Απευθείας ανάθεση προμήθειας πόσιμου ύδατος, μέσω γεωτρήσεων, σε Τοπικό Διαμέρισμα Δήμου. Μη νόμιμη δαπάνη, καθόσον : α) δεν προηγήθηκε της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου περί διενέργειας απευθείας ανάθεσης, γνωμοδότηση της Επιτροπής Αξιολόγησης, κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 23 παρ. 2 εδ.α΄ της 11389/1993 Απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών β) πραγματοποιήθηκε επιμερισμός της ανωτέρω προμήθειας, κατά παράβαση του άρθρου 3 παρ.3 περ.γ1 της 11389/1993 απόφασης γ) δεν αποδεικνύεται ότι το πιστοποιημένο ιδιωτικό εργαστήριο, που προέβη στους ελέγχους του ύδατος, πληροί τις προδιαγραφές και τις παραμέτρους που θέτει η Κ.Υ.Α Υ2/2600/2001, σχετικά με την «ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης» και δ) μη υπογραφή του πρακτικού παραλαβής ποσότητας ύδατος, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 28 παρ. 11 του «Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.».(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη και τρίτη σκέψη της παρούσης, το Τμήμα κρίνει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου ..., μη νομίμως προέβη στην απευθείας ανάθεση της συγκεκριμένης προμήθειας, παραβιάζοντας ουσιώδη τύπο της διαδικασίας καθ’ όσον της ως άνω απόφασης δεν προηγήθηκε γνώμη του αρμοδίου προς αξιολόγηση οργάνου, αναφορικά με τις τεχνικές προδιαγραφές του πόσιμου ύδατος, όπως αυτές περιγράφονται στην 163/2007 μελέτη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ... και η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Διακήρυξης...(συγγνωστή πλάνη)

«Διαδικασίες σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών – Δημόσια υπηρεσία διανομής πόσιμου νερού και επεξεργασίας λυμάτων – Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών – Έννοια – Μετακύλιση στον προμηθευτή του κινδύνου που συνδέεται με την εκμετάλλευση των οικείων υπηρεσιών» Σύμβαση παραχώρησης Υπηρεσιών,Η καταβολή αμοιβής σε τρίτους συνιστά κριτήριο για τον χαρακτηρισμό μιας σύμβασης ως σύμβασης παραχώρησης υπηρεσιών

Σύμβαση προμήθειας νερού :..Με δεδομένα αυτά, νομίμως η ΔΕΥΑ προέβη στη σύναψη της επίμαχης σύμβασης νερού με τον ΤΟΕΒ που διαθέτει σχετική άδεια, διότι σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο είναι αρμόδια για την κάλυψη των υδρευτικών αναγκών των περιοχών της αρμοδιότητάς της, ενώ όσον αφορά στο μέρος της προμήθειας που αφορά στην κάλυψη των αρδευτικών αναγκών του Δήμου, η ΔΕΥΑ απλώς διασφαλίζει τη μεταφορά του προμηθευόμενου νερού στα σημεία άρδευσης μέσω των δικτύων που εκμεταλλεύεται και, κατά τα λοιπά δεν επιβαρύνεται εκείνη, αλλά ο Δήμος.  Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, αλλά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Μη νομίμως εντέλλεται πληρωμένη δαπάνη προμήθειας υλικών από Υπουργείο που αφορά αποκατάσταση πάγιας προκαταβολής, από την οποία έχει εξοφληθεί η προμηθεύτρια εταιρεία, κατά καταστρατήγηση του σκοπού σύστασης των παγίων προκαταβολών, καθώς δεν προκύπτει ότι αυτή πληρώθηκε σε βάρος της πάγιας προκαταβολής, εξαιτίας άμεσων και επιτακτικών αναγκών, που λόγω της φύσης τους δεν ηδύναντο να αναβληθούν μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας δικαιολογήσεώς τους. Χρόνος αποκατάστασης πάγιας προκαταβολής (άρθ.47 παρ.2 ν.2362/1995). Μη νόμιμη  και η απευθείας ανάθεση των προμηθειών αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, (άρθ.2 παρ.12 περ.γ’ και παρ.13 περ.1 ν.2286/1995 και Υ.Α. Π1/3305/2010). Μη απόδειξη της μοναδικότητας του προμηθευτή. 

Μη νόμιμη η διαδικασία ανάδειξης προμηθευτή κατά το μέρος που αφορά στην προμήθεια δορυφορικού απορριμματοφόρου από Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, το οποίο δεν έχει ενταχθεί στο Ένιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών, όπως απαιτείται από τη διάταξη του άρθρου 2 του ν.2286/1995. Η εν λόγω παράλειψη συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας.

