Λειτουργία χώρων υγειονομικής ταφής απορριμάτων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, για το μεν Χ.Υ.Τ.Α. ... μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φο.Δ.Σ.Α. ... και της κοινοπραξίας «.....», για το δε Χ.Υ.Τ.Α. ... μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φο.Δ.Σ.Α. .... και της εταιρείας «....», αντίγραφα των οποίων τηρούνται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τις εξής προϋποθέσεις:α) Ότι πριν από την υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων θα εκδοθούν από τα αρμόδια όργανα άδειες λειτουργίας για τους Χ.Υ.Τ.Α. ... και .... (βλ. άρθρο 9 της Κ.Υ.Α. 29407/3508/10.12.2002, Β΄ 1572, ως τροποποιηθέν ισχύει).β) Τέλος, επισημαίνεται ότι ο όρος που αναφέρεται στην τεχνική έκθεση της μελέτης και τη συγγραφή υποχρεώσεων της διακήρυξης – οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστα τμήματα των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων σύμφωνα με το άρθρο 31 αυτών – με τον οποίο ορίζεται ότι: «Απόβλητα που προέρχονται από άλλους Χ.Υ.Τ.Α. του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ ... (εκτός από τους Δήμους που προαναφέρθηκαν ή τρίτους) μπορούν να γίνουν δεκτά μόνο μετά από σχετική έγκριση της αναθέτουσας αρχής. Ο Πάροχος αποζημιώνεται αντίστοιχα με τη συμβατική τιμή που θα προκύψει από τον διαγωνισμό που θα προκηρυχθεί βάσει της παρούσας μελέτης παροχής υπηρεσιών», κατά την κρίση του Κλιμακίου, παρίσταται αόριστος και ασαφής, δεδομένου ότι δεν προσδιορίζεται με αυτόν σε ποια περίπτωση και υπό ποιες προϋποθέσεις οι ανάδοχοι θα δέχονται απόβλητα από φορείς έτερους πλην των δήμων, οι οποίοι εξυπηρετούνται από τους Χ.Υ.Τ.Α. .... (βλ. ανωτέρω σκέψη 4.Β), έχοντας ταυτόχρονα δικαίωμα να απαιτήσουν αποζημίωση, η οποία δεν προσδιορίζεται εάν θα είναι καθ’ υπέρβαση ή εντός της συμβατικής αμοιβής, ενώ σε κάθε περίπτωση ο όρος αυτός δύναται να αποβεί σε βάρος των αναγκών, για την εξυπηρέτηση των οποίων συντάχθηκε η σχετική μελέτη και διενεργήθηκε ο διαγωνισμός, καθόσον θα οδηγήσει ενδεχομένως στη μη εξυπηρέτησή τους λόγω έλλειψης χώρου ή πρόωρης ανάλωσης της συμβατικής αμοιβής. Ως εκ τούτου, ο όρος αυτός κρίνεται ως μη νόμιμος και πρέπει να απαλειφθεί (βλ. Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. Πράξη 290/2016).

Λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής αποβλήτων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φο.Δ.Σ.Α. ... και της ένωσης προσώπων «.... Α.Ε.», αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τις εξής προϋποθέσεις:α) Ότι πριν από την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης θα εκδοθούν από τα αρμόδια όργανα αποφάσεις ανανέωσης – τροποποίησης της Α.Ε.Π.Ο. και της άδειας διάθεσης αστικών αποβλήτων για το Χ.Υ.Τ.Α. ... (βλ. άρθρα 5 του ν. 4014/2011 - Α΄ 209, και 8 της Κ.Υ.Α. 50910/2727/22.12.2003 - Β΄ 1909).β) Ότι θα διορθωθεί, στο άρθρο 10 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, το ποσό του τιμήματος εξαγοράς του εξοπλισμού μετά τη λήξη της χρηματοδοτικής μίσθωσης αυτού, από το εσφαλμένως αναγραφόμενο «12.000,00 ευρώ» στο ορθό «11.000,00 ευρώ», σύμφωνα με την οικονομική προσφορά της αναδόχου.γ) Τέλος, επισημαίνεται ότι ο όρος που αναφέρεται στην τεχνική έκθεση της μελέτης των υπό ανάθεση υπηρεσιών – η οποία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 36 αυτής – με τον οποίο ορίζεται ότι: «Απόβλητα που προέρχονται από άλλους φορείς (εκτός από τον Δήμο ... ή τρίτους) μπορούν να γίνουν δεκτά μόνο μετά από σχετική έγκριση της αναθέτουσας αρχής. Ο Πάροχος αποζημιώνεται αντίστοιχα με τη συμβατική τιμή που θα προκύψει από τον διαγωνισμό που θα προκηρυχθεί βάσει της παρούσας μελέτης παροχής υπηρεσιών», κατά την κρίση του Κλιμακίου, παρίσταται αόριστος και ασαφής, δεδομένου ότι δεν προσδιορίζεται με αυτόν σε ποια περίπτωση και υπό ποιες προϋποθέσεις η ανάδοχος θα δέχεται απόβλητα από φορείς έτερους πλην του Δήμου Δίου – Ολύμπου, ο οποίος εξυπηρετείται από το Χ.Υ.Τ.Α. ..., έχοντας ταυτόχρονα δικαίωμα να απαιτήσει αποζημίωση, η οποία δεν προσδιορίζεται εάν θα είναι καθ’ υπέρβαση ή εντός της συμβατικής αμοιβής, ενώ σε κάθε περίπτωση ο όρος αυτός δύναται να αποβεί σε βάρος των αναγκών, για την εξυπηρέτηση των οποίων συντάχθηκε η σχετική μελέτη και διενεργήθηκε ο διαγωνισμός, καθόσον θα οδηγήσει ενδεχομένως στη μη εξυπηρέτησή τους λόγω έλλειψης χώρου ή πρόωρης ανάλωσης της συμβατικής αμοιβής. Ως εκ τούτου, ο όρος αυτός κρίνεται ως μη νόμιμος και πρέπει να απαλειφθεί (βλ. Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. Πράξη 290/2016).

