ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1344/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια και τοποθέτηση λυόμενων εξεδρών.(....)Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (σκ. 3, 4 και 5) και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως δέχθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, το Δικαστήριο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η θέσπιση του προβλεπόμενου στο άρθρο 2.2.6 της διακήρυξης όρου τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, κατά το μέρος που απαιτεί η προηγούμενη εμπειρία στην προμήθεια συναφών με αυτών της διακήρυξης υλικών αξίας μεγαλύτερης από το 20% του προϋπολογισμού αυτής να έχει αποκτηθεί αποκλειστικά με παραδόσεις σε δημόσιους και μόνο φορείς συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη απόφαση του Εβδόμου Τμήματος, καθόσον περιορίζει υπέρμετρα τον ελεύθερο ανταγωνισμό και αντίκεται στις αρχές του ενωσιακού δικαίου, ήτοι τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της αρχής της διαφάνειας στους διαγωνισμούς χωρίς την επίκληση και απόδειξη αποχρώντος λόγου δημοσίου συμφέροντος. Συνεπώς, όλοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του προσφεύγοντος Δήμου απορρίπτονται ως αβάσιμοι. Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την αίτηση αναθεώρησης.Δεν αναθεωρεί την 1169/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1734/2024
Με την υπό κρίση προσφυγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το με κωδικό 74251023495505260067 ηλεκτρονικό παράβολο), ζητείται η αναθεώρηση της 1384/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος, απορριπτικής προσφυγής ανάκλησης της υπό δίκη αιτούσας κατά της 312/2024 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ αυτής και της υπό δίκη παρεμβαίνουσας αναδόχου εταιρείας με αντικείμενο την «Ανάπλαση αθλητικών εγκαταστάσεων Περιφερειακής Ενότητας Κεφαλληνίας και Ιθάκης με προμήθεια συνθετικού χλοοτάπητα, τάπητα στίβου και παρκέ γηπέδου καλαθοσφαίρισης»(...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις 6 και 7, το Δικαστήριο κρίνει, ότι ο ως άνω λόγος αναθεώρησης είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη απόφαση του Τμήματος, ο προβλεπόμενος στο άρθρο 2.2.6.1 της διακήρυξης όρος τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, κατά το μέρος που απαιτεί η προηγούμενη εμπειρία στην προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού για την αναβάθμιση αθλητικής εγκατάστασης υπαίθριας άθλησης να έχει αποκτηθεί αποκλειστικά σε δημόσιους και μόνο φορείς, παρίσταται μη νόμιμος, καθόσον περιορίζει υπέρμετρα τον ελεύθερο ανταγωνισμό και αντίκειται στις αρχές του ενωσιακού δικαίου, ήτοι τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της αρχής της διαφάνειας στους διαγωνισμούς, μη συντρέχοντος ιδιαίτερου και σοβαρού λόγου δημοσίου συμφέροντος που να τον δικαιολογεί. Ως εκ τούτου, στοιχειοθετείται ουσιώδης νομική πλημμέλεια της κρίσιμης διαγωνιστικής διαδικασίας.Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει η ένδικη προσφυγή αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να απορριφθούν στο σύνολό τους
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1163/2023
