Η προσφεύγουσα εταιρία αίτησε την ακύρωση της προκήρυξης με αριθμό πρωτ. ………… και τη διενέργεια νέου διαγωνισμού μετά την απαλοιφή ή αναπροσαρμογή των πληττόμενων όρων. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε τον εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ) στον Δήμο …………, περιλαμβάνοντας προμήθειες εξοπλισμού όπως σταθμό υποδοχής βοθρολυμάτων, αναδευτήρες, συστήματα μέτρησης οξυγόνου, εσχάρες και containers. Η προσφυγή επικεντρώθηκε σε τρεις κύριους ισχυρισμούς: α) μη σύννομη συρρίκνωση της απαίτησης για πωλήσεις παρόμοιων ειδών σε ΟΤΑ, β) αοριστία του κριτηρίου αξιολόγησης Κ2 που αφορούσε ποιότητα και επάρκεια των ειδών, και γ) καταχρηστική χρήση κριτηρίων ανάθεσης που προσιδιάζουν σε κριτήρια επιλογής.

Η προσφεύγουσα εταιρία ζητά την ακύρωση, ανάκληση ή τροποποίηση της Διακήρυξης της Περιφέρειας Πελοποννήσου (ΠΕ Λακωνίας) με αριθμό πρωτ. οικ.107690/16299/25.04.2018, η οποία αφορά στον δημόσιο διεθνή ανοικτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό με τίτλο 'Προμήθεια και Τοποθέτηση Υλικών για την Αντικατάσταση Συνθετικού Χλοοτάπητα Ενωσιακού Γηπέδου Ποδοσφαίρου και Μίνι Γηπέδου Ποδοσφαίρου Αγ. Ιωάννη δ. Σπάρτη Λακωνίας και τον Εκσυγχρονισμό των Αθλητικών Εγκαταστάσεων του Αθλητικού Ενωσιακού Κέντρου Ε.Π.Σ Λακωνίας'. Ειδικότερα, η προσφεύγουσα διαμαρτύρεται για τη συμπερίληψη του Πιστοποιητικού SA 8000:2008 Συστήματος Κοινωνικής Υπευθυνότητας ως προϋπόθεσης συμμετοχής, ισχυριζόμενη ότι αυτό περιορίζει άδικα τον ανταγωνισμό και παραβιάζει αρχές του ενωσιακού δικαίου.

Προμήθεια διαφόρων ραμμάτων(...)Ενόψει του περιεχομένου της ανωτέρω αιτιολογίας, ο προβαλλόμενος λόγος, με τον οποίο η αιτούσα περιορίζεται στο να επαναλάβει τις προβληθείσες με την προδικαστική της προσφυγή ενώπιον της αναθέτουσας αρχής αιτιάσεις κατά της ένδικης απαίτησης της διακήρυξης, χωρίς, πάντως, να πλήσσει, περαιτέρω, την ως άνω αιτιολογία, μολονότι είχε εγκαίρως λάβει γνώση της προσβαλλόμενης πράξης, όπως, άλλωστε, προκύπτει και απ’ το υπ’ αριθμ. 1034/12-2-2007 έγγραφο της αναθέτουσας αρχής είναι προεχόντως για το λόγο αυτό απορριπτέος ως αβάσιμος (βλ. ΕΑ 208/2011, 1091/2010). Τούτο δε, ανεξαρτήτως της αοριστίας του λόγου, κατά το μέρος που προβάλλεται ότι η απαίτηση να προσφερθούν βελόνες μαύρου χρώματος συνιστά ειδική προδιαγραφή που δεν υφίσταται στις Κοινές Προδιαγραφές του Υπουργείου Ανάπτυξης ή στην Ευρωπαϊκή Φαρμακοποιία, δεδομένου ότι με την κρινόμενη αίτηση δεν γίνεται συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη επίκληση των κανόνων της Ευρωπαϊκής Φαρμακοποιίας ή των Κοινών Προδιαγραφών του Υπουργείου Ανάπτυξης που παραβιάζονται εξαιτίας της πληττόμενης αυτής απαίτησης (πρβλ. ΕΑ 1091, 961, 429/2010, 603/2009). Εξάλλου, ούτε το γεγονός της ταύτισης των πληττόμενων προδιαγραφών με ορισμένα προϊόντα, αρκεί για να θεωρηθεί ότι οι προβλέψεις αυτές είναι φωτογραφικές (πρβλ. ΕΑ 1140, 1024-1025/2010, 836/2010, 201/2007), ούτε από μόνη την