Προμήθεια μέσων ατομικής προστασίας:Με δεδομένα αυτά, η δαπάνη που αφορά στην προμήθεια των ειδών: -Γυαλιά προστασίας προσωπικού καθαριότητας, - μπουφάν για το ψύχος, - φόρμα εργασίας ολόσωμη και - γάντια για χρήση σε υψηλές θερμοκρασίες είναι μη νόμιμη, διότι στην Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006 δεν προβλέπονται τα ανωτέρω είδη ως μέσα  ατομικής προστασίας των εργαζομένων. Περαιτέρω τα είδη αυτά δεν αποτελούν προσαρμογή των προβλεπόμενων στην Κ.Υ.Α. ειδών, ώστε να μπορούν να χορηγηθούν μετά από αιτιολογημένη γνώμη του τεχνικού ασφαλείας, ενώ ειδικά ως προς τα ενδύματα, αυτά συνιστούν είδη συνήθους ένδυσης, τα οποία ρητά εξαιρούνται από τα είδη ατομικής προστασίας του π.δ. 396/1994. Περαιτέρω μη νόμιμη είναι και η δαπάνη για την προμήθεια των ειδών – Γυαλιά προστασίας από ηλιακή ακτινοβολία, - άρβυλα ασφαλείας, - μπουφάν για το ψύχος, - νιτσεράδες και - γαλότσες για τους ναυαγοσώστες του νπδδ, διότι αυτοί δεν περιλαμβάνονται στις ειδικότητες της ως άνω ΚΥΑ και, συνεπώς, δεν προβλέπεται καθόλου η χορήγηση μέσων ατομικής προστασίας σε αυτούς. Ομοίως μη νόμιμη είναι και η δαπάνη για την προμήθεια των ειδών: - γάντια δερματοπάνινα, σε ηλεκτρολόγους, καθαρίστριες εσωτερικών χώρων, μάγειρες, τραπεζοκόμους, φύλακες, ψυκτικούς και υδραυλικούς  - γάντια από PVC σε υδραυλικούς και καθαρίστριες εσωτερικών χώρων, - γάντια από νιτρίλιο σε ηλεκτρολόγους, καθαρίστριες εσωτερικών χώρων, μάγειρες, τραπεζοκόμους, εργάτες γενικών καθηκόντων, τεχνίτες, ψυκτικούς και υδραυλικούς, - γάντια από ύφασμα και νιτρίλιο σε ηλεκτρολόγους, - φίλτρο μάσκα P1 σε εργάτες καθαριότητας εξωτερικών χώρων, καθαρίστριες εσωτερικών χώρων, μάγειρες, τραπεζοκόμους, φύλακες και ψυκτικούς, - νιτσεράδες σε ηλεκτρολόγους και υδραυλικούς και – ανακλαστικά γιλέκα σε ηλεκτρολόγους, διότι οι ως άνω ειδικότητες δεν περιλαμβάνονται στους δικαιούχους των σχετικών ειδών, σύμφωνα με την ΚΥΑ και για τη χορήγησή τους δεν υπάρχει ειδική αιτιολογία στη σχετική γνωμοδότηση του τεχνικού ασφαλείας, στην οποία να γίνεται ανάλυση, ποιοτική και ποσοτική, των ιδιαίτερων κινδύνων, που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι των ως άνω ειδικοτήτων, ώστε να κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση σε αυτούς και επιπλέον μέσων προστασίας πέραν αυτών που έχει προβλέψει η ΚΥΑ.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, όπως βάσιμα προβάλλει ο Επίτροπος, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, όπως ισχύει, δεν προβλέπει τη χορήγηση αυτών των ειδών (μπουφάν προστασίας, φούτερ, «μακό» και παντελονιών εργασίας) που αποτέλεσαν μέρος του αντικειμένου της ελεγχόμενης προμήθειας, ως  μέσων  ατομικής  προστασίας  των  εργαζομένων  του  Δήμου, τα συγκεκριμένα δε είδη δεν αποτελούν προσαρμογή των προβλεπόμενων στην Κ.Υ.Α. ειδών, όπως ισχυρίζεται ο Δήμος, αλλά εντελώς διαφορετικά τοιαύτα. Περαιτέρω όμως, ο έτερος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου ότι για τα υπόλοιπα μέσα ατομικής προστασίας που συναποτελούν την ελεγχόμενη προμήθεια, η εν λόγω δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η ποσότητά τους υπερβαίνει τον αριθμό των δικαιούμενων αυτά υπαλλήλων, ανεξαρτήτως της αοριστίας του, είναι αβάσιμος, αφού, ενόψει του αριθμού των εργατοτεχνικών που υπηρετούσαν στο Δήμο την κρίσιμη περίοδο (202, σύμφωνα με την οικεία κατάσταση προσωπικού), του εποχικού προσωπικού με αντίστοιχες ειδικότητες, που επίσης απασχολήθηκαν στο Δήμο, καθώς και των φθορών-απωλειών των επίμαχων ειδών στη διαδρομή του χρόνου, η προμήθεια στις οικείες ποσότητες των  λοιπών  ειδών  ατομικής  προστασίας  των  εργαζομένων  ανταποκρίνεται στις