158/25/ΦΓ9.1/2011
Τύπος: Αποφάσεις
Παροχή πληροφοριών αναφορικά με τις άδειες παροχής υπηρεσιών στους παρόχους, που είναι μόνιμα εγκατεστημένοι στην Ελλάδα και προτίθενται να ασκήσουν σε αυτή τις εν λόγω υπηρεσίες, τις προθεσμίες απάντησης της αρμόδιας Αρχής στον αιτούντα−πάροχο, τα απαραίτητα δικαιολογητικά και τις προϋποθέσεις χορήγησης της άδειας, καθώς και της ανάκληση της, σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 14 του Ν. 3844/2010 .
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
Αριθ. 2440/2011
Διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών που προβλέπονται στην υπ’ αριθμ. 34674/2008 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β΄ 669) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 του ν. 3844/2010 (ΦΕΚ Α΄ 63).
ΝΣΚ/246/2019
Εάν α) με τις διατάξεις του ν.4194/2013 (Κώδικας περί Δικηγόρων), η θέση του νομικού συμβούλου που απασχολείται με σχέση έμμισθης εντολής εξομοιώνεται μισθολογικά με τη θέση του δικηγόρου που επίσης απασχολείται με σχέση έμμισθης εντολής, και β) η διάταξη του ν.4354/2015, που αφορά τους δικηγόρους που παρέχουν υπηρεσίες με σχέση πάγιας και περιοδικής εντολής στους φορείς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του ως άνω νόμου, εφαρμόζεται και στον Νομικό Σύμβουλο της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) που απασχολείται με σχέση έμμισθης εντολής ή εάν ως προς αυτόν ισχύει ...(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
α) Οι διατάξεις του ν.4194/2013 περί έμμισθων δικηγόρων ισχύουν για όσους προσφέρουν αποκλειστικά σταθερά και μόνιμα νομικές υπηρεσίες, ως νομικοί σύμβουλοι ή ως δικηγόροι, σε συγκεκριμένο εντολέα και αμείβονται με πάγια περιοδική αμοιβή, ουδεμία δε διαφοροποίηση υφίσταται μεταξύ αυτών, πλην του προβλεπόμενου, στο άρθρο 43 του ν.4194/2013, τρόπου πρόσληψής τους. β) Η με αριθμό 2/42227/0022/20.9.2005 κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Δικαιοσύνης που ρυθμίζει διαφορετικά τις αποδοχές του έμμισθου δικηγόρου, Νομικού Συμβούλου της ΑΔΑΕ από τις προβλέψεις του ν. 4354/2015 έχει καταργηθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 9 παρ. 10 και 34 περίπτωση δ΄ του νόμου αυτού (πλειοψ.).
ΔΕΔ/Θεσ/1153/2025
Η απόφαση 1153/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή του ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ .................... κατά της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. έτους 2014, ποσού 3.225,34€, καθώς και της αρνητικής απάντησης του ΚΕ.ΦΟ.Κ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ για διαγραφή του φόρου. Η ΔΕΔ διαπίστωσε ότι η ενδικοφανής προσφυγή κατά της αρχικής πράξης (κοινοποιημένης στις 31/12/2019) ασκήθηκε εκπρόθεσμα στις 20/02/2025. Ο Ιερός Ναός αιτήθηκε την ακύρωση λόγω ιδιοχρησιμοποίησης των ακινήτων για λατρευτικό και κοινωφελές έργο, ισχυριζόμενος παραδρομή. Οι ισχυρισμοί περί νόμιμης και εμπρόθεσμης υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 (το 2021 και το 2024) απορρίφθηκαν ως αβάσιμοι, καθώς οι σχετικές προθεσμίες είχαν παρέλθει. Παρόλα αυτά, το έγγραφο αναφέρει τη νέα διάταξη του Ν.5193/2025, η οποία επιτρέπει σε φορολογούμενους που απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση για ιδιοχρησιμοποίηση παρελθόντων ετών (έως το 2019) μέχρι την 30η Ιουνίου 2025, παρακάμπτοντας τις διατάξεις περί παραγραφής.