αναφορά σε τεχνική προδιαγραφή διακήρυξης ένδειξης που υπάρχει σε διαφημιστικό φυλλάδιο εταιρίας, όπως εν προκειμένω όπου, όπως διατείνεται η αιτούσα, η ένδειξη ”………….” απαντάται σε διαφημιστικά φυλλάδια της εταιρίας ……………….., μπορεί να συναχθεί ότι η διακήρυξη φωτογραφίζει προϊόντα της εταιρίας αυτής (πρβλ. ΕΑ 429/2010). Συνεπώς, ο προβαλλόμενος λόγος περί του φωτογραφικού χαρακτήρα της πληττόμενης τεχνικής προδιαγραφής είναι εν πάση περιπτώσει απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο δε επιρρωνύεται και απ’ τα σχετικώς διαλαμβανόμενα στην υπ’ αριθμ. 33/2/4.2.2009 απόφαση του ΔΣ του καθ’ ου νοσοκομείου, που απέρριψε την προδικαστική προσφυγή της αιτούσης με την οποία είχε προβάλει αιτιάσεις σε σχέση με τον αποκλεισμό της τεχνικής της προσφοράς της, μεταξύ άλλων, και για την ένδικη κατηγορία ραμμάτων κατ’ επίκληση της πληττόμενης εν προκειμένω τεχνικής προδιαγραφής, σύμφωνα με τα οποία «Η χρήση του όρου …………. προφανώς έγινε εκ παραδρομής και συνήθειας αφού οι μόνες μαύρες βελόνες που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στο εμπόριο από οποιαδήποτε εταιρεία λέγονταν ……….…»

Δυνατότητα και διαδικασία άμεσης καταγγελίας της υφιστάμενης σύμβασης με τον παρόντα τηλεπικοινωνιακό πάροχο όλων των υπηρεσιών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ήτοι τον ΟΤΕ Α.Ε. και προσωρινή άμεση ανάθεση του έργου σε άλλο πάροχο που θα επιλέξει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δύναται να καταγγείλει την υφιστάμενη σύμβαση αορίστου χρόνου, το κείμενο της οποίας δεν ανευρίσκεται, με τον παρόντα τηλεπικοινωνιακό πάροχο «ΟΤΕ Α.Ε.», μετά την επελθούσα νομοθετική ρύθμιση περί απελευθέρωσης των τηλεπικοινωνιών. Η καταγγελία δύναται να γίνει άμεσα και αζημίως για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και η διαδικασία η οποία θα πρέπει να ακολουθηθεί είναι ότι θα πρέπει να κοινοποιηθεί με δικαστικό επιμελητή έγγραφο καταγγελίας από τον πελάτη (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) προς τον τηλεπικοινωνιακό πάροχο (ΟΤΕ Α.Ε.). Στη συνέχεια, η ανάθεση της συγκεκριμένης παροχής υπηρεσιών δύναται να ανατεθεί μόνο βάσει του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου περί προμηθειών του δημόσιου τομέα. Μέχρι να ολοκληρωθεί η επίσημη διαγωνιστική διαδικασία (ανοικτός διαγωνισμός) υφίσταται το θεσμικό πλαίσιο για να λάβει χώραν, ως ασφαλέστερη και επικρατέστερη λύση, η προσωρινή ανάθεση της παροχής υπηρεσιών τηλεπικοινωνιακού παρόχου από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με διαπραγμάτευση, ύστερα από δημοσίευση σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού, επειδή οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, δεδομένης της τεράστιας υλικοτεχνικής υποδομής του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, η οποία θα χρειαστεί αναβάθμιση και την ικανοποίηση του όρου των πλέον ανταγωνιστικών παροχών-προσφορών, δεν επιτρέπουν το συνολικό προκαθορισμό των τιμών.

Εκχώρηση των αποδοχών δημοσίου υπαλλήλου με εργολαβικό δίκης, κατ’ εξαίρεση του κανόνα περί του ανεκχώρητου των αποδοχών. Προσδιορισμός του αντικειμένου της δίκης επί αγωγικού αιτήματος για το νομικό χαρακτηρισμό της εργασιακής σχέσης με το Δημόσιο και την κατάταξη του ενάγοντος σε θέση εργασίας αορίστου χρόνου. Αοριστία της εκχωρούμενης απαίτησης και προσδιορισμός της με την αναγγελία της εκχώρησης.(...)Ο κανόνας του ανεκχώρητου των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων, κατ’ άρθρο 1 παρ. 1 του α.ν. 1453/1938, κάμπτεται με τις διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων που ρητά επιτρέπουν την εκχώρησή τους με το εργολαβικό της δίκης και στην περίπτωση που αυτή έχει ως αντικείμενο τον χαρακτηρισμό της εργασιακής σχέσης των εκχωρητών με το Δημόσιο, ως αορίστου χρόνου, και την κατάταξή τους σε αντίστοιχες θέσεις εργασίας. Η αξία του αντικειμένου της διαφοράς προσδιορίζεται από το δεκαπλάσιο της ετήσιας παροχής (εν προκειμένω των αποδοχών), σύμφωνα με το άρθρο 11 περ. 7 του ΚΠολΔ (ομόφωνα). Στα περιληφθέντα στην αναγγελία εργολαβικά δίκης δεν περιέχεται σαφής δήλωση των εντολέων περί εκχώρησης των αποδοχών τους, ούτε περί του ποσοστού ή του χρόνου της επιτρεπόμενης παρακράτησής τους προς εξόφληση της δικηγορικής αμοιβής και οι ελλείψεις αυτές δεν μπορούν να συμπληρωθούν μονομερώς με την αναγγελία της εκχώρησης, από τον εκδοχέα. Συνεπώς δεν επιτρέπεται η παρακράτησή τους από το αρμόδιο για την πληρωμή τους όργανο του ΥΠΠΟΑ (Α΄ Γνώμη). Στα εργολαβικά της δίκης περιέχεται σαφής δήλωση των εντολέων περί εκχώρησης των αποδοχών που πηγάζουν περιοδικώς από την εργασιακή σχέση τους με το Δημόσιο, το μεταγενέστερο δε περιεχόμενο των αναγγελιών είναι ευνοϊκότερο γι’ αυτούς, συγκριτικά με το περιεχόμενο των εργολαβικών, ως προς το ποσοστό και το χρονικό επιμερισμό της επιτρεπόμενης παρακράτησης των αποδοχών τους. Με την προϋπόθεση ότι πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις εγκυρότητας του συμφωνητικού και της αναγγελίας της εκχώρησης, το αρμόδιο για την πληρωμή των αποδοχών όργανο του ΥΠΠΟΑ οφείλει να προβεί στην παρακράτηση και απόδοση στη δικηγορική εταιρεία του αιτούμενου ποσοστού των μηνιαίων αποδοχών των υπαλλήλων του (Β΄ Γνώμη). Η υπόθεση παραπέμπεται ομόφωνα στην Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 7 παρ. 3 εδ.ε΄ του ν. 3086/2002, λόγω της ισοψηφίας που ανέκυψε ως προς το ζήτημα της διατύπωσης ή μη στα εργολαβικά δίκης του ερωτήματος, επαρκώς ορισμένης δήλωσης των υπαλλήλων του Υπουργείου Πολιτισμού περί εκχώρησης της απαίτησης επί των αποδοχών τους.

Εκτέλεση έργου: Με τα δεδομένα αυτά δεν πιθανολογείται σοβαρώς ότι μη νομίμως απερρίφθη η τεχνική προσφορά της αιτούσης εταιρείας για τον ανωτέρω λόγο, διότι, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην ένατη σκέψη, για να κρίνουν την συμφωνία τεχνικής προσφοράς προς τις θεσπιζόμενες με τα συνοδεύοντα την διακήρυξη τεύχη τεχνικές προδιαγραφές, που αφορούν την δυνατότητα προσβάσεως στις διάφορες εγκαταστάσεις του επιδίκου έργου, η Επιτροπή Διαγωνισμού και στη συνέχεια η αναθέτουσα αρχή υποχρεούνται να λάβουν υπόψη το υφιστάμενο στην περιοχή του έργου, κατά τον χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού, οδικό δίκτυο, ώστε το έργο να προσαρμοσθεί στην υπάρχουσα κατάσταση και όχι να χρειασθεί να προσαρμοσθεί το περιβάλλον το έργο οδικό δίκτυο σ’ αυτό. Άλλωστε, και η ίδια η αιτούσα φαίνεται να δέχεται ότι, υπό τις υφιστάμενες στην περιοχή του έργου συνθήκες, δεν είναι δυνατή η πρόσβαση αυτοκινήτου στον επίμαχο χώρο, στη