Εφαρμογή βιοενίσχυσης και διαχείριση μη επικίνδυνων αποβλήτων (...)Από τη λεκτική διατύπωση του όρου 2.2.6 της διακήρυξης (σκέψη 15 της παρούσας) η ζητούμενη, επί ποινή αποκλεισμού, εμπειρία δεν απαιτείται να προέρχεται μόνο από εκτέλεση της περιγραφόμενης μεθόδου σε φορείς του δημοσίου, ενώ και στο υπόδειγμα ΕΕΕΣ που συνοδεύει την εν λόγω διακήρυξη προβλέπεται ρητά στο Μέρος IV ότι κατά τη σύνταξη του σχετικού καταλόγου παρασχεθεισών υπηρεσιών οι συμμετέχοντες θα πρέπει να αναγράφουν τα ποσά, τις ημερομηνίες και τους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς που αποτέλεσαν τους παραλήπτες των εν λόγω υπηρεσιών. Περαιτέρω, όσον αφορά στην εμπειρία από παρόμοια λειτουργία εγκατάστασης μεγέθους τουλάχιστον 20.0000 κατοίκων, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού πληθυσμού της ... που εξυπηρετείται από τις εγκαταστάσεις αστικών λυμάτων και ο οποίος είναι υπερπολλαπλάσιος του ζητούμενου αριθμού των 20.000, η προβλεπόμενη εμπειρία σε μια τέτοια δυναμικότητα είναι εύλογη, χωρίς να προκύπτει ότι παρεμποδίζει την ανάπτυξη ανταγωνισμού και συναρτάται με την αποτελεσματική εκτέλεση της σύμβασης. Βρίσκεται δε εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας που διαθέτει η αναθέτουσα αρχή για τον προσδιορισμό των κριτηρίων καταλληλότητας των διαγωνιζομένων (σκέψη 11 της παρούσας). Συνακόλουθα, ο ανωτέρω προβαλλόμενος από τις προσφεύγουσες λόγος πρέπει να γίνει δεκτός(...) Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες προσφυγές πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 16/2023 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Περιφερειακής Ενότητας..και να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης για την «Εφαρμογή βιοενίσχυσης και διαχείριση μη επικίνδυνων αποβλήτων στις
Ε.Ε.Λ. ..» μεταξύ της πρώτης προσφεύγουσας αναδόχου και της δεύτερης προσφεύγουσας αναθέτουσας ΔΙΑΔ.Ε.Υ.Α.Δ.Κ.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1095/2025
Η απόφαση 1095/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά την προσφυγή του Δήμου Μακρακώμης κατά της 15/2025 Πράξης της Υπηρεσίας Επιτρόπου Φθιώτιδας, η οποία κώλυσε την υπογραφή σύμβασης για τη «Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων». Το Δικαστήριο έκανε δεκτή την προσφυγή του Δήμου, κρίνοντας ότι η προσβαλλόμενη Πράξη έσφαλε περί τον νόμο. Συγκεκριμένα, η διαγωνιστική διαδικασία εκκίνησε στις 31.12.2024 (ημερομηνία αποστολής στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και, επομένως, τα ορθώς διαλαμβανόμενα έτη αναφοράς για την οικονομική επάρκεια ήταν τα 2021, 2022 και 2023, ενώ η εξαίρεση του 2024 ήταν νόμιμη. Ως εκ τούτου, ανακλήθηκε η Πράξη και επετράπη η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/127/2023
Προμήθεια και Εγκατάσταση Ολοκληρωμένου Συστήματος Ελέγχου Διαρροών και Ασύρματων Έξυπνων Υδρομετρητών στο Δήμο Μακρακώμης.(...)Τούτων δοθέντων και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη 9 της παρούσας, η θέσπιση του προβλεπόμενου στο άρθρο 2.2.5 της οικείας διακήρυξης όρου οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, με τον οποίο περιορίσθηκε ο κύκλος των υποψήφιων οικονομικών φορέων μόνο σ’ εκείνους που πληρούσαν το κριτήριο οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας (μέσος γενικός ετήσιος κύκλος εργασιών τουλάχιστον ίσος με την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης χωρίς Φ.Π.Α. και θετικό αποτέλεσμα του ισολογισμού) κατά τα έτη 2019, 2020 και 2021, αποκλείοντας όσους πληρούσαν το εν λόγω κριτήριο κατά το έτος 2022, το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού (δημοσίευση διακήρυξης 3.3.2023) και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας, χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, πλήττει τη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και συνεπώς συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια. Εξάλλου, ενόψει του σταδίου στο οποίο ευρίσκεται η διαγωνιστική διαδικασία (φάση δημοσίευσης της διακήρυξης), η διαπιστωθείσα πλημμέλεια είναι ουσιώδης, καθόσον αποτρέπει τους δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι έχουν αθροιστικά γενικό κύκλο εργασιών ανάλογο των απαιτήσεων της διακήρυξης κατόπιν συμπερίληψης του έτους 2022, όχι όμως και του έτους 2019, που ζητεί μη νομίμως η διακήρυξη, να υποβάλουν την προσφορά τους.Η μη αμφισβήτηση του συγκεκριμένου όρου της διακήρυξης από κάποιον δυνητικά υποψήφιο καθώς και ο μη αποκλεισμός κάποιου εκ των συμμετεχόντων για τον λόγο αυτόν ουδεμία ασκεί επιρροή εν προκειμένω, καθόσον ενόψει του σημείου προόδου της διαγωνιστικής διαδικασίας (φάση δημοσίευσης της διακήρυξης και μη παρέλευση της προθεσμίας υποβολής προσφορών) και τα δύο αυτά ενδεχόμενα εξακολουθούν να είναι υποθετικά μεν αλλά δυνατά να συμβούν σε μεταγενέστερο χρόνο.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων σ’ αυτό στοιχείων διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια στην υπό κρίση επί μέρους φάση (δημοσίευση της διακήρυξης) της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση της επίμαχης προμήθειας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1640/2023
Αναβάθμιση Ε.Ε.Λ.για άρδευση.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: H προσφεύγουσα Α.Α. καθόρισε, ως ελάχιστο επίπεδο για την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, συγκεκριμένο μέσο ειδικό κύκλο εργασιών (2.500.000,00 ευρώ), για τα τρία (3) προηγούμενα του διαγωνισμού διαχειριστικά έτη. Δεδομένου ότι η προκήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας δημοσιεύθηκε το έτος 2023, ως περίοδος αναφοράς, για την απόδειξη της πλήρωσης του τεθέντος κριτηρίου επιλογής, ορίζονται, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α΄ του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, τα διαχειριστικά έτη 2022, 2021 και 2020. Ενόψει τούτων, μη νομίμως η παρεμβαίνουσα ανάδοχος παρέλειψε να υποβάλει οικονομικά στοιχεία για το έτος 2022, το οποίο ως εγγύτερο του χρόνου διεξαγωγής του διαγωνισμού ήταν και το πλέον πρόσφορο για τη διακρίβωση της ευμετάβλητης χρηματοοικονομικής καταλληλότητας των υποψηφίων (βλ. ΕλΣυν Ολομ. 1716/2022 σκ. 29). Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι ο επίμαχος όρος οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας διατυπώθηκε ορθά και με σαφήνεια στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού και ετέθη υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων φορέων, καθώς και ότι η παρεμβαίνουσα ανάδοχος, μοναδική συμμετέχουσα στη διαγωνιστική διαδικασία, προσκόμισε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι πληρούσε τις ελάχιστες προϋποθέσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας και για την τριετία 2020 – 2022 (βλ. την από 4.10.2023 υπεύθυνη δήλωση της Γενικής Διευθύντριας της παρεμβαίνουσας αναδόχου και το σχετικό έγγραφο της Επιτροπής του Διαγωνισμού, που εγκρίθηκε με την 284/26.10.2023 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της προσφεύγουσας Α.Α.), το Τμήμα κρίνει ότι η διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν δύναται, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή, να θεωρηθεί στην προκειμένη περίπτωση ως ουσιώδης, καθόσον δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι στη σχετική αγορά ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και δεν αναδεικνύεται δι’ αυτής πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας (πρβλ. και ΕλΣυν Ολομ. 1716/2022 σκ. 30, 31). Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. Ανακαλεί την 361/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου (Η΄ Θερινό Τμήμα) του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/1169/2025
Η Απόφαση 1169/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης του Δήμου Ηράκλειας και της «ΑΝ.Ε.ΣΕΡ. Α.Ε.», ανακαλώντας την Πράξη 12/2025 της Επιτρόπου, η οποία εμπόδιζε την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης για συμβουλευτική και διοικητική υποστήριξη του Δήμου, προϋπολογισμού 303.406,90 ευρώ. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Επίτροπος υπερέβη την αρμοδιότητά της επαναφέροντας νομικά ζητήματα που είχαν ήδη κριθεί οριστικά με την προηγούμενη Απόφαση 264/2025. Διαπιστώθηκε δε ότι το νέο σχέδιο σύμβασης είχε συμμορφωθεί πλήρως ως προς τη σύννομη κοστολόγηση, αφαιρώντας την αμοιβή του τακτικού προσωπικού και τεκμηριώνοντας αναλυτικά τις έμμεσες δαπάνες (συνολικό ποσοστό 11,55%), κρίνοντας ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1384/2023
Παρεμβάσεις Αστικής Αναζωογόνησης για την Οικονομική Ανασυγκρότηση τοπικών εμπορικών οδών (...)Mε αυτά τα πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 14, η κρίση του Κλιμακίου στην προσβαλλόμενη Πράξη ότι η μη υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων ήταν δυνατό να συναχθεί από την έκδοση ενημερότητας πτυχίου στο όνομα των αποκλεισθεισών εταιρειών είναι αβάσιμη, όπως βασίμως υποστηρίζουν ο προσφύγων Δήμος με την προσφυγή του και η ανάδοχος ..με την παρέμβασή της. Τούτο, πρώτον, διότι η ενημερότητα πτυχίου δεν επαρκεί, λόγω της ετήσιας διάρκειάς της, για τη βεβαίωση του ύψους του διαρκώς κυμαινόμενου κατά τη διάρκεια του έτους ύψους του ανεκτέλεστου υπολοίπου των υπό εκτέλεση συμβάσεων. Δεύτερον, διότι το προπαρατεθέν, διέπον τον διαγωνισμό εθνικό και ενωσιακό νομοθετικό πλαίσιο, δεν εμποδίζει τον αναθέτοντα φορέα να θεσπίσει, τόσο για τους καταταγέντες στο Μ.Ε.Ε.Π. σύμφωνα με τις εθνικές ρυθμίσεις, όσο και για τους εγκεκριμένους σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εργολήπτες, το κριτήριο της μη υπέρβασης ενός ορίου ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων που εκτελούν παραλλήλως, ώστε να αποφευχθεί η δέσμευσή τους πέραν των δυνατοτήτων τους και να διασφαλιστεί, η ακίνδυνη, από αυτή την άποψη, ανάληψη της εκτέλεσης του υπό δημοπράτηση έργου. Τρίτον, διότι η πρόβλεψη και διατύπωση του άρθρου 23 της διακήρυξης του κρινόμενου διαγωνισμού, περί υποχρεωτικής προαποδεικτικής συμπλήρωσης του ανεκτέλεστου υπολοίπου των ήδη εκτελούμενων συμβάσεων στο πεδίο «Λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις» της Ενότητας Β «Οικονομική και Χρηματοοικονομική επάρκεια» του Μέρους ΙV του Ε.Ε.Ε.Σ., ήταν σαφής για τον επιμελή διαγωνιζόμενο, ουδεμία διευκρινιστική ερώτηση ετέθη ως προς την ορθή συμπλήρωση του πεδίου από τους υποψήφιους φορείς, αλλά και οι συμμετέχουσες στη διαγωνιστική διαδικασία, οι οποίες εκβλήθηκαν από αυτή λόγω της μη συμπλήρωσης του συνολικού ποσού του ανεκτέλεστου στο εν λόγω πεδίο, δεν αμφισβήτησαν την εκβολή τους με προδικαστική προσφυγή. Εφόσον δε, όπως προκύπτει από την προηγηθείσα ανάπτυξη, η παράλειψη αναγραφής του συγκεκριμένου ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων δεν είναι δυνατό να καλυφθεί δι’ αναφοράς ή παραπομπής στην ενημερότητα πτυχίου των αποκλεισθέντων οικονομικών φορέων, ούτε μπορούσε να αναπληρωθεί από τη γενική δήλωσή τους περί μη υπέρβασης του ανώτατου ορίου ανεκτελέστου υπολοίπου, είναι απορριπτέα και η συνακόλουθη κρίση του Κλιμακίου ότι η παράλειψη αυτή ήταν επιδεκτική αποσαφήνισης ή συμπλήρωσης στο προαποδεικτικό στάδιο του Ε.Ε.Ε.Σ δυνάμει του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει. Κατά συνέπεια είναι απορριπτέα η ως άνω υποστηριζόμενη άποψη ότι όφειλε η αναθέτουσα να την καλέσει να συμπληρώσει την ελλιπή της δήλωση κατ’ εφαρμογή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, το μεν διότι τούτο ερείδεται στην προαναφερθείσα πλάνη περί το περιεχόμενο του όρου 22.