Ερωτάται: α) Ποια είναι η «οφειλόμενη αμοιβή», κατά την έννοια της παραγράφου 4 του άρθρου 36 του ν. 3316/2005, για τις εκτελεσθείσες εργασίες του αναδόχου εκπόνησης μελέτης, ο οποίος έλαβε μεν από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία την εντολή εκπόνησης σταδίου μελέτης, πλην όμως δεν πρόλαβε να εκπονήσει ή και να παραδώσει την εκπονηθείσα μελέτη στην υπηρεσία και περαιτέρω ποιο είναι το οφειλόμενο ποσό της αποζημίωσης που αναλογεί σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του υπολειπόμενου χρηματικού αντικειμένου του υπό εκπόνηση σταδίου, β) εάν, στην περίπτωση που ο ανάδοχος πριν τη διάλυση της σύμβασης, εκπόνησε και υπέβαλε τη μελέτη του σταδίου και καταβλήθηκε σε αυτόν το προβλεπόμενο από τον νόμο (άρθρο 30 παρ. 2 γ’ και δ’ του ν. 3316/2005), οφειλόμενο ποσοστό 70% ή και 80% της συμβατικής αμοιβής, αλλά η μελέτη δεν εγκρίθηκε τελικά, για λόγους μη οφειλόμενους στον ανάδοχο ή στην ποιότητα της μελέτης, υφίσταται υποχρέωση καταβολής της συνολικής συμβατικής αμοιβής του σταδίου, σε ποσοστό δηλαδή 100% του σταδίου, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 36 του ν. 3316/2005, οπότε, αυτονόητα, στην περίπτωση αυτή δεν τίθεται ζήτημα πληρωμής αποζημίωσης λόγω της διάλυσης της σύμβασης εκπόνησης μελέτης, δεδομένου ότι δεν υφίσταται «υπολειπόμενο χρηματικό αντικείμενο» του υπό εκπόνηση σταδίου.(...)Α. Επί διάλυσης της σύμβασης εκπόνησης της μελέτης το οφειλόμενο ποσό στον ανάδοχο που έλαβε την εντολή εκπόνησης μελέτης, πλην όμως δεν πρόλαβε να την εκπονήσει ή να παραδώσει την εκπονηθείσα μελέτη συνίσταται α) στην αμοιβή του για τις ήδη εκτελεσθείσες εργασίες, β) σε αποζημίωση που ανέρχεται σε ποσοστό 30% του υπολειπόμενου χρηματικού αντικειμένου του υπό εκπόνηση σταδίου, δηλαδή των υπολειπομένων εργασιών του σταδίου, γ) σε αποζημίωση που ανέρχεται σε ποσοστό 10% επί της συμβατικής αμοιβής των υπολειπόμενων (τυχόν) για την ολοκλήρωση της μελέτης σταδίων, εφόσον δεν προβλέπεται διαφορετικά στη σύμβαση (ομόφωνα). Β. Στην περίπτωση που ο ανάδοχος, πριν τη διάλυση της σύμβασης, εκπόνησε και υπέβαλε τη μελέτη του σταδίου, πέραν του οφειλόμενου προς αυτόν ποσοστού 70% ή και 80% της συμβατικής αμοιβής που δικαιούται, εφόσον η μελέτη δεν εγκρίθηκε τελικά, για λόγους μη οφειλόμενους στον ίδιο ή στην ποιότητα της μελέτης του, ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει προς αυτόν τη συνολική συμβατική αμοιβή του σταδίου, δηλαδή ποσοστό 100% του σταδίου, κατόπιν ελέγχου της μελέτης για τυχόν σφάλματα και πλημμέλειες. Πέραν τούτου, και εφόσον στη σύμβαση δεν προβλέπεται διαφορετικά, δικαιούται αποζημίωση ανερχόμενη σε ποσοστό 10% επί της συμβατικής αμοιβής των (τυχόν) υπολειπόμενων για την ολοκλήρωση της μελέτης σταδίων (ομόφωνα).

Δημόσια έργα. Καταβολή ιδιαίτερης αμοιβής για τη σύνταξη της τεχνικής περιγραφής και προδιαγραφών της μελέτης εφαρμογής Η/Μ εγκαταστάσεων και αμοιβή για τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Ο Ανάδοχος εκπόνησης της μελέτης εφαρμογής Ηλεκτρομηχανολογικών (Η/Μ) εγκαταστάσεων δεν δικαιούται πρόσθετης αμοιβής, πέραν της προκύπτουσας κατ εφαρμογή του άρθρου 100 του ΠΔ 696/74, για τη σύνταξη της τεχνικής περιγραφής και προδιαγραφών. β) Αν στη σύμβαση προβλέπεται ότι ο Ανάδοχος θα προβεί στην εκτέλεση όλων των τευχών δημοπράτησης που θα βασίζονται στους κάθε μορφής Κανονισμούς Δημοσίων Εργων… ύστερα από εντολή του κυρίου της μελέτης και ο μελετητής προβεί στις πιο πάνω εργασίες χωρίς την ύπαρξη σχετικής εντολής, δεν δικαιούται πρόσθετης αμοιβής, ούτε κατά τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού, εάν ο εργοδότης συνέταξε ο ίδιος τα προαναφερθέντα τεύχη.

Μελέτες.Δαπάνη δεν είναι νόμιμη καθόσον για τον καθορισμό της αμοιβής των αναδόχων μελετητών δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στην διάταξη της παρ.7 του άρθρου 11 του ν.716/1977 διαδικασία και δεν προκύπτει ότι η τελική αμοιβή της μελέτης δεν έχει υπερβεί το οριζόμενο από στην προαναφερόμενη διάταξη ανώτατο όριο του 40% της συμβατικής αμοιβής, που αρχικώς καθορίζεται βάσει του προϋπολογισμού που συντάσσεται κατά το στάδιο της προμελέτης και, συνεπώς, η καταβολή της ως άνω αμοιβής στερείται νομίμου ερείσματος

Ανάθεση μελέτης με προγραμματική σύμβαση. Νομίμως συμβάλλεται ο Δήμος …... με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο …...., η δε συνυπογραφή της από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Έρευνας του ….... δεν καθιστά τον Ειδικό Λογαριασμό συμβαλλόμενο, αφού ο τελευταίος δεν αποτελεί φορέα ανεξάρτητο από το Πανεπιστήμιο ούτε διαφοροποιείται από το νομικό πρόσωπο του Πανεπιστημίου αλλά αποτελεί ειδικότερη υπηρεσία αυτού με διοικητική, διαχειριστική και δημοσιονομική αυτοτέλεια στην οποία θα περιέλθει το ποσό της αμοιβής για τη σύνταξη της μελέτης και επομένως ο τελευταίος (ειδικός λογαριασμός) δεν καθίσταται συμβαλλόμενος στην Προγραμματική Σύμβαση. Σε ότι αφορά όμως το ύψος της αμοιβής του μελετητή, αυτή υπερβαίνει σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το όριο του 30% (3.213,66 ευρώ) του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης, που ισχύει στη συγκεκριμένη κατηγορία μελέτης και επομένως πρέπει να γίνει δεκτός ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου.

Μελέτες.Δαπάνη που αφορά σε καταβολή αμοιβής για εργασίες που εκτελέστηκαν δυνάμει συμπληρωματικής σύμβασης μελέτης, που εγκρίθηκε και υπογράφηκε μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας περάτωσης της αρχικής μελέτης και των παρατάσεων αυτής.Ανεπιτρέπτως ανατέθηκαν απευθείας στον ανάδοχο σχετικές εργασίες, χωρίς να προηγηθεί της σύναψης της οικείας σύμβασης η επιβαλλόμενη εκ του άρθρου 11 του ν. 716/1977 διαδικασία δημοσίας προσκλήσεως.Μη νόμιμη υπέρβαση του ορίου 50%.