ΝΣΚ/130/2013
1) Όροι παραμονής των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς (σκύλοι), εκτός της κατοικίας του ιδιοκτήτη τους, σε ιδιόκτητα αγροκτήματα κ.λπ. 2) Ερμηνεία του όρου «εθελοντές αλλοδαποί κτηνίατροι» (άρθρο 9 παρ.1 του Ν.4039/2012).(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
1) Επιτρέπεται να παραμένουν τα δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς (σκύλοι) σε ιδιόκτητα αγροκτήματα, όπου δεν υπάρχει κατοικία καθώς και σε αγροκτήματα όπου υπάρχουν καλλιέργειες, ως φύλακες των καλλιεργειών, εφόσον ασκείται άμεση επίβλεψη και εποπτεία αυτών είτε από τους ιδιοκτήτες τους είτε από τα πρόσωπα που ορίζονται ως φύλακες των ζώων από τους ιδιοκτήτες και υπό την προϋπόθεση α) ότι τηρούνται όλες οι υποχρεώσεις που επιβάλλει ο Ν. 4039/2012 στους ιδιοκτήτες δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς (άρθρο 5) και β) ότι τηρούνται οι κανόνες καλής μεταχείρισης και ευζωίας των ζώων, (στους οποίους κανόνες περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η παραμονή των ζώων σε κατάλληλες κατασκευές σε χώρο στεγνό, καθαρό και προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες, χωρίς να είναι μόνιμα δεμένα), καθώς και οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας. 2) Δεν απαιτείται για την κατά τα άνω παραμονή, η ύπαρξη κτιριακών εγκαταστάσεων ομοίων με αυτές που προβλέπει ο νόμος (Ν. 604/1977, Π.Δ. 463/1978, ΚΥΑ 280262/2003 για τα καταφύγια αδέσποτων ζώων συντροφιάς. 3) Ως αλλοδαποί κτηνίατροι, κατά την έννοια του άρθρου 9 παρ.11 του Ν. 4039/2012, θεωρούνται τόσο οι κτηνίατροι οι οποίοι είναι υπήκοοι κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και οι υπήκοοι τρίτων χωρών, εφόσον και στις δύο περιπτώσεις συγκεντρώνουν όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις, προκειμένου να μπορούν να ασκήσουν νόμιμα το επάγγελμα του κτηνιάτρου στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία. (ομοφ.)
ΝΣΚ/31/2024
α) Εάν επί αιτήσεως έγκρισης τροποποίησης της άδειας λειτουργίας ιδιωτικού ωδείου σύμφωνα τις διατάξεις του β.δ. 16/1966, οι προθεσμίες που προβλέπονται, αφενός μεν για την υποβολή από τον αιτούντα των δικαιολογητικών που ορίζονται στη με αριθμό 38573/1216/31-03-2011 κ.υ.α. προς τον αρμόδιο Δήμο, αφετέρου δε για την έκδοση απόφασης από το Δήμο, είναι αποκλειστικές ή ενδεικτικές και επί τη βάσει ποιών κριτηρίων, β) εάν η Διεύθυνση Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Πολιτισμού, κατόπιν υπόδειξης της Επιτροπής Ελέγχου Καταλληλότητας Κτιριακών Εγκαταστάσεων Μουσικών Εκπαιδευτηρίων, δύναται να ζητήσει να προσκομισθούν από τον αιτούντα ελλείποντα δικαιολογητικά, απαραίτητα για τον κτιριολογικό έλεγχο, σε μεταγενέστερη από την οριζόμενη στην ως άνω κ.υ.α. προθεσμία, γ) ειδικότερα, εάν δύναται να ζητήσει τα εγκεκριμένα από την Πυροσβεστική Υπηρεσία στοιχεία (ήτοι: μελέτη, καθώς και τα σχέδια πυροπροστασίας) επιπλέον του πιστοποιητικού πυροπροστασίας που προβλέπεται στην ως άνω κ.υ.