ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/410/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η απόφαση 410/2024 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της διαδικασίας ανάθεσης προμήθειας ψηφιακών υποδομών και υπηρεσιών για το Π.Γ.Ν.Θ. «ΑΧΕΠΑ», προϋπολογισμού 4.435.425 € + ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο κωλύει την υπογραφή της σύμβασης λόγω ουσιωδών πλημμελειών: (α) Παραβίαση αρχών ίσης μεταχείρισης και ανταγωνισμού με διακρίνουσα κριτήρια οικονομικής επάρκειας (150% για τριετία, 200% για λιγότερο) και απαιτήσεις εμπειρίας αποκλειστικά σε δημόσιους φορείς υγείας, (β) Αόριστη τεκμηρίωση προϋπολογισμού χωρίς αναλυτικές τιμές μονάδας. Η διαδικασία ακολούθησε τον ν. 4412/2016, αλλά τα κριτήρια περιορίζουν υπέρμετρα τον ανταγωνισμό. Μόνο μία εταιρεία συμμετείχε και κατακυρώθηκε, με ελάχιστη έκπτωση τιμής.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΑΔΗΣΥ/215/2025
Ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση της διακήρυξης του διαγωνισμού ως προς τους όρους των άρθρων 2.2.6 (Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα) και 2.4.3.2 (Τεχνικής Προσφοράς), οι οποίοι απαιτούν από τους διαγωνιζόμενους να έχουν εκτελέσει πέντε συμβάσεις ιδίου αντικειμένου αποκλειστικά σε συγκεκριμένους δημόσιους φορείς την τελευταία τριετία. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την παροχή υπηρεσιών και προμηθειών (περιλαμβάνοντας καθημερινές υπηρεσίες, αργίες, και Κυριακές), με αναλυτικές τεχνικές προδιαγραφές στο Παράρτημα Ι της διακήρυξης. Ο προσφεύγων θεωρεί ότι οι όροι αυτοί εισάγουν ανεπίτρεπτη διάκριση και περιορίζουν τον ανταγωνισμό, παράβαλλοντας την αρχή της αναλογικότητας, καθώς η προϋπάρχουσα εμπειρία του (σε τρεις συμβάσεις, όχι αποκλειστικά με δημόσιους φορείς) δεν ικανοποιεί τα κριτήρια.
ΕΣ/ΚΛ ΣΤ/71/2025
Η Πράξη 71/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και των πέντε σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια βηματοδοτών και εξαρτημάτων για το Γενικό Νοσοκομείο Αττικής «Σισμανόγλειο – Αμαλία Φλέμιγκ», συνολικού προϋπολογισμού 1.984.864,00 ευρώ. Το Κλιμάκιο αποφάσισε να αναβάλει την οριστική του κρίση, κρίνοντας ότι ο φάκελος χρήζει συμπλήρωσης. Ζητούνται αναλυτικές διευκρινίσεις και στοιχεία, όπως η εκτιμώμενη δαπάνη χωρίς ΦΠΑ, η τεκμηρίωση των ποσοτήτων και των προϋπολογιζομένων τιμών μονάδας, καθώς και η πλήρωση των κριτηρίων οικονομικής και τεχνικής επάρκειας από τους αναδόχους για την τριετία 2021-2023. Τέλος, διατάσσεται η προσθήκη ρήτρας αναπροσαρμογής τιμών στα σχέδια συμβάσεων και η διόρθωση των ποσών των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης.
ΑΕΠΠ/492/2020
Ο προσφεύγων οικονομικός φορέας ζητεί την ακύρωση του άρθρου 2.2.6 της διακήρυξης που αφορά στις απαιτήσεις τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, συγκεκριμένα την απαίτηση για εκτέλεση τουλάχιστον μίας σύμβασης ίσης αξίας (100% του προϋπολογισμού) την τελευταία τριετία. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά τη διενέργεια αναλύσεων (φυσικών, χημικών και μικροβιολογικών παραμέτρων) υγρών αποβλήτων, στερεών αποβλήτων και υδάτων από επιφανειακούς και υπόγειους αποδέκτες για 24 μήνες, με εκτιμώμενη αξία 148.000€ + ΦΠΑ. Ο προσφεύγων θεωρεί ότι ο όρος περιορίζει άδικα τον ανταγωνισμό, καθώς μόνο μία εταιρεία είχε εκτελέσει ανάλογη σύμβαση την προηγούμενη τριετία.
