Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών:..Με τα ανωτέρω δεδομένα, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Τμήματος Πολιτικών Ισότητας και Αντιμετώπισης Διακρίσεων της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας του Δήμου ..., στις αρμοδιότητες της οποίας υπάγονται όλες οι ενέργειες για την υποστήριξη και τη σύνταξη προτάσεων, η μέριμνα για τη διενέργεια των διαδικασιών ένταξης έργων και δράσεων του Δήμου σε αναπτυξιακά και άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται ότι οι ενέργειες αυτές απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων του. Ωστόσο, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη κοινωνικών προγραμμάτων της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης του Δήμου συνιστούν εξειδικευμένο αντικείμενο. Τέλος, από τον προϋπολογισμό που προσκομίστηκε, προκύπτει το κόστος των επιμέρους υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στις επίμαχες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Συνεπώς, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018.

Με  το  περιεχόμενο  αυτό οι επίμαχες υπηρεσίες δεν σχετίζονται με τη διαδικασία παραγωγής συγκεκριμένου τεχνικού έργου και ως εκ τούτου, ενόψει της άνω προϋπολογισθείσας δαπάνης τους (20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.), νομίμως ανατέθηκαν  απευθείας   στην   προαναφερόμενη  εταιρεία  κατ’  εφαρμογή  των  διατάξεων  των  άρθρων  209  παρ. 9  του  ν. 3463/2006 , 133 και 177 του ν. 4270/2014. Συνεπώς, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, που αφορά στην καταβολή αμοιβής για το Α παραδοτέο της άνω σύμβασης, είναι νόμιμη, πλην το ένταλμα αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2015, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Παροχή υπηρεσιών....Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Γραφείου Μελετών και Εκτελέσεως Έργων, δεν αποδεικνύεται δε ότι απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που  θα πρέπει να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες της σύνταξης των τευχών προμετρήσεων αρχιτεκτονικών, στατικών και Η/Μ σχεδίων υπάγονται στην έννοια των τεχνικών υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 3 περ. 6 β του ως άνω νόμου. Επομένως, αυτές έπρεπε να ανατεθούν κατόπιν διενέργειας ηλεκτρονικής κλήρωσης, το άρθρο δε 43 παρ. 18 α του ν. 4605/2019, σύμφωνα με το οποίο   σε περίπτωση συμβάσεων υπηρεσιών οι οποίες αφορούν σε ενέργειες ωρίμανσης των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων του ΕΣΠΑ δεν απαιτείται να τηρηθεί η διαδικασία κλήρωσης, δεν έχει εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση, καθόσον η επίμαχη σύμβαση καταρτίστηκε πριν από την ισχύ της, στις 8.10.2018. Τέλος, της ανάθεσης των ως άνω τεχνικών υπηρεσιών έπρεπε να προηγηθεί η έκδοση γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός το προσωπικό του Δήμου δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των ως άνω υπηρεσιών, αφετέρου, αυτές έπρεπε να διεκπεραιωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να ολοκληρωθεί η ένταξη της κατασκευής Λυκείου του Δήμου στο ΠΕΠ ... 2014 - 2020, οι αρμόδιες υπηρεσίες του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι δεν απαιτείτο η τήρησή τους. Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Παροχή τεχνικών υπηρεσιών...Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Γραφείου Μελετών και Εκτελέσεως Έργων, δεν αποδεικνύεται δε ότι απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που  θα πρέπει να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες της σύνταξης των τευχών προμετρήσεων αρχιτεκτονικών, στατικών και Η/Μ σχεδίων υπάγονται στην έννοια των τεχνικών υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 3 περ. 6 β του ως άνω νόμου. Επομένως, αυτές έπρεπε να ανατεθούν κατόπιν διενέργειας ηλεκτρονικής κλήρωσης, το άρθρο δε 43 παρ. 18 α του ν. 4605/2019, σύμφωνα με το οποίο  σε περίπτωση συμβάσεων υπηρεσιών οι οποίες αφορούν σε ενέργειες ωρίμανσης των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων του ΕΣΠΑ δεν απαιτείται να τηρηθεί η διαδικασία κλήρωσης, δεν έχει εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση, καθόσον η επίμαχη σύμβαση καταρτίστηκε πριν από την ισχύ της, στις 8.10.2018. Τέλος, της ανάθεσης των ως άνω τεχνικών υπηρεσιών έπρεπε να προηγηθεί η έκδοση γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός το προσωπικό του Δήμου δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των ως άνω υπηρεσιών, αφετέρου, αυτές έπρεπε να διεκπεραιωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να ολοκληρωθεί η ένταξη της κατασκευής Λυκείου του Δήμου στο ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗΣ 2014 - 2020, οι αρμόδιες υπηρεσίες του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι δεν απαιτείτο η τήρησή τους. Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Υποστήριξη της Υπηρεσίας για την κατάθεση πρότασης στο ΕΣΠΑ 2014-2020 και την προετοιμασία των διαδικασιών διαχειριστικής επάρκειας :Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Τμήματος Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Ανάπτυξης, στις αρμοδιότητες του οποίου υπάγονται όλες οι ενέργειες για την υποστήριξη και τη σύνταξη προτάσεων, η μέριμνα για τη διενέργεια των διαδικασιών ένταξης έργων και δράσεων του Δήμου σε αναπτυξιακά και άλλα προγράμματα καθώς και κάθε ενέργεια που απαιτείται για την εγκατάσταση και τήρηση του συστήματος διασφάλισης της διαχειριστικής επάρκειας του Δήμου στο σχεδιασμό και παραγωγή έργων. Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται ότι οι ενέργειες αυτές απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων του. Όπως όμως προκύπτει από την 152/2017 απόφαση του Δημάρχου ....., στο ως άνω Τμήμα δεν τοποθετήθηκε κανένας υπάλληλος και συνεπώς το αρμόδιο Τμήμα δεν διέθετε προσωπικό για την εκτέλεση των υπηρεσιών αυτών. Το ότι το προσωπικό του Δήμου μπορεί να μην επαρκεί και για τη στελέχωση του συγκεκριμένου Τμήματος δεν απαλλάσσει εν προκειμένω τον Δήμο, καθόσον δεν προκύπτει ότι προέβη σε κάποια ενέργεια για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων που αφορούν σε σχετικές ειδικότητες (2 ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού), λαμβανομένων υπόψη της σημασίας των αρμοδιοτήτων του Τμήματος και του κόστους ανάθεσής τους σε τρίτο (πάνω από 19.000 ευρώ για 36 ανθρωποημέρες), πλην της προσφυγής στο Δήμο Παλλήνης, ένα χρόνο πριν από την ανάθεση και πάντως πριν από από την τροποποίηση του ΟΕΥ, ο οποίος ενημέρωσε το Δήμο ..... ότι δεν έχει πλεονάζον επιστημονικό προσωπικό με αντίστοιχη εξειδίκευση. Εντούτοις, λαμβανομένου υπόψη του πραγματικού γεγονότος της έλλειψης οποιουδήποτε προσωπικού στο σχετικό Τμήμα του Δήμου και των ως άνω κενών στις οργανικές θέσεις αυτού, τα αρμόδια όργανα δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι, πρόκειται για όλως ιδιαίτερο και εξειδικευμένο αντικείμενο, για την εκτέλεση του οποίου, εφόσον δεν υπήρχε το προσωπικό του αρμόδιου Τμήματος, δεν θα ήταν δυνατό να εξευρεθεί κατάλληλο προσωπικό.

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης για την ωρίμανση και χρηματοδότηση έργων:.Με αυτά τα δεδομένα, οι ανατεθείσες υπηρεσίες για υποστήριξη του Δήμου στην εξεύρεση και επιλογή χρηματοδοτικών προγραμμάτων και την προετοιμασία φακέλων για την ένταξή του σε αυτά συνιστούν συμβουλευτικές απλές υπηρεσίες και όχι μελέτη ή παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών. Επομένως, αφενός δεν απαιτείτο να διενεργηθεί ηλεκτρονική κλήρωση σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 για την ανάθεσή τους, αφετέρου αρμοδίως παρέλαβε τις υπηρεσίες η επιτροπή παρακολούθησης και παραλαβής γενικής φύσης υπηρεσιών. Περαιτέρω, ενόψει του ότι, όπως αναφέρεται στην παρ. 7 της οικείας μελέτης, η ποσότητα των εργασιών, συναπτόμενη με τη δημοσίευση προσκλήσεων για συμμετοχή σε προγράμματα αλλά και με τις διαφορετικές ενέργειες που απαιτούνται για κάθε επιμέρους πρόσκληση, δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί επακριβώς εκ των προτέρων, οι επίμαχες υπηρεσίες δεν μπορούν να διαιρεθούν σε επιμέρους ποσότητες ανά εργασία και να προσδιορισθεί κάποια σχετική τιμή μονάδας  με τις αντίστοιχες ανθρωποώρες εργασίας, ο δε λόγος περί αοριστίας του προϋπολογισμού είναι αβάσιμος. Εντούτοις, η δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον δεν δεσμεύτηκε εξ αρχής σε βάρος της οικείας πίστωσης του προϋπολογισμού το συνολικό ποσό της σύμβασης, αλλά μόνο τμήμα αυτού που αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα του υπολοίπου του έτους 2018 και δεν προκύπτει ότι έγινε ανάληψη πολυετούς υποχρέωσης. Δεδομένου όμως ότι το υπόλοιπο ποσό της σύμβασης δεσμεύτηκε αμέσως κατά το νέο έτος 2019 (Α.Α.Υ. 207/11.1.2019), η παράβαση των οργάνων του Δήμου δεν έγινε με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη. Τέλος, αν και αναρμοδίως η ανωτέρω μελέτη συντάχθηκε και θεωρή-θηκε από τον Δήμαρχο και τον ειδικό συνεργάτη του, η πλημμέλεια αυτή ομοίως οφείλεται σε πλάνη των δημοτικών οργάνων η οποία, δεδομένης της πληρότητας της συνταχθείσας μελέτης και της ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης κρίνεται συγγνωστή.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. Με τα δεδομένα αυτά, οι ως άνω υπηρεσίες ανατέθηκαν κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, διότι το αντικείμενό τους δεν είναι εξειδικευμένο και εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας - Αλληλεγγύης του Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας Αλληλεγγύης και Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με το Γραφείο Προγραμματισμού και Οργάνωσης αυτού, τόσο όσον αφορά στην εφαρμογή προγραμμάτων και δράσεων όσο και στη διερεύνηση πηγών χρηματοδότησης της νέας Πολυκοινωνικής Δομής (..)Συναφώς και η εύρεση διαθέσιμων εθνικών και ευρωπαϊκών πηγών χρηματοδότησης δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, ενόψει του ότι αφενός η αναζήτηση εργαλείων χρηματοδότησης, κοινοτικών    ή μη, προβλέπεται στις αρμοδιότητες του Δήμου, αλλά και του ίδιου του Κέντρου, αφετέρου είναι πλέον αναγκαία συνθήκη για την ένταξη των εκάστοτε προτεινόμενων δράσεων σε ένα συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα. (..)Κατ’ ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Παροχή υπηρεσιών αξιολόγησης μηχανολογικού εξοπλισμού και ενεργειακής απόδοσης(..) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, η εντελλόμενη δαπάνη παρίσταται νόμιμη, καθόσον η ανατεθείσα υπηρεσία έχει ως αντικείμενο αφενός την παροχή υπηρεσίας καταγραφής των κτιριακών υποδομών των Δημοτικών Ενοτήτων του .....και της ..... και αξιολόγησης του μηχανολογικού εξοπλισμού τους και αφετέρου τη διατύπωση προτάσεων για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης, με σκοπό την προετοιμασία του Δήμου για πιθανή ένταξη των εν λόγω κτιριακών εγκαταστάσεων σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης. Πρόκειται, δηλαδή, για διαφορετικής φύσεως εργασίες από αυτές των περιπτώσεων 15 και 16 του άρθρου 2 του ν. 4122/2013, τις οποίες διεξάγει Ενεργειακός Επιθεωρητής προκειμένου να εκδώσει Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης μετά από την ολοκλήρωσή τους. Εξάλλου, η έκδοση τέτοιου πιστοποιητικού, του οποίου η ισχύς είναι περιορισμένη χρονικά σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 11 του ν. 4122/2013, δεν αποτέλεσε μέρος της συγκεκριμένης σύμβασης, ενώ σε κανένα σημείο της τεχνικής μελέτης δεν ορίζεται ως συμβατικό παραδοτέο η έκδοση τέτοιου πιστοποιητικού από τον ανάδοχο, καθώς δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 12 του ν. 4122/2013 για την υποχρεωτική έκδοση αυτού (κατασκευή νέου κτιρίου ή κτιριακής μονάδας, ριζική ανακαίνιση αυτών, κ.α.). Συνεπώς, νομίμως ανατέθηκαν σε μηχανολόγο μηχανικό οι επίμαχες υπηρεσίες, για την παροχή των οποίων 

Παροχή υπηρεσιών:..Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι οι επίμαχες υπηρεσίες, που αφορούν στην τήρηση φακέλου πράξης, στη σύνταξη διαφόρων αναφορών και στην εν γένει υλοποίηση του προαναφερόμενου έργου δεν είναι εξειδικευμένης φύσης και εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Δήμου .... που υπηρετεί στα αυτοτελή Τμήματα Προγραμματισμού, Οργάνωσης, Πληροφορικής και Διαφάνειας και Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ωστόσο λαμβανομένου υπόψη α) ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου είναι υποστελεχωμένες, καθόσον υπηρετούν τρεις διοικητικοί υπάλληλοι, εκ των οποίων μόνον ο ένας κατηγορίας ΠΕ, επιφορτισμένοι με τα πολλαπλά καθήκοντα που περιγράφονται αναλυτικά στο 42351/13.11.2019 έγγραφο του Αντιδημάρχου ..., β) του επείγοντος χαρακτήρα των υπηρεσιών που ανατέθηκαν στο πλαίσιο του αυστηρού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης  της επίμαχης πράξης και γ) του κινδύνου απώλειας της χρηματοδότησης σε περίπτωση μη εκτέλεσης των σχετικών ενεργειών, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων αλλά συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να αναθέσουν τις ως άνω υπηρεσίες σε εξωτερικό συνεργάτη και ως εκ τούτου το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Αμοιβή Αναπτυξιακής εταιρείας για την κατάρτιση επιχειρησιακού προγράμματος. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι με τους προβαλλόμενους λόγους ανάκλησης δεν αναιρείται η διαπίστωση που περιέχεται στην προσβαλλόμενη πράξη ότι σύμφωνα με τη σύμβαση και το παράρτημά της, όπου εξειδικεύονται οι συμβατικές υποχρεώσεις των μερών, οι παρεχόμενες από την εταιρεία υπηρεσίες περιέχουν, εκτός από υποστηρικτικές, συμβουλευτικές και υπηρεσίες σχεδιασμού, τη «σύνταξη του οριστικού επιχειρησιακού προγράμματος, αξιοποιώντας και συνθέτοντας τις προτάσεις των υπηρεσιών (…)» (σελ. 10 της προσβαλλόμενης) και ότι το παραδοτέο της σύμβασης συνίσταται στο στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου, για την α΄ φάση και στον επιχειρησιακό και οικονομικό προγραμματισμό για τη β΄ φάση, τα οποία αποτελούν τη βασική δομή των επιχειρησιακών προγραμμάτων, υπηρεσίες οι οποίες δεν ανατέθηκαν νομίμως.....Περαιτέρω, ο λόγος ανάκλησης ότι η 264/2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου εγκρίθηκε κατά τον έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, διότι ο έλεγχος αυτός δε δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας των δαπανών (..) Τέλος, και ο ισχυρισμός ότι συνέτρεξε συγγνωστή πλάνη λόγω του δυσερμήνευτου των διατάξεων που διέπουν την ελεγχόμενη δαπάνη, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι με σαφήνεια από τις διατάξεις αυτές ορίζονται οι υπηρεσίες που επιτρέπεται να ανατίθενται σε τρίτους στο πλαίσιο εκπόνησης επιχειρησιακών προγραμμάτων....Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εξεταζόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί...(Δεν ανακαλεί την ΕλΣυν.Κλ.7/36/2013 πράξη του  Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου δαπανών  στο VII Τμήμα)