ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αίτηση ανάκλησης της 1/2017 πράξης της αναπληρώτριας Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό(...)Περαιτέρω, το Τμήμα για λόγους οικονομίας της όλης διαδικασίας κρατεί την υπόθεση και εξετάζει τη βασιμότητα του έτερου αιτήματος της υπό κρίση αίτησης, με το οποίο ζητείται από αυτό να αποφανθεί ότι δεν συντρέχει νομική πλημμέλεια, που να κωλύει την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης. Στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου  προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 155/3.3.2016 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου ..... εγκρίθηκε ομόφωνα η εκτέλεση του έργου "Ανακατασκευή πεζοδρομίων τμήματος Νότιας Προκυμαίας", προϋπολογισμού 314.655,17 (χωρίς Φ.Π.Α.) με ανοικτή δημοπρασία σε βάρος των πιστώσεων του ως άνω νομικού προσώπων καθώς και οι όροι της διακήρυξης, σύμφωνα με τους οποίους ως κριτήριο ανάθεσης ορίστηκε η  χαμηλότερη τιμή (άρθρο 14) και ως σύστημα υποβολής προσφορών αυτό των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης (άρθρο 6 του ν. 3669/2008 και  13.2. της διακήρυξης). Μετά την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας, κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού (3.10.2016) υπέβαλαν προφορά 13 εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες. Η Επιτροπή Διαγωνισμού (Ε.Δ.), απέκλεισε, νομίμως, ως απαράδεκτη την προσφορά της εταιρείας "……", την οποία και δεν αποσφράγισε, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 3.3. της διακήρυξης, κατατέθηκε ταχυδρομικώς στο πρωτόκολλο και όχι ιδιοχείρως ενώπιον της Ε.Δ. Στη συνέχεια, εξετάσθηκαν οι προσφορές κατά την προβλεπόμενη στα άρθρα 22 του ν. 3669/2008 (ΚΔΕ) και 4 της διακήρυξης διαδικασία (καταχώριση προσφορών κατά σειρά κατάθεσης, καταγραφή δικαιολογητικών συμμετοχής και έλεγχος πρωτότυπης βεβαίωσης εγγραφής στο Μ.Ε.ΕΠ., αποσφράγιση οικονομικών προσφορών και καταχώρισή τους κατά σειρά μειοδοσίας, λογιστικός έλεγχος και έλεγχος ομαλότητας, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 3669/2008, πλήρης έλεγχος των δικαιολογητικών συμμετοχής κατά τη σειρά μειοδοσίας, έλεγχος εγκυρότητας εγγυητικών επιστολών συμμετοχής). Από τη διαδικασία αυτή προέκυψε ότι όλες οι κατατεθείσες προσφορές πληρούσαν τις νόμιμες προϋποθέσεις και τους όρους της διακήρυξης, εκτός από την προσφορά της 1ης κατά σειρά μειοδοσίας Κοινοπραξίας «…..-……..." (με μέση έκπτωση 43.72%), η οποία και αποκλείσθηκε με την αιτιολογία ότι, κατά παράβαση του άρθρου 23.2.2.α. παρ. β της διακήρυξης, οι υπεύθυνες δηλώσεις που υπέβαλαν τα μέλη της δεν είχαν το περιεχόμενο που απαιτούσε το άρθρο αυτό για τις επιχειρήσεις που είναι γραμμένες στο ΜΕΕΠ και δεν κατέχουν ενημερότητα πτυ..... και συγκεκριμένα ότι "...ι. τα πρόσωπα που απασχολούν με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας είναι ασφαλισμένα στους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς (αν δεν απασχολούν τέτοια πρόσωπα υποβάλλεται σχετική αρνητική υπεύθυνη δήλωση).....". Ένσταση της ανωτέρω κοινοπραξίας κατά του αποκλεισμού της απορρίφθηκε, νομίμως, με την 353/17.10.2016 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Διαδημοτικού Λιμενικού Ταμείου ..... με την αιτιολογία ότι η διατύπωση των εν λόγω δηλώσεων με το εξής περιεχόμενο " Δεν απασχολώ προσωπικό με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, εξαρτημένη σχέση εργασίας, εταίροι κ.λ.π. που να είναι ασφαλισμένοι στο ΤΣΜΕΔΕ" ήταν ασαφής και κατέλειπε αμφιβολίες σχετικά με το εάν οι δηλούντες απασχολούν προσωπικό με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας που πιθανώς είναι ασφαλισμένο σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό πλην του ΤΣΜΕΔΕ. Περαιτέρω, με την ίδια απόφαση κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στη δεύτερη μειοδότρια εταιρεία "…...", που προσέφερε μέση έκπτωση 43% και συνολικό ποσό προσφοράς 179.353,45 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Σε εκτέλεση των ανωτέρω υπογράφηκε τις 1.12.2016 και η σχετική σύμβαση.Ανακαλεί την 1/2017 πράξη της αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό...

Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθεί α) η υπ’ αρ. …/8-4-2022 απόφαση κατακύρωσης της Συγκλήτου της αναθέτουσας αρχής (εφεξής η «προσβαλλομένη») η οποία ελήφθη στην με αριθμό 199/7-4-2022 συνεδρίασή της με την οποία αποφασίστηκε: Α) Η έγκριση του Πρακτικού 3 της Επιτροπής Αξιολόγησης, που αφορά κατακύρωση αποτελέσματος της Ανοικτής Ηλεκτρονικής Διαδικασίας Σύναψης Σύμβασης Άνω των Ορίων για την «…» (Αριθ. Διακ. .../21), για τις ομάδες 2,3,4,5,6 με το οποίο : 1. για την ΟΜΑΔΑ 2 ανακηρύχθηκε μειοδότρια η «…», 2. για την ΟΜΑΔΑ 3 ανακηρύχθηκε μειοδότης ο οικονομικός φορέας …, 3. για την ΟΜΑΔΑ 4 ανακηρύχθηκε μειοδότρια η «…», 4. για την ΟΜΑΔΑ 5 ανακηρύχθηκε μειοδότρια η «…» και 5. για την ΟΜΑΔΑ 6 ανακηρύχθηκε μειοδότρια η «…», Β) η κατακύρωση του αποτελέσματος στους ανωτέρω και β) η συμπροσβαλλόμενη υπ’ αρ. πρωτ. 20585/17-3-2022 απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου η οποία ελήφθη κατά την με αριθμό 72/17-3-2022 συνεδρίασή του με την οποία εγκρίθηκαν ομόφωνα τα Πρακτικά 1( Αξιολόγηση δικαιολογητικών συμμετοχής -τεχνικών Προσφορών) με τα οποία έγιναν δεκτές οι τεχνικές προσφορές των κάτωθι τριών οικονομικών φορέων καθώς και του οικονομικού φορέα «…» και πρακτικό 2 (Αξιολόγηση οικονομικών προσφορών) της Επιτροπής Αξιολόγησης του Διαγωνισμού και με το οποίο έγιναν δεκτές οι οικονομικές προσφορές των κάτωθι οικονομικών φορέων και κατατάχθηκαν κατά σειρά μειοδοσίας οι οικονομικοί φορείς: α) για την ΟΜΑΔΑ 2 : πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας η «…», δεύτερος κατά σειρά μειοδοσίας ο οικονομικός φορές … και τρίτη κατά σειρά μειοδοσίας η προσφεύγουσα, Β) Για την ΟΜΑΔΑ 3 : πρώτος κατά σειρά μειοδοσίας ο οικονομικός φορέας … , δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας η «…» και τρίτη κατά σειρά μειοδοσίας η προσφεύγουσα, Γ) Για την ΟΜΑΔΑ 4 : πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας η «…» και δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας η προσφεύγουσα, Δ) Για την ΟΜΑΔΑ 5 :πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας η «…», δεύτερος κατά σειρά μειοδοσίας ο οικονομικός … και τρίτη κατά σειρά μειοδοσίας η προσφεύγουσα και Ε) Για την ΟΜΑΔΑ 6: πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας η «…» και δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας η προσφεύγουσα. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, μη νομίμως απορρίφθηκαν οι προσφορές των εργοληπτικών επιχειρήσεων «….» και «……..», αφού ο όρος περί υποχρέωσης των ημεδαπών εργοληπτικών επιχειρήσεων να συμπεριλάβουν, επί ποινή αποκλεισμού, στο φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής τους και την προαναφερόμενη υπεύθυνη δήλωση για το ανεκτέλεστο μέρος των εργολαβικών συμβάσεών τους, η μη συμμόρφωση προς τον οποίο επέφερε την απόρριψη των άνω προσφορών, δεν περιλαμβάνεται στο εγκριθέν με την 182/2016 