ΜΕΛΕΤΕΣ-Συμπληρωματικές εεργασίες: Με τα δεδομένα αυτά, οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες μελετών, οι οποίες δεν περιελήφθησαν στην αρχική σύμβαση: α) παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, εφόσον αφορούν σε επιπλέον, των προεκτιμώμενων και περιλαμβανόμενων στην κύρια σύμβαση, εγγραπτέα δικαιώματα και είναι απολύτως αναγκαίες για την ολοκλήρωσή του, με στόχο τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στις περιοχές που αφορά, β) κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων,...γ) δεν μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή ως προς την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση της μελέτης και δ) το συνολικό ποσό τους ..δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής. Επομένως, η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών μελετών παρίσταται νόμιμη.

Εκπόνηση τοπογραφικής μελέτης: Με δεδομένα τα ανωτέρω κρίνεται ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι μετά την πρώτη Α-562 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, κατά  το οικονομικό έτος 2012, της πίστωσης για την εκπόνηση της ως άνω μελέτης,   η εκτέλεση της οποίας αποφασίστηκε από την Οικονομική Επιτροπή του  Δήμου ....., και μέχρι τις 6.2.2018, οπότε εκδόθηκε η Α-250 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης που συνοδεύει το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, δεν εκδόθηκαν, κατά τα οικονομικά έτη που μεσολάβησαν, αποφάσεις ανατροπής της δεσμευμένης πίστωσης και αντίστοιχες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσό στο οποίο αφορά η συνολική αμοιβή της μελέτης είχε αρχικώς αναληφθεί, περιλαμβανόταν στον προϋπολογισμό των οικονομικών ετών που μεσολάβησαν καθώς και στα τεχνικά προγράμματα των ετών αυτών, κρίνεται ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... συγγνωστώς, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, υπέλαβαν ότι μπορούσαν να εκδώσουν την απαιτούμενη απόφαση ανάληψης υποχρέωσης όταν θα έπρεπε, σύμφωνα με το νόμο, να καταβληθεί μέρος της αμοιβής του αναδόχου. Ο λόγος δε διαφωνίας σχετικά με τη μεγάλη καθυστέρηση για την περαίωση της μελέτης, η οποία ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί, αν και ο χρόνος παράδοσης προβλεπόταν σε τέσσερις (4) μήνες από τον ορισμό του επιβλέποντα μηχανικού, προβάλλεται αορίστως, καθόσον δεν προσδιορίζεται πως η παράταση του χρόνου εκπόνησης της μελέτης υπαγόμενη στο πραγματικό συγκεκριμένου κανόνα δικαίου συνεπάγεται μη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης.

Με τη διάταξη αυτή εισήχθησαν τρεις παρεκκλίσεις από το ισχύον γενικό νομικό πλαίσιο περί ανάθεσης μελετών: 1) H δυνατότητα απευθείας ανάθεσης της εκπόνησης μελέτης, 2) η επιλογή μελετητή χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων και 3) η αποδέσμευση από την εφαρμογή του κώδικα αμοιβών μηχανικών (π.δ/γμα 696/1974), δεδομένου ότι η προεκτιμηθείσα είναι και η οριστική αμοιβή του μελετητή, η οποία δεν εξαρτάται από τις ποσότητες εργασιών που προκύπτουν από τον προϋπολογισμό του έργου. Σκοπός της ως άνω διάταξης είναι η διευκόλυνση των περιοριστικά αναφερόμενων σε αυτή φορέων, μεταξύ των οποίων και οι δήμοι, στην ανάθεση και εκπόνηση μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης φύσης των μελετών των εν λόγω φορέων και της αδυναμίας των τεχνικών τους υπηρεσιών να εφαρμόσουν τις πολύπλοκες και χρονοβόρες γενικές διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν τις σχετικές διαδικασίες. Περαιτέρω, στις περιπτώσεις ενιαίας μελέτης ενός έργου που συντίθεται από πλείονες αυτοτελείς μελέτες, οι οποίες ανήκουν σε περισσότερες της μιας κατηγορίες μελετών, ο υπολογισμός του ποσοστού του 30% της προεκτιμώμενης αμοιβής θα πρέπει να γίνεται επί των ορίων κάθε επιμέρους κατηγορίας μελέτης και όχι αθροιστικά επί του συνόλου της αμοιβής της σύνθετης μελέτης, καθώς η τελευταία λύση θα καταστρατηγούσε την εκ του π.δ. 798/1978 διαφοροποίηση των ορίων αμοιβής κατά τάξη πτυχίου σε κάθε προβλεπόμενη κατηγορία μελέτης.