α., προκειμένου να διαμορφώσει πλήρη εικόνα επί του ζητήματος και δ) εάν δύναται η Επιτροπή, σε περίπτωση που κρίνει ότι ελλείπουν δικαιολογητικά που είναι απαραίτητα για τη χορήγηση της άδειας ή ότι αυτά που προσκομίζονται δεν έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα, να μην διενεργήσει αυτοψία ή αν υποχρεούται να διενεργεί αυτοψία σε κάθε περίπτωση που της διαβιβάζεται από τον αρμόδιο Δήμο σχετικός φάκελος. (...) α) Aλυσιτελώς υποβάλλεται το πρώτο υποερώτημα και παρέλκει η έκδοση γνωμοδότησης επ’ αυτού. β) Η Διεύθυνση Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Πολιτισμού δεν έχει αρμοδιότητα να ζητήσει, κατόπιν υπόδειξης της Επιτροπής Ελέγχου Καταλληλότητας Κτιριακών Εγκαταστάσεων Μουσικών Εκπαιδευτηρίων, να προσκομισθούν από τον αιτούντα ελλείποντα δικαιολογητικά, απαραίτητα για τον κτιριολογικό έλεγχο. γ) Ειδικότερα, δεν δύναται να ζητήσει τα εγκεκριμένα από την Πυροσβεστική Υπηρεσία στοιχεία (ήτοι: μελέτη, καθώς και τα σχέδια πυροπροστασίας) επιπλέον της βεβαίωσης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που προβλέπεται στην κ.υ.α. ΥΠΠΟΤ/οικ.38573/1216/2011 (υπό Β), προκειμένου να διαμορφώσει πλήρη εικόνα επί του ζητήματος, ούτε μπορεί να ελέγξει την νομιμότητα του με Α/Α πράξης 710767/09-06-2023 πιστοποιητικού (ενεργητικής) πυροπροστασίας που έχει προσκομισθεί. δ) Η Επιτροπή Ελέγχου Καταλληλότητας Κτιριακών Εγκαταστάσεων Μουσικών Εκπαιδευτηρίων δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου του εμπροθέσμου της αίτησης και των δικαιολογητικών του φακέλου που της διαβιβάζεται από τον οικείο Δήμο, ούτε αποδοχής ή απόρριψης αυτού. Σε κάθε περίπτωση διαβίβασης σε αυτή αίτησης χορήγησης ή τροποποίησης άδειας ιδρύσεως ή λειτουργίας ωδείου από τον αρμόδιο για τη χορήγηση της άδειας Δήμο οφείλει να διενεργήσει άμεσα, και πάντως εντός ευλόγου χρόνου από τη συμπλήρωση των δικαιολογητικών του φακέλου, την αυτοψία του κτιρίου στο οποίο θα στεγασθεί το μουσικό ίδρυμα, να συντάξει την έκθεση καταλληλότητας με τυχόν παρατηρήσεις και να την υποβάλλει στον Δήμο (ομόφωνα).
ΝΣΚ/102/2021
Α) Περί της κυριότητας επί του ευρισκομένου επί της οδού Αγίας Λαύρας 27 ακινήτου (περιοχή Κυπριάδου), ιδιοκτησίας του καταργηθέντος Δ΄ Κρατικού Παιδικού Σταθμού Πατησίων. Β) Περί της κυριότητας όλων των ακινήτων που είχαν αγορασθεί από καταργημένα νομικά πρόσωπα αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Πρόνοιας (πλέον Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης) και ειδικότερα κυριότητας κρατικών παιδικών σταθμών οι οποίοι καταργήθηκαν με τη διάταξη του άρθρου 26 του π.δ. 410/1995, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 του ν. 2880/2001, η τύχη των οποίων δε ρυθμίστηκε με την έκδοση σχετικού διατάγματος, όπως προέβλεπε το άρθρο 5 του α.ν. της 2/5-11-1935.999(....)Α) Περί της κυριότητας επί του ευρισκομένου επί της οδού Αγίας Λαύρας 27 ακινήτου, η περιουσία αυτή εξακολουθεί να διέπεται από τις προβλέψεις της διάταξης της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του α.ν. 2/5-11-1935 και συνεπώς θεωρούμενη ως δημόσια, παρέμεινε, κατ’ αρχήν, στην κυριότητα του Δημοσίου και ειδικότερα του Υπουργείου Υγείας, ως εποπτεύοντος Υπουργείου και αρμόδιου για την έγκριση της αγοράς του ακινήτου για την στέγαση και λειτουργία του καταργηθέντος με την παράγραφο 1 του άρθρου 12 του ν. 2880/2001 Δ΄ Κρατικού Παιδικού Σταθμού Πατησίων και ακολούθως περιήλθε, στην κυριότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατά πλειοψηφία). Β) Ως προς το δεύτερο υποερώτημα, το οποίο αφορά εν γένει την περιουσία όλων των καταργηθέντων με την προαναφερθείσα διάταξη παιδικών σταθμών των οποίων η τύχη παρέμεινε αρρύθμιστη, αυτό δεν δύναται να τύχει απάντησης, διότι δεν περιλαμβάνεται σε αυτό πλήρης εξιστόρηση συγκεκριμένου πραγματικού και ως εκ τούτου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 6 παράγραφος 6 του ν. 3086/2002 (ομόφωνα).
