Προμήθειες-Κοινοτικό δίκαιο-Αποκλεισμός υποψηφίου:Επειδή, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, στη σκέψη 6, στην περίπτωση κατά την οποία στο αντίγραφο του ποινικού μητρώου, που προσκομίζεται από υπόχρεο στην αναθέτουσα αρχή, βεβαιώνεται τελεσίδικη καταδίκη για αδίκημα σχετικό με την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητάς του, τότε, ναι μεν αυτός δεν αποκλείεται αυτομάτως, υποχρεούται, όμως, η αναθέτουσα αρχή να κρίνει αιτιολογημένα εάν η ως άνω καταδίκη επηρεάζει την φερεγγυότητα ή την επαγγελματική αξιοπιστία του. Εξ άλλου, κάθε ποινική καταδίκη του Προέδρου ή του Διευθύνοντος Συμβούλου ή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου ανώνυμης εταιρείας, για αδίκημα σχετιζόμενο με την άσκηση από αυτούς επαγγελματικής δραστηριότητας, είναι ληπτέα υπόψη από τη Διοίκηση, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συντρέχει λόγος αποκλεισμού της εταιρείας από τα περαιτέρω στάδια του διαγωνισμού, έστω και εάν το αδίκημα έχει διαπραχθεί από τα προαναφερθέντα πρόσωπα σε χρόνο προγενέστερο της συστάσεως της εν λόγω ΑΕ. Ενόψει τούτων, σε συνδυασμό με τους προβαλλόμενους από τον αιτούντα λόγους και τα ανωτέρω προσκομισθέντα προς απόδειξη των ισχυρισμών του στοιχεία, η κρίση της Διοικήσεως, ότι δεν συντρέχει εν προκειμένω λόγος αποκλεισμού της παρεμβαίνουσας εταιρείας από το διαγωνισμό, δεν φαίνεται να αιτιολογείται νομίμως. Καθόσον, οι αναγραφόμενες στο προσκομισθέν ποινικό μητρώο καταδίκες του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της παρεμβαίνουσας εταιρείας, καίτοι, όπως βεβαιώνεται, ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της συστάσεως της εταιρείας αυτής, ήταν, πάντως, κατά νόμον ληπτέες υπόψη, προκειμένου να εξετασθεί εάν συντρέχει εν προκειμένω λόγος αποκλεισμού της από τη διαδικασία του διαγωνισμού.

Αυτοδίκαιη ή μη έκπτωση από την Υπηρεσία του αμετακλήτως καταδικασθέντος εκπαιδευτικού για ένα από τα αδικήματα της νόθευσης εγγράφου, της ηθικής αυτουργίας στη διάπραξη νόθευσης εγγράφου ή της χρήσης νοθευμένου εγγράφου.(...) Η αμετάκλητη καταδίκη για τα αδικήματα της νόθευσης εγγράφου και της ηθικής αυτουργίας στη διάπραξή της, συνεπάγονται αυτοδίκαιη έκπτωση του καταδικασθέντος από την Υπηρεσία. Δεν συνεπάγεται το ανωτέρω αποτέλεσμα η καταδίκη για το αδίκημα της χρήσης νοθευμένου εγγράφου (ομόφ.).

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τέταρτο τμήμα) 20 Δεκεμβρίου 2017 

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τέταρτο τμήμα) αποφαίνεται:Οδηγία 2004/18 / ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, για το συντονισμό των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων δημοσίων έργων, συμβάσεων παροχής δημόσιων προμηθειών και δημοσίων υπηρεσιών, και ιδίως το άρθρο 45 παράγραφος 2 στοιχείο γ), δ) και ζ) της εν λόγω οδηγίας, καθώς και οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και της αναλογικότητας, πρέπει να ερμηνεύονται ως ότι δεν αποκλείουν εθνική νομοθεσία που επιτρέπει στην αναθέτουσα αρχή:- να λαμβάνει υπόψη, σύμφωνα με τους όρους που έχει ορίσει, ποινική καταδίκη του διευθυντή μιας εταιρείας υποβολής προσφορών, ακόμη και αν η καταδίκη δεν έχει ακόμη οριστική, για αδίκημα που αφορά την επαγγελματική συμπεριφορά της εν λόγω εταιρείας στην οποία έπαυσε ο διευθυντής να εκτελέσει τα καθήκοντά του το έτος που προηγείται της δημοσίευσης της προκήρυξης διαγωνισμού, και να αποκλείσει την εν λόγω εταιρεία από τη συμμετοχή της στην επίμαχη διαδικασία υποβολής προσφορών, με το αιτιολογικό ότι, επειδή δεν διακήρυξε την καταδίκη που δεν ήταν ακόμη οριστική, δεν είχε αποσυνδεθεί πλήρως και αποτελεσματικά από τις δραστηριότητες του εν λόγω διευθυντή.

Δημόσια έργα. Δημοπρασία. Οροι.(...)Νόμιμος ο όρος διακηρύξεως δημοπρασίας κατασκευής έργου περί μη καταδίκης των διαγωνιζομένων προσώπων για ποινικό αδίκημα που αφορά την επαγγελματική τους συμπεριφορά, μολονότι τέτοιος όρος προβλέπεται στο π.δ.23/1993, που δεν εφαρμόζεται όμως στην άνω δημοπρασία. Εφ όσον από τα αποσπάσματα των οικείων ποινικών αποφάσεων δεν προκύπτει εάν η ποινική καταδίκη του διαγωνιζομένου στην άνω δημοπρασία αφορά την επαγγελματική του συμπεριφορά ή ως νομίμου εκπροσώπου διαγωνιζομένης εταιρίας ή ατομικής αυτού, μπορεί να ζητηθούν πλήρη αντίγραφα των αποφάσεων τούτων για τη σχετική διευκρίνηση

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-Αποκλεισμός υποψηφίου: Επειδή, η εγγυητική επιστολή που προσκόμισε ο αιτών για τη συμμετοχή του δεν αναφέρει μεν τον αριθμό της διακήρυξης βάσει της οποίας διενεργείται ο διαγωνισμός, αναφέρει όμως επακριβώς τον τίτλο και το αντικείμενο του διαγωνισμού ..., την ημερομηνία διεξαγωγής του .. και τη αρχή προς την οποία απευθυνόταν.., εις τρόπον ώστε να μη υπάρχει καμία ασάφεια ή αοριστία ως προς τον συγκεκριμένο διαγωνισμό για τον οποίον δίδεται η εγγύηση...Όπως, όμως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, ο παρεμβαίνων είχε προσκομίσει με την προσφορά του πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου .., όπου εβεβαιώνετο ότι δεν είχε κατατεθεί αίτηση κατ’ αυτού για να κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης και, συνεπώς, ο περί του αντιθέτου ισχυρισμός στηρίζεται σε εσφαλμένη προϋπόθεση. Περαιτέρω, δεν πιθανολογείται σοβαρώς η βασιμότητα του ισχυρισμού του περί ανεπίτρεπτης εκ των υστέρων υποβολής των πρωτοτύπων πιστοποιητικών ISO και HACCP .., δεδομένου ότι δεν αμφισβητείται η γνησιότητα των εγγράφων αυτών, τα οποία είχαν εξαρχής υποβληθεί σε φωτοτυπία και υποβλήθηκαν, στη συνέχεια, διευκρινιστικώς στο πρωτότυπό τους ..., κατόπιν κλήσεως του παρεμβαίνοντος από την Επιτροπή του Διαγωνισμού. Εξάλλου, η διακήρυξη απαιτούσε μεν να προσκομισθούν, δεν όριζε όμως ότι τα πιστοποιητικά αυτά έπρεπε να έχουν εκδοθεί επί ποινή αποκλεισμού από φορέα διαπιστευμένο από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης, ... Τέλος, εφόσον η διακήρυξη δεν απαιτεί την κατοχή, εκ μέρους των διαγωνιζομένων, αδείας λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, αβασίμως διατείνεται ο αιτών ότι η σχετική έλλειψη καθιστούσε απορριπτέα την προσφορά του παρεμβαίνοντος...Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί μεν κατά το μέρος που αφορά στην αποδοχή της προσφοράς του παρεμβαίνοντος, κατά δε το μέρος που αφορά στον αποκλεισμό του αιτούντος, να γίνει δεκτή, υπό την έννοια ότι επιτρέπεται η πρόοδος του διαγωνισμού με τη συμμετοχή και του αιτούντος, δεν επιτρέπεται, όμως, η κατακύρωση του αποτελέσματος υπέρ αυτού σε περίπτωση που αναδειχθεί ανάδοχος, μέχρι την έκδοση απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας επί της αιτήσεως ακυρώσεως που οφείλει να ασκήσει ο αιτών, προκειμένου να διατηρηθεί σε ισχύ το διατασσόμενο μέτρο..

α) Η Επιτροπή διενέργειας του διαγωνισμού οφείλει να αποκλείσει από την περαιτέρω διαδικασία τον υποψήφιο που προσκόμισε τα πιστοποιητικά της παρ. Β.1.3.5.3 της διακήρυξης εκδοθέντα σε χρόνο απέχοντα από την υποβολή των προσφορών πέραν του εξαμήνου που ορίζεται με την διακήρυξη. Δοθέντος δε ότι τα πιστοποιητικά αυτά εκδίδονται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας εγκατάστασης του υποψηφίου, δεν είναι επιτρεπτή η αντικατάστασή τους με ένορκη βεβαίωση. (πλειοψ.) β) Ο διαγωνισμός μπορεί να ολοκληρωθεί και μετά τον αποκλεισμό ενός από τους δύο υποψηφίους που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς να θεωρηθεί ότι εκ του λόγου αυτού παραβιάζεται ο υγιής ανταγωνισμός. Η ουσιαστική κρίση κατά πόσο συμβαίνει ή όχι αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση εναπόκειται στην αναθέτουσα αρχή, η οποία έχει δικαίωμα, εάν κρίνει ότι ο ανταγωνισμός είναι ανεπαρκής ή ότι το αποτέλεσμα του διαγωνισμού δεν είναι συμφέρον, με αιτιολογημένη απόφασή της να ματαιώσει αζημίως για αυτήν το διαγωνισμό. (ομοφ.)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η επίμαχη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθώς η κατακυρωτική απόφαση του Δ.Σ. του Πε.Σ.Υ.Π. Ηπείρου πάσχει από το ελάττωμα της παράβασης ουσιώδους τύπου, συνιστάμενο στη μη τήρηση των κανόνων της νόμιμης λειτουργίας της έχουσας γνωμοδοτική αρμοδιότητα επιτροπής κατά τη λήψη των αποφάσεών της, οι οποίες αποτυπώνονται στα 8541/26.11.2004 και 9093/14.12.2004 πρακτικά. Ο προβαλλόμενος στο απαντητικό έγγραφο του Νοσοκομείου ισχυρισμός, ότι τα 8541/26.11.2004 και 9093/14.12.2004 πρακτικά, με τα οποία η επιτροπή του διαγωνισμού πρότεινε αντίστοιχα την κατακύρωση του αποτελέσματος της δημοπρασίας στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρία και την ακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, αποτελούν στην ουσία ένα και το αυτό πρακτικό οικονομικής αξιολόγησης, είναι αβάσιμος, προεχόντως διότι τα δύο αυτά πρακτικά καταλήγουν σε αντιφατικά συμπεράσματα. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Ανάδειξη χορηγητών αντιδραστηρίων...Επειδή, η αιτούσα προέβαλε με την προδικαστική της προσφυγή και επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση ότι, ενόψει των κριθέντων με την 1193/2009 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο διενεργούμενος βάσει της ανωτέρω διακηρύξεως διαγωνισμός θεωρείται εκ του νόμου ματαιωθείς, εφόσον ο χρόνος ισχύος των προσφορών (ο οποίος, κατά τα προαναφερθέντα, ορίσθηκε έξι μήνες από την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού) έληξε την 8-8-2008, χωρίς το καθ’ ου να ζητήσει από τους συμμετέχοντες παράταση ισχύος των προσφορών τους, κατά τον ως άνω δε χρόνο λήξεως ισχύος των προσφορών δεν είχαν αποσφραγισθεί οι οικονομικές προσφορές, ώστε να προκύπτει ο αναδεικνυόμενος ανάδοχος. Με την αυτή προσφυγή η αιτούσα είχε δηλώσει ότι «Προς άρση κάθε τυχόν αμφιβολίας και πάλι δηλώνουμε εδώ, επιφυλασσόμενοι της παρούσας, ότι συνεχίζει να ισχύει αναλλοίωτη η συμμετοχή μας στο διαγωνισμό και η τεχνική και οικονομική μας προσφορά», τη δήλωση δε αυτή επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση. Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον δηλαδή η αιτούσα δηλώνει ότι συνεχίζει- μετά την πάροδο του ανώτατου χρόνου ισχύος των προσφορών- να ισχύει η προσφορά της, στερείται αυτή του κατά το άρθρο 47 παρ. 1 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8) εννόμου συμφέροντος προς ακύρωση της σιωπηρής απορρίψεως της προσφυγής της κατά της παραλείψεως της διοικήσεως να ματαιώσει τον επίδικο διαγωνισμό (πρβλ. ΣΕ 1190/2009 Ολομ.).

Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών, συνάγεται ότι συνιστά λόγο αποκλεισμού από το διαγωνισμό η τελεσίδικη ποινική καταδίκη των νομίμων εκπροσώπων των υποψηφίων συμπραττόντων ανωνύμων εταιρειών για αδίκημα συναπτόμενο προς την επαγγελματική συμπεριφορά τους. Το ίδιο ισχύει και ως προς τη διάπραξη επαγγελματικού παραπτώματος εκ μέρους των ως άνω εκπροσώπων έστω και μιας των συμπραττουσών εταιρειών. Για την απόδειξη της έλλειψης των ανωτέρω λόγων αποκλεισμού υποβάλλεται, υποχρεωτικά, απόσπασμα ποινικού μητρώου όλων των νομίμων εκπροσώπων των συμπραττουσών εταιρειών, δηλαδή όλων των φυσικών προσώπων τα οποία, σύμφωνα με το καταστατικό εκπροσωπούν και δεσμεύουν την εταιρεία.

Επιλογή αναδόχου προμήθειας εξοπλισμού εγκατάστασης επεξεργασίας νερού και υδρευτικής γεώτρησης: Επειδή, κατά τα ήδη εκτεθέντα στη δεύτερη σκέψη, η εταιρεία «... ΑΤΕ», μεταξύ των λοιπών κατατεθέντων δικαιολογητικών, κατέθεσε απλά φωτοαντίγραφα των απαιτουμένων κατά το άρθρο 7.2.9 της διακηρύξεως πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας ISO 9001:2008 επ’ ονόματί της και επ’ ονόματι συνεργαζομένου συνεργείου. Τα πιστοποιητικά αυτά, όμως, τα οποία είναι ιδιωτικά έγγραφα, ήταν απλά φωτοαντίγραφα απλών ιδιωτικών εγγράφων που δεν φέρουν είτε θεώρηση από τις υπηρεσίες και τους φορείς της περιπτώσεως α΄ του άρθρου 1 του ν.4250/2014, είτε επικύρωση από δικηγόρο. Κατά συνέπεια, εν όψει των εκτεθέντων στην προηγούμενη σκέψη, μη νομίμως κρίθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή, με την προσβαλλομένη πράξη της, ότι η εταιρεία «...» έπρεπε να γίνει δεκτή στον ένδικο διαγωνισμό. Για τον λόγο αυτό, ο οποίος προβάλλεται βασίμως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 201/28.8.2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου …, κατά το μέρος με το οποίο, κατ’ αποδοχήν της προδικαστικής προσφυγής της εταιρείας «... ΑΤΕ», έγινε δεκτή η συμμετοχή της στα επόμενα στάδια της διαγωνιστικής διαδικασίας.