Γ της διακήρυξης, το δε διότι δεν υπέβαλε πλήρες και σύμφωνο με τη διακήρυξη Ε.Ε.Ε.Σ., το οποίο αποτελεί ουσιώδες δικαιολογητικό συμμετοχής.Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, η ένδικη προσφυγή του Δήμου Θεσσαλονίκης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της αναδόχου ..πρέπει να γίνουν δεκτές, η προσβαλλόμενη με αυτή, 465/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να ανακληθεί, απορριπτομένης συνακολούθως και της υπέρ της διατήρησης του κύρους της παρέμβασης της Ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «..Α.Ε.- Α.Τ.Ε.» και των μελών αυτής.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/377/2024
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1673/2024
Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας και αναβάθμισης Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη, το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των σχετικών ισχυρισμών των υπό κρίση προσφυγών, ότι δεν συντρέχουν οι διακωλυτικοί λόγοι που ανέδειξε η προσβαλλόμενη πράξη. Τούτο δε, για τους ακόλουθους λόγους (σκ. 22 έως 25).Η χρησιμοποίηση τριών αριθμοδεικτών στο άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης, με τους οποίους σκοπείται η αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των διαγωνιζομένων, προκειμένου να αποδείξουν ότι δύνανται να ανταπεξέλθουν επιτυχώς στην εκτέλεση της σύμβασης δεν αντιβαίνει στην προκειμένη περίπτωση στα άρθρα 18 παρ. 1 και 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016, η δε απαιτούμενη από τη διακήρυξη τιμή κατά το έτος 2021, που απαιτείται για μεν δείκτες οικονομικής αυτάρκειας (Ίδια Κεφάλαια προς Σύνολο Υποχρεώσεων) και ρευστότητας (Κυκλοφορούν Ενεργητικό προς Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις) να είναι μεγαλύτερη του 1,5, στον δε δείκτη δανειακής επιβάρυνσης (Σύνολο Υποχρεώσεων προς Σύνολο Παθητικού) μικρότερη του 0,5, δεν παρίσταται δυσανάλογη σε σχέση με την ιδιαίτερη φύση και το εξειδικευμένο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης. Περαιτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι και ο δεύτερος διακωλυτικός λόγος, όπως έχει διατυπωθεί στην προσβαλλόμενη πράξη, στερείται βασιμότητας. Ειδικότερα, η δυνατότητα που προβλέπεται στο συμβατικό τεύχος «Τεχνική Περιγραφή – Προϋπολογισμός» και αναφέρεται στην προώθηση / πώληση των ανακυκλωμένων υλικών από την ανάδοχο μετά τη διαλογή τους, δεν συνιστά συμβατικό όρο, αλλά αφορά αποκλειστικά και μόνο στον τρόπο υπολογισμού της προϋπολογισθείσας δαπάνης. Συγκεκριμένα, η ερμηνευτικώς συναγόμενη παραδοχή του Κλιμακίου ότι η εν λόγω δυνατότητα της αναδόχου αναφέρεται στην εκτέλεση της ελεγχόμενης σύμβασης ερείδεται επί της εσφαλμένης προϋπόθεσης ότι με την οικεία διακήρυξη και το ελεγχόμενο σχέδιο ρυθμίζεται ο τρόπος διαχείρισης-διάθεσης των προϊόντων που προέρχονται από τη λειτουργία του ΚΔΑΥ. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι κρινόμενες προσφυγές ανάκλησης να γίνουν δεκτές και να διαταχθεί η απόδοση σε αμφότερες τις προσφεύγουσες του καταβληθέντος από αυτές παραβόλου (βλ. άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις από 11.10.2024 (ΑΒΔ 6266/2024) και 14.10.2024 (ΑΒΔ 6272/2024) προσφυγές ανάκλησης των ανωνύμων εταιρειών «..Ανώνυμη Εταιρεία Τεχνικών και Περιβαλοντικών Έργων», με τον διακριτικό τίτλο «..A.E.», και «Ειδικός Περιφερειακός Διαβαθμιδικός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νοτίου Αιγαίου Ανώνυμη Εταιρεία», με τον διακριτικό τίτλο «.. Α.Ε.», αντίστοιχα.Δέχεται αυτές.Ανακαλεί την 372/2024 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/123/2024