θέση όπου προβλέπει την κατασκευή του, προβάλλει δε απλώς ότι είναι δυνατόν να καταστεί εφικτή η πρόσβαση αυτή με κατάλληλες κυκλοφοριακές επεμβάσεις. Για το λόγο αυτό η αιτούσα αφενός μεν υπέβαλε – και μάλιστα μετά την διενέργεια του διαγωνισμού – την από 3.8.2006 αίτηση προς την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων για την διαμόρφωση στην συγκεκριμένη θέση κατάλληλης κυκλοφοριακής συνδέσεως, και αφετέρου, με την από 4.8.2006 ένστασή της κατά του υπ’ αριθ. 5/28.7.2006 πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού, πρότεινε, προκειμένου να εξασφαλισθεί η πρόσβαση στην ράμπα καθόδου, να γίνει κατάλληλη διαμόρφωση του πεζοδρομίου, η οποία, κατ’ αυτήν, είναι «σημειακή, ήπιας μορφής». Η αδυναμία προσβάσεως στον επίμαχο χώρο επιβεβαιώνεται, εξάλλου, και με την μεταγενέστερη της προσβαλλομένης πράξεως υπ’ αριθ. πρωτ. ΔΜΕΟ/10481/178/Φ.915/27.11.2006 πράξη του Διευθυντή της Διευθύνσεως Μελετών Έργων Οδοποιίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, η οποία εκδόθηκε επί της προαναφερθείσης από 3.8.2006 αιτήσεως της αιτούσης και στην οποία αναφέρεται ότι «η προτεινόμενη θέση εισόδου – εξόδου για τις εγκαταστάσεις του «... Κολυμβητηρίου» στην υποβληθείσα μελέτη της Εταιρείας …. αμέσως μετά την ανισόπεδη Γέφυρα της οδού … δεν κρίνεται δόκιμη για λόγους οδικής ασφάλειας (Ανεπαρκές μήκος ομαλής πρόσβασης για είσοδο – έξοδο στις εν λόγω εγκαταστάσεις, προϋπάρχουσα καμπυλότητα και υψομετρική διαφορά μεταξύ της συναρμογής της γέφυρας και της προτεινόμενης εισόδου – εξόδου)». Ενόψει τούτων, οι προβληθέντες με την προσφυγή της αιτούσης και προβαλλόμενοι ήδη και με την κρινόμενη αίτηση λόγοι ότι μη νομίμως απερρίφθη η προσφορά της για τον ανωτέρω λόγο δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμοι.

Παροχή συμβουλευτικών Υπηρεσιών για την Πιστοποίηση  Παιδικών Χαρών.Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ανατεθείσες με την από 21.9.2017 σύμβαση υπηρεσίες, συνιστάμενες στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στις τριάντα (30) παιδικές χαρές του Δήμου ... και τις ενδεδειγμένες ενέργειες αντικατάστασης ή επισκευής του υπάρχοντος εξοπλισμού και κατάλληλης διαμόρφωσης του χώρου, προκειμένου αυτές να πιστοποιηθούν ως ασφαλείς για χρήση από τους δημότες, υπάγονται στην έννοια των τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, δοθέντος ότι η ανάθεση τους αποσκοπεί στη συνδρομή του Δήμου στο δρομολογούμενο έργο της συντήρησης των παιδικών χαρών του προκειμένου να πιστοποιηθεί η καταλληλότητά τους, για την εκτέλεση του οποίου θα επιδιώξει την έγκριση χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο. Καθόσον πρόκειται δε για έργο που αφορά τη διαμόρφωση και τον εξωραϊσμό κοινόχρηστων χώρων του Δήμου, η εκτέλεση των σχετιζόμενων με αυτό υπηρεσιών όπως οι επίμαχες προδήλως εντάσσεται στα προαναφερθέντα βάσει του Ο.Ε.Υ. του Δήμου ... καθήκοντα του υπηρετούντος στο Τμήμα Μελετών και Τεχνικών Έργων προσωπικού, το οποίο, κατά τον κρίσιμο χρόνο, ήταν στελεχωμένο, πλην του Προϊσταμένου (ειδικότητας ΠΕ Πολιτικών-Μηχανικών), επιπλέον με δύο (2) υπαλλήλους ειδικότητας ΠΕ Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών και έναν (1) υπάλληλο ειδικότητας ΤΕ Μηχανολόγων-Μηχανικών. Δοθέντος, άλλωστε, ότι σύμφωνα με την 28492/09 Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών (Β΄931/18.5.2009), όπως αυτή έχει ήδη τροποποιηθεί με την 27934/14 (Β΄2029/25.7.2014) όμοια σχετικά με τις προϋποθέσεις και τις τεχνικές προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται κατά την κατασκευή νέων και την πιστοποίηση της καταλληλότητας ήδη υφιστάμενων παιδικών χαρών των δήμων, οι τιθέμενες προδιαγραφές αφορούν στη συμμόρφωση σε συγκεκριμένα πρότυπα.....Οι διορθωτικές επεμβάσεις δεν πρέπει να αλλοιώνουν τη δομική αρτιότητα του εγκατεστημένου εξοπλισμού. …», ειδικά δε ως προς τις υφιστάμενες παιδικές χαρές δεν εφαρμόζεται το σύνολο των τιθέμενων (ως προς τις νέες παιδικές χαρές) προϋποθέσεων, αβάσιμα προβάλλεται η αδυναμία λόγω έλλειψης εξειδίκευσης των δύο αρχιτεκτόνων-μηχανικών και του ενός μηχανολόγου-μηχανικού του Τμήματος Μελετών και Τεχνικών Έργων του Δήμου να εκτελέσουν τις συγκεκριμένες υπηρεσίες. Δεδομένου ότι μη νομίμως ανατέθηκαν αυτές σε τρίτο ιδιώτη, κατ’ αρχήν παρέλκει η εξέταση του προβαλλόμενου λόγου περί υπαγωγής των υπηρεσιών στον  ν. 3316/2005 και, ως εκ τούτου, μη νομότυπης παράλειψης διενέργειας διαγωνισμού για την ανάθεση τους, επισημαίνεται, ωστόσο, ότι υπό την ισχύ του (ήδη εφαρμοστέου) ν. 4412/2016 είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση μελετών, καθώς επίσης τεχνικών και συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, υπό την ειδικότερη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 118, ήτοι κατόπιν διενέργειας κλήρωσης... Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Υπηρεσίες συντήρησης πρασίνου...ζητείται η ανάκληση της 326/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με την κρινόμενη αίτηση, η αιτούσα ζητεί την ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης, ισχυριζόμενη ότι συνέτρεξαν απρόβλεπτες περιστάσεις που κατέστησαν αναγκαία την εκτέλεση πρόσθετων εργασιών συντήρησης πρασίνου, με αποτέλεσμα την εξάντληση των αρχικώς προμετρηθεισών ποσοτήτων.   Ειδικότερα, επικαλείται έκτακτα και ακραία καιρικά φαινόμενα, που έπληξαν την ...., μετά την ανάθεση της σύμβασης, μεταξύ δε αυτών τις ισχυρές βροχοπτώσεις Νοεμβρίου 2017 που προκάλεσαν σφοδρά πλημμυρικά φαινόμενα στις περιοχές της ... και της ..., καθώς και την ξηρασία σε συνδυασμό με σφοδρούς ανέμους που οδήγησαν στις καταστροφικές πυρκαγιές στην ... και ..., τον Ιούλιο 2018.  Επιπλέον, επικαλείται τις έντονα υψηλές τιμές υετού το καλοκαίρι 2018 σε επίπεδο έως 400% σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές της περιόδου 1971-2000, όπως αποδεικνύονται από τις εκθέσεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, τις συχνές προειδοποιήσεις της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και του Δασαρχείου κατά την ίδια περίοδο για υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς, καθώς και εντολές της αναθέτουσας αρχής προς την ανάδοχο για ετοιμότητα, επαγρύπνηση και αποκατάσταση ειδικών προβλημάτων που παρουσιάστηκαν μετά την εκδήλωση τέτοιων έκτακτων καιρικών φαινομένων (κοπές δέντρων κλπ).Εντούτοις, όπως προκύπτει από το αντικείμενο της 43/2018 σύμβασης, ο κίνδυνος επέλευσης έντονων ή και ακραίων καιρικών φαινομένων και η –εξ αιτίας αυτών– ανάγκη εκτέλεσης πρόσθετων εργασιών αποκατάστασης των πάρκων και αλσών, είχε υπολογιστεί και προμετρηθεί στην αρχική μελέτη (βλ. Τεχνικές Προδιαγραφές, όπως καταγράφονται ανωτέρω), επομένως, αποτελούσε περίσταση όχι έκτακτη και απρόβλεπτη, αλλά αναμενόμενη κατά τη λειτουργία της συγκεκριμένης σύμβασης. Ενόψει του χαρακτηριστικού αυτού, στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι κρίσιμη η τυχόν επέλευση ακραίων καιρικών φαινομένων κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, επί της οποίας επιχειρηματολογεί η αιτούσα, αλλά, όπως επισημαίνεται και στην προσβαλλόμενη Πράξη, η «αιφνίδια αλλαγή» ως προς την ισχύ, τη συχνότητα και τα αποτελέσματα των φαινομένων αυτών, σε σχέση με τις συνθήκες που έλαβε υπόψη της η αναθέτουσα αρχή για την αρχική προμέτρηση των σχετικών εργασιών (με βάση στατιστικά στοιχεία προηγούμενων ετών, προηγούμενες αντίστοιχες συμβάσεις κλπ).  