ΕΣ/ΤΜ.7/11/2019
Καταπολέμηση κουνουπιών...ζητείται η ανάκληση της 264/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο...Εν προκειμένω ο χρόνος διαδικτυακής ανάρτησης της μελέτης ήταν η 14η.3.2017, η δε προσφορά της «...» υπεβλήθη την 20η.3.2017, άρα μεταγενέστερα. Ούτε, άλλωστε, θα μπορούσε η ανωτέρω εταιρεία να γνωρίζει τον χρόνο έναρξης της διαδικασίας, δοθέντος ότι η πρόσκληση δε δημοσιεύθηκε αλλά απευθύνθηκε μόνο στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία. Ομοίως ως αβάσιμοι πρέπει να απορριφθούν ο δεύτερος και τρίτος λόγος ανάκλησης, καθόσον η αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς και ο έλεγχος της καταλληλότητας της προσφέρουσας εταιρείας δεν έλαβε ποτέ χώρα, διότι οι ίδιες οι υπηρεσίες του Δήμου αγνόησαν και δεν έλαβαν υπόψη την εν λόγω προσφορά και, συνακόλουθα, δεν την αξιολόγησαν και δε ζήτησαν τα δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν τη ζητούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα της προσφέρουσας. Αβασίμως, εξάλλου, προβάλλεται ότι η προσφορά της «...» δεν περιείχε τα απαραίτητα δικαιολογητικά του άρθρου 80 του ν. 4412/2016 περί μη ύπαρξης κωλυμάτων συμμετοχής του άρθρου 73 του ίδιου ως άνω νόμου, δεδομένου ότι τα εν λόγω δικαιολογητικά προσκομίζονται κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης περί απευθείας ανάθεσης, χωρίς να απαιτείται προσκόμισή τους σε προγενέστερο στάδιο, καθόσον ο ανάδοχος επιλέγεται από την αναθέτουσα αρχή χωρίς εκ των προτέρων δημοσιότητα (βλ. και την προστεθείσα με το άρθρο 107 παράγρ. 9 του ν. 4497/2017 - Α΄ 171 - παράγρ. 11 του άρθρου 73 του ν 4412/2016, που ισχύει από 13.11.2017). Τέλος, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η εταιρεία «...» θα μπορούσε να υποβάλει εκ νέου επικαιροποιημένη προσφορά, συνοδευόμενη από τα προπαρατεθέντα δικαιολογητικά επαγγελματικής και τεχνικής ικανότητας και περί μη ύπαρξης κωλυμάτων εντός της τεθείσας (με την 9171/11.4.2017 πρόσκληση) προθεσμίας, καθώς η αναθέτουσα αρχή γνωρίζοντας ότι έχει υποβληθεί χαμηλότερη προσφορά για την παροχή της υπό ανάθεση υπηρεσίας έπρεπε να ζητήσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και να αξιολογήσει την προσφορά, τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι δεν αποδεικνύεται ότι η εταιρεία «....» ήταν ενήμερη για τις τεθείσες προθεσμίες, αφού η ως άνω πρόσκληση απευθυνόταν αποκλειστικά στην ανάδοχο φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
ΣτΕ/1278/2024
Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών συλλογής και διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου των πλοίων που καταπλέουν στην θαλάσσια περιοχή (...)Σαφώς συνάγεται από το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου πρέπει να φέρει υπογραφή που προσώπου που τον εκπροσωπεί νομίμως, είτε ιδιόχειρη που συνοδεύεται από τη βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής, είτε ψηφιακή και συγκεκριμένα εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό που χορηγήθηκε από έναν εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, ο οποίος περιλαμβάνεται στον κατάλογο εμπίστευσης σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 910/2014.(...)Με την προδικαστική της προσφυγή η ήδη παρεμβαίνουσα υποστήριξε ότι το ΕΕΕΣ της εταιρίας «... ...» ως τρίτου, στην τεχνική ικανότητα του οποίου στηρίζεται η αιτούσα, δεν έφερε έγκυρη υπογραφή καθώς έφερε ψηφιακή υπογραφή που εκδόθηκε («issued by») από το φορέα «MS-Organization-Access», ο οποίος όμως δεν αποτελεί εγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το επίσημο Μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια αρχή Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. με την προσβαλλόμενη απόφασή της διαπίστωσε καταρχάς ότι σύμφωνα με το επίσημο μητρώο παρόχων υπηρεσιών εμπιστοσύνης που τηρεί η αρμόδια εθνική αρχή, ήτοι η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, οι πάροχοι εγκεκριμένων υπηρεσιών εμπιστοσύνης είναι μόνον οι εταιρείες: (i) ... και (v) ..... Στη συνέχεια η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., μετά από έλεγχο της εγκυρότητας της ψηφιακής υπογραφής, διαπίστωσε ότι το ΕΕΕΣ της «... ...» «ήταν υπογεγραμμένο από τον ... ..., του οποίου το πιστοποιητικό υποστηρίζεται από τον φορέα "MS-Organization-Access" που δεν ανήκει στους εγκεκριμένους παρόχους υπηρεσιών εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το παραπάνω μητρώο της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων». Εξάλλου, και από τον έλεγχο του εγγράφου που πραγματοποίησε η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. μέσω του διαδικτυακού τόπου eIDAS Dashboard της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέκυψε το ίδιο αποτέλεσμα, ότι, δηλαδή, το εν λόγω ΕΕΕΣ δεν φέρει έγκυρη ψηφιακή υπογραφή υποστηριζόμενη από πιστοποιητικό διαπιστευμένου φορέα. Με τα δεδομένα αυτά, η Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. έκρινε ότι η προσφορά της αιτούσας ήταν απορριπτέα λόγω μη έγκυρης υπογραφής του ΕΕΕΣ του τρίτου.(...)Συνεπώς, κατά τα προβαλλόμενα, ο τρίτος παρέχων στήριξη οφείλει να θέτει στο ΕΕΕΣ «ψηφιακή υπογραφή» και όχι «εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό», εν πάση δε περιπτώσει προβάλλεται ότι ο σχετικός όρος της Διακήρυξης αναφορικά με την έννοια της «ψηφιακής υπογραφής» στο ΕΕΕΣ του τρίτου ήταν ασαφής και δεν μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό της. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 12, ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος, διότι από την συνδυαστική ερμηνεία του όρου 3.3.3.Β9 (α) της Διακήρυξης με τους λοιπούς όρους αυτής, καθώς και με τις παρατιθέμενες στις σκέψεις 7-11 διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014 και της εθνικής νομοθεσίας προκύπτει σαφώς ότι το ΕΕΕΣ του τρίτου που υπογράφεται ψηφιακά πρέπει να φέρει εγκεκριμένη προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή που υποστηρίζεται από εγκεκριμένο πιστοποιητικό.(...)Ωστόσο, τα ως άνω στοιχεία που περιείχε το ΕΕΕΣ της εταιρίας ... ..., ήτοι α) η σφραγίδα της εταιρίας, β) ιδιόχειρη υπογραφή, η οποία προβάλλεται ότι ανήκει στον ... ..., χωρίς πάντως βεβαίωση του γνησίου αυτής, καθώς και γ) η εμφάνιση μιας «ψηφιακής υπογραφής» με αναφορά ημερομηνίας και ώρας, από τον έλεγχο της οποίας («ψηφιακής υπογραφής») προέκυψε ότι δεν στηριζόταν σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης, δεν μπορούσαν να υποκαταστήσουν την σαφή απαίτηση της Διακήρυξης για έγκυρη υπογραφή του ΕΕΕΣ (είτε με ιδιόχειρη υπογραφή συνοδευόμενη από βεβαίωση αρμοδίως του γνησίου αυτής είτε με ηλεκτρονική υπογραφή που στηρίζεται σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου παρόχου υπηρεσιών εμπιστοσύνης), η οποία διασφαλίζει ότι το πρόσωπο που φέρεται να υπογράφει το ΕΕΕΣ είναι πράγματι εκείνο που το υπογράφει. Σε περίπτωση δε έλλειψης έγκυρης, κατά τους όρους της Διακήρυξης, υπογραφής του ΕΕΕΣ η προσφορά δεν μπορεί να διευκρινιστεί, κατά τις ανωτέρω στη σκέψη 18 παρατιθέμενες διατάξεις του νόμου και της Διακήρυξης, με την εκ νέου υποβολή ΕΕΕΣ εγκύρως υπογεγραμμένου, διότι στην περίπτωση αυτή τυχόν «διευκρίνιση» θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη τροποποίηση της προσφοράς του συμμετέχοντος. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση θα ήταν απορριπτέα. Ωστόσο, στις 12.9.2024 δημοσιεύθηκε η ΣτΕ/1256/2024 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας πενταμελούς συνθέσεως, με την οποία παρεμφερή με τα ως άνω κριθέντα ζητήματα αντιμετωπίστηκαν διαφορετικά. Δια ταύτα Απέχει να αποφανθεί οριστικά. Παραπέμπει την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση του Δ΄ Τμήματος.
ΕλΣυν/Κλ.Ζ/23/2014
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η διακήρυξη με το προεκτεθέν περιεχόμενο παρίσταται εντελώς αόριστη διότι δεν περιγράφει και προσδιορίζει επακριβώς, με σαφήνεια και πληρότητα το προς ανάθεση τεχνικό αντικείμενο και τις επιμέρους συνιστώσες του τρόπου εκτέλεσης των υπηρεσιών και δεν περιλαμβάνει ουσιώδη στοιχεία, τα οποία κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις των π.δ. 59/2007 και 28/1980 πρέπει να περιλαμβάνονται στο ελάχιστο περιεχόμενό της. Περαιτέρω δεν καθορίζει κάποιες ειδικές ελάχιστες τεχνικές προδιαγραφές ως προς τη μεθοδολογία εκτέλεσης των ελεγχόμενων υπηρεσιών από τις οποίες να διασαφηνίζεται το αντικείμενο, με αποτέλεσμα να καθίσταται όλως δυσχερής τόσο η κατανόηση του εύρους των υπηρεσιών από τους υποψηφίους όσο και η εκ μέρους τους προσήκουσα διαμόρφωση προσφοράς αλλά και η ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής να ελέγξει με ισότιμο τρόπο τις προσφορές και να αναθέσει στον κατάλληλο υποψήφιο, εκείνον δηλαδή που ανάμεσα στους υποψηφίους που πληρούν τις προϋποθέσεις για την άρτια εκτέλεση του τεχνικού αντικειμένου της σύμβασης πρόσφερε τη χαμηλότερη τιμή. Ειδικότερα, η διακήρυξη α) αναφέρει όλως ασαφώς ότι το αντικείμενο