ΕΣ/ΚΛ ΣΤ/21/2025
Η Πράξη 21/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο για την προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής για την Περιφέρεια Θεσσαλίας, προϋπολογισμού 27.235.268,29 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι συντρέχουν ουσιώδεις πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης. Οι πλημμέλειες αφορούν τα κριτήρια τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας: Η απαίτηση για απόδειξη εμπειρίας μέσω πέντε (5) τουλάχιστον συμβάσεων συγκεκριμένου τύπου και ποσότητας θεωρήθηκε υπέρμετρα περιοριστική. Επιπλέον, η απαίτηση για κατοχή δύο αποθηκευτικών χώρων (ο ένας 2.000 τ.μ.) και 18 φορτηγών οχημάτων κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης κρίθηκε δυσανάλογη και αδικαιολόγητα περιοριστική του ανταγωνισμού. Το γεγονός ότι υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά επιβεβαίωσε την έλλειψη ανταγωνισμού, οδηγώντας στην κώλυση της υπογραφής του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο.
ΑΕΠΠ/228/2019
Ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση της διακήρυξης του ανοικτού διεθνούς ηλεκτρονικού διαγωνισμού με αντικείμενο την «Αναβάθμιση εγκαταστάσεως επεξεργασίας λυμάτων οικισμών (Προμήθεια Η/Μ εξοπλισμού)», προσβαλλόμενος κυρίως τρεις όρους: α) τον όρο 2.2.6α) που περιορίζει υπέρμετρα τον ανταγωνισμό, β) την ταυτοποίηση των κριτηρίων επιλογής (όρος 2.2.6) με κριτήρια ανάθεσης (όρος 2.3.1 Κ4, Κ6), και γ) την έλλειψη διαστασιολόγησης του εξοπλισμού που θα εγκατασταθεί. Η προσφυγή θεωρεί ότι οι ρυθμίσεις αυτές παραβιάζουν το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων, επηρεάζοντας τη διαφάνεια και την ισότιμη συμμετοχή.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/45/2021
Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:Α) Ο όρος της διακήρυξης (2.2.6), σύμφωνα με τον οποίο οι οικονομικοί φορείς απαιτείται σωρευτικά να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον μια (1) παρόμοια σύμβαση ανά έτος κατά την τελευταία τριετία (2017, 2018, 2019) και επιπλέον να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις (3) παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, περιόρισε ουσιωδώς τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων στον διαγωνισμό, χωρίς ο περιορισμός αυτός να σχετίζεται με το αντικείμενο της σύμβασης και να δικαιολογείται από οποιοδήποτε επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος, εφόσον κατά τα λοιπά οι προσφέροντες ανταποκρίνονται στα στοιχεία της ίδιας απαίτησης (πρβλ. Ελ.Σ. Έβδομο Τμ. 2649/2020). Ούτε άλλωστε προκύπτει ότι ο σκοπός, για τον οποίο τέθηκε ο εν λόγω περιορισμός, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα, όπως, όλως ενδεικτικώς, με την πρόβλεψη περί παράλληλης εκτέλεσης πλειόνων συμβάσεων οποτεδήποτε μέσα στην τελευταία τριετία. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν μη εύλογο και δυσανάλογα περιοριστικό όρο, όπως άλλωστε μαρτυρείται από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μόλις τριών οικονομικών φορέων, οι δύο εκ των οποίων μάλιστα αποκλείσθηκαν προτού καν διαπιστωθεί εάν πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Ειδικώς δε ως προς τον ειδικότερο όρο οι οικονομικοί φορείς να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, ο τελευταίος είναι παράνομος και για τον πρόσθετο λόγο ότι συμπεριλήφθηκε στη διακήρυξη χωρίς να έχει προηγουμένως εγκριθεί από το Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, καθόσον δεν περιλαμβανόταν στις τεχνικές προδιαγραφές για την ανάθεση της υπηρεσίας που εγκρίθηκαν κατά την από 24.7.2020 24η συνεδρίαση αυτού...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 4/4.1.2021 έγγραφο της Διευθύντριας της Οικονομικής Υπηρεσίας του Κ.Κ.Π.-Π.Κ.Μ., σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων των παραρτημάτων του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας ....