ανάγκες του εν λόγω Δήμου. Τέλος, το  Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενεργώντας την ως άνω προμήθεια δεν είχαν πρόθεση καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων, αλλά συγγνωστώς, μετά και από το ανωτέρω σχετικό έγγραφο του τεχνικού ασφαλείας, υπέλαβαν ότι μπορούσαν νομίμως να προβούν στην προμήθεια των συγκεκριμένων ειδών  ως  μέσων  ατομικής  προστασίας,  για  την  αποτελεσματικότερη  προστασία  της υγείας των εργαζομένων στο Δήμο. Ως εκ τούτου, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου (υλικών καθαριότητας), για τις ανάγκες του Δήμου Αθηναίων και των νομικών προσώπων αυτού.(...)Με τα δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης των ελεγχόμενων συμβάσεων προμήθειας και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των οικείων σχεδίων.Δια ταύτα Δεν κωλύεται η υπογραφή των δώδεκα (12) σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου (υλικών καθαριότητας), για τις ανάγκες του Δήμου Αθηναίων και των νομικών προσώπων αυτού, για το χρονικό διάστημα έως τις 31.12.2017.

Προμήθεια ειδών ατομικής προστασίας για τις ανάγκες του εργατοτεχνικού προσωπικού.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, η εντελλόμενη με το 168, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη στο σύνολό της, η δε εντελλόμενη με το 167, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη κατά το μέρος που αφορά το επιστημονικό προσωπικό που αναφέρθηκε στην προηγούμενη σκέψη, καθόσον οι υπάλληλοι αυτοί δεν δικαιούνται ειδών ατομικής προστασίας, αφού δεν περιλαμβάνονται στο προβλεπόμενο από τις διατάξεις της 53361/2.10.2006 κ.υ.α. προσωπικό, δεδομένου ότι δεν έχουν τις περιοριστικά αναφερόμενες σ' αυτήν ειδικότητες, ούτε απασχολούνται κατ’ αποκλειστικότητα σε μόνιμη και καθημερινή βάση, καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου τους, στις εργασίες και στους χώρους που αυτή προβλέπει, η δε περιστασιακή απασχόλησή τους σε εργασίες υπαίθρου κατά το στάδιο επίβλεψης τεχνικών έργων και έργων πρασίνου δεν αρκεί για να τους καταστήσει δικαιούχους των επίμαχων ειδών ατομικής προστασίας (βλ. πράξη VII Tμ. 46/2011), όπως αβασίμως προβάλλει ο Δήμος .

Προμήθεια οχημάτων και μηχανημάτων έργου :Αν ο οικονομικός φορέας επιθυμεί να στηριχθεί στις ικανότητες άλλων φορέων, αποδεικνύει στην αναθέτουσα αρχή ότι θα έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους πόρους, ιδίως, με την προσκόμιση της σχετικής δέσμευσης των φορέων αυτών για τον σκοπό αυτό. Η αναθέτουσα αρχή ελέγχει, σύμφωνα με τα άρθρα 79, 80 και 81, αν οι φορείς, στις ικανότητες των οποίων προτίθεται να στηριχθεί ο οικονομικός φορέας, πληρούν τα σχετικά κριτήρια επιλογής και εάν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 73 και 74. (…)». Με δεδομένα τα ανωτέρω και την 32142/19.9.2018 βεβαίωση του Προέδρου της Οικονομικής Επιτροπής του ως άνω Δήμου ότι κατά των πράξεων της ως άνω διαγωνιστικής διαδικασίας δεν έχουν ασκηθεί άλλες πλην της προαναφερόμενης προδικαστικές προσφυγές ούτε ένδικα βοηθήματα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Δεν κωλύεται η υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης με τις: i) «….» για την προμήθεια των ως άνω ειδών του Τμήματος 1, ii) «…» για την προμήθεια των ως άνω ειδών των Τμημάτων 2, 3 και 7, iii) «….» για την προμήθεια του ως άνω είδους του Τμήματος 6, και iv) «…..» για την προμήθεια των ως άνω ειδών του Τμήματος 9. β) Κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης με την  «.....» για την προμήθεια των ως άνω ειδών των Τμημάτων 4 και 5, καθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ Ε στ, η ως άνω αιτιολογία απόρριψης των ως άνω προσφορών της «….» για τα είδη του Τμήματος 4 και της «….» με Δ.Τ. «.....» για τα είδη των Τμημάτων 4 και 5 είναι μη νόμιμη

Προμήθεια ειδών χειμερινής ένδυσης.   Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον αφορά σε απευθείας ανάθεση προμήθειας ειδών τα οποία είναι όμοια με αυτά που προμηθεύτηκε η Δ.Ε.Υ.Α... εντός του έτους 2017, επίσης κατόπιν απευθείας ανάθεσης, με την από 23.5.2017 σύμβαση, αφού εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) «είδη ένδυσης ατομικής προστασίας» και προορίζονται στο σύνολό τους για την εξυπηρέτηση των αναγκών των εργαζομένων της, διαφοροποιούνται δε μόνο κατά το ότι αφορούν σε είδη χειμερινής και θερινής ένδυσης αντίστοιχα. Η προϋπολογιζόμενη δε δαπάνη της από 23.5.2017 σύμβασης για την προμήθεια θερινών ειδών ατομικής προστασίας, ύψους 19.729,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., συναθροιζόμενη με τον ενδεικτικό προϋπολογισμό της από 14.12.2017 σύμβασης, ο οποίος ανέρχεται σε 24,800,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., υπερβαίνει το τεθέν με το άρθρο 118 παρ. 1 του ν. 4412/216 όριο των 20.000,000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι το οποίο επιτρέπεται η με απευθείας ανάθεση προμήθεια. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκε η συνολική δαπάνη και διενεργήθηκε η προμήθεια των ειδών αυτών χωριστά, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση.(συγγνωστή πλάνη)

Προμήθεια ειδών ατομικής προστασίας:Ενόψει δε του ότι ο αυξημένος κίνδυνος υγείας, που αντιμετωπίζουν οι εργάτες κήπων που πραγματοποιούν τους ψεκασμούς, αναγνωρίζεται από την ως άνω Κ.Υ.Α. με τη χορήγηση σε αυτούς ειδικών γαντιών, στολών προστασίας από χημικά, αρβύλων κλπ., η ίδια προστασία θα πρέπει να παρέχεται και στο επιστημονικό προσωπικό που υποχρεωτικά  παρίσταται  και  συμμετέχει  ενεργά  στη  σχετική  διαδικασία,  όχι μόνο μέσω της επίβλεψης αλλά και της υποβοήθησης στην παρασκευή του διαλύμματος και στη συνεχή παρουσία του καθ’ όλη τη διάρκεια του ψεκασμού. Στην περίπτωση, αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής το κριτήριο  της  απασχόλησης  του προσωπικού αυτού σε μόνιμη, καθημερινή βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του, αφενός λόγω του εξειδικευμένου χαρακτήρα των συγκεκριμένων εργασιών, που αφορούν ψεκασμούς, οι οποίοι δεν γίνονται σε καθημερινή βάση, αλλά μόνο, όταν προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία και  αφετέρου  διότι  οι συχνές εφαρμογές βιοκτόνων και φυτοπροστατευτικών επιβάλλουν την κατάρτηση ενός κυκλικού προγράμματος ορισμού υπευθύνου γεωτεχνικού και χειριστών για τις εφαρμογές χημικών ουσιών, προκειμένου αυτοί να προστατευτούν από τη συχνή έκθεσή τους σε χημικές ουσίες, γιατί παρά τη λήψη των απαραίτητων προστατευτικών μέσων, η έκθεση σε χημικά σκευάσματα εγκυμονεί κινδύνους, καθώς η συγκέντρωση των χημικών ουσιών στον οργανισμό επενεργεί αθροιστικά. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η  εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη, διότι με αυτό εντέλλεται η πληρωμή στη … ειδών ατομικής προστασίας, που είτε νομίμως, είτε λόγω συγγνωστής πλάνης προμηθεύτηκε ο Δήμος, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2016, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Προμήθεια ειδών ατομικής προστασίας:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην ανωτέρω σκέψη ΙΙ, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι εκτός από τα άρβυλα για τους εργαζόμενους στον καθαρισμό οχημάτων και κάδων απορριμμάτων καθώς και στην ύπαιθρο, η Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006 δεν προβλέπει τη χορήγηση των λοιπών ειδών ατομικής προστασίας (μπουφάν, τζάκετ και παντελονιών) που αποτέλεσαν το αντικείμενο της προμήθειας στην οποία αφορά, όπως βασίμως προβάλλει η αναπληρώτρια Επίτροπος. Άλλωστε, τα προμηθευθέντα αυτά είδη δεν αποτελούν προσαρμογή των προβλεπόμενων στην Κ.