Στο μέτρο επομένως που η αιτούσα δεν επικαλέστηκε ούτε απέδειξε ότι τα καιρικά φαινόμενα που αναφέρει ήταν πολύ ισχυρότερα, συχνότερα ή καταστροφικότερα σε σχέση με τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η αρχική μελέτη,  ο προβαλλόμενος λόγος είναι αβάσιμος.  Τούτο δε, ανεξαρτήτως του ότι ο ισχυρισμός δεν προβάλλεται κατά τρόπο επαρκώς ορισμένο, αφού δεν προκύπτει με σαφήνεια ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των αναφερόμενων καιρικών φαινομένων, που έπληξαν την ευρύτερη περιοχή της ..., και συγκεκριμένων πρόσθετων, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, εργασιών συντήρησης, αοριστία που δεν αίρεται από τις προσκομιζόμενες (από 25.1.2019 και 4.2.2019) εντολές για την κλάδευση ή τον καθαρισμό πληγέντων από κακοκαιρία δέντρων, δοθέντος ότι οι τελευταίες είναι μεμονωμένες και ότι η ποσότητα των εργασιών που περιλαμβάνονται σε αυτές δεν δικαιολογεί τη ζητούμενη επαύξηση του αντικειμένου της σύμβασης.Ομοίως, ως αβάσιμος πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός ότι η αύξηση των εργασιών προέκυψε για λόγους ασφαλείας, για τη βελτίωση της ορατότητας και την καλύτερη αστυνόμευση του χώρου, σε συνδυασμό με το Ειδικό Επιχειρησιακό Σχέδιο που εφάρμοσε η Ελληνική Αστυνομία για την προστασία του Κέντρου ..., από τον Σεπτέμβριο 2018 και εφεξής.  Και τούτο διότι, αφενός μεν, δεν προσκομίζονται στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι τέτοια μέτρα, αυξημένων κλαδεύσεων, κρίθηκαν πράγματι αναγκαία για την ανωτέρω αιτία μετά την έναρξη της εκτέλεσης της σύμβασης (π.χ. κατόπιν αιτήματος της Ελληνικής Αστυνομίας), αφετέρου δε, ενόψει της γενικής περιγραφής του αντικειμένου της 43/2018 σύμβασης, δεν είναι δυνατόν να βεβαιωθεί ότι οι κλαδεύσεις που πραγματοποιήθηκαν υπερέβαιναν τις ζητούμενες από τη σύμβαση αυτή επεμβάσεις, ήτοι ότι δεν περιλαμβάνονταν στο αντικείμενό της.  

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/539/2020

Προγραμματικές συμβάσεις.Με τα δεδομένα αυτά, η σύναψη των άνω προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ του Δήμου ... και του Φο.Δ.Σ.Α. ...για τη συλλογή και μεταφορά αστικών στερεών αποβλήτων ήταν δυνατή, στο πλαίσιο δε αυτών των συμβάσεων επιτρεπτώς συμφωνήθηκε ότι οι καθυστερούμενες συμβατικές οφειλές του Δήμου προς το Φο.Δ.Σ.Α. δύναται να εξοφλούνται μέσω των παρακρατούμενων από τη Δ.Ε.Η. Α.Ε. εσόδων του Δήμου από το ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας, ήτοι κατά τη διαδικασία που προβλέπεται για την πληρωμή της ετήσιας εισφοράς των δήμων προς τους Φο.Δ.Σ.Α., σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 3854/2010. Επίσης, δεδομένου ότι οι εν λόγω προγραμματικές συμβάσεις, ως εκ της φύσης τους, καθορίζουν το γενικό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των συμβαλλόμενων για την εκτέλεση των υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς απορριμμάτων, επιτρεπτώς, καταρχήν, η εκπλήρωση του συμβατικού τους αντικειμένου χώρισε κατόπιν κατάρτισης εκτελεστικών συμβάσεων μεταξύ του Φο.Δ.Σ.Α. και τρίτων ιδιωτών, η νομιμότητα των οποίων πάντως δεν δύναται να εξετασθεί στο πλαίσιο ελέγχου των ήδη κρινόμενων δαπανών, που ερείδονται αποκλειστικά στις προγραμματικές συμβάσεις. Ωστόσο, οι προγραμματικές αυτές συμβάσεις δεν είναι νόμιμες, διότι δεν έχουν το ελάχιστο νόμιμο αναγκαίο περιεχόμενο. Ειδικότερα, δεν προκύπτει από το περιεχόμενό τους ή από τα στοιχεία του φακέλου ότι συνέτρεξαν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούσαν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου ... άσκηση της αρμοδιότητάς του για τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων της Νήσου ... με ίδια μέσα, καθόσον ούτε στο κείμενο των συμβάσεων ούτε στις εγκριτικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ... αναφέρονται συγκεκριμένα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει πράγματι η αδυναμία του Δήμου να εκτελέσει τις επίμαχες υπηρεσίες διά των αρμοδίων υπηρεσιών του, αλλά γίνεται μόνον αόριστη επίκληση της μη επάρκειας της υλικοτεχνικής υποδομής και του προσωπικού του. Επίσης, οι συμβάσεις αυτές δεν περιλαμβάνουν αναλυτικό προϋπολογισμό (κοστολόγηση) των υπηρεσιών ή των επιμέρους κατηγοριών υπηρεσιών σε αντιστοιχία με συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών (λ.χ. κόστος μισθοδοσίας, κόστος χρήσης μηχανημάτων ή οχημάτων κ.λπ.), έστω και κατά προσέγγιση, έτσι ώστε από το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών να προκύπτει και, επομένως, να δικαιολογείται ο συνολικός προϋπολογισμός τους. Αντιθέτως, σ’ αυτές περιλαμβάνονται αορίστως κατ’ αποκοπή ποσά που προορίζονται για τη χρηματοδότηση των εν λόγω υπηρεσιών, η δε αοριστία ως προς τη μέθοδο υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης τους επιτείνεται ιδιαίτερα από το ότι οι δύο προγραμματικές συμβάσεις, αν και αφορούν σε χρονικά διαστήματα με διαφορετική διάρκεια –η πρώτη έχει διάρκεια πέντε μηνών (από 28.7.2016 έως 31.12.2016) ενώ η δεύτερη έχει ετήσια διάρκεια (από 17.1.2017 έως 16.1.2018) - εντούτοις έχουν ακριβώς το ίδιο οικονομικό αντικείμενο. Εξάλλου, ούτε στο κείμενο των προγραμματικών συμβάσεων προσδιορίζεται σαφώς ούτε επισυνάπτεται σ’ αυτές, ως παράρτημα, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής τους. Τέλος, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει αναμφίβολα ότι ο δικαιούχος της εντελλόμενης με το 16, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα δαπάνης, που αφορά στο έτος 2017, δεν έχει εισπράξει το αντίστοιχο ποσό από τη Δ.Ε.Η. Α.Ε. μέσω της διαδικασίας παρακράτησης δημοτικών εσόδων, κατά το σχετικό όρο της προγραμματικής σύμβασης, δεδομένου ότι με την προσκομιζόμενη 15151/6.12.2017 βεβαίωση του Δημοτικού Ταμία του Δήμου ... βεβαιώνεται μόνο για το έτος 2016 ότι δεν έχει καταβληθεί η οφειλόμενη εισφορά μέσω της παραπάνω διαδικασίας.

Αίτηση ανάκλησης της 339/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Παρίσταται εύλογος ο περιλαμβανόμενος στο άρθρο 28.1.2. όρος του σχεδίου της σύμβασης, με τον οποίο προβλέπεται το δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης σε βάρος του Δημοσίου και αποζημίωσης του παραχωρησιούχου στην περίπτωση της μονομερούς κατάργησης ή τροποποίησης της σύμβασης παραχώρησης με νόμο, χωρίς την συμφωνία του παραχωρησιούχου, δοθέντος ότι με τον όρο αυτό δεν αποκλείεται καταρχήν η δυνατότητα του Δημοσίου να επέμβει κατά την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης και να μεταβάλει με νόμο την οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας, εφόσον οι ενέργειες αυτές υπαγορεύονται από το δημόσιο συμφέρον και επιβάλλονται για την κάλυψη των γενικών αναγκών των χρηστών. Άλλωστε, αντικείμενο του όρου αυτού αποτελεί η ρύθμιση και μόνο των συνεπειών μιας μονομερούς ενέργειας εκ μέρους του Δημοσίου σε μια σύμβαση παραχώρησης. Εν προκειμένω, ο παραχωρησιούχος – ιδιώτης οφείλει, το μεν να χρηματοδοτήσει με τα αναγκαία ίδια και δανειακά κεφάλαια το έργο αυτό, το δε να κατασκευάσει τα αναγκαία έργα υποδομής καθώς και να λειτουργήσει και να συντηρήσει το Εμπορευματικό Κέντρο για μια περίοδο 60 ετών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παραχώρησης με αντάλλαγμα το δικαίωμα εκμετάλλευσης του έργου. Εξάλλου, λόγω της φύσης της σύμβασης αυτής στον ανάδοχο – παραχωρησιούχο μετακυλίεται ένα μεγάλο μέρος του λεγόμενου «λειτουργικού κινδύνου» που εμπεριέχει την πιθανότητα μη απόδοσης ολόκληρης της επένδυσης, αλλά και μη ανάκτησης του κόστους λειτουργίας των έργων ή της παροχής των υπηρεσιών που του έχουν ανατεθεί. Η απουσία δε μιας τέτοιας προστατευτικής ρύθμισης θα ισοδυναμούσε με ανάληψη από τον παραχωρησιούχο ενός επιπλέον κινδύνου, ο οποίος κείται εκτός της σφαίρας ευθύνης του και επιρροής του. Σε κάθε περίπτωση, με τη διατήρηση του όρου αυτού στο σχέδιο της σύμβασης δεν παρέχεται πλεονέκτημα στον παραχωρησιούχο με την ευνοϊκή του μεταχείριση, ούτε αυτό δύναται να θεωρηθεί ως κρατική ενίσχυση υπέρ αυτού κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 107 ΣΛΕΕ. Ειδικότερα, για να χαρακτηρισθεί ένα μέτρο ως κρατική ενίσχυση, κατά την έννοια του ως άνω άρθρου (107 ΣΛΕΕ) πρέπει να πληρούνται σωρευτικά όλες οι προϋποθέσεις που τίθενται από την διάταξη αυτή, ήτοι : α) να πρόκειται για παρέμβαση του Κράτους και η παρέμβαση αυτή πρέπει να γίνεται με κρατικούς πόρους β) να παρέχεται πλεονέκτημα στον αποδέκτη αυτής, υπό την έννοια ότι ευνοούνται συγκεκριμένες επιχειρήσεις ή ορισμένες παραγωγές γ) η παρέμβαση να είναι ικανή να επηρεάσει τις μεταξύ των κρατών μελών συναλλαγές και δ) η παρέμβαση αυτή να είναι ικανή να νοθεύσει ή να απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό. Όλες δε οι ως άνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά για να χαρακτηρισθεί ένα μέτρο ως κρατική ενίσχυση. (αποφάσεις Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 21ης Μαρτίου 1990,C-142/87, Βέλγιο κατά Επιτροπής «Τubemeuse», Συλλογή 1990, σ.Ι -959, σκέψη 254 της 16ης Μαΐου 2002, C -482/99, Γαλλία κατά Επιτροπής, Συλλογή 2002, σ.Ι-4397, σκέψη 68, και της 24ης Ιουλίου 2003,C 280/00 Αltmark Trans και Regeirungspasidium Magdeburg, Συλλογή 2003, σ. Ι -7747, σκέψη 74, απόφαση του Πρωτοδικείου της 22ας Φεβρουαρίου 2006, Τ 34/02 Le Levant 001κ.λ.π. κατά Επιτροπής, Συλλογή 2006, σ.ΙΙ 267, σκέψη 110). Εξάλλου, αποζημίωση καταβαλλόμενη για την αποκατάσταση ζημίας που προκλήθηκε από το Κράτος Μέλος δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παρ.1 ΣΛΕΕ. (βλ. απόφαση του Δικαστηρίου επί των υποθέσεων C-106-120/1987, ΑΣΤΕΡΙΣ ΑΕ κλπ κατά Ελληνικής Δημοκρατίας, Συλλογή 1988, σελ.05515, σκ.23 και 24, Απόφαση Ευρ. Επιτροπής 1999/268/ΕΚ της 20ης Ιανουαρίου 1999).(..)Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές με την ειδικότερη προαναφερθείσα ως προς την αιτιολογία του μέλους του Τμήματος Γεωργίου Βοϊλη, Συμβούλου, και να ανακληθεί η Προσβαλλόμενη Πράξη κατά το μέρος που αφορά, τόσο τις επισημάνσεις του Κλιμακίου όσον αφορά τα άρθρα 28.1.1. και 28.1.3. του σχεδίου της σύμβασης οι οποίες κρίνονται μη αναγκαίες και πρέπει να μην συμπεριληφθούν στο σχέδιο της σύμβασης, όσο και ως προς όρο που προβλέπεται στο άρθρο 28.1.2. του σχεδίου της σύμβασης περί του δικαιώματος καταγγελίας της σύμβασης σε βάρος του Δημοσίου και αποζημίωσης του παραχωρησιούχου, ο οποίος, παρά την αντίθετη κρίση του Κλιμακίου, πρέπει να διατηρηθεί.

Ανακαλεί την 339/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου