ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:Δαπάνη που αφορά προμήθεια εξοπλισμού για τη λειτουργία δημοτικού σφαγείου, και βαρύνει τον προϋπολογισμό Δήμου, κατ’επίκληση προγραμματικής σύμβασης, η προυπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας, υπερβαίνει το ποσό των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., θα έπρεπε να υποβληθεί, πριν από τη σύναψή της, σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (άρθρο 278 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄ 87/2010).Η μη υποβολή της στον έλεγχο αυτό, τη καθιστά άκυρη και δεν επάγεται καμμία έννομη συνέπεια.

Μη νόμιμη, καθόσον η 1η Σ.Σ. του ως άνω έργου δεν υποβλήθηκε στον προβλεπόμενο προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, παρά το ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της (420.168,07 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της αρχικής σύμβασης (1.746.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το καθοριζόμενο όριο του 1.000.000,00 ευρώ

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΑ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟ: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο για την παροχή υπηρεσιών αποκομιδής επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων του Νοσοκομείου, για τον Νοέμβριο του έτους 2014, καθόσον η σύμβαση υπερβαίνει το όριο των 500.000 ευρώ, άνω του οποίου προβλέπεται από 7.4.2014 –επί ποινή ακυρότητας της οικείας σύμβασης- η υπαγωγή της σύμβασης σε προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο και ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις άρθρου πρώτου υποπαραγρ. Γ1 περ. 1 του ν. 4254/2014, από τον αρμόδιο και για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του οικείου φορέα Επίτροπο. Συνεπώς, η σύμβαση αυτή είναι αυτοδικαίως άκυρη, δεν δύναται δε να νομιμοποιηθεί ούτε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, η ισχύς των οποίων παρατάθηκε με τη διάταξη του άρθρου δέκατου τρίτου παρ. Β2 του ν. 4286/2014 (ΦΕΚ 194) έως τις 19.9.2014 και, τέλος, με τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 4332/2015 (ΦΕΚ Α΄ 76) έως 6.7.2015.

Η Πράξη 186/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για το συγχρηματοδοτούμενο έργο «Ανέγερση Μουσικού Σχολείου Χαλκίδας» με συμβατική δαπάνη 390.440,09 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι, παρόλο που η αρχική σύμβαση του 2020 δεν υποβλήθηκε σε έλεγχο λόγω ποσού (ήταν κάτω του τότε ορίου των 10 εκ. ευρώ), η συμπληρωματική υπάγεται στον έλεγχο. Αυτό συμβαίνει επειδή η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του αρχικού έργου (5.875.000,00 ευρώ) υπερβαίνει πλέον το μειωμένο όριο των 5.000.000 ευρώ για συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις, βάσει του ν.4700/2020. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο έκδοσης απόφασης δέσμευσης πίστωσης.

Προμήθεια οχημάτων & μηχανημάτων έργου:Με αυτά τα δεδομένα και ενόψει του ότι η εν λόγω προμήθεια διενεργείται κατόπιν νέας (επαναληπτικής) ανοικτής διαδικασίας, η οποία είναι νομικώς και πραγματικώς αυτοτελής και ανεξάρτητη από την αρχική και, ως εκ τούτου, οι προϋποθέσεις υπαγωγής της στον προσυμβατικό έλεγχο πρέπει να εξετασθούν αυτοτελώς, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στερείται αρμοδιότητας για την άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, καθόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη αυτής, ύψους 100.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, υπολείπεται του ορίου του 1.000.000,00 ευρώ.

Ενόψει των εκτεθέντων στις σκέψεις 1-4, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη 1η τροποποίηση της 0093Μ/20 συμφωνίας-πλαίσιο παρίσταται μη ουσιώδης. Και τούτο, διότι υπάγεται στις ρητά αναφερόμενες στην παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 τοιαύτες (μη ουσιώδεις τροποποιήσεις), αναγόμενη σε υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου (.....), συνεπεία μερικής διαδοχής του, λόγω εταιρικής αναδιάρθρωσης (διάσπαση δι’ απόσχισης κλάδου, ο οποίος εισφέρεται στη νεοσυσταθείσα εταιρεία) και δη από νέο ανάδοχο (….), του οποίου αποκλειστικός μέτοχος παρίσταται ο αρχικός ανάδοχος. Συνακόλουθα, ως μη ουσιώδης, η εν λόγω τροποποίηση και, κατά συνεκδοχή, το περιέχον αυτή σχέδιο της 1ης τροποποίησης της 0093Μ/20 συμφωνίας-πλαίσιο δεν υπάγεται, κατ’ άρθρα 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020 και 132 παρ. 6 περ. α΄ του ν. 4412/2016, στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.. Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το σχέδιο της Πρώτης (1ης) Τροποποίησης της 0093Μ/2020 συμφωνίας-πλαίσιο, ανεξαρτήτως της υποχρεωτικότητας υπογραφής του, προς τον σκοπό ορθής αποτύπωσης του προσώπου του αντισυμβαλλομένου, απαραδέκτως υποβλήθηκε για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΛΑΘΟΦΟΡΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ:Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφίαν, ότι το σχέδιο σύμβασης και η προηγηθείσα διαδικασία ανάθεσης, με προϋπολογιζόμενη δαπάνη ποσού 903.000,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, υπολείπεται του ορίου του 1.000.000,00 ευρώ για την υπαγωγή σε έλεγχο από το αρμόδιο Κλιμάκιο, και για το λόγο αυτό απαραδέκτως υποβλήθηκαν σε αυτό για έλεγχο νομιμότητας, τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι ο προϋπολογισμός αυτός ήταν ενδεικτικός, η δε συμβατική δαπάνη ανήλθε στο ποσό των 1.175.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, υπό στοιχ. 1., κρίσιμο μέγεθος για την υπαγωγή στον παρόντα προληπτικό έλεγχο νομιμότητας είναι αυστηρά και μόνο η προϋπολογισθείσα δαπάνη. Κατά τη μειοψηφούσα γνώμη, όμως, του Παρέδρου Κωνσταντίνου Ροντογιάννη, δοθέντος ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ελεγχόμενης διαδικασίας είναι ενδεικτική, χωρίς η υπέρβασή της να οδηγεί από μόνη της σε απόρριψη της προσφοράς, το δε ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης έχει συμβατική δαπάνη, κατόπιν κατακύρωσης κατ’ αποδοχή οικονομικής προσφοράς υπερβαίνουσας αυτήν, ποσού 1.175.000,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης υπερβαίνει το όριο του ελέγχου και, για το λόγο αυτό, υπάγεται στον ειδικό προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του παρόντος Κλιμακίου, η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ Αντικατάσταση δικτύων ύδρευσης. 	Περαιτέρω, στο άρθρο 330 του ως άνω ν. 4700/2020, με τίτλο «Περιεχόμενο του δικογράφου των προσφυγών», το οποίο εντάσσεται στο Κεφάλαιο 54 με τίτλο «Διαφορές από τον προσυμβατικό έλεγχο», ορίζεται ότι: «1. Στα δικόγραφα των προσφυγών επί διαφορών από τον προσυμβατικό έλεγχο αναφέρονται: α) (…) . Οι προσφυγές πρέπει να φέρουν στο τέλος την υπογραφή του πληρεξουσίου του διαδίκου. (…)». Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, εφόσον το δικόγραφο της προσφυγής ανάκλησης δεν υπογράφεται από τον δικαστικό πληρεξούσιο του προσφεύγοντος, στο πλαίσιο του αυτεπάγγελτου ελέγχου από το Δικαστήριο των διαδικαστικών προϋποθέσεων της δίκης η προσφυγή ανάκλησης απορρίπτεται ως απαράδεκτη, λόγω ακυρότητας του δικογράφου (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 585/2022, 1417/2022, 1883/2021).Στην προκειμένη περίπτωση, το δικόγραφο της υπό κρίση προσφυγής υπογράφεται μόνο από τον Δήμαρχο του Δήμου Ωραιοκάστρου και για τον λόγο αυτό, ο οποίος εξετάζεται και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη λόγω ακυρότητας του δικογράφου.

Η Πράξη 95/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίνει απαράδεκτη την εισαγωγή για έλεγχο νομιμότητας της από 21.7.2023 προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, του Δήμου Χίου και του Δικτύου Πόλεων ΔΕΠΑΝ. Η σύμβαση, με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 2.350.056,33 ευρώ, έπρεπε υποχρεωτικά να υποβληθεί σε προσυμβατικό έλεγχο λόγω ποσού (άρθρο 324 του ν. 4700/2020), αλλά υπεγράφη χωρίς αυτόν. Δεδομένου ότι είχε ήδη συναφθεί, θεωρείται απαράδεκτη. Ομοίως, κρίνεται απαράδεκτο και το σχέδιο της 1ης τροποποίησης της σύμβασης, καθώς δεν επιτρέπεται ο έλεγχος τροποποιήσεων όταν η αρχική σύμβαση δεν έχει διέλθει τον απαιτούμενο προληπτικό έλεγχο.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ.Παράλειψη Υποβολής προς Έλεγχο:Μη νόμιμη η πληρωμή μέρους της αμοιβής για τη φύλαξη των κτιριακών εγκαταστάσεων Τ.Ε.Ι. σε δύο εταιρείες κατά τα χρονικά διαστήματα από 17.4.2015 έως 17.5.2015 και από 25.4.2015 έως 30.4.2015 αντίστοιχα, καθόσον οι οικείες συμβάσεις πάσχουν ακυρότητας, διότι όπως ρητώς ορίζεται στις διατάξεις, για τον υποχρεωτικά διενεργούμενο προληπτικό έλεγχο νομιμότητας των ανωτέρω δημοσίων συμβάσεων, το όριο των 500.000 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος ΦΠΑ, αναφέρεται στην προϋπολογιζόμενη από την αναθέτουσα αρχή δαπάνη της οικείας διακήρυξης, η οποία, στην κρινόμενη περίπτωση, ανέρχονταν στο ποσό των 585.366 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και, συνεπώς, απαιτείτο, επί ποινή ακυρότητας των συμβάσεων αυτών η προηγούμενη διενέργεια προληπτικού ελέγχου νομιμότητας από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που είναι αρμόδιος για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του ανωτέρω Τ.Ε.Ι..(συγγνωστή πλάνη)