απόφαση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. οικείο πρότυπο τεύχος διακήρυξης  και, ως εκ τούτου, παρανόμως προστέθηκε στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού. Δοθέντος δε ότι η επιτροπή του διαγωνισμού, κατά παράβαση της διαδικασίας που περιγράφεται στο άνω πρότυπο τεύχος, αλλά και στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού (άρθρο 4.1  περ. ε), αποσφράγισε και κατέταξε κατά σειρά μειοδοσίας μόνο τις οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων που, κατά την κρίση της, συνοδεύονταν από πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά συμμετοχής, οι άνω μη νόμιμοι αποκλεισμοί των εργοληπτικών επιχειρήσεων «…..» και «….»συνιστούν, εν προκειμένω, ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες του ελεγχόμενου διαγωνισμού, που πλήττουν το κύρος της απόφασης κατακύρωσης του αποτελέσματός του στην εργοληπτική επιχείρηση «….», κωλυομένης, ως εκ τούτου, της υπογραφής του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με την  επιχείρηση αυτή.(Ανακλήθηκε με την 2244/2017 Ελ.Συν- Τμ.6)

Διαγωνισμός-Αίτηση Αναστολής:. Επειδή, εφ’ όσον, κατά τα γενόμενα δεκτά, δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμοι οι λόγοι που προβάλλονται κατά της συμμετοχής της εταιρείας … (2ης σε σειρά κατάταξης), αποβαίνει αλυσιτελής η έρευνα των λοιπών λόγων που στρέφονται κατά της συμμετοχής της εταιρείας …(1ης σε σειρά κατάταξης). Τούτο δε διότι και υπό την εκδοχή ότι οι λόγοι αυτοί θα επιθανολογούντο ως βάσιμοι, η αιτούσα κοινοπραξία δεν θα ήταν δυνατόν να επιτύχει την κατακύρωση σε αυτήν του αποτελέσματος του διαγωνισμού, εφ’ όσον κατατάσσεται τρίτη κατά σειρά μειοδοσίας. Για τον ίδιο λόγο και ενόψει όσων έγιναν δεκτά στην 6η σκέψη, δεν θα ήταν λυσιτελής η επιβολή ασφαλιστικού μέτρου διασφαλίζοντος τη συμμετοχή της αιτούσας στο διαγωνισμό, παρά το γεγονός ότι ο αποκλεισμός της από αυτόν πιθανολογείται σοβαρώς ως μη νόμιμος, εφ’ όσον δεν πλήττεται επιτυχώς η συμμετοχή αμφοτέρων των παρεμβαινουσών εταιρειών, που προηγούνται της αιτούσας κατά τη σειρά μειοδοσίας.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του νέου σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Κτίριο εργαστηρίων και γραφείων Μελών Δ.Ε.Π. (Κτίριο Δ΄)»(....)η δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας ενημέρωσε την αναθέτουσα αρχή ότι η προσφορά της ισχύει, περιοριστικώς, έως και τις 14.12.2016, ότι επιθυμεί την επιστροφή της εγγυητικής της επιστολής και ότι δεν επιθυμεί την ανάληψη κατασκευής του εν λόγω έργου. Αντιστοίχως, ... η τρίτη κατά σειρά μειοδοσίας εργοληπτική επιχείρηση ενημέρωσε ότι παρατείνει τη χρονική  ισχύ της προσφοράς της, έως τις 31.05.2017, και της εγγυητικής της επιστολής, έως τις 30.06.2017.(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του νέου σχεδίου σύμβασης του έργου «Κτίριο εργαστηρίων και γραφείων Μελών Δ.Ε.Π. (Κτίριο Δ΄)». 