Πληρωμή αξίας νερού  κατόπιν απευθείας ανάθεσης.(....)Με δεδομένα τα ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Ειδικότερα, ανεξαρτήτως του ότι κατά τον χρόνο σύναψης της σύμβασης με την κάτοχο του συγκεκριμένου σημείου υδροληψίας ο Δήμος δεν είχε λάβει την απαραίτητη άδεια χρήσης ύδατος από αυτό, η οποία (άδεια), άλλωστε, για τους λόγους που εκτέθηκαν παραπάνω στη σκέψη ΙΙ.Ε., δεν ήταν δυνατό να  προηγηθεί  χρονικά  της  σύμβασης,  καθώς  η σύναψη αυτής αποτελούσε εν τοις πράγμασι προαπαιτούμενο για τη λήψη άδειας χρήσης εκ μέρους του Δήμου, και ούτε η φερόμενη ως δικαιούχος του εντάλματος νομιμοποιούνταν να αιτηθεί την έκδοση αυτής, αφού το αντλούμενο νερό προοριζόταν για την κάλυψη κοινωφελών αναγκών, (βλ. άνω σκ. ΙΙ Ε) επιπλέον κατά τον χρόνο σύναψης της σύμβασης δεν είχε ληφθεί ούτε το Πιστοποιητικό της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης .... περί εγγραφής της συγκεκριμένης γεώτρησης στο Εθνικό Μητρώο Σημείων Υδροληψίας, η λήψη του οποίου θα επέτρεπε τη χρήση ύδατος από το συγκεκριμένο σημείο για την κάλυψη κοινωφελών αναγκών του Δήμου κατά το χρονικό διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης της σχετικής άδειας χρήσης.(...)Περαιτέρω, σε σχέση με την ποιότητα του προσφερόμενου νερού από το συγκεκριμένο σημείο υδροληψίας, μη νόμιμα δεν λήφθηκε υπόψη κατά την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί απευθείας ανάθεσης στη φερόμενη δικαιούχο το υπ’ αριθμ.  15-1897-001-0132-02/14-4-2015 Πιστοποιητικό Ανάλυσης δείγματος νερού της «αναλυτικά εργαστήρια .... α.ε.», οι τιμές των αποτελεσμάτων του οποίου ήταν εκτός των ορίων που καθορίζει η με αρ. Υ2/2600/2001 Κ.Υ.Α.,

Είναι νόμιμη η κατακύρωση της προμήθειας, σε περίπτωση που έχει απομείνει μετά τη διαδικασία του διαγωνισμού μόνον ένας υποψήφιος προμηθευτής, η απάντηση πρέπει, κατά τη γνώμη μας, να είναι καταφατική, ενώ εκ του γεγονότος ότι κατά τις προμήθειες αγαθών με διαγωνισμό και κατά την αξιολόγηση των προσφορών (άρθρο 20 π.δ. 394/1996) ο νομοθέτης εκφράζεται στον πληθυντικό και καθορίζει διαδικασία συγκρίσεως αυτών, δεν αναιρούνται τα παραπάνω, διότι ρυθμίζει το συνήθως συμβαίνον, ήτοι την ύπαρξη περισσότερων προμηθευτών, χωρίς πάντως από την ισχύουσα νομοθεσία να αποκλείεται η ύπαρξη ενός μόνον υποψήφιου προμηθευτή, καθ' όσον, εάν ήταν αντίθετη η βούληση του νομοθέτη, θα εκφραζόταν ρητώς.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ(...)Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένης της μοναδικότητας της Ο.Α…. Α.Ε. ως προς την εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας (ΕΣ ad hoc VI Tμ. 3218/2012, Στ΄ Κλ. 100/2013 και 173/2014 και το 6287/16.10.2015 έγγραφο του Διευθυντή της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ....., με το οποίο βεβαιώνεται ότι στην ευρύτερη περιοχή των ..... δεν έχει χορηγηθεί άδεια σε κανένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο για να προμηθεύει νερό ύδρευσης σε τρίτους), συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης – απευθείας ανάθεσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης κατ’ εφαρμογή του άρθρου 2 παρ.13 περ. ΙΙ του ν. 2286/1995 και ως εκ τούτου δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά, νομίμως οι ως άνω συμβάσεις, προέχων χαρακτήρας των οποίων είναι η παραχώρηση χρήσης των οικείων γεωτρήσεων και όχι η   προμήθεια ύδατος,  η ποσότητα του οποίου άλλωστε δεν προσδιορίζεται ούτε  κοστολογείται σε αυτές,  ανατέθηκαν χωρίς την τήρηση των διατάξεων του ν. 2286/1995  και της υπουργικής απόφασης 11389/1993 (Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.), που αφορούν  στη σύναψη συμβάσεων προμηθειών, καθώς και εκείνων του άρθρου 72 του ν. 3852/2010 που αφορούν στην αρμοδιότητα της οικονομικής επιτροπής των Ο.Τ.Α. να προβαίνει στην απευθείας ανάθεση προμηθειών. Εξάλλου, νομίμως συνήφθησαν  χωρίς  την προηγούμενη  υποβολή τους στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφού, πέραν του ότι οι επίμαχες συμβάσεις μίσθωσης γεωτρήσεων δεν εμπίπτουν στην έννοια των συμβάσεων προμήθειας αγαθών, εκτέλεσης δημοσίου έργου ή παροχής υπηρεσιών, οι οποίες καταλαμβάνονται από τις ρυθμίσεις της προαναφερθείσας διάταξης του άρθρου 278 του ν.3852/2010, με συνέπεια να μην υπόκειται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η  συνολική δαπάνη τους, μετά την  ορθή επανάληψη της 130/23.5.2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου με την  318/31.10.2011 όμοια, ανέρχεται στο  ποσό των 99.200,00 ευρώ και υπολείπεται του προβλεπόμενου από το άρθρο 278 του ν. 3852/2010 ορίου ελέγχου.  Περαιτέρω, ο προβαλλόμενος με την έκθεση διαφωνίας λόγος περί μη νομιμότητας των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής  διότι δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις της  Κ.Υ.Α. Υ2/οικ/2600/2001 «Ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης», σε συμμόρφωση προς την οδηγία 98/83/ΕΚ   του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 3ης Νοεμβρίου 1998» (ΦΕΚ Β΄ 892), είναι απορριπτέος,  προεχόντως ως αόριστος, αφού δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένη παραβίαση των διατάξεων αυτών. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, στις ως άνω συμβάσεις επισυνάπτεται πιστοποιητικό δοκιμών και ελέγχων του εργαστηριακού κέντρου ελέγχου τροφίμων και περιβάλλοντος ΕΚΕΤ. Τέλος, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος ισχυρισμός ότι κατά τη σύναψη των  συμβάσεων αυτών δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις της Κ.Υ.Α. 43504/2005 «Κατηγορίες αδειών χρήσης υδάτων και εκτέλεσης έργων αξιοποίησής τους, διαδικασία έκδοσης, περιεχόμενο και διάρκεια ισχύος αυτών» (ΦΕΚ Β΄ 1784/2005), που αφορά στην  αδειοδότηση χρήσεων νερού και έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων. Και τούτο διότι, όπως βεβαιώνεται  με το 4846/20.2.2012 έγγραφο του Δημάρχου Δυτικής ......, οι ανωτέρω γεωτρήσεις έχουν ανορυχθεί πριν το 2005 και, ως εκ τούτου, η αδειοδότησή τους δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω απόφασης αλλά σε εκείνο της   150559/2011 «Διαδικασίες, όροι και προϋποθέσεις για τη χορήγηση αδειών για υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης νερού» (ΦΕΚ Β΄ 1440/16.06.2011), όμοιας,  με το άρθρο 2 της οποίας ορίζεται ότι όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα σε  προϋφιστάμενες της 20.12.2005, χρήσεις νερού, υποχρεούνται να ζητήσουν την έκδοση άδειας χρήσης νερού, εντός δώδεκα μηνών, από την έναρξη ισχύος της,  ήτοι έως την 16.6.2012 και, ως εκ τούτου,  μέχρι το χρόνο αυτό, οι οικείες γεωτρήσεις  λειτουργούν  και εκμισθώνονται νόμιμα χωρίς άδεια. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω,  οι εντελλόμενες με τα  επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής  δαπάνες  είναι νόμιμες και θα μπορούσαν αυτά να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2011, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκαν.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ανάκληση της 158/2012 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, αποδεικνύεται αναμφισβήτητα η μοναδικότητα του ...... ως προς την εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας πόσιμου ύδατος. Τούτο δε διότι ο ......, βάσει των συστατικών του διατάξεων (π.δ. 383/1979, ΦΕΚ Α΄ 118), συνιστά ν.π.ι.δ. που λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, εμπίπτει στους φορείς του δημόσιου τομέα της παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 (βλ. Πρακτικά VΙΙ Τμήματος 29η Συν/12.10.2010, Θέμα Α΄) και έχει ως σκοπό, μεταξύ άλλων, την εκπόνηση των πάσης φύσεως προγραμμάτων ανάπτυξης της Δυτικής ..... και την ανάληψη της συντήρησης, λειτουργίας, διοίκησης, διαχείρισης και εκμετάλλευσης έργων εγγείων βελτιώσεων και αξιοποίησης και εκμετάλλευσης υδάτινων πόρων (άρθρο 3 περ. ε΄ του ως άνω π.δ.). Βάσει των ως άνω συστατικών του διατάξεων (π.δ. 383/1979), ο ......, στο πλαίσιο του έργου αξιοποίησης του υδάτινου δυναμικού Δυτικής …που άρχισε να υλοποιείται στα τέλη της δεκαετίας του 1970, διαχειρίζεται το σύνολο των μεγάλων πηγών, γεωτρήσεων, κεντρικών αγωγών και φραγμάτων της περιοχής και λειτουργεί κεντρικό αγωγό μήκους 103 χλμ. και πολλαπλά δίκτυα διανομής συνολικού μήκους 430 χλμ.,      οι δε αγωγοί του αυτοί, μέσω των οποίων διακινούνται 30 εκατομμύρια κυβικών μέτρων ετησίως, έχουν ήδη διασυνδεθεί, βάσει των σχετικών έργων υποδομής της Δ.Ε.Υ.Α.Χ., με τις κεντρικές δεξαμενές φορτίου ύδρευσης και τους αγωγούς ύδρευσης της χωρικής αρμοδιότητάς της. Από τα προσκομισθέντα δε ενώπιον του Τμήματος στοιχεία προκύπτει ότι στην περιοχή αρμοδιότητας της Δ.Ε.Υ.Α.Χ. αποκλειστικά και μόνον ο ...... δύναται να προβεί στην προμήθεια του ζητούμενου πόσιμου ύδατος, επιπλέον και για τους εξής λόγους: α) η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ..... δεν έχει χορηγήσει άδειες χρήσης νερού ή εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδάτινων πόρων, λόγω της έλλειψης του διαχειριστικού σχεδίου που προβλέπεται από το άρθρο 5 του ν. 3199/2003 (ΦΕΚ Α΄ 280) για το υδατικό διαμέρισμα ....., με αποτέλεσμα ο ...... να καθίσταται εν τοις πράγμασι ο μόνος δραστηριοποιούμενος προμηθευτής ύδατος στην περιοχή αρμοδιότητας της αιτούσας Δ.Ε.Υ.Α.Χ., β) με τα υφιστάμενα έργα υποδομής για την ύδρευση στο Νομό ....., η ιδιαιτέρως μεγάλη ποσότητα ύδατος (5.550.000 κυβικά μέτρα) που ζητείται από τη Δ.Ε.Υ.Α.Χ. μπορεί να παρασχεθεί μόνον από τον ...... που είναι ο μοναδικός που διαθέτει την προς τούτο τεχνική υποδομή και διαχειρίζεται τέτοιου μεγέθους ποσότητες ύδατος στην περιοχή και γ) οι τεχνικές προδιαγραφές της επίμαχης προμήθειας, που ορίζουν τα υφιστάμενα σημεία τροφοδοσίας ύδατος (κόμβος διασύνδεσης Περιβολιών, αντλιοστάσιο Αγιάς και Δεξαμενή Ακρωτηρίου) και την προέλευση αυτού από πηγές ή γεωτρήσεις, στηρίζονται στο πραγματικό γεγονός της επάρκειας υδατικού δυναμικού της χωρικής αρμοδιότητας της Δ.Ε.Υ.Α.Χ. λόγω των φυσικών ταμιευτήρων υπογείων υδάτων των Λευκών Ορέων, από τους οποίους πρόκειται να αντληθούν οι ζητούμενες ποσότητες και των οποίων αποκλειστικός διαχειριστής είναι ο ...... Η τεχνική δε αυτή λύση έχει νομίμως προκριθεί, όχι μόνο διότι οποιαδήποτε άλλη λύση προσφοράς ύδατος, όπως η αφαλάτωση, θα είχε ως συνέπεια πολλαπλάσιο κόστος και μειωμένης ποιότητας νερό, αλλά ιδίως εν όψει της δεδομένης ανάγκης εφοδιασμού της περιοχής αρμοδιότητας της Δ.Ε.Υ.Α.Χ. με ύδωρ από πηγές κοντά στον τόπο χρησιμοποίησής του (που αποτελεί μάλιστα το λόγο εξαίρεσης των προμηθειών ύδατος από τους τιθέμενους με την Οδηγία 2004/17/ΕΚ κανόνες σύναψης συμβάσεων, βλ. σχετ. προοίμιο αυτής, υπό στοιχ. 26). Ενόψει αυτών, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι με πληρότητα, σαφήνεια και επάρκεια αιτιολογείται στη συγκεκριμένη περίπτωση η συνδρομή των προβλεπόμενων στην παράγραφο 13 περ. ΙΙ του άρθρου 2 του ν. 2286/1995 προϋποθέσεων προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού.