σε αποποίηση. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) έκανε δεκτό ως νόμιμο τον ισχυρισμό της, τονίζοντας ότι η προθεσμία αποποίησης εκκινεί από τη θετική γνώση του κληρονόμου τόσο του θανάτου όσο και του λόγου της επαγωγής. Δέχτηκε μερικώς την προσφυγή και διέταξε την τροποποίηση όλων των προσβαλλόμενων πράξεων.

Η απόφαση 665/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) αφορά την ενδικοφανή προσφυγή μιας φερόμενης κληρονόμου κατά Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος και Προστίμου φορολογικού έτους 2018, ύψους 108.712,41 €, που επιβλήθηκε στη λυθείσα επιχείρηση του θανόντος διαχειριστή. Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι αποποιήθηκε εγκαίρως την κληρονομιά στις 29/10/2024, εντός της τετράμηνης προθεσμίας από την ημερομηνία γνώσης της επαγωγής της κληρονομίας λόγω αποποίησης των προηγούμενων τάξεων (05/09/2024). Η ΔΕΔ, βασιζόμενη στις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και τη νομολογία του Αρείου Πάγου, δέχεται ότι η προθεσμία αποποίησης αρχίζει από τη θετική γνώση τόσο του θανάτου όσο και των λόγων επαγωγής (αποποιήσεις προηγούμενων κληρονόμων), γνώση που δεν θεμελιώθηκε από τον έλεγχο πριν την αποποίηση. Ως εκ τούτου, η ΔΕΔ αποδέχεται μερικώς την προσφυγή και τροποποιεί την πράξη, αφαιρώντας την προσφεύγουσα από την ιδιότητα του αλληλεγγύως υπεύθυνου προσώπου.

Η απόφαση 655/12.3.2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αφορά τη μερική αποδοχή ενδικοφανούς προσφυγής φερόμενης κληρονόμου κατά Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2018, ύψους 108.712,41€. Η προσφεύγουσα θεωρούνταν αλληλεγγύως υπεύθυνη ως κληρονόμος του διαχειριστή λυθείσας ετερόρρυθμης επιχείρησης. Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι αγνοούσε την επαγωγή της κληρονομίας λόγω των προγενέστερων αποποιήσεων και προχώρησε σε αποποίηση εντός της τετράμηνης προθεσμίας από τη στιγμή της θετικής γνώσης της. Η ΔΕΔ δέχτηκε τον ισχυρισμό, κρίνοντας, με βάση τον Αστικό Κώδικα και τη νομολογία, ότι για την έναρξη της προθεσμίας αποποίησης απαιτείται θετική γνώση της επαγωγής και του λόγου της. Καθώς ο έλεγχος δεν απέδειξε τη θετική γνώση, αποφασίστηκε η τροποποίηση της πράξης και η μη αναγραφή της προσφεύγουσας ως αλληλεγγύως υπεύθυνου προσώπου.