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕλΣυν.Κλ.Ε/36/2017.

ΕΡΓΑ. (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, νόμιμη. Και τούτο διότι, κατά παράβαση των προπαρατεθεισών διατάξεων του ν. 4254/2014, που κατήργησαν από 1.1.2015 τη σχετική υποχρέωση προσκόμισης μηχανοσήμων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων έργων, η διακήρυξη του επίμαχου έργου, που δημοσιεύθηκε στις 9.4.2015, περιέλαβε όρο, σύμφωνα με τον οποίο οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε, επί ποινή αποκλεισμού, να καταθέσουν επτά (7) μηχανόσημα του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. ή πρωτότυπο ισόποσο γραμμάτιο είσπραξης αγοράς ενσήμων Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και αποκλείσθηκε κατ΄εφαρμογή του μη νόμιμου αυτού όρου η 2η κατά σειρά μειοδοσίας εργοληπτική επιχείρηση «.. Ε.Ε.», η οποία είχε προσφέρει μεγαλύτερο ποσοστό έκπτωσης από την 3η κατά σειρά μειοδοσίας και τελικώς ανακηρυχθείσα ως ανάδοχο του έργου φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «… & ΣΙΑ Ε.Ε.». (συγγνωστή πλάνη)

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθεί η υπ’ αρ. …… απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Αναθέτουσας Αρχής περί έγκρισης των υπ’ αρ. …. και …. Πρακτικών της Επιτροπής Διαγωνισμού, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στην προσβαλλόμενη απόφαση ως ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα αυτής, και ανάδειξης του πρώτου κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικού φορέα ως προσωρινού αναδόχου της υπό ανάθεση σύμβασης με ποσοστό έκπτωσης 35,00 %, κατά το μέρος που έγιναν δεκτές οι προσφορές των πρώτου και δεύτερου κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικών φορέων, ήτοι των οικονομικών φορέων «….. Ο.Ε.» και ……, και αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος της υπό ανάθεση σύμβασης ο πρώτος κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικός φορέας

(...)Πριν από την κοινοποίηση της κατακυρωτικής απόφασης στον μειοδότη ανάδοχο, προηγείται η τήρηση της νέας διαδικασίας ελέγχου της ισχύος των δικαιολογητικών συμμετοχής του. Για το λόγο αυτό η Προϊσταμένη Αρχή ζητεί από την αναδειχθείσα μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση ή κοινοπραξία, τάσσοντας την κατά την κρίση της αναγκαία προθεσμία, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ημερών, την προσκόμιση νέων επικαιροποιημένων δικαιολογητικών συμμετοχής. Αν η τεθείσα προθεσμία παρέλθει άπρακτη ή αν τα προσκομισθέντα δικαιολογητικά είναι ελλιπή, εξετάζεται η ανάθεση της κατασκευής στην αμέσως επόμενη, κατά σειρά μειοδοσίας, εργοληπτική επιχείρηση, χωρίς να αποκλείεται η χορήγηση παράτασης της προθεσμίας αυτής, καθόσον από τις προαναφερόμενες διατάξεις δεν τίθεται ως αυτόθροη συνέπεια της άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας αυτής ή της κατάθεσης ελλιπών δικαιολογητικών, ο αποκλεισμός του μειοδότη και η ανάθεση της κατασκευής στην αμέσως επόμενη, κατά σειρά μειοδοσίας, εργοληπτική επιχείρηση ή κοινοπραξία (βλ. Σ.τ.Ε. 1893/2007), αλλά έγκειται στη διακριτική ευχέρεια της Προϊσταμένης Αρχής (βλ. πράξ. VIΙ Τμ. 222/2010). Μόνο μετά την τήρηση του ουσιώδους αυτού τύπου και υπό την προϋπόθεση ότι δεν εξέλιπαν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες έγινε δεκτός στο διαγωνισμό ο μειοδότης η Προϊσταμένη Αρχή προβαίνει νομίμως στην κοινοποίηση της κατακυρωτικής απόφασης σ' αυτόν μαζί με την πρόσκληση προς υπογραφή της σύμβασης. Εξάλλου, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να προσέλθει για την υπογραφή της σύμβασης και να προσκομίσει τις απαιτούμενες εγγυήσεις καλής εκτέλεσης μέσα στην προθεσμία που τάσσεται στη σχετική πρόσκληση, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τις δεκαπέντε (15) ημέρες (πράξ. VIΙ Τμ. 222/2010). Αν η Προϊσταμένη Αρχή δεν θέσει όμως προθεσμία τόσο για την υποβολή των επικαιροποιημένων δικαιολογητικών όσο και, εν συνεχεία, για την προσέλευση του αναδόχου για την υπογραφή της σύμβασης και η εργολαβική σύμβαση υπογραφεί, η ως άνω παράλειψη δεν συνεπάγεται την ακυρότητα της υπογραφείσας σύμβασης, καθόσον η υποχρέωση της Προϊστάμενης Αρχής να θέσει προθεσμία στον ανάδοχο δεν τίθεται από τις οικείες διατάξεις επί ποινή ακυρότητας της σύμβασης. 3) Για την ανάθεση της κατασκευής του έργου απαιτείται η εκ μέρους του αναδόχου παροχή εγγύησης καλής εκτέλεσης, η οποία κατατίθεται από αυτόν κατά την υπογραφή της σύμβασης, χωρίς όμως ν' απαιτείται εκ του νόμου η ημερομηνία έκδοσης αυτής (εγγύησης) να συμπίπτει με την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης.

Δημόσια έργα (...) Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η ανάθεση, με την 1575/19.7.2016 πράξη της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας …, της κατασκευής του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …" στην εργοληπτική επιχείρηση "…." δεν είναι νόμιμη, καθόσον, κατά παράβαση του άρθρου 26 παρ. 1 του ... που ορίζει ότι «η ανάθεση της κατασκευής των δημοσίων έργων γίνεται υποχρεωτικά στην εργοληπτική επιχείρηση ή κοινοπραξία η οποία προσέφερε τη χαμηλότερη τιμή (…)», η ανάθεση δεν έγινε στην ατομική εργοληπτική επιχείρηση ...η οποία κάλυπτε όλες τις προϋποθέσεις συμμετοχής στη δημοπρασία και είχε προσφέρει τη χαμηλότερη τιμή. Ως εκ τούτου, για τον ως άνω λόγο κωλύεται η υπογραφή του υπό κρίση σχεδίου σύμβασης, με το οποίο η κατασκευή του έργου ανατίθεται στην εργοληπτική επιχείρηση "….".

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 236/28.8.2017 απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Λ., η οποία κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στη 2η κατά σειρά μειοδοσίας εργοληπτική επιχείρηση «…», δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι η εν λόγω απόφαση, υιοθετώντας α) την 113/4.5.2017 απόφαση του Δ.Σ., με την οποία κρίθηκε ότι η προσφορά της 1ης μειοδότριας, με προσφερόμενη μέση έκπτωση 52,59% φαίνεται ασυνήθιστα χαμηλή, ενόψει του ότι η έκπτωση αυτή, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και πρακτικής των συναλλαγών, υπερβαίνει το ποσοστό μέσης έκπτωσης του 50% επί της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, β) την 202/18.7.2017 όμοια απόφαση που έκρινε ανεπαρκή την αιτιολόγηση της προσφοράς της 1ης μειοδότριας, βάσει της εισήγησης της Επιτροπής Αξιολόγησης των πληροφοριών για ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές και απέρριψε την προσφορά της και γ) την 203/18.7.2017 όμοια απόφαση, με την οποία τροποποιήθηκε ο πίνακας κατάταξης των συμμετεχόντων και αναδείχθηκε προσωρινή μειοδότρια η εργοληπτική επιχείρηση «…», με ποσοστό μέσης έκπτωσης 50,24%, δεν διαλαμβάνει νόμιμη αιτιολογία σχετικά με το χαρακτηρισμό της προσφοράς της «…» ως ασυνήθιστα χαμηλής.