Eννοια της αναθέτουσας αρχής - Οργανισμός δημοσίου δικαίου - Κλειστή διαδικασία - Κανόνες σταθμίσεως των κριτηρίων επιλογής των υποψηφίων που γίνονται δεκτοί να υποβάλουν προσφορές - Δημοσιότητα - Οδηγία 89/665/ΕΟΚ - Διαδικασίες προσφυγής στον τομέα των συμβάσεων δημοσίων έργων - Προθεσμίες ασκήσεως προσφυγής.

Από τις προπαρατιθέμενες διατάξεις, συνάγεται ότι οι δημόσιες συμβάσεις προμηθειών είναι δυνατόν να ανατίθενται με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης, σε όλως εξαιρετικές και περιοριστικώς αναφερόμενες στο νόμο περιπτώσεις, που, επειδή εισάγουν παρέκκλιση από τον κανόνα της ανάδειξης προμηθευτή με τη διαδικασία του διαγωνισμού με προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης, είναι στενά ερμηνευτέες. Τέτοιες είναι, μεταξύ άλλων, οι περιπτώσεις: α) της ματαίωσης του προηγηθέντος ανοικτού διαγωνισμού, εξαιτίας υποβολής μη κανονικών ή ακατάλληλων (για παράδειγμα ασύμφορων) προσφορών, υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλονται ουσιωδώς οι όροι της διακήρυξης του ματαιωθέντος διαγωνισμού, οπότε στη διαπραγμάτευση προσκαλούνται όλοι όσοι είχαν υποβάλει στο ματαιωθέντα διαγωνισμό παραδεκτές προσφορές (βλ. ΕλΣ VI Τμ αποφάσεις 2845/2010, 3723, 3558/2009, ΣτΕ ΕπΑν 1059, 515/2008), β) της συνδρομής κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι σε έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής κατά τον προγραμματισμό των οικείων προμηθειών από τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής και σε καμία περίπτωση δεν απορρέουν από δική τους ευθύνη, που καθιστούν αδύνατη την τήρηση των νόμιμων προθεσμιών για τη διενέργεια σχετικού τακτικού διαγωνισμού. Στην περίπτωση αυτή, η απόφαση την αναθέτουσας αρχής για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, πρέπει να αιτιολογεί πλήρως τη συνδρομή των οικείων απρόβλεπτων περιστάσεων (βλ. ΕλΣ VI Τμ αποφάσεις 2050, 935/2010, 3355/2009).

Από τις ανωτέρω διατάξεις του π.δ.60/2007, με το οποίο προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών προς τις διατάξεις της οικείας κοινοτικής οδηγίας (2004/18/ΕΚ), συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι μία αναθέτουσα αρχή υποχρεούται να συνάπτει τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών κατά κανόνα με τη διαδικασία του ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού και μόνο κατ’ εξαίρεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Οι περιπτώσεις της κατ’ εξαίρεση δυνατότητας σύναψης των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού, παρατίθενται στο άρθρο 25 του π.δ.60/2007, ενώ παράλληλα τέτοια δυνατότητα αναγνωρίζεται και στο άρθρο 24 παρ. 1 περ. α΄ εδάφιο β του ως άνω π.δ.. Κατά τα παγίως κριθέντα από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Δ.Ε.Κ.), οι διατάξεις των κοινοτικών οδηγιών, όπως αυτές που αφορούν στην ανάθεση με διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, οι οποίες εισάγουν παρεκκλίσεις από την εφαρμογή των κανόνων που διέπουν την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, πρέπει να ερμηνεύονται συσταλτικά, το δε βάρος απόδειξης ότι συντρέχουν πράγματι οι εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν την παρέκκλιση φέρει εκείνος ο οποίος τις επικαλείται (βλ. Δ.Ε.Κ.: απόφαση της 14.9.2004, Υπόθεση C-385/02, απόφαση της 18.5.1995, Υπόθεση C-57/94, απόφαση της 12.1.1994, Υπόθεση C-296/92, απόφαση της 17.11.1993, Υπόθεση C-71/02, απόφαση της 10.3.1987, Υπόθεση C-199/85). Στα πλαίσια αυτά, με τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ.1 περ. α΄ του π.δ.60/2007, παρέχεται η δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να χρησιμοποιούν τη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) καμία προσφορά δεν υποβλήθηκε ή καμία από τις υποβληθείσες προσφορές δεν ήταν κατάλληλη και γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης, ενώ με τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ εδ. β΄ του ίδιου π.δ., η ίδια δυνατότητα (προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού) δίδεται στις αναθέτουσες αρχές, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) υποβλήθηκαν μη κανονικές προσφορές ή κατατέθηκαν απαράδεκτες προσφορές, γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης και δ) στη διαδικασία με διαπραγμάτευση περιλαμβάνονται όλοι οι προσφέροντες που πληρούν τα κριτήρια των άρθρων 43 έως 50 και οι οποίοι είχαν υποβάλει παραδεκτές προσφορές κατά τον προηγηθέντα διαγωνισμό. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι προσφορά που κατατέθηκε στην προηγηθείσα της διαπραγμάτευσης ανοικτή ή κλειστή διαδικασία διαγωνισμού νοείται ως «ακατάλληλη» όταν το περιεχόμενό της δεν έχει καμία σχέση με τις υπό ανάθεση υπηρεσίες και δεν μπορεί, συνεπώς, να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αναθέτουσας αρχής, όπως αυτές καθορίστηκαν στα έγγραφα (τεχνικές προδιαγραφές) του διαγωνισμού (βλ. Δ.Ε.Κ. απόφαση της 4.6.2009, Υπόθεση C-250/07, Πράξη VI Τμ.Ε.Σ. 44/2007), για το λόγο δε αυτό η υποβολή «ακατάλληλης» προσφοράς εξομοιώνεται με τη μη υποβολή προσφοράς. Όσον αφορά δε στην έννοια της «μη κανονικής» προσφοράς του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ του π.δ.60/2007, η υποβολή τέτοιας προσφοράς εξομοιώνεται με την υποβολή απαράδεκτης προσφοράς. Τούτο σαφώς συνάγεται από τη γραμματική ερμηνεία των ως άνω διατάξεων, καθόσον υφίσταται συνάρτηση, αφενός μεταξύ της περίπτωσης απουσίας προσφοράς και της περίπτωσης υποβολής ακατάλληλης προσφοράς, αφετέρου μεταξύ της περίπτωσης υποβολής απαράδεκτης (σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τηρουμένων των οριζομένων στις διατάξεις των άρθρων 28, 39 έως 52 και 55 του π.δ.60/2007) προσφοράς και εκείνης της υποβολής μη κανονικής προσφοράς, οι οποίες προβλέπεται ότι μπορούν, εναλλακτικά, να αποτελέσουν λόγο απευθείας ανάθεσης. Οι περιπτώσεις αυτές είναι ισοδύναμες όχι μόνον όσον αφορά στις συνέπειες που απορρέουν από αυτές, αλλά και όσον αφορά στις δυσκολίες που συνεπάγονται για τον αναθέτοντα φορέα, δεδομένου ότι είτε δεν καλύπτονται οι σχετικές με τις υπό ανάθεση υπηρεσίες ανάγκες λόγω μη συμβατότητας των υποβληθεισών προσφορών με τις τεχνικές προδιαγραφές, είτε δεν πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις που τίθενται από το νόμο ή τη διακήρυξη σχετικά με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό και την υποβολή παραδεκτής προσφοράς. Επομένως, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να συνάψει σύμβαση ανάθεσης υπηρεσιών χωρίς να ακολουθήσει τη συνήθη διαδικασία διαγωνισμού, μόνον εάν οι προσφορές που υποβλήθηκαν είναι «ακατάλληλες» ή «μη κανονικές», στην κατηγορία δε των προσφορών αυτών δεν εμπίπτουν σε καμία περίπτωση οι οικονομικά «μη συμφέρουσες» για την αναθέτουσα αρχή προσφορές. Τέλος, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού και στην προβλεπόμενη στο άρθρο 25 παρ. 1 περ. γ΄ του π.δ.60/2007 περίπτωση κατεπείγουσας ανάγκης, μη απορρέ

Μεταφορές-μαθητών.1) Κατά παράβαση των όσων έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη της παρούσας δεν εκδόθηκε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ….., με την οποία αποφασίζεται η διενέργεια του διαγωνισμού για τη μεταφορά μαθητών. Την έλλειψη της ανωτέρω απόφασης δεν δύναται να αναπληρώσει η 510/2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, με την οποία εγκρίθηκε η διενέργεια του διαγωνισμού και καταρτίσθηκαν οι όροι αυτού, δεδομένου ότι η απόφαση για τη διενέργεια του διαγωνισμού ανήκει στο έχον το τεκμήριο αρμοδιότητας για την άσκηση αυτής όργανο του Δημοτικού Συμβουλίου και, συνεπώς, αναρμοδίως με την προαναφερόμενη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εγκρίθηκε η διενέργεια αυτού (βλ. την 52224/52/15.12.2011 εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών, ΑΔΑ: 45ΨΟΝ-ΚΔ9). 2) Συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας η δημοσίευση στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως πληροφοριών που είναι ευθέως αντίθετες στις ρυθμίσεις της διακήρυξη, σχετικά με τον διαχωρισμό του αντικειμένου της υπηρεσίας σε περισσότερα τμήματα και, συνακόλουθα, τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για ένα ή περισσότερα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών και όχι υποχρεωτικά για το σύνολο αυτών. 3) Μη νομίμως προκηρύχθηκε δημόσιος διαγωνισμός, χωρίς να αποδεικνύεται ότι τηρήθηκε η προπαρασκευαστική διαδικασία του άρθρου 4 της ΚΥΑ και ότι έχουν εξετασθεί και εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες που παρέχονται από τις παραγράφους Α και Β του άρθρου 2 της κ.υ.α., ήτοι η πραγματοποίηση της μεταφοράς με την δημόσια αστική συγκοινωνία ακόμη και με προσπάθεια τροποποιήσεως των ήδη υφισταμένων δρομολογίων κατόπιν αιτήσεως στην Περιφέρεια, ή με την σύσταση γραμμών δημοτικής, διαδημοτικής ή υπεραστικής συγκοινωνίας διά της συνάψεως συμβάσεων παραχωρήσεως δημόσιας υπηρεσίας με τους φορείς συγκοινωνιακού έργου (άρθρο 19 του ν. 2963/2001), άλλως με την χρήση ιδίων μεταφορικών μέσων βάσει της παρ. Β του άρθρου 2 της κ.υ.α.. 4) Η προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την αιτιολογία της κηρύξεως αγόνου του διαγωνισμού είναι μη νόμιμη, δοθέντος ότι στην περίπτωση αυτή η διαδικασία της διαπραγματεύσεως συνέχεται άμεσα με τον προηγηθέντα αυτής διαγωνισμό, με συνέπεια η μη νομιμότητα της υποκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας να καθιστά για τους ανωτέρω λόγους παρακολουθηματικά παράνομη στο σύνολό της και τη συγκεκριμένη διαδικασία. Ούτε δύναται η επίκληση επείγουσας ανάγκης και η επικαλούμενη έλλειψη υπαιτιότητας του Δήμου για την μη (παραδεκτή) κατάθεση προσφορών για τα 138 από τα 157 δρομολόγια να αποτελέσει λόγο αυτοτελώς δικαιολογητικό της προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, καθόσον η κατά τα ανωτέρω πραγματοποίηση πλημμελούς διαγωνιστικής διαδικασίας είναι εξ’ ορισμού ασύμβατη με την έλλειψη ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και την πρόκληση του κατεπείγοντος χαρακτήρα της προς κάλυψη ανάγκης και αν είχαν τηρηθεί πλήρως οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις νομιμότητας μπορεί να είχαν κατατεθεί παραδεκτές προσφορές και για τα συγκεκριμένα δρομολόγια.

Ανάθεση υπηρεσίας καθαρισμού:..ζητείται, η ανάκληση της 302/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω η αναθέτουσα αρχή έλεγξε, ως όφειλε, κατά το στάδιο οικονομικής αξιολόγησης, εάν οι οικονομικές προσφορές των υποψηφίων αναδόχων ήταν παραδεκτές, δηλαδή συμπεριελάμβαναν όλα τα οριζόμενα στο άρθρο 68 του ν. 3863/2010, καθώς και στο άρθρο 13 της διακήρυξης, στοιχεία ( εργατοασφαλιστικό κόστος, εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους παροχής υπηρεσιών, κόστος αναλωσίμων, μικτό εργολαβικό όφελος, Φ.Π.Α. καθώς και τις νόμιμες υπέρ του Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις). Περαιτέρω, εν προκειμένω η αναθέτουσα αρχή, κατά το στάδιο αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών των συμμετεχουσών εταιρειών νομίμως δεν απέρριψε ως απαράδεκτη την προσφορά της εταιρείας «….», λόγω μη ευλόγου εργολαβικού κέρδους και κόστους υλικών δεδομένου ότι στα πλαίσια άσκησης της διακριτικής της ευχέρειας εκτίμησε ότι η υποβληθείσα από την ανωτέρω εταιρεία οικονομική προσφορά δεν ήταν υπερβολικά χαμηλή.Τούτο, διότι είχε την ευχέρεια, ενόψει του ότι το ύψος του εργολαβικού κέρδους και του κόστους των αναλωσίμων υλικών δεν προσδιορίσθηκαν με συγκεκριμένο ποσοστό στο νόμο ή στη διακήρυξη του παρόντος διαγωνισμού και συνεπώς δεν ήταν δυνατόν να επιφέρουν άνευ ετέρου σε περίπτωση μη ευλόγου προσδιορισμού τους τον αποκλεισμό των υποψηφίων αναδόχων, να τα συνεκτιμήσει σε συνάρτηση με τα λοιπά στοιχεία της οικονομικής προσφοράς της καθώς και με συγκριτική αξιολόγηση αυτής με την υποβληθείσα στην αμέσως προγενέστερη της παρούσας, διαδικασία ανάθεσης παροχής υπηρεσιών καθαριότητας. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση καθώς και η παρέμβαση της εταιρείας «…», να απορριφθεί, για τους λόγους που αναφέρθηκαν στην σκέψη Ι της παρούσας η παρέμβαση της εταιρείας «....», να ανακληθεί η 302/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης,

Αίτηση ακυρώσεως –Προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού, με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, για την προμήθεια αναλώσιμου υλικού –Ενόψει των αρχών της ίσης μεταχείρισης των προμηθευτών και της διαφάνειας των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων δημόσιας προμήθειας, σε περίπτωση, όπως η παρούσα, ακύρωσης μίας ή περισσότερων διατάξεων της διακήρυξης που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις παραδεκτού των προσφορών ή τα κριτήρια υπολογισμού της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, πρέπει να ακυρωθεί η διακήρυξη στο σύνολό της (πρβλ. ΕΑ 1089/2009, ΣτΕ 2951-52/2004 επταμ. και απόφαση ΔΕΚ στην υπόθεση C-448/2001, ENV AG κ.λπ., Συλλ. 2003, σελ. Ι-14527, σκέψεις 92-95), είναι δε απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από την αιτούσα. Συνεπώς, η προσβαλλόμενη διακήρυξη του ανωτέρω διαγωνισμού πρέπει να ακυρωθεί στο σύνολό της.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:(..)Κατόπιν του θετικού ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, η Οικονομική Επιτροπή, με την 65/6.4.2017 απόφασή της, κατακύρωσε την προμήθεια υγρών καυσίμων (Ομάδες 2 έως 19) στους ανωτέρω αναδόχους, ενώ έκρινε άγονο το διαγωνισμό για την Ομάδα 1 (υγραέριο LPG), για την οποία δεν υποβλήθηκαν προσφορές και αποφάσισε τη διενέργεια διαπραγματεύσεων. Εξάλλου, με το 6661/12.4.2017 έγγραφο του Δήμου .... βεβαιώνεται ότι δεν ασκήθηκαν ενστάσεις και προσφυγές κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, ούτε εκκρεμούν ένδικα βοηθήματα κατά του κατακυρωτικού αποτελέσματος του διαγωνισμού ως προς την προμήθεια των υγρών καυσίμων. Τέλος, σε εκτέλεση της ανωτέρω κατακυρωτικής απόφασης συντάχθηκαν τα ελεγχόμενα εννέα (9) σχέδια συμβάσεων μεταξύ αφενός των ανωτέρω αναδόχων και αφετέρου του Δήμου .... και των νομικών του προσώπων.

ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ. ζητείται παραδεκτώς, η ανάκληση της 63/2012 Πράξεως της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι :  Α) Οι εργασίες, οι οποίες περιγράφονται στον προϋπολογισμό μελέτης κατατείνουν στην επισκευή και συντήρηση των αντλιών που υπέστησαν βλάβη, οι οποίες, όπως προκύπτει από την τεχνική περιγραφή του έργου έχουν αποσυναρμολογηθεί και μεταφερθεί σε μηχανουργείο, ....  Τούτο ειδικότερα σημαίνει αφενός ότι η επισκευή  δεν προϋποθέτει εξειδικευμένη γνώση καθόσον δεν πρόκειται για την κατασκευή ενός υδραυλικού έργου, αλλά για την διαπίστωση των υφισταμένων βλαβών στις αντλίες αυτού, σε σύνηθες μηχανουργείο της περιοχής και την αποκατάστασή τους με ανταλλακτικά από τις λοιπές, αφετέρου δε, ότι δεν υφίσταται διαρκής, σταθερή και μόνιμη σύνδεση αυτών με το έδαφος ή το υπέδαφος, καθόσον έχουν ήδη αποσυνδεθεί από την υδραυλική εγκατάσταση και ως εκ τούτου η σύμβαση για την αποκατάσταση της λειτουργικότητάς τους αποτελεί μεικτή σύμβαση προμήθειας υλικών και παροχής υπηρεσιών και όχι σύμβαση έργου.   ... Πρόκειται λοιπόν για μεικτή σύμβαση προμήθειας υλικών και παροχής υπηρεσιών, ο προέχων χαρακτήρας της οποίας κρίνεται με βάση το κύριο αντικείμενο αυτής και το μεγαλύτερο ποσό που προϋπολογίζεται για κάθε κατηγορία.  Σε καμμία πάντως περίπτωση η ελεγχόμενη σύμβαση δεν δύναται να χαρακτηρισθεί ως σύμβαση έργου, ούτε άλλωστε με τη διακήρυξη ζητείται όπως κάθε υποψήφιος ανάδοχος διαθέτει συγκεκριμένη (ρητά προσδιορισμένη) εμπειρία σε υδραυλικά έργα,  και ως εκ τούτου, πέραν του ότι οι εργασίες δεν μπορούν να δημοπρατηθούν με τις διατάξεις του Κώδικα κατασκευής δημοσίων έργων (Ν. 3669/2008), η προϋπολογισθείσα δαπάνη δεν δύναται να επιβαρυνθεί με απρόβλεπτες δαπάνες, γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος.  Β)  Επείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε απρόβλεπτες περιστάσεις δεν υφίσταται εν προκειμένω διότι, σύμφωνα με το από 12.1.2012 έγγραφο του Τμήματος Δομών Περιβάλλοντος, οι υπάρχουσες βλάβες στις αντλίες ήταν γνωστές στην αναθέτουσα αρχή από τον Ιανουάριο του έτους 2012 και μόλις, μετά από τέσσερις περίπου μήνες (11.4.2012) αυτή προέβη στην έγκριση της διαθέσεως της πιστώσεως ενώ μετά από έξι περίπου μήνες (13.6.2012) εγκρίθηκε η διακήρυξη και τα τεύχη δημοπρατήσεως από την οικονομική επιτροπή.  Ως εκ τούτου υπήρχε χρονικό διάστημα ικανό για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού ή για την προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με δημοσίευση προκηρύξεως, δεδομένου ότι η σύμβαση χαρακτηρίσθηκε ως έργο και λόγω του χαμηλού προϋπολογισμού του, δεν χρειαζόταν δημοσίευση περιλήψεως στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και η τήρηση των απαιτουμένων προς τούτο προθεσμιών.   ....  Γ) Ο ελάχιστος αριθμός  εργοληπτικών επιχειρήσεων, ο οποίος εξασφαλίζει συνθήκες πραγματικού και υγιούς ανταγωνισμού στην κλειστή διαδικασία χωρίς δημοσίευση προκηρύξεως, είναι αυτός των πέντε υποψηφίων.  Περιορισμός αυτού με βάση το κριτήριο της εντοπιότητας, δηλαδή της δραστηριοποίησης των υποψηφίων στην περιοχή εκτελέσεως των εργασιών δεν είναι νόμιμος, πολλώ μάλλον που, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η διαπίστωση της βλάβης των αντλιών και του μεγέθους αυτής καθώς και η αντιμετώπισή της έγιναν από πρόσωπα που δεν προκύπτει ότι είναι εξειδικευμένα στην κατασκευή υδραυλικών έργων, εργαζόμενα σε μηχανουργείο, οπότε η άποψη ότι δεν μπορούν να προβούν στην κατασκευή «καινούργιου “μοδέλου” στροβίλου – φτερωτών – πτερυγίων με μονοκόμματη χύτευση», εξειδικευμένοι εργολήπτες, με έδρα ανά την επικράτεια, παρουσιάζεται άτοπη, όσο παλαιάς τεχνολογίας και αν είναι τα μηχανήματα.  ...   Δ)  Η μη τήρηση της δεκαήμερης προθεσμίας από την αποστολή της προσκλήσεως έως την κατάθεση της προσφοράς, δεν ασκεί επιρροή εν προκειμένω καθόσον πρόκειται για κλειστή διαδικασία χωρίς δημοσίευση προκηρύξεως και κατά την ημερομηνία διεξαγωγής της διαδικασίας προσήλθαν άπαντες οι προσκληθέντες και κατέθεσαν την προσφορά τους χωρίς να υποβάλλουν ενστάσεις ή αντιρρήσεις σχετικά με ενδεχόμενη αδυναμία προσήκουσας προετοιμασίας αυτής.  Δεδομένου δε ότι όλες κρίθηκαν παραδεκτές από την Επιτροπή Διαγωνισμού, η παραβίαση του ελαχίστου χρονικού ορίου καταθέσεως των προσφορών δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, κατ’ αποδοχή του σχετικού λόγου ανακλήσεως.  Ε)  Λόγος περί συγγνωστής πλάνης δεν μπορεί να γίνει δεκτός εν προκειμένω αφενός λόγω της σαφήνειας των οικείων διατάξεων, της πάγιας νομολογίας και της βαρύτητας των διαπιστωθεισών πλημμελειών, καθόσον οι εργασίες δημοπρατήθηκαν ως έργο με συνέπεια την αδικαιολόγητη επιβάρυνση του προϋπολογισμού με απρόβλεπτες δαπάνες και εργολαβικό όφελος, ...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον υφίστανται λόγοι  διακωλυτικοί της υπογραφής της οικείας συμβάσεως, η κρινόμενη αίτηση και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-Ασυνήθιστα χαμηλές οικονομικές προσφορές:Επειδή ο προσφεύγων ισχυρίζεται ότι παρανόμως κρίθηκαν αποδεκτές οι εξηγήσεις των οικονομικών φορέων «…», «…» και «…» διότι η αιτιολογία αποδοχής των εξηγήσεων των ως άνω οικονομικών φορέων, ως εμπεριέχεται στο Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού δεν είναι πλήρης ούτε επαρκής δεδομένου ότι ουδεμία αναφορά γίνεται στα στοιχεία που υποβλήθηκαν προς αιτιολόγηση των υπερβολικά χαμηλών προσφορών ούτε σημειώνεται πώς από τις «παρεχόμενες εξηγήσεις» δικαιολογείται το χαμηλό επίπεδο των επίμαχων προσφορών. Σε κάθε περίπτωση, ο προσφεύγων προβάλλει ότι οι εξηγήσεις που υπέβαλαν οι ως άνω συμμετέχοντες δεν αιτιολογούν ούτε αποδεικνύουν το κόστος εκτέλεσης της σύμβασης διότι δεν περιλαμβάνουν αριθμητικά στοιχεία άμεσου ή έμμεσου κόστους από τα οποία να προκύπτει κέρδος από την εκτέλεση της σύμβασης, ούτε κατατέθηκαν προσφορές για τα υλικά που θα ενσωματωθούν, τη χρήση μηχανημάτων και των υπεργολάβων, δεν προσκομίστηκε ανάλυση κόστους για τα ιδιόκτητα μηχανήματα και ανάλυση απόδοσης για το εργατοτεχνικό προσωπικό, ενώ δεν αναφέρουν οιοδήποτε, συγκεκριμένο ισχυρισμό περί ευνοϊκών συνθηκών, που επέδρασαν με συγκεκριμένο τρόπο και μειωτικά στο κόστος του έργου και να δικαιολογούν την παρεχόμενη έκπτωση του ύψους που προσέφεραν.(....)η Επιτροπή Διαγωνισμού έκρινε τις ως άνω εξηγήσεις πλήρεις και ικανοποιητικές, χωρίς να αναφέρει έτι περαιτέρω, ήτοι δίχως να αιτιολογεί ειδικώς και επαρκώς κατά τίνι τρόπω τα συγκεκριμένα δηλωθέντα στοιχεία από τους οικονομικούς φορείς «…», «…» και «…» επεξηγούν το χαμηλό ύψος των προσφορών τους. Επισημαίνεται δε ότι η αναθέτουσα αρχή στις απόψεις της δεν προσθέτει οτιδήποτε προς αιτιολόγηση της προσβαλλόμενης, παρά μόνον ότι ορθώς η Οικονομική Επιτροπή συμφώνησε  με  το  Πρακτικό  της  Επιτροπής Διαγωνισμού από τη στιγμή που οι εξηγήσεις έγιναν αποδεκτές από την Επιτροπή Διαγωνισμού καθώς και ότι οι επίμαχες προσφορές θεωρούνται προς το συμφέρον του ελληνικού δημοσίου. Λόγοι, όμως, δημοσίου συμφέροντος επιτάσσουν εξίσου την τήρηση της νομιμότητας, κατά τη διαδικασία των διαγωνισμών για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, ώστε να γίνεται η ανάθεση σε νομίμως επιλεγέντα ανάδοχο (ΕΑ ΣτΕ 840/2008). Συνεπώς, ενόψει των ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή όφειλε κατά δεσμία αρμοδιότητα να απορρίψει τις προσφορές των οικονομικών φορέων «…», «…» και «…» διότι οι παρασχεθείσες εξηγήσεις τους ήταν ελλιπείς και ανεπαρκείς, σε κάθε δε περίπτωση με πλημμελή αιτιολογία κρίθηκαν αποδεκτές οι εξηγήσεις των εν λόγω οικονομικών φορέων και η προσφυγή θα πρέπει να γίνει εν συνόλω δεκτή ως βάσιμη.

Καταπολέμηση κουνουπιών...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. II), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι:i) Η 2/27.3.2013 γνωμοδότηση της επιτροπής του διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζόμενων και η 220/29.3.2013 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας, που την ενέκρινε, δεν έχουν αιτιολογηθεί νομίμως και επαρκώς, απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού ισχυρισμού της υπό κρίση αίτησης. Τούτο, διότι στην ως άνω γνωμοδότηση παρατίθεται μόνο ο πίνακας βαθμολόγησης, ανά προβλεπόμενο από τη διακήρυξη κριτήριο, χωρίς οποιαδήποτε λεκτική αξιολόγηση των προσφορών και χωρίς να αναφέρονται τα στοιχεία αυτών, τα οποία ελήφθησαν υπόψη κατά τη βαθμολόγηση, ούτε να γίνεται συγκριτική εκτίμηση αυτών. Πλην όμως, το Τμήμα, κατά πλειοψηφία, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στο διαγωνισμό συμμετείχαν μόνο δύο διαγωνιζόμενοι, β) η συνολική βαθμολογία, την οποία αυτοί έλαβαν κατά το στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης, διαφοροποιείται ελάχιστα (8,98 της αναδειχθείσας αναδόχου ένωσης φυσικών και νομικών προσώπων έναντι 8,79 της «... .») και, ως εκ τούτου, δεν προκύπτει ότι υφίστατο πρόθεση των οργάνων της αναθέτουσας αρχής να ευνοήσουν τον έναν από τους διαγωνιζόμενους έναντι του άλλου, δεδομένου ότι κατά το χρόνο αξιολόγησης δεν είχαν ανοιχθεί οι οικονομικές προσφορές, γ) οι ως άνω διαγωνιζόμενοι έλαβαν την ίδια βαθμολογία, όσον αφορά σε τρία από τα επτά κριτήρια της διακήρυξης (Β2, Β3 και Β4), ενώ η «…. .» έλαβε ανώτερη βαθμολογία από την αναδειχθείσα ανάδοχο, όσον αφορά στο κριτήριο Α3, δ) κανένας από τους ως άνω διαγωνιζομένους δεν αμφισβήτησε την ορθότητα της βαθμολόγησής του με την άσκηση των προβλεπομένων ενδικοφανών προσφυγών και ενδίκων βοηθημάτων και ε) οι οικονομικές προσφορές, οι οποίες, ενόψει της ελάχιστης απόκλισης της βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, επέδρασαν αποφασιστικά στην διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας των υποψηφίων, αποκλίνουν σημαντικά (2.295.000,00 ευρώ της αναδειχθείσας αναδόχου ένωσης φυσικών και νομικών προσώπων έναντι 2.551.200,00 ευρώ της «....»), κρίνει ότι η ως άνω πλημμέλεια δεν επηρέασε ουσιωδώς το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας. Κατά τη μειοψηφήσασα όμως γνώμη της Συμβούλου Βασιλικής Ανδρεοπούλου, προς την οποία συντάχθηκε ο Πάρεδρος Ιωάννης Βασιλόπουλος, η ως άνω πλημμέλεια είναι μείζονος σημασίας και έχει αντικειμενική διάσταση και, ως εκ τούτου, δεν δύναται να ερμηνεύεται με βάση τις εκάστοτε περιστάσεις. Πλην όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε...(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, να απορριφθεί η υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης ασκηθείσα παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη, να επιστραφεί στην αιτούσα Περιφέρεια το παράβολο που κατέβαλε αχρεωστήτως και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, υπό τους όρους α) να ολοκληρωθεί μέχρι την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης η διαδικασία ανάληψης των σχετικών δημοσιονομικών υποχρεώσεων, σύμφωνα με τα άρθρα 21 παρ. 2, 6 και 13 του ν. 2362/1995 και 2 παρ. 2, 3 και 4 παρ. 3 του π.δ. 113/2010, β) να απαλειφθεί το άρθρο 2 του Μέρους Α΄ της διακήρυξης, ως όρος του Παραρτήματος Ι του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης, κατά το μέρος που αναφέρεται στη σύναψη συμπληρωματικών συμβάσεων και συμβάσεων ανάθεσης νέων παρόμοιων με τις ανατιθέμενες υπηρεσιών με τον ανάδοχο της ελεγχόμενης σύμβασης και γ) να απαλειφθεί ο όρος του άρθρου 13.1 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

Ανακαλεί την 83/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.