αφορά «στην απομάκρυνση της παραγόμενης ιλύος από την ΕΕΛ …….. με ή χωρίς επεξεργασία και η ασφαλής διάθεση ή αξιοποίηση της, η οποία θα αποδεικνύεται με την προσκόμιση των απαραίτητων πιστοποιητικών νόμιμης διάθεσης», χωρίς όμως να διευκρινίζει – περιγράφει τεχνικά την έννοια της «επεξεργασίας» της ιλύος, αν υπάρχουν και ποιες είναι οι εναλλακτικές τεχνικές μέθοδοι «επεξεργασίας» σύμφωνα με τα συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά της λάσπης στη συγκεκριμένη εγκατάσταση λυμάτων, τις οποίες δυνητικά μπορεί να επιλέξει ο ανάδοχος και υπό ποιες συνθήκες οι εναλλακτικές λύσεις της επεξεργασίας ή μη της λάσπης είναι ικανές να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική και ιδίως την ασφαλή παροχή των οικείων υπηρεσιών, ποιες δηλαδή είναι οι ειδικότερες υποχρεώσεις του αναδόχου στην περίπτωση που επιλέξει τη μία ή την άλλη λύση, β) αναφέρει ότι στις υποχρεώσεις του αναδόχου εμπίπτει και η ασφαλής διάθεση ή αξιοποίηση της λάσπης, χωρίς όμως να διευκρινίζει σε τι διαφέρει εννοιολογικά - τεχνικά η διάθεση από την αξιοποίηση και σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοσθεί η μία ή η άλλη μέθοδος, γ) παρόλο που δίνει στον ανάδοχο τη δυνατότητα να επιλέξει κατά το στάδιο της εκτέλεσης εάν θα «επεξεργαστεί» ή όχι την ιλύ και κάνει διαχωρισμό μεταξύ «διάθεσης» και «αξιοποίησης» αυτής, δεν διευκρινίζει ποιο είναι το είδος των κατάλληλων εγκαταστάσεων που μπορούν να είναι οι τελικοί αποδέκτες της ιλύος γενικά αλλά και ειδικά σε κάθε μία από τις ως άνω περιπτώσεις, ποιοι δηλαδή μπορούν να είναι οι αποδέκτες σε περίπτωση που ανάδοχος επιλέξει τη λύση της επεξεργασίας ή της μη επεξεργασίας καθώς και αν διαφέρουν οι αποδέκτες στην περίπτωση της απλής διάθεσης της λάσπης από αυτούς σε περίπτωση αξιοποίησή της, δ) δεν απαιτεί από τους υποψηφίους να δηλώσουν τις εγκαταστάσεις στις οποίες προτίθενται να διαθέσουν την ιλύ ούτε απαιτεί από τον ανάδοχο να προσκομίσει, έστω και κατά το στάδιο της εκτέλεσης, συμβάσεις συνεργασίας με τις εγκαταστάσεις στις οποίες θα διαθέσει την ιλύ για χρονικό διάστημα ίσο με τη διάρκεια της σύμβασης, ε) δεν αναφέρει, όπως απαιτεί το στοιχείο 15 του Παραρτήματος XIII του π.δ. 59/2007 τους ελάχιστους όρους οικονομικού και τεχνικού χαρακτήρα που πρέπει να πληροί ο ανάδοχος, στ) δεν αναφέρει ιδίως ποιες είναι οι έστω και κατ’ ελάχιστον τεχνικές απαιτήσεις που αφορούν στην απομάκρυνση – μεταφορά της ιλύος λ.χ. εάν απαιτείται ο ανάδοχος να διαθέτει δικό του μηχανολογικό εξοπλισμό (μηχανήματα – οχήματα) και ποια είναι τα τεχνικά χαρακτηριστικά αυτού ή να διαθέτει υπαλληλικό προσωπικό και ποιας ειδικότητας πρέπει να είναι αυτό, ζ) δεν παραθέτει έστω και τις ελάχιστες απαιτήσεις τις σχετικές με τη συχνότητα με την οποία ο ανάδοχος υποχρεούται να απομακρύνει τη λάσπη, η) ενώ αναφέρει αορίστως ότι «ο ανάδοχος θα αναλάβει να εκδώσει και κάθε απαραίτητη άδεια (π.χ. περιβαλλοντική, άδεια λειτουργίας, μεταφοράς κ.