Αστική ευθύνη δημοσίου- αποζημίωση για αναδρομικό διορισμό:..Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα κρίθηκε ότι ο αναιρεσίβλητος υπέστη ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας δικαιούται χρηματική ικανοποίηση, και τούτο διότι i) το δικάσαν εφετείο στήριξε τη σχετική κρίση του στο «μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα», στον οποίο υποχρεώθηκε ο αναιρεσίβλητος, χωρίς ο τελευταίος να έχει στηρίξει το αγωγικό του αίτημα περί επιδικάσεως χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης στο ως άνω γεγονός, και ii) οι κρίσεις του εκλεκτορικού σώματος δεν ήταν ικανές να θίξουν την προσωπικότητα και την υπόληψη του αναιρεσίβλητου στο εργασιακό και κοινωνικό του περιβάλλον, με αποτέλεσμα την πρόκληση σε βάρος του τελευταίου ηθικής βλάβης. Όμως, ενόψει των ήδη εκτεθέντων, ο ανωτέρω λόγος, με τον οποίο αμφισβητείται η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας ότι επήλθε, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ηθική βλάβη, χωρίς να προβάλλεται ότι το δικάσαν δικαστήριο, κατά τον προσδιορισμό του ποσού της χρηματικής ικανοποιήσεως, έλαβε υπόψη γεγονότα που δεν ήταν επιτρεπτό να συνεκτιμηθούν για το σχηματισμό της κρίσεως αυτής ή ότι, αντιθέτως, παρέλειψε να συνεκτιμήσει γεγονότα που είχαν τεθεί υπόψη του και τα οποία επιδρούσαν στον προσδιορισμό του ποσού της χρηματικής ικανοποιήσεως, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος.Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, εφόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος αναιρέσεως, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.

Αστική ευθύνη δημοσίου - απονομή συντάξεως:..Επειδή, από τις διατάξεις του άρθρου 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα προκύπτει ότι το Δημόσιο ή το Ν.Π.Δ.Δ., για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τους, κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, ευθύνεται, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, και σε χρηματική ικανοποίηση, λόγω ηθικής βλάβης, βάσει της γενικής διατάξεως του άρθρου 932 Α.Κ., η οποία παρέχει χρηματική ικανοποίηση σε κάθε περίπτωση ηθικής βλάβης, δηλαδή και όταν αυτή προέρχεται από οποιαδήποτε αδικοπραξία. Η δε κρίση του δικαστηρίου της ουσίας για το αν ο παθών υπέστη ηθική βλάβη και ποίο το ύψος της βλάβης αυτής είναι κυριαρχική και, συνεπώς, αναιρετικώς ανέλεγκτη (βλ. ΣτΕ 2536/2008, 1410/2006, 1970/2002, 1555/2001επταμ., 2463, 3230/1998).Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι η αναιρεσιβαλλομένη, με πλημμελή αιτιολογία και κατά παράβαση των διδαγμάτων της κοινής πείρας και λογικής, όρισε τη χρηματική ικανοποίηση στο ποσό του 1.000.000 δραχμών, ενώ θα έπρεπε να καθορίσει το ύψος της στο ποσό των 200.000.000 δραχμών. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος, ως απαράδεκτος, διότι, ναι μεν η διάταξη του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα, με την οποία προβλέπεται η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, τυγχάνει εφαρμογής και επί της κατά το άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ αδικοπραξίας, όμως, ο ανωτέρω λόγος, όπως προβάλλεται, στρέφεται αποκλειστικά κατά της ανέλεγκτης κατ’ αναίρεση ουσιαστικής εκτιμήσεως του δικάσαντος δικαστηρίου, που αφορά στο ύψος του ποσού της χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης του αιτούντος.

Εκχώρηση σε δικηγόρο μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής. 1) Η εκχωρηθείσα από δικαιούχο σε δικηγόρο απαίτηση μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης, λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής, δύναται να αποτελέσει αντικείμενο κατάσχεσης και αυτεπάγγελτου συμψηφισμού με τις οφειλές του δικηγόρου προς το Δημόσιο (ομόφ.). 2) Η μη γνωστοποίηση του εκχωρητηρίου εγγράφου στην αρμόδια για τη φορολόγηση του δικηγόρου Δ.Ο.Υ., κωλύει την καταβολή της εκχωρηθείσας στο δικηγόρο απαίτησης (πλειοψ.)

Καταβολή αναδρομικών αποδοχών:..Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, η υποχρέωση της Διοικήσεως να καταβάλει στον εφεσίβλητο αναδρομικές αποδοχές δεν απορρέει από ευθύνη της, θεμελιούμενη στο άρθρο 105 ΕισΝΑΚ, για ανόρθωση της ζημίας την οποία αυτός υπέστη, κατά τον χρόνο που παρέμεινε εκτός υπηρεσίας, λόγω παρανόμου παραλείψεως διορισμού του, οπότε, προκειμένου να αποτιμηθεί το μέγεθος της ζημίας, θα ήταν, κατ΄ αρχήν, νόμιμη η επίκληση των διατάξεων των άρθρων 914 και 298 Α.Κ., τις οποίες επικαλείται η Διοίκηση, με την υπό κρίση έφεση, για να στηρίξει τη νομιμότητα της προσβληθείσας πράξεως και σύμφωνα με τις οποίες, όταν από το ζημιογόνο γεγονός προκύπτει και ωφέλεια που τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο προς αυτό, πραγματική ζημία είναι ό,τι υπολείπεται μετά την αφαίρεση της ωφέλειας, αλλά απορρέει από τον αναδρομικό διορισμό του εφεσιβλήτου, δηλαδή, από την σύναψη και ενεργοποίηση της δημοσιοϋπαλληλικής σχέσεως αναδρομικώς ως προς όλες τις συνέπειές της. Επομένως, η επίδικη ρήτρα, την οποία η Διοίκηση περιέλαβε στην πράξη χορηγήσεως στον εφεσίβλητο αναδρομικών αποδοχών, στηριζομένη στην εσφαλμένη εκδοχή ότι η υποχρέωση καταβολής αναδρομικών αποδοχών έχει αποζημιωτικό χαρακτήρα, δεν είναι νόμιμη και ορθώς ακυρώθηκε από το δικάσαν εφετείο, ανεξάρτητα από την ορθότητα της ειδικότερης αιτιολογίας του, η οποία αλυσιτελώς πλήττεται με τον δεύτερο λόγο της εφέσεως.

Αστική Ευθύνη Δημοσίου-Αποζημίωση:ζητείται να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του πρώτου εναγόμενου Δημοσίου και του δεύτερου εναγόμενου Δήμου Πατρέων να καταβάλλουν στον ενάγοντα, μόνιμο υπάλληλο καθαριότητας του εναγόμενου Δήμου, το συνολικό ποσό των 1.117.730,40 ευρώ (όπως το ποσό αυτό διορθώθηκε με το νομοτύπως υποβληθέν υπόμνημα του ενάγοντος), ως αποζημίωση και ως χρηματική ικανοποίηση, κατά τα άρθρα 105 – 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα και 932 του Αστικού Κώδικα, για την αποκατάσταση της ζημίας και της ηθικής βλάβης που υπέστη ο ενάγων εξαιτίας του τραυματισμού και της μόνιμης σωματικής βλάβης (ακρωτηριασμός αριστερού άνω άκρου κατά τον καρπό) που προκλήθηκε σε αυτόν κατά την εργασία του στις 17.10.2017 από έκρηξη χειροβομβίδας κρότου – λάμψης στον Χώρο Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.ΤΑ.) Ξερόλακκας Δήμου Πατρέων και οφείλεται, κατά τους ισχυρισμούς του, σε παράνομες πράξεις και παραλείψεις οργάνων των εναγομένων.(....)Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, ο ενάγων δικαιούται να λάβει: α) το ποσό των 67.800 ευρώ, που αντιστοιχεί αφενός στο κόστος αγοράς μίας μυοηλεκτρικής πρόθεσης αντιβραχίου συνολικής αξίας 33.900 ευρώ, αφετέρου στο κόστος αντικατάστασης της εν λόγω πρόθεσης μετά την παρέλευση πενταετίας από την αρχική τοποθέτηση, β) το ποσό των 400 ευρώ ως αποζημίωση λόγω αύξησης δαπανών για μετάβαση, διαμονή και διατροφή στην Αθήνα επί δύο ημέρες κάθε φορά και για δύο φορές συνολικά, ανά πενταετία, και γ) το ποσό των 60.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης. Από το ως άνω συνολικό ποσό των 128.200 ευρώ (67.800 ευρώ + 400 ευρώ + 60.000 ευρώ) πρέπει να αφαιρεθεί το ποσό των 28.900 ευρώ, το οποίο επιδικάσθηκε προσωρινώς υπέρ του ενάγοντος με την Α824/2019 απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου. Απορρίπτει την αγωγή καθ’ ο μέρος στρέφεται κατά του Δήμου Πατρέων. Δέχεται εν μέρει την αγωγή, καθ’ μέρος στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Αναγνωρίζει την υποχρέωση του Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει στον ενάγοντα το συνολικό ποσό των ενενήντα εννέα χιλιάδων τριακοσίων (99.300) ευρώ, νομιμοτόκως από 22.7.2019 έως την εξόφληση.

Σε κάθε περίπτωση η  νεά κρίση της Διοικήσεως πρέπει να μην αντίκειται σε όσα έχουν κριθεί  από την ακυρωτική απόφαση και εκφέρεται ενόψει του νομικού και  πραγματικού καθεστώτος που υπήρχε κατά το χρόνο κατά τον οποίο εκδόθηκε  η πράξη που ακυρώθηκε, δεν απαγορεύεται δε στη Διοίκηση να εκδώσει,  μετά από διαδοχικές ακυρώσεις για πλημμέλειες της αιτιολογίας,  διαδοχικές πράξεις που να καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα, με νέα αιτιολογία, αρκεί η εμμονή της Διοικήσεως να μην συνιστά, στις  περιπτώσεις που η πράξη δεν εκδίδεται κατά δέσμια αρμοδιότητα, κακή  χρήση της διακριτικής εξουσίας κατά την κρίση του δικαστηρίου, το οποίο πρέπει να εκτιμά τις συντρέχουσες, κάθε φορά, περιστάσεις. Αν δε, ενόψει του αριθμού των ακυρωτικών αποφάσεων που προηγήθηκαν στη συγκεκριμένη περίπτωση και της αδυναμίας της Διοικήσεως να αιτιολογησει  νομίμως και επαρκώς τη δυσμενή για τον υπάλληλο νέα διοικητική πράξη,η  πράξη αυτή τελικώς ακυρωθεί για κακή χρήση της διακριτικής εξουσίας, η  Διοίκηση έχει την υποχρέωση να προέλθει στις νόμιμες ενέργειες και να εκδώσει θετική πράξη υπέρ του υπαλλήλου, σύμφωνα με όσα κρίθηκαν με την   ακυρωτική απόφαση, χωρίς να μπορεί να επαναλάβει την πράξη με νέα πάλι  αιτιολογία. Αν και κατά τη γνώμη τριών μελών του δικαστηρίου με  αποφασιστική ψήφο, η αρχή της χρηστής και της εύρυθμης Διοικήσεως   επιβάλλει την ταχύτερη δυνατή εκκαθάριση των αμφισβητήσεων που  αναφέρονται στο κύρος δυσμενών διοικητικών πράξεων που αφορούν την  υπηρεσιακή κατάσταση των υπαλλήλων, η οποία και δεν πρέπει, προς το  συμφέρον της ομαλής λειτουργίας της ίδιας της υπηρεσίας, να τελεί, για   μεγάλο χρονικό διάστημα, σε εκκρεμότητα. Για το λόγο αυτό, όταν  ακυρωθεί από τον ακυρωτικό δικαστή μια τέτοια δυσμενής διοικητική πράξη λόγω πλημμέλειας της αιτιολογίας της και η Διοίκηση, επανερχόμενη προς  συμμόρφωση, εκδίδει, όπως έχει δικαίωμα, πράξη με το ίδιο περιεχόμενο,   οφείλει τη φορά αυτή, να επικαλείται και να παραθέτει, για αιτιολόγηση  της κρίσεώς της, όλα τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της και μπορούν  να αιτιολογήσουν, κατά την κρίση της, νομίμως την πράξη αυτή και δεν   είναι πλέον επιτρεπτή, για τρίτη φορά και ακόμη περαιτέρω, η διαδοχική  έκδοση τέτοιων πράξεων που περιέχουν νέες αιτιολογίες, έστω και αν οι αιτιολογίες αυτές είναι εν τέλει νόμιμες και επαρκείς, αυτοτελώς εξεταζόμενες. Επομένως, κατά τη γνώμη αυτή της μειοψηφίας, η εμμονή της  Διοικήσεως και η έκδοση πράξεως με το ίδιο περιεχόμενο με αυτήν που ακυρώθηκε για δεύτερη φορά, έστω και αν η νέα αυτή πράξη (τρίτη κατά σειρά) περιέχει νόμιμη αιτιολογία, δεν είναι νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί αν τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται ήταν γνωστά και στη διάθεση της Διοικήσεως κατά το χρόνο που εξέδωσε, μετά την αρχική   ακύρωση, τη νέα (δεύτερη κατά σειρά) πράξη και έτσι μπορούσε να τα   επικαλεσθεί για την αιτιολόγηση της κρίσεώς της.

Αποζημίωση βλαβών από ανωτέρα βία. (..) ζητείται η αναίρεση της υπ’ αριθμ. 70/2007 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή προσφυγή της αναιρεσείουσας κοινοπραξίας, αναδόχου του έργου «Αρδευτικά έργα πεδιάδας ...», επί διαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του έργου τούτου(..)Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση αμφισβητείται η νομιμότητα της ανωτέρω κρίσεως του δικάσαντος δικαστηρίου. Και τούτο διότι, κατά την αναιρεσείουσα, είχε προβληθεί από αυτήν ισχυρισμός ότι στον μεν όρο 38.4.1.3 της Ε.Σ.Υ. προβλέπεται ότι ο ανάδοχος εκχωρεί στην αρμόδια Υπηρεσία του Δημοσίου τις απαιτήσεις της από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, στη δε παρ. 5 του ιδίου όρου της Ε.Σ.Υ., προβλέπεται ότι το Δημόσιο είναι συνασφαλιζόμενος και, άρα, υποχρεούται να αποζημιώσει τον ανάδοχο κατά το νόμο σε περίπτωση βλάβης από ανωτέρα βία και, στη συνέχεια να στραφεί κατά της ασφαλιστικής εταιρείας είτε ως συνασφαλιζόμενος είτε ως εκδοχέας της σχετικής απαίτησης, ο ισχυρισμός δε αυτός κατελείφθη αναπάντητος. Ο λόγος προβάλλεται βασίμως και η προσβαλλόμενη απόφαση είναι, κατά τούτο, αναιτιολόγητη, δεδομένου ότι το δικάσαν Εφετείο δεν εξέτασε, όπως όφειλε, εν όψει του ως άνω σχετικού ισχυρισμού της προσφυγής, αν κατά τους σχετικούς όρους της σύμβασης μεταξύ της αναδόχου και της ασφαλιστικής εταιρείας, η τελευταία υποχρεούτο να καταβάλει την αποζημίωση αναγωγικώς στο Δημόσιο ή ευθέως στην εργολήπτρια εταιρεία.(..)Αναιρεί την υπ’ αριθμ. 70/2007 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, στο οποίο παραπέμπει την υπόθεση προς νέα κρίση σύμφωνα με το αιτιολογικό.

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το σχετικό αποδεικτικό επιδόσεως, η προσβαλλομένη απόφαση κοινοποιήθηκε στις 11.4.2001 στον Επιθεωρητή Τελωνείων ..., τον οποίο, εκπρόσωπο άλλωστε του Δημοσίου στη δίκη ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου και μόνον καταθέσαντα υπόμνημα επί της εφέσεως της αναιρεσίβλητης εταιρείας ενώπιον του δικάσαντος διοικητικού εφετείου, το τελευταίο, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της προσβαλλομένης αποφάσεώς του, δέχθηκε ως τον εκπρόσωπο του Δημοσίου στην ενώπιόν του δίκη. Επομένως, η κρινόμενη αίτηση, η οποία κατετέθη στη γραμματεία του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών στις 25.6.2001, μετά δηλαδή την πάροδο της εξηκονθήμερης προθεσμίας από την κοινοποίηση της προσβαλλομένης αποφάσεως προς το Δημόσιο, ασκήθηκε εκπροθέσμως. Και ναι μεν η προσβαλλόμενη απόφαση κοινοποιήθηκε στις 25.4.2001 και στον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος επίσης φέρεται ότι είχε παραστεί ενώπιον του δευτεροβαθμίου δικαστηρίου, πλην για την έναρξη της προθεσμίας της αιτήσεως αναιρέσεως από το Δημόσιο αρκούσε, κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, η κοινοποίηση στον Επιθεωρητή Τελωνείων ... Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Λόγω της σπουδαιότητας όμως των ζητημάτων αυτών, το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην επταμελή σύνθεσή του, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 5 του Π.Δ. 18/1989 (Α΄ 8), να ορισθεί δε ως εισηγητής η Πάρεδρος Κ. Λαζαράκη.

ΑΠΟΝΟΜΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ λόγω θανάτου του πατέρα:.Επειδή, όπως προκύπτει από το όλο περιεχόμενο της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης και τα διαδικαστικά έγγραφα, διάδικοι στη δίκη ενώπιον του δικάσαντος Διοικητικού Εφετείου ... δεν ήταν οι αρχικώς ενάγοντες και ήδη αναιρεσίβλητοι ...., οι οποίοι είχαν αποβιώσει, κατά τα εκτεθέντα στην εν λόγω απόφαση, στις 8.2.2006 και στις 11.3.2011, αντιστοίχως, δηλαδή πριν τη συζήτηση (13.3.2015) της υπόθεσης ενώπιον του ως άνω δικάσαντος Δικαστηρίου, αλλά οι κληρονόμοι τους, οι οποίοι και μόνο νομιμοποιούνται παθητικώς (ως αναιρεσίβλητοι) στην κατ' αναίρεση δίκη και, συνεπώς, κατά των διαδίκων αυτών θα έπρεπε να στρέφεται η κρινόμενη αίτηση. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, η αίτηση αυτή στρέφεται κατά των ήδη θανόντων .... και όχι κατά των κληρονόμων τους, οι οποίοι δεν παρέστησαν στην παρούσα δίκη, ούτε άλλωστε προκύπτει ότι τους έγινε κοινοποίηση αντιγράφου της υπό κρίση αίτησης αναίρεσης και της πράξης του Προέδρου περί ορισμού δικασίμου και εισηγητή της υπόθεσης. Με τα δεδομένα αυτά, η κρινόμενη αίτηση πρέπει, σύμφωνα με την προπαρατεθείσα διάταξη του άρθρου 558 του Κ.Πολ.Δ., να απορριφθεί ως απαράδεκτη (βλ. σχετικώς ΣτΕ 28/2017, 313/2011).

Αστική ευθύνη δημοσίου- καταβολή αναδρομικών αποδοχών:...Επειδή, υπό τις προαναφερθείσες περιστάσεις, το κέρδος που αποκόμισε ο αναιρεσίβλητος από τη δική του αυτόνομη δραστηριότητα, η οποία συνίσταται στην ένταση των προσπαθειών του για να αντιμετωπίσει, με τις δικές του δυνάμεις, τη ζημία που προκλήθηκε, δεν συνυπολογίζεται σ’ αυτήν. Τούτο δε διότι η εν λόγω δραστηριότητα πηγάζει από την ελευθερία δράσεως του ζημιωθέντος, υπερβαίνει την κατ’ άρθρο 300 του ΑΚ υποχρέωσή του για περιορισμό της εκτάσεως της ζημίας και ως εκ τούτου, συνιστά αυτοτελή λόγο κτήσεως και διατηρήσεως του κέρδους από αυτόν, εκτός του δικαίου της αποζημιώσεως. Συνεπώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο καταλογισμός του προκύψαντος οφέλους στη ζημία αντίκειται στην καλή πίστη, δεδομένου ότι, με τον τρόπο αυτό, η Διοίκηση θα επωφελείτο από την επιμέλεια εκείνου, κατά του οποίου είχε εκδοθεί η κριθείσα ως παράνομη πράξη της, με αποτέλεσμα να περιορίζονται, από ενέργειες του ζημιωθέντος, οι συνέπειες της παρανομίας της. Κατόπιν αυτού, η ως άνω κρίση του δικάσαντος δικαστηρίου είναι νόμιμη και τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από το αναιρεσείον Δημόσιο είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, όπως και η παρούσα αίτηση στο σύνολό της.