Υ.Α. ειδών, όπως ισχυρίζεται ο Δήμος, αλλά διαφορετικά τοιούτα. Πλην, όμως, συνεκτιμώντας την προεκτεθείσα από 27.1.2015 γνώμη του τεχνικού ασφαλείας, αρμοδίου, κατ’ άρθρα 14 και 15 του ν. 3850/2010, συμβούλου του Δήμου για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν νομίμως να προβούν στην προμήθεια των συγκεκριμένων ειδών, ως αναγκαίων για την αποτελεσματικότερη προστασία της υγείας των εργαζομένων μέσων ατομικής προστασίας. Ως εκ τούτου, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δύναται να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης του διατάκτη.(συγγνωστή πλάνη)

Νομιμότητα σχεδίων σύμβασης προμήθειας τροφίμων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει αφενός του γεγονότος ότι η επίμαχη προμήθεια ανατέθηκε στο πλαίσιο αυτοτελούς διαδικασίας, ήτοι με απευθείας ανάθεση μετά τη ματαίωση δύο διαδικασιών (μιας ανοικτής και μιας με διαπραγμάτευση) και αφετέρου ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των υπό προμήθεια ειδών υπολείπεται του ποσού των 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., τα υποβληθέντα ενώπιον του Κλιμακίου δύο  (2) σχέδια σύμβασης δεν υπόκεινται, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. ..Απέχει του ελέγχου των υποβληθέντων δύο (2) σχεδίων σύμβασης, με αντικείμενο την προμήθεια τροφίμων για τις ανάγκες του Δήμου ....

Προμήθεια υλικών καθαριότητας. Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αν. Επίτροπο, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι, κατά παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν αιτιολογείται από κανένα έγγραφο της σύμβασης η επιλογή της Αρχής να αναθέσει εν συνόλω (en bloc) το αντικείμενο της προμήθειας (34 είδη) και όχι κατά τμήματα, ήτοι με δυνατότητα ξεχωριστής προσφοράς ανά είδος ή ομάδα ειδών και με ανάλογη ανάλυση σε επιμέρους προϋπολογισμούς (ήτοι, ανά είδος ή ανά ομάδα ειδών), λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι τα 34 προκηρυχθέντα είδη μπορούν, ως εκ της φύσης τους αλλά και τους κανόνες της αγοράς, να παρασχεθούν το καθένα αυτοτελώς χωρίς να επηρεάζει το καθένα την προμήθεια των υπολοίπων. Σημειωτέον μάλιστα ότι, όπως ευστόχως έχει επισημάνει η αν. Επίτροπος, ενόψει του ότι η δεύτερη υποψήφια (μολονότι δεν αναδείχθηκε μειοδοτούσα στο σύνολο των ειδών) υπέβαλε χαμηλότερη προσφορά σε σχέση με την ανάδοχο του διαγωνισμού σε 28 συνολικά από τα 34 είδη (βλ. είδη υπ’ αριθμ. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 15 έως και 34 της διακήρυξης), εάν η Περιφέρεια ...(Περιφερειακή Ενότητα ...) είχε προχωρήσει στην ανάθεση της προμήθειας χωρίζοντας αυτή σε τμήματα, και συγκεκριμένα αν είχε παράσχει δυνατότητα υποβολής προσφοράς ανά είδος, θα είχε αποκομίσει για τα ανωτέρω 28 είδη όφελος της τάξης του 45%.Όμως, το Κλιμάκιο συνεκτιμώντας: α) τη χαμηλή αξία της σύμβασης, β) το γεγονός ότι η διάταξη του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 δεν έχει τύχει νομολογιακής επεξεργασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο παρά λίαν προσφάτως και γ) τους ισχυρισμούς των οργάνων της Περιφέρειας ότι όφειλαν να αναθέσουν συνολικά την επίμαχη προμήθεια, άλλως θα προέβαιναν σε παράνομη κατάτμηση αυτής, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας ...(Περιφερειακή Ενότητα ...) ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της κείμενης νομοθεσίας....(συγγνωστή πλάνη)