λπ.) για τη διαχείριση της ιλύος» και ότι στις υποχρεώσεις του συμπεριλαμβάνεται και «οι τυχόν τροποποιήσεις των περιβαλλοντικών όρων για την τελική διάθεση της λάσπης», δεν αναφέρει τις νομοθετικές διατάξεις που διέπουν τη διαχείριση (συλλογή, φόρτωση, μεταφορά και τελική διάθεση) των αποβλήτων που προσιδιάζουν με τη ιλύ της συγκεκριμένης εγκατάστασης λυμάτων και καθορίζουν ποιες είναι οι άδειες τις οποίες πρέπει να εκδώσει ο ανάδοχος κατά τα στάδιο της εκτέλεσης ανάλογα με τον τρόπο διαχείρισης της ιλύος που θα επιλέξει ή σε ποιες περιπτώσεις απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων, ούτε εξάλλου αναφέρει ποιες είναι αυτές οι ειδικές άδειες ανάλογα με τον τρόπο διαχείρισης που θα επιλέξει ο ανάδοχος καθώς και ποια είναι «τα απαραίτητα πιστοποιητικά νόμιμης διάθεσης» της ιλύος, η προσκόμιση των οποίων, ομοίως, απαιτείται από τον ανάδοχο κατά το στάδιο της εκτέλεσης (βλ. και στοιχείο 6γ του Παραρτήματος XIII του π.δ. 59/2007), θ) δεν αναφέρει τις ελάχιστες τεχνικές προδιαγραφές του αορίστως αναφερόμενου «συστήματος ζύγισης της ιλύος» το οποίο πρέπει να προμηθεύσει ο ανάδοχος και να εγκρίνει η Διευθύνουσα Υπηρεσία κατά το στάδιο της εκτέλεσης, ι) παραθέτει πίνακα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγόμενης λάσπης προς διάθεση, ο οποίος όμως είναι ασαφής δεδομένου ότι, παρόλο που ο ίδιος ο πίνακας αυτός ορίζει στον τίτλο του ότι πρέπει «να προσδιοριστούν οι μονάδες μέτρησης περιεκτικότητας σε βαρέα μέταλλα και άλλες παραμέτρους για κάθε περίπτωση, π.χ. mg/kg», εντούτοις στα στοιχεία του πίνακα αυτού δεν γίνεται τέτοιος προσδιορισμός. Επίσης, η διακήρυξη, κατά παράβαση του στοιχείου 6 β΄ του XIII Παραρτήματος του π.δ. 59/2007, καθιστά ασαφές και δεν προσδιορίζει εν τέλει κατά πόσο η εκτέλεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών επιφυλάσσεται σε μια συγκεκριμένη επαγγελματική κατηγορία. Τούτο διότι το άρθρο 10 αυτής, ναι μεν απαιτεί από τους υποψηφίους να καταθέσουν πιστοποιητικό του οικείου Επιμελητηρίου, με το οποίο να πιστοποιείται η εγγραφή τους σε αυτό και το ειδικό επάγγελμά τους ή βεβαίωση άσκησης επαγγέλματος από αρμόδια δημόσια αρχή, πλην όμως δεν διευκρινίζει ποια κατηγορία επαγγελματιών, με ποιο δηλαδή ειδικό επάγγελμα, και με βάση ποιες διατάξεις, μπορεί να εκτελέσει το - σε κάθε περίπτωση, όπως ήδη έγινε δεκτό, αόριστο - αντικείμενο της σύμβασης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό φυσικά και νομικά πρόσωπα διαφόρων ειδικοτήτων (λ.χ. αντικείμενο της δραστηριότητας της ……. με βάση το προσκομισθέν από αυτή 8422/2012 πιστοποιητικό του Επιμελητηρίου …….. είναι η παραγωγή ζωϊκών ή φυτικών λιπασμάτων, ενώ το επάγγελμα του εν τέλει ανακηρυχθέντος ως αναδόχου ……, με βάση το προσκομισθέν από αυτόν 1293/53285/24.8.2012 πιστοποιητικό του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός), χωρίς να προκύπτει εν τέλει εάν οι επαγγελματίες με τις ειδικότητες αυτές είναι εκείνοι που πράγματι μπορούν να εκτελέσουν το αντικείμενο της σύμβασης.