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/603/2021
ΑΕΠΠ/253/2019
Η προσφεύγουσα με την προδικαστική προσφυγή ζητεί την ακύρωση της πράξης του Διοικητή της 4ης ΔΥΠ που απέρριψε την οικονομική της προσφορά για τον συστημικό διαγωνισμό προμήθειας και εγκατάστασης 12 ακτινολογικών μηχανημάτων και 13 συστημάτων ψηφιοποίησης εικόνων για Κέντρα Υγείας, με συνολικό προϋπολογισμό 1.006.000€. Επιδιώκει επιστροφή του κατατεθέντος παραβόλου και θεωρεί άκυρη την επιλογή της αντιπάλου προσφοράς ως λιγότερο συμφέρουσα οικονομικά, παραβιάζοντας τα κριτήρια της διακήρυξης. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εφοδιασμό νοσοκομειακού εξοπλισμού με τεχνικές προδιαγραφές που αναφέρονται αναλυτικά στην απόφαση.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/72/2021
Ανάθεση υπηρεσιών εστίασης...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Α) Ο όρος της διακήρυξης (2.2.6), σύμφωνα με τον οποίο οι οικονομικοί φορείς απαιτείται σωρευτικά να έχουν εκτελέσει παρόμοιες συμβάσεις κατά την τελευταία τριετία (2017, 2018, 2019) και επιπλέον να διαθέτουν τουλάχιστον 1 παρόμοια σύμβαση σε ισχύ, πέραν του ότι, ως προς το πρώτο του σκέλος, διατυπώνεται αορίστως, καθώς δεν διευκρινίζει τον αριθμό των συμβάσεων που πρέπει να έχουν εκτελεστεί, περιόρισε ουσιωδώς τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων στον διαγωνισμό, χωρίς ο περιορισμός αυτός να σχετίζεται με το αντικείμενο της σύμβασης και να δικαιολογείται από οποιοδήποτε επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος. Ούτε άλλωστε προκύπτει γιατί ο σκοπός, για τον οποίο τέθηκε ο εν λόγω περιορισμός, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα, όπως, όλως ενδεικτικώς, με την πρόβλεψη περί παράλληλης εκτέλεσης πλειόνων συμβάσεων οποτεδήποτε μέσα στην τελευταία τριετία. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν μη εύλογο και δυσανάλογα περιοριστικό όρο, όπως άλλωστε μαρτυρείται από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μόλις τριών οικονομικών φορέων, οι δύο εκ των οποίων μάλιστα αποκλείσθηκαν προτού καν διαπιστωθεί εάν πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής (βλ. και 45/2021 Πράξη του Κλιμακίου, όπου παρατίθενται όμοια περιστατικά)...(..)Κατ’ ακολουθία, καθόσον οι διαπιστούμενες ως άνω πλημμέλειες εντοπίζονται σε ουσιώδεις όρους της διακήρυξης και συνδέονται με την εφαρμογή βασικών αρχών και κανόνων του δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων, που συνάπτονται άμεσα με την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στον διαγωνισμό και την διαμόρφωση των υποβαλλομένων προσφορών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/765/2021
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1344/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 211/2022 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης ανάμεσα στην προσφεύγουσα και την ανώνυμη εταιρεία «… ΑΕ» με αντικείμενο «Αναβάθμιση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.187.720,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(....)Και ο ισχυρισμός ότι συνέτρεξε μη ουσιώδης πλημμέλεια είναι απορριπτέος, διότι όρος της διακήρυξης σχετικά με τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής, ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα μη νομίμως να μεταβάλει τον κύκλο των παραδεκτώς συμμετεχόντων στη διαγωνιστική διαδικασία οικονομικών φορέων, πλήττει τον ανταγωνισμό. Εν προκειμένω, μη νομίμως τη ζητούμενη τριετία ως προς τα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας αποτελούσαν τα έτη 2017, 2018 και 2019, ενώ έπρεπε η απόδειξή τους να εκτείνεται στα έτη 2018, 2019 και 2020, επομένως, μεταβλήθηκε ο κύκλος των ενδιαφερομένων σε βάρος εκείνων οι οποίοι πληρούσαν αυτά κατά τα έτη 2018, 2019 και, στο εγγύτερο προς τη δημοσίευση της διακήρυξης προηγούμενο έτος 2020, όμως δεν τα πληρούσαν κατά το έτος 2017, συνεπώς και κατά την τριετία 2017, 2018 και 2019. Συνεπώς, η πλημμέλεια παρίσταται ουσιώδης.Δεν ανακαλεί την 211/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΔ/Θεσ/596/2025
Η απόφαση 596/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή κατά πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου δωρεάς για το φορολογικό έτος 2022. Η φορολογική αρχή είχε καταλογίσει κύριο φόρο €20.000,00 και πρόστιμο ανακρίβειας €10.000,00, συνολικά €30.000,00. Η αρχική πράξη βασίστηκε στο γεγονός ότι ο προσφεύγων (γαμπρός) ήταν ο πραγματικός δωρεοδόχος ποσού €100.000,00 από τον πεθερό του, παρόλο που η μεταφορά έγινε μέσω δύο διαδοχικών δωρεών. Η ΔΕΔ επικύρωσε την πράξη, κρίνοντας ότι πληρούνται οι διατάξεις της Παρ. 5.13 της Ε. 2077/2022 περί καταστρατήγησης, δεδομένου του σύντομου χρονικού διαστήματος (λιγότερο από έξι μήνες) μεταξύ των διαδοχικών δωρεών και της τελικής χρήσης του ποσού για αύξηση κεφαλαίου επιχείρησης όπου συμμετείχε μόνο ο προσφεύγων, αποσκοπώντας έτσι σε φορολογικό πλεονέκτημα.