Ολοκληρωμένο έργο ανάπλασης κοινοχρήστου χώρου και χώρου πρασίνου ή δικτύου του οικισμού (....)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Από τη διατύπωση του όρου του άρθρου 2.2.6.α της Διακήρυξης, σε συνδυασμό με το άρθρο 2.2.9.2 αυτής, περί αποδεικτικών μέσων, όπου γίνεται αναφορά σε «προμήθειες που παραδόθηκαν» και όχι σε «προμήθεια» (βλ. ανωτέρω σκ. 8), αλλά και από το αντικείμενο της εν λόγω προμήθειας/εγκατάστασης, το μέγεθος και την πολυπλοκότητά της, από τα οποία δεν απορρέουν ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις, συνάγεται ότι, για την πλήρωση του επίμαχου κριτηρίου τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, απαιτείται ο προσφέρων να έχει εκτελέσει, κατά τη διετία 2021-2022, μία ή περισσότερες συμβάσεις προμήθειας και εγκατάστασης, αντικειμένου συναφούς προς την ελεγχόμενη, με προϋπολογισμό, αυτοτελώς της μίας σύμβασης ή αθροιστικά των περισσοτέρων, τουλάχιστον ισόποσο του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, νομίμως συμμετείχε ο προσφεύγων ανάδοχος στη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης, επικαλούμενος, προς πλήρωση του κριτηρίου του άρθρου 2.2.6.α της Διακήρυξης, περισσότερες της μίας συμβάσεις, οι οποίες αθροιστικά υπερβαίνουν το καθορισθέν όριο του 100% του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης, γεγονός που δεν αμφισβητείται. Επομένως, η προσβαλλόμενη Πράξη, κρίνοντας τα αντίθετα, εσφαλμένα ερμήνευσε και εφάρμοσε τον όρο του άρθρου 2.2.6.α της Διακήρυξης και ο σχετικός λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1031/2024
Ανάθεση των υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων .(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η απαίτηση της διακήρυξης να είναι τα έξι (6) απορριμματοφόρα και το ειδικό όχημα πλύσης ιδιόκτητα και διαθέσιμα κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού δεν εισάγει αδικαιολόγητο περιορισμό στην ανάπτυξη ανταγωνισμού, καθόσον πρόκειται για όρο πρόσφορο και ανάλογο προς τον σκοπό της διασφάλισης της έγκαιρης, ορθής και αποτελεσματικής εκτέλεσης των συγκεκριμένων υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων, που συνδέονται άμεσα και με την προστασία της δημόσιας υγείας. Συγκεκριμένα, από τους όρους 2.2.6. και 2.2.8 της διακήρυξης προκύπτει ότι δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό έχουν και οι οικονομικοί φορείς, που δεν διαθέτουν ιδιόκτητα οχήματα, στην περίπτωση αυτή όμως για την κάλυψη της σχετικής απαίτησης δεν δύνανται να προβούν σε συμφωνία μίσθωσης ή leasing, αλλά σε συμφωνία «δανεισμού» των οχημάτων από τρίτο ή τρίτα πρόσωπα, που τα διαθέτουν μέσω της δυνατότητας στήριξης στις ικανότητες τρίτων. Ενόψει, δε ότι ο ως άνω όρος δεν απαγορεύει, τελικά, τη συμμετοχή στο διαγωνισμό των οικονομικών φορέων που δεν διαθέτουν ιδιόκτητα οχήματα, αλλά θέτει έναν νόμιμο, σύμφωνα με τα ανωτέρω, περιορισμό ως προς τον τρόπο, που αυτοί μπορούν να συμμετάσχουν, ο όρος αυτός δεν εισάγει αδικαιολόγητο περιορισμό στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού, ενόψει και του είδους της σύμβασης, που αφορά σε αποκομιδή των απορριμμάτων, για την προσήκουσα και ορθή εκτέλεση των οποίων τα απορριμματοφόρα οχήματα αποτελούν τον πλέον σημαντικό παράγοντα για την εκτέλεσή τους. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει οι αιτήσεις προσφυγής να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 179/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης